नेपालभाषाया मचा पाठ्यज्वलं दकलय् न्हापां च्वयादीम्ह नेपालभाषाया प्यंगः थां मध्ये छगः थां मास्तर जगतसुन्दर मल्ल खः । वय्कलं नेपालभाषाया दकलय् न्हापांगु ब्वनेकुथि ख्वपया खौमाय् थःगु हे छेँय् चायेकादीगु खः । वय्कलं ब्वनेकुथि जक चायेकादीगु मखु, मस्तय्त माःगु पाठ्यसफू नं यक्व हे च्वयादीगु खः । तर व फुक्क झीसं लुइके फयाच्वंगु मदुनि । मचातय्गु पाठ्यसफू कथं वय्कलं विश्वय् नांजाःगु नैतिक बाखं सफू इसपं दयेकातःगु बाखं ने.सं. १०३५ य् अनुवाद यानाः पिथनादीगु खः । थ्व धुंकाः नेपालभाषा मचासाहित्यया सफू शहीद शुक्रराज जोशी शास्त्रीजुं ने.सं. १०५३ य् पिथंगु नेपालभाषा रिडर (ब्व १ व २) खः । अथे हे वय्कलं ने.सं. १०५३ य् नेपाली वर्णमाला ब्व १ व २ च्वयाः पिथनादीगु खः । थ्व धुंकाः महाकवि चित्तधर ‘हृदय’जुं नेपाल संवत् १०६७ – ६८ इ पाठ्यसफू कथं झी मचा स्वब्व तक पिथनादीगु दु । पूर्ण पथिकजुं नं हे मस्त दँ दँ (ने.सं १०६८) नां छुनाः मचातय्गु पाठ्यसफू पिथनादिलसा मस्तय् न्ह्यब्वःसा सफू ब्व १ (ने.सं. १०७२) व ब्व २ (ने.सं. १०८०) नं पिथनादिल । मास्टर जगतसुन्दर मल्लया शिष्य च्वमि भाजु जगतलाल श्रेष्ठजुं जगत वर्णामाला (ने.सं.१०६९) निब्वतक पिथनादिलसा मचाबाखंचात मुनाः पुलां बाखं (ने.सं. १०७१) नामं मेगु नं सफू पिथनादिल ।
अथेहे वय्कलं ने.सं १०७६ निसें १०८१ तकया दुने रत्न पुस्तक भण्डार पाखें मचा बाखं सफू प्यक्वःखुसितक पिथनादीगु दु । पन्नाप्रसाद जोशीजुं ने.सं. १०७० इ नेपाल देशया अक्षर वोध धकाः लिपिया वर्णमाला पिथनादीगु खः । भाषानिभाः प्रेमबहादुर कसाःजुं ने.सं. १०८५ इ मचापाठ्यसफूकथं ससुमा ब्व १ निसें ३ तक च्वयाः पिथनादीगु खः । पुण्यरत्न बज्राचार्यजुं नं ने.सं. १०८५ इ हे झीगु सफू १ निसें ३ ब्व तक पिथनादीगु खःसा वि.सं २०२६ सालं मचा सफू (प्रवेशिका) केशवलाल कर्माचार्यजुं च्वयाः श्री ५ या सरकार शिक्षा मन्त्रालयपाखें पिथनेज्या जूगु खः । सूर्यबहादुर प्रधानजुं ने.सं १०७२ निसें १०७८ तकया दुने मचातय्गु निंतिं थीथी च्वसु दुथ्याःगु मस्तय् सफू स्वब्वतक पिथनादिल । अथेहे भुवनलाल बि.ए.जुं मचातय्गु निंतिं ज्ञानं जाःगु सफू बाल ज्ञान (ने.सं १०७३) पिथनादिल । झी शताव्दी पुरुष सत्यमोहन जोशीजुं ने.सं १०७८ य् मचातय्त भूगोल सम्बन्धी ज्ञानं जाःगु पाठ्यसफू मचा भूगोलया नापं सत्य वर्णमाला नामं पाठ्यसफू पिथनादीगु दु । थ्व फुक्क मचा पाठ्यसफू च्वमिपिंसं थःपिंसं हे मनंखंकाः मचातय् निंतिं च्वःगु खः ।
श्री ५ या सरकार शिक्षा मन्त्रालय अन्तर्गत जनक शिक्षा सामग्री पाखें पाठ्य सफू च्वकेबीगुज्या वि.सं. २०२९ निसें न्ह्यात । थ्वहे कथं च्वमि मोहन न्याछ्यं, जीतबहादुर थापा व हरिशंकर मानन्धरजुपिं जानाः च्वयादीगु जिगु जःखः जनक शिक्षा केन्द्रं वि.सं
२०२९ सालं पिथने ज्या जुल । थ्व छगू तगिंया ब्वने सफू खः । अथेहे पाठ्यक्रम विकास केन्द्रपाखें हे सुमा बनेपाली व अगिव बनेपालीजुपिंसं च्वयादीगु नेवाः गौरव व्यक्तित्व व झीगु तजिलजि झीगु म्हसिका पिथनेज्या जूगु खः । रत्नध्वज जोशी, सुन्दरकृष्ण जोशी व जनकलाल वैद्यजुपिंत च्वकेब्यूगु पाठ्यसफू नेवारी इच्छाधीन (तगिं ८,९,१०) श्री ५ या सरकार शिक्षा मन्त्रालय अन्तर्गत जनक शिक्षा सामग्रीं वि.सं. २०३०–३३ सालं पिथने ज्या जूगु खः ।
श्री ५ या सरकार, पाठ्यक्रम विकास केन्द्रं नेपालभाषाया पाठ्य सफूकथं लुँहिति वि.सं. २०५६ निसें छधाः निसें न्याधाः तक पिकाःगु दु । थुकीया लेखन व सम्पादनया ज्या हितकरविर सिंह कंसाकार, दुर्गालाल श्रेष्ठ, भूषण प्रसाद श्रेष्ठ, राजा शाक्य, सुचिता श्रेष्ठ, व शारदा लक्ष्मी श्रेष्ठपिंसं यानादीगु खःसा लिपा दिवाकर चापागाइँया कजिसुइ न्हूधाः (अध्यावधिक) यानाः वि.सं. २०७० इ पिथने ज्या जूगु खः । अथेहे जगतसुन्दर ब्वनेकुथि पाखें नं ने.सं. १११६ य् जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठ व लक्ष्मण नेवाःपिंसं सम्पादन यानादीगु न्हू पलिस्वां पाठ्यसफू पिथने ज्या जूगु खः । थ्व नं छगू तगिमंनिसें न्यागू तगिं तकया निंतिं न्याब्व तक पिहां वःगु खः । । नेपाल बौद्ध परियति शिक्षा परिषदं तगिं छगू निसें न्यागू ब्व तकया परियति शिक्षा पाठ्य सफू पिथंगु दु ।
ने.सं. ११४२ निसें येँ महानगरपालिकांं छगू निसें च्यागू तगिंतक स्थानीय विषयय् अनिवार्य नेपालभाषां ब्वंकेगु क्रान्तिकारी ज्या न्ह्याकेगु ज्या जुल नापनापं येँदेय्या म्हसिका या नामं छगू निसें च्यागू तगिंतकया निंतिं पाठ्य सफू पिथनेगु ज्या जुल । थ्व धुंकाः किपू नगरपालिकां किपू म्हसिका पाठ्यसफू पिथंगु दु । अथे हे यल महानगरपालिकापाखें नं यल देय्या म्हसिका पाठ्य फू पिथनाः नेपालभाषां स्थानीय विषय ब्वंकेगु ज्या न्ह्याकूगु दु ।
थुकथं हे नेपालभाषाया पुलांबाखं, न्यँकंबाखं, लोकबाखं, मचाचिनाखँ सफू, मचाच्वसा सफू, किपाहना मचाबाखं सफू आदि फुक्क मचापाठ्य ज्वलंया सफूत खः । तर थथे पिदंगु सफू मध्ये बाखं व म्येया सफू अप्वः दु । दकलय् म्हो प्याखंया सफू जूगु दु । स्थानीय विषयय् नेपालभाषां ब्वंकेगु यासांनिसें बाल पाठ्य सफूया विकासक्रम तःजिक न्ह्यानाच्वंगु दु । थुकिं नेपालभाषा मचापाठ्यसफूया थपू तसकं बांलाक जुइगु संकेत खनेदु ।