Author: Pratik Sthapit

पंचताल १८ मात्रा (४+४+४+२+४) यागु खः । दाफा भजनय् थीथी ग्वाराया दथुइ दथुइ पंचताल नं थायेमाःगु दु । सारांग रागया ईश्वरी व मंगल रागया थायेमाःगु दु । सारांग रागया ईश्वरी व मंगल रागया बालकुमारी निपु मुक्कं थ्व तालयागु अतिकं लोकंह्वाःगु ग्वारात खः । ईश्वरी ग्वाराय् योगनरेन्द्र मल्ल व बालकुमारी ग्वाराय् विजयानन्दया नां न्ह्यथना तःगु दु । थुपिं निपु ग्वारा यल मंगःत्वाःया दाफा भजनया मे सफुती व मेमेगु त्वाःत्वाःया दाफा भजनय् नं चले जू । दाफा बाहेक मेमेगु भजनय् पंचतालया मे हालेगु चलन मदु ।
पंचतालया ताल व मात्रा विभाजन थुकथं जुल
१ २ ३ ४ ।५ ६ ७ ८ । ९ १० ११ १२ ।१३ १४  ।१५ १६ १७ १८
तिं छु ।तिं छु ।तिं छु ।तिं  ।तिं छु

पलेमां ताल ६ मात्राया जुइ । निगू मात्राया स्वंगू विभाग दइ । ताः थायेबलय् १ मात्राय् तिं ३ मात्राय् तिं ५ मात्राय्‌् छु जुइ । नेपालभाषाया सिलु मे छपु व विश्वन्तरया मचादान मेचालय् बालक धाःगु मे जक पलेमां तालय् लानाच्वंगु दु । दाफा संगीतया थीथी ग्वारा व चालिइ नं पलेमां ताल दुथ्याना च्वंगु दु ।
मात्रा/विभाग :
१ २  । ३ ४  । ५ ६
तिं तिं छु

दादरा ताल नं ६ मात्राया जुइ । स्वंगू मात्राया निगू विभाग दइ । ताः थायेबलय् १ मात्राय् तिं ४ मात्राय् छु जुइ । धन्य धाये लोकेश्वर (मंगल धून)जनबहाःद्यःया मे, फुलफुल फुलफुल ससिवा छ वा धाःगु मचामे दादरा तालय् लानाच्वंगु दु ।
मात्रा/विभाग :
१ २ ३  । ४ ५ ६
तिं छु

झप ताल १० मात्राया जुइ । निगू मात्रा व स्वंगू मात्रा निथी याना प्यंगू विभाग दइ । ताः थायेबलय् १ मात्राय् तिं ३ मात्राय् छु ६ मात्राय् तिं ७ मात्राय् तिं ८ मात्राय् छु जुइ । ख्वःगु नुगः मेचालय् झाल प्राण परदेश धाःगु मे झप तालय् लानाच्वंगु दु ।
मात्रा/विभाग :
१ २ । ३ ४ ५  । ६ ७  ।८ ९ १०
तिं छु तिं छु

जति नं ७ मात्राया जुइ । स्वंगू मात्राया छगू विभाग व निगू मात्राया निगू विभाग यानाः मुक्कं स्वंगू विभाग दइ । ताः थायेबलय् १ मात्राय् तिं ४ मात्राय् तिं ६ मात्राय्‌् छु जुइ । जयनमो श्री बुद्ध, नारायणजु आदि मे जति तालय् लानाच्वंगु दु । दाफा संगीतया थीथी ग्वारा चालि व पञ्चबुद्ध, महामञ्जुश्री, कुमारी आदि चचा मेय् नं जति ताल दुथ्याना च्वंगु खनेदु । जति तालयात थाय् थासय् खैजति व खस्ती नं धायेगु यानाच्वंगु खनेदु ।
मात्रा/विभाग :
१ २ ३  । ४ ५  । ६ ७
तिं तिं छु

च्वः ताल ४ मात्राया जुइ । निगू मात्राया निगू विभाग दइ । ताः थायेबलय् १ मात्राय् तिं ३ मात्राय् छु जुइ । नेपालभाषाया आपालं मे च्वः तालय् लानाच्वंगु दु । गथेकि– राजमति कुमति, वा माया वा वा, द्यःयात सिन्हाय्‌स्वां आदि ।
मात्रा/विभाग :
१ २ । ३ ४
तिं छु

चौतालया मात्रा १२ (४+२+२+४) यागु खः । थुकिया थीथी मे यल मंगःया भिंद्यःया दाफा मे सफुतिइ संग्रहित जुयाच्वंगु दु । तर थौंकन्हय् चौतालया मे हालेगु बन्द जुइधुंकल । अथे खःसां दाफा भजनय् ग्वारा हालेबलय् खासखास ग्वाराय् दथुइ चौतालया मे हालेगु थायेगु चलन आः नं दनि ।
चौतालया ताल व मात्रा विभाजन थुकथं खनेदु ।
१ २ ३ ४ ।५ ६ ।७ ८ ।९ १० ११ १२
तिं छु ।तिं ।तिं   ।तिं छु

गर्‍हः ताल १४ मात्राया जुइ । निगू मात्राया न्हय्‌गू विभाग दइ ।,, थायेबलय् १ मात्राय् तिं ३ मात्राय् छु ५ मात्राय् तिं ७ मात्राय् छु ९ मात्राय् तिं ११ मात्राय् तिं १३ मात्राय् छु जुइ । चो निताः व पलेमां छताः स्वातकि गर्‍हः ताल जुइ । दाफा संगीतया थीथी ग्वारा, चालि व चचामेया बज्रयोगिनी लगायतया मे गर्‍हः तालय् लानाच्वंगु खनेदु ।

मात्रा/विभाग :
१ २ ।३ ४ ।५ ६ ।७ ८ ।९ १० ।११ १२ ।१३ १४
तिं छु तिं छु तिं तिं छु

थ्व खट्गंगा (ष्रंगा) ताल ८ मात्रायागु खः । थ्व तालया मे हाले सःपिं स्यूपिं मदये धुंकल, तर अथे खःसां दाफा भजनय् थीथी रागया थीथी ग्वारा थाये हालेबलय् दथु दथुइ व छुं छुं ग्वाराय् षटगंगा तालं क्वछीमाः । थज्याःगु अवस्थाय् जक ष्रंगा ताल थायेगु वा मे हालेगु चलन दनि । यल भिंद्यःया दाफा भजन मे सफुती थीथी रागय् खट्गंगा ग्वारा संग्रहित जुयाच्वंगु दु । खट्गंगा तालया छुं छुं बोल थुकथं जुल ।
१ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८
तिं — तिं तिं तिं तिं तिं तिं
नां दि नां नां नँते नां नां नां
तिं दि नां नां नँते नां नां नां
धां दि नां नां नँते नां नां नां
धां दि नां नां नँते नां नां नां

कर्षा (कर्खा) ताल ६ मात्रा (३+३) यागु खः । येकताल नाप मिले जू । कर्षातालया थीथी मे (ग्वारा/चाली) यल लाय्‌कूया भिंद्यःया दाफा भजन सफुती संग्रहित जुयाच्वंगु दु । थ्व मे हालेगु थायेगु चलन मदये, मसये धुंकल । तर यलया काति प्याखनय् महाद्यः व कृष्णया युद्ध जुइगु इलय् कर्षायुद्ध धकाः कर्षा ताल थायेगु (युद्ध चाकः) थायेगु चलन धाःसा दनि ।