Category: भाषा, लिपि व साहित्य

जनआन्दोलन कविता चिनाखँ मुना सफू नेपालभाषा चिनाखँ ख्यःया छगू ऐतिहासिक सफू खः । प्रतिभा साहित्यिक परिवारं ने.सं. १११० स पिदंगु थ्व चिनाखँ सफुलिइ ०४५/०४६ सालया जनआन्दोलन विषयया जक स्वीनिम्ह कविपिनिगु स्वीनिपु हे चिनाखँ दुथ्याःगु दु । थ्व सफूया संकलन व सम्पादन यायेगु ज्या तत्कालीन प्रतिभा साहित्यिक परिवारया नायः राजभाइ जकःमिजुं यानादीगु खः । ने.सं. १११० तछलागाः १ (२०४७ जेष्ठ २६ गते) प्रतिभा साहित्यिक परिवारया ग्वसालय् भाषाविद व साहित्यकार ईश्वरानन्द श्रेष्ठाचार्यया सभापतित्वय् नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिष्ठानय् जूगु जनआन्दोलन कविता गोष्ठीइ दुथ्याःगु चिनाखँ मुनातःगु सफू खः । थुकी जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठ, फणीन्द्ररत्न बज्राचार्य, नारायणदेवी श्रेष्ठ, पुर्ण वैद्य, बुद्ध साय्‌मि, सुन्दर मधिकर्मि आदिपिनिगु चिनाखँ दुथ्याःगु दु ।

बौ पूर्णमान शाक्य व मां पूर्णशोभा शाक्यया कोखं ने.सं. १०६८ गुंपुन्हि कुन्हु येँया ब्रम्हुत्वाः भलननी मुसुंबहालय् समालोचक भाजु जनक नेवाःया जन्म जूगु खः । वय्‌कःया पूवंगु नां जनककुमार शाक्य खः । भाजु जनक नेवाः नेपालभाषाया स्नातकोत्तर वंकादीम्ह जक मखु नेपालभाषा हे ब्वंकेज्या (स्यनामि) यानादीम्ह स्रष्टा नं खः । थ्वय्‌कः नेपालभाषा साहित्यया ब्वंकेज्या पाखें समालोचनाया ख्यलय् ल्हाः न्ह्याकादीम्ह च्वमि खः । भाजु जनक नेवाःया न्हापांगु विश्लेषणत्मक समालोचना च्वसु झीगु समाज व वेश्यावृत्तिया अध्ययन (स्वनिगः १ ने.सं. ११०६) खः । थःगु मांभाय्‌या थपू यायेगु तातुनाः मतिना नांगु पत्रिकाया सम्पादक जुयाः नेपालभाषा साहित्यया सेवा यानादीम्ह समालोचक भाजु जनक नेवाःया न्हापांगु समालोचना सफू ने.सं. ११०५ य् पिदंग धर्मरत्न यमि व वय्‌कःया कृति खः । अनं लिपा समालोचना नाप स्वापू दुगु सफू पुजाभू (ने.सं. ११०६) पिदंगु दु ।

मय्‌जु प्रज्ञादेवी शाक्यं च्वयादीगु प्रबन्धया सफू खः – जनबहाःद्यः । थ्व सफु तपुलि धुकू (नन्द तपुलि पसः) पाखें ने.सं. ११३१ य् पिहांवःगु खः । थ्व बःचाधंगु सफू अनुसन्धान वा अध्ययनया लिच्वः धाःसा मखु । थ्व सफू च्वमिं थःत बियातःगु संस्कार कथं, थःम्हं खं थें, यानावयाच्वंथें व थःत स्यनातः थें अनुभवया आधारय् येँया जनबहाःद्यःया बारे जः ह्वलातःगु सफू खः ।

मय्‌जु अमिर मैयाँ रञ्जितं थः नेपालभाषाय् स्नातकोत्तर यानादीबलय् तयार यानादीगु थेसिसयात हे सफूया रुप बियाः थ्व जनयुद्ध व नेवाः सफू पिकायादीगु खः । थ्व सफूया प्रकाशक रेगन रञ्जित खः । जनयुद्ध व नेवाः ने.सं ११३४ य् पिहांवःगु खः । थुकी जनयुद्धबलय् विकास जूगु नेवाः संगठन, नेवाः आन्दोलन व नेवाः जातियाबारे चर्चा यानातःगु दु ।