Category: भाषा, लिपि व साहित्य

बाखंच्वमि भाजु केशर मान ताम्राकारया बाखं सफू जि विश्वासय् म्वाय् खः । देगः म्हिचा सफूया लुखां ने.सं.११०३ य् थ्व बाखं सफू पिदंगु खः । थ्व सफुलिइ भाजु केशरमान ताम्राकारया च्यापु बाखं दुथ्यानाच्वंगु दु । मनूया जीवनय् अनेक कथंया मोड वैच्वनी, उबले बांलाःगु पलाखं धात्थेंगु जीवनया लँपु निर्धारण याइसा बांमलाःगु पलाखं पलायन जुइमाली । उकिं जीवन म्वायेत सकारात्मक सोच ज्वनाः म्वायेगु संकल्प यायेमाः । थ्व बाखं पुचःया सार थ्व हे खः ।

थ्व मथुराकृष्ण साय्‌मिया च्यापु बाखं मुनातःगु सफू खः । नेपाल युवक माध्यमिक शिक्षालयं ने.सं. १०८७ य् पिथंगु थ्व सफपुलिइ ने.सं. १०८१ निसें १०८३ तकया बाखं दुगु खँ सफूया द्यबलय् हे न्ह्यथनातःगु दु । लिफः, जि पार्वती, मलः, द्वपं, मतया जले, लखे न्वयाच्वंगु मि, जि हेरा व थःगु छेँ थुकिइ दुथ्याःगु बाखं खः । सामाजिक व पारिवारिक परिवेश दुने मनूया व्यक्तिगत जीवनया खँ थुकी न्ह्यब्वयातःगु दु ।

प्रा. नर्मदेश्वर प्रधानया च्वसां पिज्वःगु जिगु कविता छिगु कविता पद्य कविता संग्रह ने.सं. ११२१ य् सान्त्वना प्रकाशनपाखें पिदंगु खः । थुकी खुइपु स्वछन्दबादी कविता दुथ्यानाच्वंगु दु । कविता दुने मतिनाया सागर दु । च्वमिं मतिना प्रेमिकायात जक मखु झंगः–पंछि, धू–ल्वहं–सिमा–झरना, सर्गः, खुशी आदियात सम्मान यानाः मतिना प्वंकातःगु दु । मतिनां प्रियया मौनताय् नं यइपुगु संगीतया अनुभूति बीगु व मतिनां हे थ्व संसारयात अनन्तकालतक तक न्ह्याकातःगु खँ नं प्वंकातःगु दु ।

जिगु खँ फणीन्द्ररत्न वज्राचार्यं च्वयादीगु च्वखँ मुना सफू खः । ने.सं १११६ य् रत्न पिथना पाखें पिहांवःगु थ्व सफुलिइ नीछपु च्वखँ दुथ्यागु दु । थुकी च्वमिं थःम्हेस्यां थीथी इलय् रचना यानादिगु च्वखँ मुनाः सफूया रुप ब्यूगु खः ।

जिगु खँ रत्नकेशरी वज्राचार्यं थःगु मनोभाव प्वंकाः च्वयादीगु सफू खः । थ्व सफू ने.सं. ११३२ य् रत्न पिथनापाखें पिहांवःगु ख । थ्व छगू मोनोलग कथंया सफू खः ।

जिगु चिन्तनया पल्पसा कवितात्मक निबन्ध सफू खः । मङ्गलप्रसाद स्यस्यःनं च्वयादीगु थ्व सफू ने.सं. ११२६ य् प्रसाद प्रकाशनपाखें पिदंगु खः । थुकीयात मुक्तक निबन्ध सफू धाःसां ज्यू । थ्व लघु निबन्ध सफुलिइ झिंन्हय्‌पु चिचिहाकःगु च्वखँ दुथ्यानाच्वंगु दु ।

जिगु छुं धार्मिक च्वखँ सफूया च्वमि भाजु रेवती रमणानन्द श्रेष्ठ वैद्य खः । नेपालभाषा परिषद्ँपाखें ने.सं. १११६ चिल्लाथ्व द्वादशी कुन्हु पिदंगु थ्व सफुलिइ थीथी धर्म सम्प्रदाय गथे—बौद्ध, शैव, वैष्णव, शाक्त आदि विषयया झिंगुपु च्वसु दुथ्याकातःगु दु ।

प्रदीपरत्न शाक्यया न्हापांगु चिनाखँ सफू जिगु जीवनया पलाः ने.सं. ११२७ य् ईलोहं प्रकाशन पाखें पिदंगु खः । थुकी मुक्कं स्वीच्यापु चिनाखँ दुथ्याकातःगु दु । कवि चिनाखँ दुने मानवताया धकिं उलेत ब्वाँय् जुयाच्वंगु दु । चित्कार मखु चेतना माःगु दु धकाः सः थ्वयेकाच्वंगु दु । ‘जीवन छगू त्यासा खः प्रकृतिया, व छन्हु पुलेमाः प्रकृतियात, छुं नं इलय् थः मृत्युइ रुपान्तर जुयाः’ धयागु धापू लिसें थथे हे थीथी कथंया थीथी भावत प्वंकातःगु दु ।

जिगु दापु जिगु धापु सफूया च्वमि डा. बालगोपाल श्रेष्ठ खः । कुतः पिकाकःया प्रकाशनय् थ्व सफू ने.सं ११४२य् पिदंगु खः । सफुलिइ थीथी विधायात कयाः झिंगुपु च्वसुया समालोचना दुथ्यानाच्वंगु दु।

जिगु दायरी छपु पौ नांगु निबन्ध पुचः मंगलप्रसाद स्यस्यःनं च्वायादीगु खः । ने.सं. १०९० य् प्रसाद प्रकाशनपाखें पिथंगु थ्व सफुलिइ प्रेमबहादुर कंसाकार व माणिकलाल श्रेष्ठं नं भूमिका च्वयादीगु दु । थुकी न्हापा हे च्वमिया थीथी पत्रपत्रिकाय् पिदने धुंकूगु च्वसुत नं दु । थ्व निबन्धमार्फत् स्यस्यः नं थःत संक्रमणकाल “Transition Period” या लेखक अर्थात वस्तुगत व आत्मपरक नितांया प्रभाव दुम्ह निबन्धकार कथं प्रस्तुत याःगु दु ।