Category: भाषा, लिपि व साहित्य

बौ सुन्दरमान प्रधान व मां मिश्री प्रधानया क्वखं असंया दुछेँ चुकय् ने.सं. १०५१ बछलाथ्व १ कुन्हु साहित्यकार भाजु झुलेन्द्रमान प्रधानया जन्म जूगु खः । वय्‌कःया मेगु नां श्याम खः । भाजु झुलेन्द्रमान प्रधानजुं ब्वनेज्या पाखे एमए, बि.एल क्वचायेकादीगु दुसा कलेजय् नेपालभाषा ब्वंकेगु यानादीपिं न्हापा न्हापापिं प्राध्यापकपिं मध्ये थ्वय्‌कः नं छम्ह खः । नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् थ्वय्‌कःया ल्हाः समालोचना नापनापं चिनाखँ व च्वखँय् नं उतिकं हे च्वन्ह्याः । वय्‌कःया न्हापांगु चिनाखँ साहित्य च्वयेमते (नसला ने.सं. १०७३) स पिदंगु खः । अप्वः यानाः समालोचनाया सैद्धान्तिक पक्षय् च्वसा न्ह्याकादीम्ह थ्वय्‌कलं न्हापांगु सफूया रुपय् काव्य व काव्यया स्वभाव (ने.सं. १०९०) पिकयादीगु दु । भाजु झुलेन्द्रमान प्रधानजुया अन्वेषणपाखे नं नुगः क्वसाः । नेपालभाषाया साहित्यया बाखं साहित्यया अन्वेषण याइपिंत तिबः जुइकथं नेपालभाषा बाखं साहित्यय इतिहास छब्व (ने.सं. १०८६) व नेपालभाषा बाखं साहित्यया इतिहास निब्व (ने.सं. ११०४) यानाः निगू सफू पिकयादीगु दु । भाजु झुलेन्द्रमान प्रधानया ल्हाः चिनाखं, च्वखँ व समालोचनाया लागाय् न्ह्यागु खयाः नं वय्‌कलं सिरपाः धाःसा भाय्‌हिलापाखें त्याकादीगु खः । वय्‌कःया खलील ज्रिबानया जीवनदर्शन भाय्‌हिलाः सफुलिं ने.सं. १०८६ स श्रेष्ठ सिरपाः त्याकूगु खः ।

झूल दुने च्वंम्ह मनू दुर्लभलाल सिंहं च्वयादीगु स्वीनिपु चिबाखं मुना सफू खः । पिकाकः शान्तरत्न शाक्यं ने.सं. ११०० य् पिथनादीगु थ्व सफूया द्यबः उज्ज्वल कुन्दन ज्यापुं कियादीगु खः । दान, मेशिन, जीवन मृत्यु, निता खँ, झूलय् दुने च्वंम्ह मनू, कुतुं वःम्ह मनू, धूया मू, साद्वह सभा, न्ह्यसः आदि शीर्षकया बाखंत थुकी दुथ्याकातःगु दु । बाखनय् घटनायात प्रतीकात्मक अर्थ लुइगु कथं ब्वयातःगु दु ।

डा. केशवमान शाक्यं च्वयादीगु झिंपु बाखं मुना सफू खः— झ्यालं पिनेया परिवेश । कीर्ति सफू कुथि यलं ने.सं. १११० य् पिथंगु थ्व सफुलिइ दर्बेरत्न शाक्यं बाखंया समीक्षात्मक भूमिका च्वयादीगु दु । चकंगु सर्गःया छज्वः बखुं, सिनावने न्ह्यः, वंगलसिमा व आत्महत्या, अन्तरङ्ग, सामान्य छन्हु, अनित्य दुःख अनात्मा, चीमित लिसे, झ्यालं पिनेया परिवेश, पूर्वाग्रह मदुगु जीवन, व पहाड थ्व संन्या ई व चुक थुकिइ दुथ्याःगु बाखं खः । च्वमिं थःगु जःखःया परिवेशय् अनुभव व अनुभूति याःगु खँ थुकी बाखंया शैलीं न्ह्यब्वयातःगु दु ।