नेपालभाषा परिषदया लुखां ने.सं १०७४ य् पिदंगु झीगु साहित्य ग्रन्थ महाकवि चित्तधर हृदयं च्वयादीगु नेपालभाषा साहित्यया थःगु हे पहःगु न्हापांगु इतिहास सम्बन्धी सफू खः । थौं तकया दुने थ्व सफूया स्वंगू संस्करण पिदने धुंकूगु दु । न्हापांगु संस्करणय् (ने.सं १०७४) च्यापु, निगूगु संस्करणय् (ने.सं. १०८७) मेगु स्वपु च्वसु तनाः झिंछपु व दकलय् लिपांगु संस्करणय् (ने.सं १०९४) अझ मेगु झिंनिपु च्वसु तनाः नीस्वपु च्वसु दुथ्याकातःगु । थुपिं नीस्वपु च्वसुमध्ये झिंनिपु च्वसु माध्यमिककालया च्वमिपिनिगु जीवनी व उमिगु योगदानसम्बन्धी जूगु दुसा मेगु न्हय्पु च्वसुतिइ थीथी च्वमिपिनिगु सफूया समिक्षात्मक टिप्पणी यानातःगु दु । अथेहे मेगु स्वपु मध्ये छपुइ नेपालभाषा साहित्यया संक्षिप्त इतिहास दुसा मेगु छपु नेवाः भाय्या संस्कारित नां नेपालभाषा खः धैगु खँ पुष्टि यायेगु निंतिं बियातःगु थीथी प्रमाणया चर्चा सम्बन्धी जूगु दु ।
अथे हे मेगु छपु च्वसुतिइ अंग्रेजी भाषा मसःसां नेपालभाषाया नितिं तःजिगु ज्या यानावंपिनिगु चर्चाया विषय दु । थ्व सफूया मू ब्व धयागु माध्यमिककालया स्रष्टापिं गथे निष्ठानन्द वज्राचार्य, सिद्धिदास अमात्य, जगतसुन्दर मल्ल, योगवीर सिंह, धर्मादित्य धर्माचार्य, सहीद शुक्रराज शास्त्री निसें रामजी प्रधानांङ्ग, मानलाल मास्के आदि झिंच्याम्हं मयाक स्रष्टापिं मालाः छथाय् हे हयाः उमिगु योगदानया बारे चर्चा यानातःगु खः । थुपिं लेखत ब्वनेबलय् चित्तधर हृदय नेपालभाषा साहित्यया इतिहास सम्बन्धी न्हापांम्ह अन्वेषक, विश्लेषक व छम्ह समिक्षक नं खः धैगु स्पष्ट जू ।
अथेहे निगूगु ब्व नेपालभाषाया च्वमिपिनिगु न्हापा चर्चा मजूगु थीथी सफू गथे— जुजु राजेन्द्रविक्रम शाहया महासत्वपाख्यान नाटक, कवि सिद्धिचरणया फूस्वां आदि सफूया समालोचनात्मक विवेचना खः । अथेहे थ्व झीगु साहित्य सफूया तसकं मूवंगु लेख भाषण नांगु च्वसु नं खः, गुगु २००९ सालया हनुमानध्वाकाय् स्वन्हुयंकं जूगु साहित्य सम्मेलनय् चित्तधर हृदयं मू पाहांया आशनं ब्यूगु भाषणया साभार खः । थुकी नेपालभाषा साहित्यया संक्षिप्त तर पूवंक इतिहास ब्वयातःगु दु । थुलि पूवंक हृदय स्वयाः न्ह्यः सुं नं च्वमिपिंसं नेपालभाषा साहित्यया इतिहास न्ह्यब्वयावंगु मदु । थुकथं चित्तधर हृदयया झीगु साहित्य सफूयात समालोचनात्मक विवेचना, इतिहासया विशेषता व निवन्धया गुणं जाःगु अन्वेषणमूलक कृति खः धकाः मधासें मगाः ।