Tag: नेपालभाषा

थ्व कालखण्डया दकलय् तःजिगु उपलब्धी धयागु जेलय् रचना जूगु कृतिया प्रकाशन खः गथे— चित्तधर ‘हृदय’या सुगत सौरभ महाकाव्य, (ने.सं १०६९), हृदयकथा (१०६७), अन्तरध्वनि (१०६९), गौत्तमबुद्ध (ने.सं १०६७) , फत्तेबहादुर सिंहया — वनवासया छगू खँ (ने.सं १०६८), सिद्धिचण श्रेष्ठया — सीस्वां (ने.सं १०६८), केदारमान ‘व्यथित’या– प्रतिक्षा (ने.सं १०६६), ख्वविंप्याःगु म्ये (.ने.सं १०६७), दिवस चित्र (ने.सं १०६७), हरिकृष्ण श्रेष्ठया — ख्ववि (ने.सं. १०७०) आदि ।

अथेहे अमेरिकाया बाखंच्वमि एडगार एलेन पोपिंसं पितहःगु ‘न्हू चीहा बाखं’ : “Modern short story” या सुत्रपात थ्वहे समयावधीइ मोतिलक्ष्मीया लँ नांगु न्हू चीहाः बाखं पाखें जुलसा बाखं संग्रहया रुपमा चित्तधर हृदयया खुपु बाखंचा (ने.सं१०६७.) बाखं सफू निसें जुल । नाटकय् नं परम्परागत शास्त्रीय नाटकया थासय् आधुनिक नाटकया सुत्रपात यायेगु ज्या नं चित्तधर हृदयजुं च्वयादीगु ह्वनागा (ने.सं १०६७) सफुलिइ दुथ्याःगु शाक्यानी नाटक निसें जुल । थ्व समयावधिया दकलय् तःधंगु उपलव्धी धयागु धर्मोदय पत्रिकाया प्रकाशन नं खः । ने.सं. १०६७ स निर्वासित भिक्षुपिं अनिरुद व महानाम कोविदया सम्पादकत्वय् धर्मोदय पत्रिका पिदन । प्रत्यक्ष रुपं थ्व पत्रिकाया उद्देश्य बुद्धधर्म व वुद्धशिक्षाया प्रचारप्रसार यायेगु खःसां थ्व पत्रिकां लेखक निर्माण यायेगु, भाषा सुधार यायेगु, जीवनपयोगी विविध विषयया लेख पिकायेगु ज्या यात । थ्वहे कथं थ्व पत्रिकां च्वमिपिंत च्वयेगु थाय् बियाः आपालं न्हून्हूपिं च्वमिपिं पिकाल, न्हून्हूगु साहित्यिक विधाया जन्म बिल । चित्तधर हृदयाया पौ बाखं न्हापां थ्वहे पत्रिकाय् पिदंगु खःसा थौं नेपालभाषाया नांदंपिं बाखंच्वमिपिं— पूर्णदास श्रेष्ठ, पूर्ण पथिक, माधवलाल कर्माचार्यपिनिगु बाखं पिकयाः वय्‌कःपिंत बाखंच्वमिकथं न्हापां थ्वहे पत्रिकां म्हसीकेब्यूगु खः । रत्नध्वज जोशीं च्वःगु नेपालभाषाया न्हापांगु समालोचनाया लेख धर्मोदयया कहानी नं न्हापां थ्वहे पत्रिकाय् पिदंगु खः । अथेहे रत्नध्वज जोशीया निबन्ध जक मखु प्रेमबहादुर कसाःया ह्याउँमचा, ठाकुरलाल मानन्धरया निबन्ध नं न्हापां थ्वहे पत्रिकाय् प्रकाशित जूगु खः । नाटकार हेमलाल जोशी, निबन्धकार स्वयम्भुलाल श्रेष्ठपिं नं थ्वहे समयावधीइ धर्मोदय पत्रिकां पिकाःपिं स्रष्टापिं खः । थ्व समयावधी न्हून्हूपिं च्वमिपिं पिदंगु जक मखु आदिवज्र, पन्नाप्रसाद जोशी, ठाकुरलाल मानन्धरपिनिगु दथुइ स्तरीय नेपालभाषा निर्माण यायेगु निंतिं विचार विमर्श यायेगु ज्या नं थ्व हे समयावधीइ जूगु खः । थुकथं थ्व समयावधीइ नेपालभाषाय् न्हापा खनेमदुगु न्हूबाखं, न्हूप्याखं, निबन्ध व समालोचनाया सुत्रपाट जूगु जक मखु स्तरीय नेपालभाषा दयेकेगु तकं कुतः जुल ।

पूर्वज लुमंकाः प्रा.डा. कमलप्रकाश मल्लं च्वयादीगु संस्मरण नापं मध्यकालिन नेपाःया इतिहास सम्बन्धी छगू खोजमूलक सफू खः । थःनेया थकुजुजु खलः थायमदु येँ पाखें ने.सं ११०० य् पिदंगु थ्व सफू डा.मल्लं थः मदुम्ह अबुजु योगेन्द्रप्रकाश मल्लया लुमन्तिइ श्रद्धाञ्जली स्वरुप च्वयादीगु सफू खः । थ्व सफू तसकं म्हो इलय् अर्थात् अबु मदयाः दुःखं च्वनाच्वंगु झिंनिन्हुया दुने च्वये सिधयेकूगु सफू खः । थ्व सफुलिइ पूर्खाया बारे न्यँखँ व इतिहासनापया स्वापू, नेपाःगाः इतिहासय् थकूजुपिं, जिमिगु खलः फम्पिनाप जिमिगु स्वापू व थँहिटी थकूचूकय् थकुजुपिनिगु बस्तिया प्रभाव, अबु योगेन्द्रप्रकाश मल्लयात छपासः श्रद्धाञ्जली, तँसा, थःनेया थकुजुपिनि वंशवृक्ष यानाः न्हय्‌गू द्या दु । थुकथं थ्व सफू मल्लजुं थः अबुजुया लुमन्तिइ श्रद्धाञ्जली स्वरुप च्वयादीगु सफू जूसां च्वमिं थुकी केवल प्रथम विश्वयुद्धय् नेपाः पाखें सामेल जूम्ह मदुम्ह अबुजु योगेन्द्रप्रकाश मल्लया जीवनी इतिवृतान्त जक च्वयेगु यानामदीसे नेपाःया मध्यकालिन इतिहास नाप स्वापूदुपिं तत्कालीन नेपाःया प्रशासन व आर्थिक कारोबारया ज्याय् अहम् भूमिका दुपिं थकूजुजुपिनिगु बारे थीथी अभिलेख व जनस्तुतिया पाखें आपालं खँ लुइकाः इतिहासय् उल्लेख मजूनिगु आपालं तथ्य प्रकाशनय् हयादीगु दु । उकिं थ्व पूर्वज लुमंकाः सफू च्वमिया अबु प्रति श्रद्धाञ्जलीया छपासः स्वां जक मजुसे नेपाःया मध्यकालिन इतिहासया छगू पाना नं खः ।