परम्परागत नेवाः बाजं मध्यय् दमोखिं छगू पुलांगु बाजं खः । दमोखिंया आकार प्रकार स्वयेबलय् ‘धाः’ बाजं नाप ज्वःलाः थें च्वंसां धाः स्वयां छुं भतिचा तःहाकः, तःजाः व तःग्वःगु खनेदु । थ्व बाजंयात ‘दमःखिं, दम्वःखिं, दबःखिं’ नं धाइ ।
सामान्य पाय्छि साइजया दमोखिंया हाकः अन्दाजी १७/१८ इञ्च व जाः १५/१६ इञ्च दइ । थ्व सिँया बाजं दथुु फुस्लुं जुयाः भतिचा भ्वरि पिहांवः थें फुके जुयाः खेँय् बांलू थें लू । नासः पाखेया चाः अन्दाजी ११/१२ इञ्च दैसा मांका पाखेया चाः थ्व स्वयां भतिचा तःचाः १३/१४ इञ्च दइ । दमोखिंया सिँग्वंयात निखें छ्यंगुलिं भुनाः छ्यंगूया हे बाला तं (तान) सालातइ ।
थीथी द्यः प्याखनय् गथेकि किपूया बाघ भैरव, येँया न्यतभुलु अजिमा, ख्वपया नवदुर्गा प्याखनय् थाइगु दमोखिं सामान्य स्वयां तःग्वः खनेदु । थेचोया नवदुर्गा प्याखनय् थाइगु दमोखिं मेमेगु स्वयां अझ तजाः, तग्वःया नापं पतिचिनाः (पकुचिनाः) बकुलाना च्वनी । थुकिया हाकः म्ह्वतिं नं २७/२८ इञ्च, जाः २०/२२ इञ्च व नासः मांकाया थासं नं १७/१८ इञ्च दइ ।
दमोखिं बाजं निखें (नासःमांकाः) पाल्हातं हे थाइ । नेवाः संगीत पद्धतिया मुख्यगु न्हय्गुलिं ताल (चो, जति, प्रताल, येकताल, गन्ध, ब्रम्हताल, पलिमा) थायेगु चलन दु । थ्व बाजं थायेगु स्वयां ५–७ मिनेट न्ह्यः निखेरं छुचुं/स्याःबजि, बजि, च्वकाबजि मध्यय् न्ह्यागुसां मांबुइक फ्वयाः न्हायाः मसला दयेकाः तिकेमाः । थाये सिधलकि खौ (तिकातःगु मसला) सुच्चुक प्वलाः लिकायेमाः ।
थ्व बाजं उप्वः थें पुलांगु द्यः प्याखनय् गथेकि यलया काति प्याखं, ख्वप व थेचोया नवदुर्गा प्याखं, येँया न्यतभुलु अजिमाया प्याखं, किपूया बाघभैरव प्याखं, पचली भैरव व भद्रकालीया खड्गसिद्धि प्याखं, ख्वनाया सिकाली प्याखं., जलया जलप्याखं (हरिसिद्धि) आदि दक्व धया थें द्यःप्याखनय् दमोखिं थाइ । थुकिया पासा बाजंकथं भुस्याः, ताः व सिँन्याल थाइ । गुलिखे प्याखनय् प्वंगा नं पुइगु चलन दु । बाजंया बोल, ताल, थायेगु पद्धति थीथी प्याखनय् थःथःगु हे कथंयागु जुल । थ्व बाहेक यलय् दँय्दसं गुंलाया झ्वलय् गुंपुन्हिया क्वन्ति महाद्यः (कुम्भेश्वर) पुखुली तइगु चान्हय्, न्यकू जात्रा (मतयाः)कुन्हु थ्व दमोखिं बाजंयात विशेष छाय्पाः यानाः द्यःपिं (भैरव, कुमारी, महाकाली) प्रतिस्थापन यानाः तःपाःगु कुसां कुइकाः यल लाय्कू न्ह्यः न्हय्गुलिं ताल व मेमेगु थीथी त्वाःया दबूपतिकं थीथी (निगू, स्वंगू) ताल न्ह्यब्वयाः सारा न्हिछिबिक्क निर्धारित लँपु जुयाः देय् चाःहुलेगु यायेमाः । थ्वया सतिकुन्हु हाकनं बुंगय् श्री करुणामय न्ह्यःने व थ्वयां नं कन्हय्कुन्हु स्वयम्भू महाचैत्य न्ह्यःने नं न्हय्गुलिं ताल थायेमाः ।