लँय् वनीबलय्, पाः गइबलय् तःक्वः लिसा कयाः थाये जीगु धिमय् बोलयात न्ह्याः धाइ ।

धिमय् थायेत दकलय् न्हापा, द्यःया न्ह्यःने बाय् धिमय् थाये क्वचायेकेत थाइगु विशेष बोलयात द्यः ल्हायेगु बोल धाइ । तःहाकःगु, चीहाकःगु व सिधयेकेगु यानाः स्वताजि द्यः ल्हायेगु बोल दइ ।

पाखा थहां वनीबलय् थाइगु धिमय् बोलयात तँ पो धाइ ।

लँय् वनीबलय् गुबलें गुबलें थाइगु जोश वइगु धिमय् बोल छिना खः । थ्व बोल निक्वःतक जक थायेज्यू ।

द्यः ल्हाये धुनेवं न्ह्याः, गुँ थायेन्ह्यः थाइगु धिमय्या बोल च्वः/छुवां खः ।

माथंवंगु लँय् प्याखंपाः कयाः तिं तिं न्हुयाः तःक्वः लिसा कयाः थायेज्यूगु धिमय् बोलयात गुँ धाइ ।

धिमय् थायेगु तःताजि बोल दु । गथेकि द्यः ल्हायेगु, लँपो, तँपो, धुँन्यापो, मंगलपो, साँया पो, माँ तनेगु आदि । थुपिं गुलिं बोलत विशेष थासय् व इलय् जक थाये ज्यूसा गुलिं न्ह्याबलें नं थाये ज्यू । गथेकि धुँन्या हीकेत थाइगु धुँन्या पो, लँय् वनीबलय् थाइगु लँ पो, सायाःबलय् थाइगु साँयाःपो, धिमय् च्वः, परताल (प्रताल), पलेमां आदि थीथी तालय् थाइगु खः ।
ख्वपय् धिमय् बोलयात द्यः ल्हायेगु, च्वः/छुवां, न्ह्याः, गुँ, माः आदि थीथी ब्वथलातःगु दु ।

च्वाम्वःसाया सँ । चिहाकयेक चानाः पुइँचा लाक चिनातइ । ताःहाकः चिहाकः जुइ । छेँक च्वंकातइ । धुँन्याया च्वकाय् क्वातुक चिनाः धुँन्या हीकीम्हंं खने दयेकातइ  ।

कुछि कुत्याया चारपाते यानाः सि मुलाः सुयातःगु कापः । थयायंके माःगु गुथि भ्वय् नयेबलय् रुमाल चकंकाः उकी द्यःने लप्ते लानाः भ्वय् तयेगु याइ ।

तग्वःगु धिमे, दकलय् अप्वः सःम्हेसित थाकीगु धिमे । पुजा याइबलय् दकलय् च्वय् तयाः न्हापालाक थुकियात निं पुज्याइ । धिमे क्वकाइबलय् नं थुगुपती न्हापां क्वकायेगु याइ ।