ज्ञानु राणा नेपाःया छम्ह तसकं लोकंह्वाःम्ह हालामि खः । थ्वय्कःया जन्म येँया थँबहिली ने.सं. १०६९ कौलागाः द्वादसि, बुधबारखुन्हु जूगु खः । थ्वय्कःया अबु जनकवि धर्मराज थापा व मां सावित्री थापा खः । थ्वय्कःया इहिपाः वि.सं. २०२८ सालं प्रकाशजंग राणालिसें जूगु खः । थ्वय्कःपिनि निम्ह काय् दु ।
थ्वय्कःया अबु नं लोकंह्वाःम्ह छम्ह वरिष्ठ संगीतकःमि खः । खस नेपाली लोकसंगीत ख्यलय् आपालं योगदान दुम्ह वरिष्ठ संगीत सर्जकया म्ह्याय् जूगुलिं नं थ्वय्कःयात संगीत ख्यलय् वयेत थाकु मजुल । छेँया हे सांगीतिक वातावरणय् ब्वलंम्ह खः
थ्वय्कः ।
छेँय् थः अबुं मेपिन्त स्यनीगु म्ये संगीत न्यन्यं हे थ्वय्कलं लानाकयाः हालेगु अभ्यास यानादीगु खः । म्ये बांलाक हालाच्वंगु खनाः हे अबुम्हं रेडियो नेपालय् यंकाः म्ये हायेकूगु खः । वि.सं. २०१६ सालं झिदँया उमेरय् हे ‘जाने कहाँ हो राजै बाटो देखाईदेउ’ म्ये हालाः रेडियो नेपालय् दुहां झाःम्ह थ्वय्कलं झिंन्यासलं मल्याक म्ये हालादी धुंकल । थ्वय्कलं आधुनिक, लोक, भजनलिसें थीथी विधाय् आपालं लोकंह्वाःगु म्ये हालादीगु दु । थ्वय्कःया लोकंह्वाःगु म्येत मध्यय् ‘मान्छेको माया यहाँ, खोलाको पानी जस्तै’, ‘कसैले बुझेन मेरो मनको बहलाई’ खः ।
येँय् जन्म जूम्ह खःसां थ्वय्कः पोखराय् ब्वलंम्ह खः । थ्वय्कः म्ये हालेत येँय् वयेधुंकाः थन हे बालं च्वनाः म्ये हालेगु ज्या न्ह्याकादीगु खः । थ्वय्कः पद्मकन्या स्कूलय् ब्वनाः एसएलसी क्वचायेके धुंकाः उच्च शिक्षाया निंतिं बंगलादेशय् ब्वं झाल । लिपा संगीत शिक्षाया निंतिं भारतया बदौदराय् ब्वं झाःगु खः ।
थ्वय्कलं नेवाः संगीत ख्यलय् नं योगदान यानादीगु दु । न्हापा नेवाः दबुली नं म्ये हालादीम्ह थ्वय्कलं आपाःयानाः विष्णु जल्मिया च्वसाय् व कृष्णमान डंगोलया लसय् आपालं म्ये हालादीगु खः ।
लाय्लामा म्येचालय् थ्वय्कःया आपालं म्येत दुथ्याना च्वंगु दु । गुगु म्येत अतिकं लोकंह्वाः । झिपुं मल्याक थ्वय्कःया सलय् नेवाःम्ये खनेदु । वय्कलं हालादीगु नेवाःम्ये थुकथं दु– ‘उखें मलाः थुखें मलाः’ (रमेश ताम्राकारलिसे), ‘ब्वयेका यन ब्वयेका यन’ (च्वमि विष्णु जल्मि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘थौं वइ ला कन्हय् वइ ला’ (पुचःम्ये), ‘हरे शिव नारां दैव’ (पुचः म्ये), ‘यः मां धकाः हालाः जिगु’ (च्वमि विष्णु जल्मि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘यः हिराकाजी यः ज्यानकाजी’ (च्वमि विष्णु जल्मि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘जि वने मखुत यः मां’ (च्वमि विष्णु जल्मि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘बुद्ध भगवानयाके याये जिं नं बिनति’ (च्वमि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘रंग त्वनाः नं धंगः दइ ला’ (च्वमि विष्णु जल्मि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘हाकुमैंचा वयेधाल’ (पुचःम्ये, च्वमि विष्णु जल्मि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘म्ह्याय्मचा जुयाच्वनां गनं वने म्वाः ला’ च्वमि विष्णु जल्मि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘नमस्ते दु जिगु नमस्कार दु’ (च्वमि विष्णु जल्मि, लय् कृष्णमान डंगोल), ‘थ्व जोबन छंगु लागिं खः’ (पुचःम्ये, च्वमि व लय् विष्णु सक्व) ।
थःगु जीवन संगीतय् पायेगु मनसुवाः दुम्ह थ्वय्कलं ईन्द्रराज्यलक्ष्मी पुरस्कारलिसें आपालं मान सम्मान व पदवीत कयादीगु दु ।