जुजु जयप्रकाश मल्ल झिंच्यागूगु शदीया छम्ह उत्कृष्ट कविया नापं नाटककार नं खः । थ्वय्कलं नेपालभाषां जक प्यंगू नाटक च्वयावंगु दु । थुपिं मध्ये निगू नाटक रत्नेश्वर प्रार्दुभाव व वीरध्वजोपाख्यान (ने.सं ८७७) नाटक मुद्रण जुयाः पिदने धुंकूगु दु । रत्नेश्वर प्रार्दुभाव प्रतिकात्मक रुपं पद्यभाषं च्वयातःगु नाटक खःसा वीरध्वजोपाख्यान गद्यभाषं च्वयातःगु तत्कालिन परम्पराकथंयागु हे नाटक खः । जुजु जयप्रकाश मल्लं च्वयावंगु अप्वः धयाथें म्ये थुपिं नाटक सफुलिइ दुथ्यानाच्वंगु दु ।
तत्कालिन मेमेपिं मल्ल शासकपिनिगु तुलनाय् जुजु जयप्रकाश मल्लया जीवन संघर्षमय खनेदु । न्हापां थः अबुजु जगज्जय मल्ल जुजु मजूबलय् हे बूम्ह जूगुलिं जुजु जुइदैमखु धकाः तत्कालिन भारदारपिंसं याःगु षडयन्त्रया सामना यायेमाल धाःसा लिपा थः जुजु जुइधुंकाः थः रानी दयावती पाखें हे राज्यच्यूत जुइकाः स्वदँ तक निर्वाषित जुयाः च्वनेमाल । अथेहे थःगु राज्यकालजःछि हे कान्तिपुर लायकू दुनेया जक मखु नेपाल उपत्यकाया हे संकटपूर्ण राजनैतिकस्थिति नाप सामना यायेमाल । जुजु जयप्रकाश मल्ल जीवनया घटनानाप सम्वन्धित तःपु म्ये लुयावःगु दुसां वय्कलं हे च्वःगु खः धायेबहःगु वय्कःया २५ पु म्ये लूगु दु । थुपिं म्ये मध्ये गुलिं म्येय् थःत दयालक्ष्मीया पति धकाःसा गुगुलिं कुमुदिनीदेबीया सुत धकाः न्ह्यब्वयातःगु दु । अथेहे गुगुं म्येय् काय् ज्योतिप्रकाश मल्लया नां नं न्ह्यथनातःगु दु । वय्कःया म्येय् तत्कालीन लायकू दुनेया नापं पिनेया देशकाल परिस्थितिया किचः ल्यहेँपुयाच्वंगु खंकेफु । वय्कलं थःगु रत्नेश्वरया प्रार्दुभाव नाटकया तःगू थासय् थःत रानी दयालक्ष्मीया पति, गनं रानी दयालक्ष्मीया धनी धकाः दुथ्याकातःगु दु । तर वीरध्वज नाटकय् रानी दयालक्ष्मीया पलेसा थः मां रानी कुमुदीनीदेवीया नां न्ह्यथनातःगुलिं जुजु जयप्रकाशं रत्नेश्वरया प्रार्दुभाव नाटक रानी दयालक्ष्मीनाप ल्वापु जुइ न्ह्यः च्वःगु धयागु सीदु । अथेहे वय्कःया छपु म्ये पाखें वय्कःया रत्नेश्वर प्रार्दुभाव नाटकया प्रदर्शन नं जूगु दु गुगु नाटकया प्रदर्शन ने.सं ८८० इ जूगु खः धयागु सीदःवःगु दु । उकिं थ्व नाटकया रचना न्हापा हे जुइधुंकूगु सीदःवःगु दु ।
नाटकय् दुथ्याःगु म्येय् ल्याय्म्ह वैशय् लुइगु ओजस्वी राजोचित व्यक्तित्व व नगर रसिक व्यक्तित्व जहाँथिनाच्वंगु खनेदु । तर लिपाया वीरध्वजोपाख्यान नाटकय् थःत राजमाता कुमुदिनी देवीया काय् धकाः न्ह्यब्वसें मां प्रतिया कृतज्ञताया भाव नापं थः शत्रु पक्षयात क्वत्यलेफयेमा धकाः आत्मनिवेदनात्मक स्तुति म्ये दुथ्याकातःगु दु । जुजु जयप्रकाश मल्लया म्येया विषयवस्तु मूलत भक्ति, लायकू श्रृंगार, आत्म दुःखानुभूति व सन्त उपदेशात्मक जूगु दु ।
रत्नेश्वर प्रार्दुभाव नाटकपतिं हे नासःद्यःया स्तुति दुथ्यानाच्वंगु दु । गुगु संख्यात्मकरुपं जक मखु भावप्रस्तुतिया दृष्टिकोणं थुपिं म्ये आपालं तःजि जू । थथे नासःद्यः अर्थात् शिवयात थः आराध्यद्यः कथं नालाः म्ये चिनावंम्ह न्हापांम्ह कवि जयप्रकाश मल्ल खः । रत्नेश्वर प्रादुर्भाव स्वयाः लिपायागु वीरध्वजपाख्यान नाटकय् न्ह्यब्ययातःगु म्येय् धाःसा शक्ति उपास्य देवदेवपिं भैरव, जयवागेश्वरी आदिपिंके वैरिपक्षयात क्वत्यले फयेमा धकाः अभय व रणविजयया वर फ्वंसें आत्मनिवेदन यानातःगु दु । अथेहे येँया दाफा भजनय् अतिकं लोकंह्वाःगु वय्कःया भगवान सुमुदर याहुने उधार धैगु भक्ति म्ये स्वयम्भु पुराणया आधारय् च्वयातःगु म्ये खः गुकी स्वयम्भुया महिमा नापं उपत्यकाया वर्णन् दुथ्यानाच्वंगु दु ।
रत्नेश्वर प्रार्दुभाव नाटकय् दुथ्याःगु लाय्कू श्रृंगारिक म्येय् थःत दयालक्ष्मीया पति दयालक्ष्मीया धनी धकाः सम्वोधन यासें शिष्ट व संयमित सम्भोग श्रृंगारया भाव प्वंकातःगु दु । न्हापाया कविपिनिगु श्रृंगारया म्येय् थें कामोद्दीपकता खनेमदु । अथेहे रत्नेश्वर प्रार्दुभाव नाटकय् दुथ्याःगु देशवर्णन्या म्येय् जुजु जयप्रकाश मल्लया देश व प्रजाजनप्रति प्रेम, सद्भाव देजायाच्वंगु ध्वाथू। वीरध्वजपाख्यान नाटकय् थःत आपतकालय् ग्वाहाली याःम्ह थः मां कुमुदीनीदेवी नापं प्रजाजनप्रति कृतज्ञताया भाव पिज्वःगु दु । जयप्रकाश मल्लं थःगु म्ये व नाटकय् छ्यलातःगु भाषा झिंच्यागूगु शदीया काव्यया प्रतिनिधि भाषा धायेबहःजू । कविं म्हो खँग्वः छ्यलाः नं थःगु मनया भाव बांलाक न्ह्यब्वयेफुगु दु । थुगु इलय् वयाः न्हापा न्हापाया कविपिंसं थें संस्कृत व मैथिली भाषाया खँग्वः आपाः मछ्यलेधुंकूगु, खस भाषाया क्रिया धाःसा छ्यला हयेधुंकूगु खनेदु ।