इखाछेँ बही

नागबहालं आल्को हिति वनेगु लँपुइ इखाछेँ बही दु । यलया मूबही मध्ये छगू खः । थ्व त्वालय्‌ निगू बही दु – पिन्तुबही व दुन्तुबही । थ्व निगू बही थवं थवय्‌ थितुंथीक दयेकातःगु दु अले निगूयातं इखाछेँ बही हे धाइ । पिन्तुबही (गोपिचन्द्र मिश्र संस्कारित गोपिचन्द्र महाविहार) ।

थ्व बहीया मूलुखा दुने अंगलय्‌ महाकाल व हनुमानया मूर्ति दु । दुने प्यखेरं फःथकयातःगु दु । बहीद्यःया लुखाय्‌ वनेगु त्वाथः जःखः सिंह तयातःगु दु । लुखाया न्ह्यःने छखे पद्मपाणी लोकेश्वर व मेखे गं तयातःगु दु । कलात्मक लुखाया दुने गन्धकुटीइ अक्षोभ्य बुद्ध दु । वयां च्वय्‌ बार्दलि पिकयातःगु दु अले छचाःखेरं थथे हे बार्दलि दु । बही देगःया च्वय्‌ गजू सहितगु देगःचा दयेकातःगु दु । बहीया दुने अशोक चैत्य व चिनालय चैत्य अले धर्मधातुमण्डल तयातःगु दु । थ्व बहीया निर्माता गोपिचन्द्र मिश्र सुनयश्री मिश्र ब्राम्हणया अनुयायी जुयाच्वन । व कपिलवस्तुं थन वयाः स्वयम्भू दर्शन यानाः थन हे च्वनाछ्वत धइगु न्यनेदु ।

थनया बहिलिइ मूद्यःया च्वसं चक्रसम्बर व वज्रकील द्यः दुगु आगंक्वथा दु । थन भारतीय विद्वानं १२दँ तक ध्यान च्वनाः वज्रकील द्यः पलिस्था यानाथकल धइगु खँ दु । थनया पञ्चस्थविर आजुपिनिगु नायकत्वय्‌ थन बन्दे लुइगु, नायः लुइगु, थपाः त्वयेगु आदि धार्मिक ज्याझ्वः न्ह्यानाच्वंगु दु । अथे हे दुजःपिन्सं द्यःपाः फयाः द्यः खेचायेकाः नित्यपुजा यायेगु, आरती यायेगु, स्तोत्रादि ब्वनेगु यानावयाच्वंगु दु । थन सर्वसंघय्‌ ३२म्ह दुजः दु ।

थन दँय्‌दसं कृष्णपक्षया दशमीकुन्हु आजुपिं मुनाः आगमय्‌ दशमी पुजा न्ह्याकी, अथे हे दँय्‌दसं यम्बहाःया गुरुजुपिं बिज्याकाः प्रज्ञापारमिता पाठ याकेगु चलन दु । थन दछियंक वैशाखशुक्ल चतुर्थीकुन्हु देपूजा, गुंपुन्हिनिसें भाद्रकृष्ण द्वितीयातक तग्वः जाकि ब्वयेगु, श्रावणकृष्ण आमाइकन्हु लुँचि थाय्‌ पुजा, भाद्रकृष्ण अष्टमीकुन्हु सोह्रश्राद्ध, कतिंपुन्हिकुन्हु चैत्य बुसाधं, आश्विनशुक्ल नवमी व दशमीकुन्हु आगंपुजा, पौषकृष्ण दशमी व एकादशीकुन्हु दिशी पुजा अले चैत्रकृष्ण दशमीकुन्हु दौपूजा जुयाच्वंगु दु । गुंलाबलय्‌ थन गुंपुन्हिनिसें भाद्रकृष्ण द्वितीयातक स्वन्हुयंक तग्वः जाकि व चिग्वः जाकि ब्वयेगु यानावयाच्वंगु दु ।

Author: Tej Maharjan on June 28, 2025
Category: संस्कृति व सम्पदा

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles