यल महानगरपालिकाया मू ज्याकू पूच्व अथवा पुल्चोकं पश्चिमपाखे ऐतिहासिक थुरया लिउने लाःगु बही पूच्वबही खः । थ्व हे थासय् पूच्वबहीया नामं थन हे निगू बही विहार दयेकातःगु दु — अक्षयश्री विहार व रक्षेश्वर विहार । पूच्वद्वँय् च्वंगु विहार थथूबही खः, उकियात अक्षेश्वर महाविहार धाइ ।
ताःहाकःगु ल्वहंया त्वाथः गयाः वनेवं थ्व बहिलिइ थ्यनी । कलात्मक मूलुखा जःखः च्वय् मञ्जुश्री वज्रपाणी व क्वय् गणेश महांकाल तयातःगु दु । मूलुखा जःखः च्यापाः तिकिझ्याः छुनातःगु दुसा मूलुखा फुसय् न्यापाः झ्याः तयाः वयां जःखः खुपाः तिकिझ्याः दु । मूलुखा न्ह्यःने निज्वः सिंह तयातल । स्वतँ जाःगु बही देगःया दथुइ मूलुखा छुनाः जःखः निपाः चिपाःगु झ्याः व सारिपुत्र मौदगल्यानया मूर्ति दु ।
च्वय् त्रिखाझ्याः तयाः वयां च्वय् पञ्चबुद्ध, प्रज्ञापारमिता व षडक्षरी लोकेश्वरपिनिगु मूर्ति दु । वयां च्वय् नितँ प्यागोडा शैलीं थकयाः दकलय् च्वय् चैत्य आकारया गजू तयातःगु दु । देगःया भूमितल्लाय् द्यःक्वथाय् लुँ सियातःम्ह अक्षोभ्यया मूर्ति स्थापना यानातःगु दु । बहीया छचाःखेरं अमोघपाश लोकेश्वर तयाः गुम्बा, बौद्ध ग्रन्थालय, ब्वनेक्वथा, सहलहशाला आदि दयेकातःगु दु ।
बहिलिइ पिने दथुइ स्वंगः चैत्य दु । देवमाला वंशावली कथं जुजु वृषदेवया इलय् सुन्दर सार्थवाह धइम्ह व्यापारीं थन चैत्य निर्माण यात, अले वहे लिपा व्रम्हचर्य भिक्षु अक्षयश्री जुल । थ्व विहारया निर्माण व हे ब्रम्हचर्य भिक्षु अक्षयश्रीं याःगु धाइ । व हे कारणं थुकिया नां नं अक्षयश्री विहार जुल । थुकिया निर्माण १४००दँ न्ह्यः जूगु अनुमान यानातःगु दु । थन ने.सं. ३७३ यागु अभिलेख लूगु दु । न्हापा भ्वाथः जुयाच्वंगु थ्व विहार वि.सं. २०४२, २०४५ व २०५१ सालं जीर्णोद्धार जूगु खः ।