येँदेया क्षेत्रफलया लिधंसाय् चकंगु व तःकूगु बौद्ध विहार मध्ये यटखाबहाः नं छगू खः । पूर्वय् हेँपुननि, पश्चिमय् सुन्तागल्ली, दक्षिणय् यटखात्वाः व उत्तरय् न्यतत्वाःया दथुइलाक्क थ्व बहाः दु । यटखाबहाःया नामं हे थ्वया जःखःया त्वाःया नां नं यटखाया नामं म्हसिकातःगु खनेदु । पुलांगु भासं मल्लकालय् लाय्कूयात केन्द्र यानाः पश्चिम भेगयात येतागृह धाधां येताखा जुल । थ्व हे पश्चिमय् लाःगु त्वाः वा बहाः हे येताखाबहाः जूवन । थ्व विहारयात झिंनिगूगु शताब्दीया भाष्करदेव जुजुं दयेकाथकूगुलिं भाष्करकीर्ति महाविहार धाइगु खः । छथ्वःसिनं इतुंबहाः दयेके धुंकाः भाष्करदेव जुजुया महारानीं थः भाःतया नांम्ह विहार दयेकाथकूगुु नं धाइ ।
थ्व बहालय् दुहां वनेवं दथुइलाक तःग्वःगु विशाल त्रयोदशचक्रावली व छत्र सुवर्णमय बज्रधातुशैली चैत्य पलिस्था यानातःगु दु । आग्नेय कोणय् शिखरकूट चैत्य, ईशान कोणय् अवलोकितेश्वर मूर्ति व बःचाग्वःगु देगः, मू चैत्यया खवपाखे जलहोपरि जिनालंकृत चैत्य छगः, पश्चिमपाखे तःतःपाःगु ल्वहंया मन्दःपाः निपाः, पश्चिमया चिबहाः फलय् ल्वहंया सिंह निम्ह व बहाःया प्यकुनय् प्यंगः तुँथि दु ।
बहाःया क्वाःपाःद्य १९ औं शताब्दीया पूर्वाभिमुख शाक्यमुनि बुद्ध खः । क्वाःपाःद्यःया जवय् अवलोकितेश्वर व खवय् द्विभुज मञ्जुश्रीया मूर्ति, क्वाःपाःद्यःयात न्ह्यःने निपाल्हातं ज्वज्वलपियाच्वंगु सालिक, द्यःया लिउनेया प्रभामण्डल, उकी वोधिबृक्ष क्वसं पंचमहाबुद्ध अंकित दु । क्वाःपाःद्यःया थासय् च्वंगु थामय् षट्पारमिता देवीया मूर्ति, द्यःयाथाय् तयातःगु इलानय् पंचबुद्ध व अष्टमंगलया चिं अंकित, क्वाःपाःद्यःया मूलुखाया न्ह्यःनेसं जवंखवं ल्वहंया सिंह निम्ह, लुखाया जवंखवं सारीपुत्र व मौद्गल्यायनया मूर्ति दु । क्वाःपाःद्यःया तोरणय् तसकं कलात्मक खनेदु ।
तोरंया दथुइ अभयमुद्रा यानाः बज्रासन यानाच्वंम्ह शाक्यमुनि बुद्ध व जःखः बोधिसत्व एवं थीथी द्यःपिनिगु मूर्ति कियातःगु दु । तोरंया च्वसं मातं तलाय् पसुकाझ्याः, वयां च्वय्या च्वतय् यक्षिणीपिनिगु मूर्ति अंकित बिलंपौ दुगु तुनासिँ तयाः गाःझ्याः, वयां च्वय् लुँ गजू तयाः आँय्पापौया पलिं चियातल । क्वाःपाःद्यःया आगंद्यः धाःसा दक्षिणामुख धातुया श्री हेबज्र नैरात्मा यानाः पलिस्था यानातल । थ्व आगंद्यः न्हापा खुयायंके धुंकाः येतखाबहाःया बेखारत्न साहुपाखें न्हूगु दयेकाः पलिस्था याःगु खः । ने.सं.८५२ पाखे बहाःया विशालकाय चैत्य जिर्णोद्धार याःगु शिलापत्रं न्ह्यथनातःगु खनेदु । ने.सं.९८२ पाखेया शिलापत्रय् जुजु सुरेन्द्रविक्रम शाहया पालय् बहाःया धनसिंह ताम्राकार व वया परिवारं थःगु छेँ हे श्री बज्रयोगिनी व श्री स्वयम्भूया निंतिं द्वलहपा बियाः गुथि तःगु व संघभोजन याकूगु खनेदु ।