बौ जगतबहादुर श्रेष्ठ व मां पद्मनयना श्रेष्ठया क्वखं ने.सं. १०१६ तछलाथ्व ९ कुन्हु यलया क्वाबहालय् समाजसेवी भाजु ज्यानबहादुर नेवाःया जन्म जूगु खः । समाजसेवा नापनापं थःगु मांभाय् नेपालभाषा साहित्यया नं सेवा यानादीम्ह भाजु नेवाःया पूवंगु नां ज्यानबहादुर श्रेष्ठ खः ।
संस्कृत साहित्यया गाक्क अध्ययन दुम्ह नेवाः भाजुं नेपालभाषा व नेपाली भाषाय् निबन्ध च्वयेगुया नापनापं अनुवाद यायेगु ज्या नं यानादी दु । अनुवाद यायेगु हे झ्वलय् वय्कलं दकलय् न्हापां संस्कृतयागु श्रीमद्भगवद्गीताया नेपालभाषां भाय् हिलाः वि. सं. २००७ य् पिथनादिल । भाषाव्याकरण सम्बन्धी नं गाक्कं अध्ययन दुम्ह ज्यानबहादुर नेवाःनं ने.सं. १०८१ दँय् नेपालभाषा व्याकरण नांगु सफू पिथनादिलसा धर्म दर्शनं समाजय् गज्याःगु प्रभाव लाकी धयागु खँयात कुलातःगु छु झी धर्मया लँय् खःला (ने.सं ११०२) नांगु सफू पिथनादिल । थुकथं ने.सं. १०८३ दँय् भाषाजवाःया उपाधीं सम्मानित जुयादीधुंकूम्ह भाजु ज्यानबहादुर नेवाः भाषा व समाजया सेवा यायां ने.सं. ११०८ अर्थात् ९२ या उमेरय् दिवंगत जुयादिल ।
नेपालभाषाया ख्यलय् ज्यापु पञ्चया नामं च्वसु च्वयाः वैच्वनादीम्ह भाजुया नां पञ्चनारायण महर्जन खः । वय्कः ने.सं.१०७१ थिंलाथ्व ४ कुन्हु बाः देवनारायण महर्जन व मां चन्द्रमाया महर्जनया कोखं ओलाछि प्यंगः थां थाय्मरुइ जन्मजुयादीगु खः ।
निबन्ध, कविता, म्ये च्वयादीम्ह भाजु ज्यापु पञ्चया जिगु झसुकाः नांया कविता दकलय् न्हापां सः पत्रिकाय् ने.सं.१०९० य् पिदंगु खः । वय्कःया प्रकाशित कृति सि व पुया नेवाः नां (ने.सं.१११८), भाबो (ने.सं. ११२१ चिल्लाथ्व), खँत्वाः खँभाय् व छुनाखँ छपुचः (ने.सं. १११८) खः । इलय् ब्यलय् म्यो व कविता च्वयादीसां बिशेष यानाः वय्कलं थःगु च्वसुया बिषय बुँज्याय् अझ बिशेष यानाः स्वां व सिइ केन्द्रीत जुयाः च्वयेगु यानादी ।
वय्कःया यक्व हे थज्याःगु च्वसु थीथी दँपतिइ पिहां वयाच्वंगु दु । वय्कः बुँज्या व क्यब ज्याय् नं प्राविधिक ज्ञान दुम्ह व्यक्ति खः । लिसें वय्कः झीगु पुलांगु संगीतय् नं उलि हे पोख्त । झीगु थीथी राग व तालया वय्कःयाके पूवंक ज्ञां दु । वय्कलं थुपिं बिषयय् यक्व विद्यावारीधि काइपिंत ग्वाहालि यानादीगु दु ।
नेवाः अभियन्ता ज्योति शाक्यया जन्म येँया ॐबहा त्वालय् अबु तेजधन शाक्य तथा मां अष्टमाया शाक्यया कोखं ने.सं १०७३ तछलागा तृतीया खुन्हु जूगु खः ।
थ्वय्कः नेवाः न्ह्यलुवा तथा संस्कृतिविद् प्रा.सुवर्ण शाक्यया किजा खः । थ्वहे कथं थःपिनिगु छेँय् जुइगु साहित्यिक व्यक्तित्वपिनिगु जमघट व थःगु ॐबाहाः त्वालय् जुइगु थीथी साहित्यिक व सांस्कृतिक गतिविधिं थ्वय्कःयात नं मचांनिसें थ्व ख्यःपाखे मन क्वसायेका ब्यूगु जुयाच्वन । फलत थ्वय्कलं थःगु स्कूल जीवनय् थीथी साहित्यिक सांस्कृतिक क्रियाकलापय् ब्वति कायेगु यानादिलसा लिपा तःधिकः जुइधुंकाः थःगु शिक्षण पेशाया नापनापं नेवाः जातिया हकहीतया संरक्षण व सम्वद्र्धनया निंतिं थीथी संस्थाय् आवद्ध जुयाः ज्या यानादिल । थथे वय्कः संलग्न जुयाः ज्या यानादीगु छुं संस्था खः — नेवाः देय् दबू येँया सचिव (वि.सं २०६३ निसें २०६७ ), ओलम्पस क्लब ॐबाहाया उपाध्यक्ष (वि.सं २०३६ निसें थौंतक), निष्ठानन्द स्मृति गुथि ॐबाहाया सदस्य (वि.सं २०५५ निसें थौंतक), सिद्धिचरण स्मृति गुथिया सदस्य (वि.सं २०५३ निसें थौंतक), सांस्कृतिक वाद्य संचालक समिति ॐबाहाया सदस्य (वि.सं २०४० निसें थौंतक), येँ म.न.पा २३ वडाया विश्व सम्पदा संक्षण समिति येँया सदस्य (वि.सं २०६५ निसें थौंतक ), येँ म.न.पा.२३ वडाया सल्लाहकार (वि.सं. २०५३ निसें थौंतक ) आदि आदि । थुकथं वय्कः निगू दर्जनं मयाक थीथी संस्थाय् आवद्ध जुयाः नेवाः समुदायया भाषा, साहित्य, संस्कृति संरक्षण सम्बद्र्धनया निंतिं ज्या यानादिलसा, भाषा जातिया अधिकारयात कयाः थीथी इलय् जूगु प्रत्येक धयाथें आन्दोलनय् नं वय्कलं उलि हे सकृयरुपं ब्वति कयाः आन्दोलनयात तिबः बियादीगु दु ।
मय्जु ज्वला स्थापितया जन्म अबु नारायण स्थापित व मां दानमाया स्थापितया कोखं येँया भिंद्यः त्वालय् ने.सं १०७५ स जूगु खः । नेपालभाषा विषयय् स्नातकोत्तर यानाः नेपालभाषा विषयया प्राध्यापनया ज्याय् थःत फ्यानाझाःम्ह मय्जु ज्वालां थःगु च्वसा नं नेपालभाषाया अध्ययतापिंत ज्याख्यलय् जुइगु विषयय् न्ह्याकेगु यानादीगु दु । वय्कःया अप्वः थें कृति नेपाल लिपि तथा प्राचीन हस्तलिखित ग्रन्थ सम्वन्धी हे जूगु दु । वयकःया प्रकाशित सफू थुकथं दु —हितोपदेश (सम्पादन, वि.सं २०५६), वेताल पंचविशति (सम्पादन, वि.सं २०५७), बसुन्धरा प्याख्यान (वि.सं. २०६० लिप्यान्तर), भुजिंमोल लिपि छगू अध्ययन (वि.सं. २०६१), नेपाल लिपिविज्ञान (सामान्य परिचय – वि.सं २०५७) आदि । थुपिं सफू बाहेक वय्कलं कुलां, न्हू हिसु, पौभाः आदि थीथी पत्रपत्रिकाय् तःपु हे लिपिसम्वन्धी च्वसु पिदंगु दु ।
सफू च्वयेगु बाहेक मय्जु ज्वालां नेपालभाषा विषय समितिया अध्यक्ष, पाटन संयुक्त क्याम्पसया उपप्रमुख, नेपालभाषा मिसा खलःया दुजः आदि जुयाः नेपालभाषाया ख्यलय् ज्या यानादीगु दुसा शिक्षा पुरस्कार, दीर्घ सेवा पदक, शिक्षा सम्मान आदि नं प्राप्त यानादीगु दु ।
बौ सुन्दरमान प्रधान व मां मिश्री प्रधानया क्वखं असंया दुछेँ चुकय् ने.सं. १०५१ बछलाथ्व १ कुन्हु साहित्यकार भाजु झुलेन्द्रमान प्रधानया जन्म जूगु खः । वय्कःया मेगु नां श्याम खः । भाजु झुलेन्द्रमान प्रधानजुं ब्वनेज्या पाखे एमए, बि.एल क्वचायेकादीगु दुसा कलेजय् नेपालभाषा ब्वंकेगु यानादीपिं न्हापा न्हापापिं प्राध्यापकपिं मध्ये थ्वय्कः नं छम्ह खः । नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् थ्वय्कःया ल्हाः समालोचना नापनापं चिनाखँ व च्वखँय् नं उतिकं हे च्वन्ह्याः । वय्कःया न्हापांगु चिनाखँ साहित्य च्वयेमते (नसला ने.सं. १०७३) स पिदंगु खः । अप्वः यानाः समालोचनाया सैद्धान्तिक पक्षय् च्वसा न्ह्याकादीम्ह थ्वय्कलं न्हापांगु सफूया रुपय् काव्य व काव्यया स्वभाव (ने.सं. १०९०) पिकयादीगु दु । भाजु झुलेन्द्रमान प्रधानजुया अन्वेषणपाखे नं नुगः क्वसाः । नेपालभाषाया साहित्यया बाखं साहित्यया अन्वेषण याइपिंत तिबः जुइकथं नेपालभाषा बाखं साहित्यय इतिहास छब्व (ने.सं. १०८६) व नेपालभाषा बाखं साहित्यया इतिहास निब्व (ने.सं. ११०४) यानाः निगू सफू पिकयादीगु दु । भाजु झुलेन्द्रमान प्रधानया ल्हाः चिनाखं, च्वखँ व समालोचनाया लागाय् न्ह्यागु खयाः नं वय्कलं सिरपाः धाःसा भाय्हिलापाखें त्याकादीगु खः । वय्कःया खलील ज्रिबानया जीवनदर्शन भाय्हिलाः सफुलिं ने.सं. १०८६ स श्रेष्ठ सिरपाः त्याकूगु खः ।
बौ आशामान शाक्य व मां लक्ष्मीमाया शाक्यया क्वखं ने.सं. १०५५ स यलया जावलाख्यलय् भाजु ठाकुरमान शाक्यया जन्म जूगु खः । वय्कलं स्नातकोत्तर पूवंकादीगु दुसा च्वज्याय् वय्कःया ल्हाः नेपालभाषा, खस भाषा व अंग्रेजी भाषाय् नं उतिकं हे च्वन्ह्याः । पाश्चात्य साहित्यय् पिदंगु व्यक्तिवादी निबन्ध शैलीयात झीगु नेपालभाषाय् छ्यलादीपिं निबन्धकारपिं मध्ये थ्वय्कः नं छम्ह खः। भाजु ठाकुरमान शाक्यया न्हापां पिदंगु च्वसु ताफू (नेपाल, ने.सं १०७३) नांगु निबन्ध खःसां फुतिफाति (ने.सं. १०९०) सफूया रुपय् पिदंगु च्वखँ मुना खः । च्वमि भाजु छम्ह प्रगतिशील विचाःयाम्ह जूगुलिं पुलांगु मूल्य व मान्यतायात छखे चिइकाः थौंया ई नापं झी नं हिलावने माःगु सन्देश वय्कलं थःगु निबन्धय् प्वंकादीगु दु । अथेहे ठाकुरमान शाक्यया च्वखँय् विषय ज्ञानया नापं तार्किकता निजात्मकता नं उतिकं हे जाःगु खनेदु । थ्वय्कः प्रसिद्ध प्रवल गोरखा दक्षिणबाहु (स्वंगूगु) पदक पाखें विभूषित जुयादीधुंकूगु दु ।
मां जगतमाया मानन्धर व बौ रत्नलाल मानन्धरया कोखं ने.सं १०३२ य् येँया गणबहालय् जन्म जूम्ह ठाकुरलाल मानन्धर नेपालभाषाया छम्ह अग्रज निबन्धकार खः । थ्वय्कलं नेपाल स्थित ब्रिटिस काउन्सिलया पुस्तकाल संचालक जुयाः तःदँ तक ज्या यानादीगु दु । अंग्रजी भाषाया विशेष दख्खल दुम्ह ठाकुरलाल मानन्धरं थःगु च्वसा अंग्रजी, नेपाली व नेपालभाषाय् न्ह्याकेगु यानादीसां थ्वय्कःया अप्वः च्वसु नेपालभाषा सम्बन्धी हे जूगु दु । महकवि चित्तधर हृदयया हे विशेष आग्रह कथं नेपालभाषा ख्यलय् पलाः तयादीम्ह ठाकुरलाल मानन्धर लिपा नेपालभाषाया छम्ह अनन्य सेवक जुयाः पिदन । थ्वय्कः कविता, निबन्ध च्वयेगुया नापं कोश निमार्णया ज्याय् ल्हाः न्ह्याकादीम्ह खयाः नं नेपालभाषाय् थ्वय्कः मूलत अनुसन्धानमूलक निबन्ध च्वइम्ह निबन्धकार कथं म्हसीकेगु याः । थ्वयकःया न्हापांगु निबन्ध जक मखु न्हापांगु च्वसु आर्दश प्रेम व मैत्री भावना निबन्ध खः । भाजु शब्दया महत्व ध्वाखां पिने थेंज्याःगु सांस्कृतिक विषय ज्वनाः नं शोध व खोजपूर्णढंगं विवेचना तथा विश्लेषण यानातःगु न्हू पहःया थ्व निबन्धं तत्कालीन निबन्ध ख्यलय् छगू हलचल हे हयाब्यूगु खः । थुकथं नेपालभाषाया निबन्ध ख्यलय् न्हू पलाः चिं त्वःतेत ताःलाःम्ह खया नं सफूया रुपय् थ्वयकःया निबन्ध संग्रह आपालं लिपा हे तिनि अर्थात् ने.सं ११०४ य् जक भाजु नामं निबन्ध संग्रह पिदन ।
अथेहे भाजु ठाकुरलाल मानन्धर छम्ह अध्ययनशील लगनशीलम्ह पुलांगु म्येया संग्रहकर्ता तथा कोशकार नं खः । थ्वय्कलं नेपालभाषाया पुलांगु म्ये मुनाः पुलांगु म्ये (ने.सं १०७२) संग्रह पिकयादीगु दुसा तत्कालीन राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठान पाखें पर्यायवाची शब्दकोश प्रकाशित जूगु दु गुकी नेवार भाषा शव्द खण्ड दुने नेपालभाषाया २९४ खँग्वः दुथ्यानाच्वंगु दु । थ्व सफू बाहेक थ्वय्कलं डा. एन्नी भर्गेट नाप जानाः Newar, English Dictionary, Modern Language of Kathmandu Valley -1986 AD नांगु सफू सम्पादन यानादीगु दु । अथेहे
थ्वय्कः नेपालभाषा परिषद्या संस्थापक दुजः नं खः । थ्वय्कलं नेपालभाषा परिषदं पिदनीगु नेपाल ऋतु पौया नं (ने.सं १०७२—१०७६) प्यदं मयाक सम्पादक जुयाः ज्या यानादीगु दु । थुकथं ठाकुरलाल मानन्धरं नेपालभाषाया निंतिं यानादीगु ज्याया कदर यानाः नेपालभाषा परिषदं थ्वय्कःयात भाषाथुवाः उपाधि देछाःगु दुसा थ्वय्कःया काय्भाजु गिरिधरलाल मानन्धरं थ्वय्कःया नामं ठाकुरलाल निबन्ध सिरपाः (ने.सं ११०९) नीस्वनादीगु दु । गुगु सिरपाः दँय्दसं नेपालभाषा परिषदं लःल्हायेगु यानावयाच्वंगु दु ।
डा. अजय क्रान्ति शाक्यया जन्म August 22, 1968य् मां सरस्वती देवी शाक्य तथा अबु रत्नकाजि शाक्यया कोखं येँया लगं त्वालय् जूगु खः । बौद्ध अध्ययन विषयय् लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयं विद्यावारीधी यानादीम्ह थ्वय्कः छम्ह बहुआयामिक व्यक्तित्व खः । नेपाःया राजनैतिक, सांस्कृतिक, साहित्यिक भाषिक ख्यलय् सक्रिय जुयादीम्ह थ्वय्कः बागमति प्रदेश सरकारया आन्तरिक मामिला तथा कानुनमन्त्री, बागमती प्रदेशया सांसद नं जुयादीधुंकूगु दु । अथेहे थ्वय्कः बौद्धधर्म व बौद्ध संस्कृति विषयया नं छम्ह नांदंम्ह च्वमि नापं छम्ह नेवाः अभियन्ता नं खः । अंग्रेजी, नेपाली व नेपालभाषा स्वतां भाषां च्वसा न्ह्याःम्ह थ्वय्कःया गोरखापत्र, कान्तिपुर, नेपाल पोष्ट, विश्वभूमि आदि पत्रपत्रिकाय् थीथी विषयया समसामयिक च्वसुया नापं कविता आदि नं पिदंगु दु । सफूया रुपय् थ्वय्कःया बौद्ध दर्शन व संस्कृति विषयया सफू म्भबतज च्ष्तभक या ज्यगकभजयमि एचष्भकत, त्जभ क्बपथबक, द्यबजष्क या प्बलतष्उगचू आदि अनुसन्धानमूलक ग्रन्थया नापं रुमल्लीएको जिजिबिसा कविता संग्रह (नेपाली भाषं), जि मैन थें नायावने सायरी संग्रह (नेपालभाषां) पिदंगु दु ।
नेपालभाषाया भाषिक क्रियाकलापय् ने.सं. ११०० निसें सक्रिय जुयादीम्ह थ्वय्कःया संगीत व लसय् १५ पु स्वयाः अप्वः नेपालभाषाया म्ये रचना जूगु दुसा अल्बमया रुपय् छन्त ययेकेधुंकाः (वि.सं. २०४९.), लँजुवाःया म्ये (वि.सं २०१५.), जिगु मन (वि.सं. २०५३), जिगु जिन्दगी (वि.सं २०५७) यानाः प्यंगू म्येचाः पिदंगु दु । अथेहे थ्वय्कः भिंतुना सनिल ज्याझ्वःया संयोजकया नापं निर्देशक नं खः । नेपाली भाषाय् नं थ्वय्कलं थीथी डकुमेन्ट्रीया निर्देशन यानादीगु दु । अथेहे थ्वय्कः थीथी सामाजिक, भाषिक व धार्मिक आदि संस्था गथे — धर्मोदय सभा, शाक्य फाउण्डेशन, शाक्य समाज नेपाल, नेपाल क्यान्सर रिलिफ समाज आदिया जिवंकाःछि दुजः जुयादीगु दुसा गणेश युवा क्लव, बोडीग्राम फाउण्डेशनया सल्लाहकारजुयाः भाषिक, सामाजिक ख्यलय् थम्हं फुगु योगदान बिया वयाच्वनादीगु दु ।
डा. अञ्जान शाक्यया जन्म ई.सं १९७३ अक्टोवर २७ स मां तारादेवी शाक्य व बौ डिल्ली रत्न शाक्यया कोखं येँया न्हूसतकय् जूगु खः । भारतया अलाहवाद सगीत विश्वविद्यालयं बी.म्यूज व त्रिभुवन विश्वविद्यालयं व्यवस्थापन विषयस विद्यावारीधि डिग्री हासिल यानादीम्ह डा. अञ्जान शाक्य स्वदेशी विदेशी विश्वविद्यालयय् प्राध्यापन, नेपाल सरकारया थीथी उच्च पदय् नापं इजरायलया नितिं नेपाःया राजदूत जुयाः ज्या यानादीधुंकूम्ह व्यक्तित्व नं खः । थ्वहे कथं वय्कलं नेपाः व इजराल, नेपाः व भारत, नेपाः व चीन आदि देय्नापया कुटनैतिक स्वापूयात कयाः सफू च्वयेगुया नापं थीथी सफूया सम्पादन नं यानादीगु दु ।
मय्जु शाक्य नेपाःया छम्ह नांदंम्ह लोकंह्वाःम्ह म्ये हालामि नं खः । नेवाः संगीत तथा नेपालभाषाप्रति मचांनिसें मन क्वसाःम्ह मय्जु शाक्यं थीथी नेपालभाषाया ज्याझ्वःस नेवाः म्ये हालाः ज्याझ्वः झःझः धायेकादीगु दुसा थ्वय्कःया सलय् १२ पु स्वयाः अप्वः नेवाः म्ये रिकर्ड जूगु दु नापं म्येचाः नं पिदंगु दु । अथहे थ्वय्कलं नेपालभाषाया थीथी भाषिक आन्दोलनय् नं साथ बियादीगु दु । थ्वय्कःया ज्या तथा योग्यताया कदर स्वरुप Ambassador/Diplomat of the Year 2019/2020, नेपाल विद्याभूषण ‘क’, गोरखा दक्षिणबाहु आदि थेंज्याःगु बागू दर्जन स्वयाः अप्वः मानपदवी प्राप्त जूगु दु ।
ने.सं.१०७७ य् झोछेँ येँय् जन्म जुयादिइम्ह डा. अरुण सायमिया मां वसुन्धरा साय्मि व अबु नांदंम्ह उपन्यास सम्राट धुस्वां साय्मि खः । भाजु अरुण साय्मि छम्ह नांदंम्ह चिकित्सक व मुटुरोग विशेषज्ञ खयांनं थ्वय्कःया नेपालभाषां स्वंगू, नेपालीं स्वंगू उपन्यास, छगू कविता संग्रह, छगू गीति एल्बम, न्यागू निबन्ध व लेख संग्रह, निगू चिकित्सा सम्बन्धी सफू नापं यानाः १५ गुलिं मयाक सफू पिदने धुंकूगु दु ।
अबु धुस्वां सायमिं ‘गंकी उपन्यासया बच्छि च्वमि ला जिमि जहान वसुन्धरा खः’ धकाः न्ह्यथना दिइथें अबुया साहित्यिक किचः अरुणयात बांलाक लाःगु खनेदु । मनमोहन कार्डियोथोरासिक भास्कूलर तथा ट्रान्सप्लान्ट सेन्टरया संस्थापक बोर्ड अध्यक्ष नापं गंकी धुस्वां वसुन्धरा प्रतिष्ठानया अध्यक्ष जुयादीम्ह वय्कःया साहित्य ख्यलय् न्हापां रोमान्टिक उपन्यास पिदंगु खःसा लिपा प्रगतिशील विचारधारायापिं व्यक्तित्वपिं मनमोहन अधिकारी, बाबुराम भट्टराई आदिपिनिगु संम्पर्कं वय्कःया च्वसा जनपक्षिय लेख च्वयेगु पाखे न्ह्यात । उकीसनं थः आत्मीय पासा पूर्व प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईलिसेया सामिप्यतां झन् हे वय्कःयात राजनीतिया फसं अप्वः कल । थ्वय्कलं नेपालभाषाय् हाकुताँ उपन्यास १८ दँ जक दुबलय् च्वयादीगु खःसा लिपा वँचु मिला, ह्याउँस्वां उपन्यास पिदन ।
अथेहे नेपालीं भाषाय् मर्दीको किनारमा, रातो टीका, आस्था उपन्यास पिदंगु दु । अथेहे अरुण गीति एल्वम, तिमीलाई निवन्ध/लेख संग्रह मुना १९ जेठ २०५८ पछि, डाक्टरको रोडम्याप, मेरा आँखामा जन आन्दोलन–२०६३, दुई ब्यालेट चौतर्फी आक्रमण, दरवार हत्याकाण्ड पछि जनविद्रोह सम्म, मेरो आत्मकथा (२०७५) नापं चिकित्सा सम्बन्धी सफूत नं पिदंगु दु । डा. अरुणं थःगु योग्यताया कदर स्वरुप थीथी सिरपाः पदक प्राप्त यानादीगु दु । गुगु थथे दु— एस.एल.सी.बोर्ड सेकेण्ड स्वर्ण पदक, शिक्षा पुरस्कार, सुप्रबल जनसेवाश्री, नातिकाजी सङगीत विशेष सम्मान, राष्ट्रिय युवा प्रतिभा पुरस्कार, कोइलीदेवी प्रतिष्ठान सम्मान पुरस्कार, फेलो अफ अमेरिकन कलेज अफ कार्डियोलोजी, फेलो अफ कलेज अफ एसिया प्यासिफिक कार्डियाक सोसाइटी आदि ।