मय्जु अमिरमैँया रञ्जितया जन्म अबु नारायणप्रसाद रञ्जित व मां बाबामैंया रञ्जितया कोखं ने.सं. १०९१ तछलागा नवमि कुन्हु येँ मजिपाः, खड्ग चुकय् जूगु खः । गोरखापत्र संस्थानया वरिष्ठ कम्प्युटर अधिकृत अमिरमैया नेपालभाषाया छम्ह च्वमि, पत्रकार नापं अभियन्ता नं खः ।
थ्वय्कःया बाखं व चिनाखं बाखं दबू, ग्वय्स्वां, पलिस्था, लसकुस, लुमन्ति दबू आदि पत्रपत्रिकाय् पिदंगु दुसा सफूया रुपय् माओवादी जनयुद्धय् नेवाःतय्गु सहभागितायात कयाः च्वयातःगु जनयुद्ध व नेवाः प्रकाशित जूगु दु ।
पत्रकारिता विषय कयाः नेपालभाषाय् स्नातकोत्तर यानादीम्ह मय्जु अमिरमैंयां पत्रकार एल्भिस जोशीया नामं स्वनातःगु एल्भिस सिरपाः अथे हे सत्यहेरा अनुसन्धान सिरपाः कायेत ताःलाःगु दु । ने.सं ११०७ निसें नेपालभाषाया ख्यलय् छम्ह भाषिक अभियन्ता कथं दुहां झायादीम्ह अमिरमैँया थौं नं नेपालभाषाया थीथी संस्था गथे — नेवाः गुथिया संस्थापक सदस्य, झीगु स्वनिगः न्हिपौया समाचारदाता, बाखं दबू, नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू, नेवाः राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चा, नेवाः मिसा दबूया दुजः आदि जुया नेपालभाषा तथा नेवाःजातिया उत्थानया ज्याय् सक्रिय जुयाच्वनादीगु दु ।
भाजु अमीररत्न ताम्रकार येँया मरुत्वालय् ने.सं. १०७८ कौलागा १४ कुन्हु बाः पन्नारत्न ताम्राकार व मां लक्ष्मीकुमारी ताम्राकारया कोखं जन्म जूगु खः । भाजु ताम्राकारं छधाः प्याखं, कविता, बाखं, ख्यालः, निबन्ध व समसामयिक राजनैतिक च्वसुत च्वयादी । वय्कःया ने.सं. १०९३ य् सिसाबुसा पत्रिकाय् जः नांगु कविता दकलेय् न्हापां प्रकाशित जूगु खः । वय्कःया पिदंगु बाखं सफू निकचा (ने.सं.१०९६) खः । नेपालभाषाया थीथी बाखं मुना व ख्यालः मुना सफुलिइ नं वय्कःया बाखं, ख्यालः दुथ्यानाच्वंगु दु । भाजु ताम्रकारजुं बाखं, कविता, प्याखं, ख्यालः समसामयिक बिसंगतियात कुलाः च्वयादी । मूलतः वय्कः जनपक्षीय धारयाम्ह च्वमि खः ।
भाजु अमीररत्नजु मलः, लुँस्वां, मिब्वाला, अन्तरक्याम्पस पत्रिकाया सम्पादक खः । वय्कलं गं ल्याः १ व नेवाः ल्याः १ व २ पत्रिकाया नं सम्पादन यानादीगु दु । अथेहे झीगु स्वनिगः न्हिपौ व नेवाः राज्य वाःपौया नं सम्पादक खः । भाजु ताम्राकारजुं अमीर, अमीर आर तुलाधर, आरता, राकेश उपनामं नं च्वसूत च्वयादी । वय्कः नेपालभाषा साहित्य खलः, नेवाः सचेतना सेवा समाज, नेपालभाषा च्वमि गुथि, तवः (ताम्राकार) समाज, नेवाः पिथना गुथिया संस्थापक खः । वय्कलं नेपालभाषाया ख्यलय् बियादीगु योगदानयात कदर यानाः ने.सं ११४३ स वयकःयात उदाय समाज पाखें नेपालभाषा सेवा सिरपाः प्रदान याःगु दु ।
भाजु अमृतमान स्यस्यः अर्थात अमृत स्यस्यः ने.सं. १०५७ कछलागा १० कुन्हु मां सुभद्रा श्रेष्ठ व अबु दर्शनमान श्रेष्ठया कोखं जन्म जुयादीगु खः । वय्कःया थाय्बाय् यपिंख्यः क्षेत्रपाटी खः ।
वय्कः मूलतः छम्ह सक्रिय भाषिक कार्यकर्ता खः। निबन्ध व मचासाहित्य च्वयेगुलिइ वय्कःया मन क्वसाः । वय्कलं कानून नांया चिबाखं झी पत्रिकाय् भाय्हिलाः प्रकाशित यानाः साहित्यिक लागाय् नं न्ह्यज्यानादीगु खः । वय्कःया प्रकाशित कृति– झी मस्त (ने.सं.१११३) नांगु सफू खः ।
मां लक्ष्मीशोभा व बौ हलमारत्न तुलाधरया क्वखं ने.सं. १०६७ दिल्लागा ११ कुन्हु येँया न्हाय्कंतला त्वालय् अमृतरत्न तुलाधरया जन्म जूगु खः । अंग्रेजी साहित्यय् स्नातकोत्तर यानादीम्ह वय्कः नेपालभाषाया छम्ह बहुप्रतिभाशाली च्वमि खः । वय्कलं स्कूलया विद्यार्थी जीवनंनिसें कविता रचनाय् च्वसा न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया दकलय् न्हापां पिदंगु सुथ कविता ने.सं. १०८४ या सगं ल्याः ४ य् पिदंगु खः । वय्कःया मनूया नुगः, राजमति कविता सफू पिदनेधुंकाः स्वंगूगु सफू स्याक्कू नःम्ह मनू बाखं मुना ने.सं. १११७ स पिदंगु खः । वय्कलं कविता, बाखं, छधाः प्याखं व काव्य सम्बन्धी समालोचना नं च्वयादी । भाय् हिलेगुली (अनुवाद) नं वय्कःया च्वसा जः । वय्कःया भाय्हिलाः पिदंगु सफू थाइ संस्कृतिक परम्परा (ने.सं. ११०९), डाक्टर कलाः (उपन्यास) (ने.सं. १११०) खः । नेपालभाषाय् अमृतरत्न तुलाधरया म्हसीका प्रगतिवादी आधुनिक गद्य कवि खः । थ्वया नापं न्हाय्कंतलाय् निजी क्षेत्रं नीस्वनाः संचालित विप्लवी पुस्तकालय न्ह्याकेगुलिइ वय्कःया तःजिगु योगदान दु । वय्कलं वि.सं. २०५६ य् चित्तधर हृदय राष्ट्रिय प्रतिभा पुरस्कार कयादीगु खः । ने.सं ११२४ य् वय्कलं थःगु नश्वर देह त्याग यानादिल ।
यल ओकुबहाःया अमृतानन्द मल्लकाल लिपा पिदंम्ह झिंगुंगूगु शदीया छम्ह प्रमुख कवि जक मखु नेपाःया हे छम्ह तःधंम्ह बौद्ध साहित्य व संस्कृत नापं नेपालभाषाया विद्वान खः । थ्व खँया दसि वय्कलं नेपालभाषां अनुवाद यानावंगु चरपतिपाद स्तोत्र, हनुमान नाटक व तत्कालीन ब्रिटिस रेजिडेन्ट ब्रायन हजसन हप्टन (ने.सं ९४४—९५१ )यात च्वयाब्यूगु नेपालभाषा व्याकरण (ने.सं ९५१), धर्मकोश संग्रह (ने.सं९२६) आदि सफू खः । पद्यं च्वयातःगु संस्कृत भाषाया चरपतिपाद स्तोत्र व हनुमान नाटकयात वय्कलं केवल नेपालभाषा पद्यमय शैलीं जक अनुवाद मयासे उगु सफुलिइ गुगु छन्द (इन्द्रबज्रा छन्द) छ्यलातःगु खः व हे छन्दय् अनुवाद यानादिल । वय्कलं थ्व हनुमान नाटक पाल्पाया जुजु ‘पृथ्वीपाल सेन’यात नेवाः भाय् स्यनेत अनुवाद यानादीगु खःसा नेपालभाषा व्याकरण सफू वय्कलं तत्कालीन ब्रिटिस सरकारया रेजिडेन्ट जुयाः नेपाः वयाच्वंम्ह ब्रायन हजसन हप्टनयात नेपालभाषा स्यनेत थःम्हं हे नेपालभाषा व्याकरण सफू च्वयाः नेपालभाषा स्यनेगु यानादीगु खः । अथेहे वय्कलं हप्टनया अनुसन्धान सहायक जुयाः हप्टनया नेपालभाषा व नेपाःया बौद्धधर्म सम्बन्धी मालेज्याय् आपालं ग्वाहालि यानादीगु दु । तर थुलिमछि ज्या यानावंम्ह खया नं अमृतानन्दं थम्हं च्वयागु आपाः थें कृतिइ थःगु नां बांलाक न्ह्यथनेगु यानामवं ।
अमृतानन्दयात थःगु ईया छम्ह स्यल्लाःम्ह कविकथं म्हसीकेबीगु आःतकया दुने थ्वय्कःया झिंप्यपु ति म्ये लुयावःगु दु । थुपिं म्ये थौं नं थीथी भजनय् हालेगु याः नि । थथे लुयावःगु अप्वः थें म्ये बौद्ध व शाक्त देवदेवीपिनिगु भजन स्तुति म्ये जूगु दु । थुपिं विषयया म्ये बाहेक निपु प्यपु सिन्हाज्या म्ये व प्रशस्ति म्ये नं लूगु दु । प्रशस्ति म्ये जुजु श्री पृथ्वीपाल सेनयात कयाः चिनातःगु म्ये खः । कवि अमृतानन्द नेपालभाषाया इतिकथात्मक तथा वर्णनात्मक म्येया च्वमि नं खः । वय्कलं स्वयम्भू पुराण, करुणामयया उद्धारक गुण, ललितविस्तर आदीया बाखंयात कयाः इतिकथात्मक म्ये च्वयावंगु दुसा महाबुद्ध याहुने उद्धार थेंज्याःगु वर्णनात्मक म्ये नं च्वयावंगु दु ।
तानसेनया पाल्पा स्थित भिमसेन त्वालय् अबु हिराकाजी शाक्य व मां टीकामाया शाक्यया कोखय् न्हापांम्ह काय्मचा लालकाजी शाक्यया जन्म जुल । ने.सं. १०३८ पौषय् जन्म जूम्ह लालकाजी शाक्य ने.सं १०६२ माघय् गुरु ऊ. चन्द्रमणि महास्थविरया उपाध्यायात्वय् कुशिनगरय् प्रव्रजित जुसेंलि भिक्षु अमृतानन्द जुल । ने.सं. १०६३ पाखे वसपोल नेपाः बिज्यानाः येँया किन्द्वः बहालय् नेवाः भासं बाखं कनेगु यानाबिज्यात । तसकं प्रभावकारीढंगं बाखं कनेसःम्ह विलक्षण प्रतिभाया धनी वसपोल याकनं हे राष्ट्रिय व अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रय् नां जाल । वसपोलया सक्रियताय् ने.सं १०७३ सालय् नेपाःया न्हापांगु बौद्ध विद्यालयय आनन्दकुटी विद्यापीठ नीस्वनेगु ज्या जुलसा ने.सं १०९३ य् आनन्दकुटी विहार गुथि नीस्वनाः अनं आपालं सफू पिथनेगु ज्या जुल । थम्हं नं कविता, म्ये, निबन्ध, बौद्ध ग्रन्थ, कोश, अनुवाद आदिया ख्यलय् च्वसा न्ह्याकाबिज्याःम्ह वसपोल नेपालभाषा, नेपाली व अंग्रेजी स्वतां भासं ल्हाः न्ह्याःम्ह च्वमि खः । बुद्धधर्म प्रचारया निंतिं नेपालभाषा व नेपाली भाषं तःगू हे सफू च्वयाबिज्याम्ह भिक्षु अमृतानन्दं शुरु शुरुइ नेवाः भाषं हे च्वयेगु यानाबिज्याःगु खः । थथे वसपोलं नेवाः भाषं च्वयाबिज्याःगु छुं सफू थथे दु— त्रिरत्न वन्दना (ने.सं १०५८) गृही विनय (ने.स १०६३ ), आर्य सत्य (ने.स १०६४), धर्म व विनया (ने.सं. १०६९), धम्मपद (ने.सं. १०७०), बुद्ध जीवनी (ने.सं. १०७७ ), बुद्ध शासनया इतिहास भाग—१ (ने.सं. १०७६) आदि । भिक्षु अमृतानन्दं सफू च्वयेगु बाहेक ज्ञानमाला भजन भाग —१, २ (ने.सं १०६३) व भाग –३–ने.सं १०७७)या नं सम्पादन यानाबिज्याःगु दु । अथेहे वसपोलं चिनाबिज्याःगु ज्ञानमाला भजन सफुलिइ दुथ्याःगु तःपु हे म्ये स्वयम्भु ज्ञानमाला भजनय् हायेकेगु याः । तत्कालिन निरंकुश राणा शासकपिंसं नेवाः भाषं बुद्धया भजन हाःगु द्वपं बियाः स्वयम्भुइ ज्ञानमाला भजन हालीपिं भक्तजनपिंत ज्वनाः लां लां मयाक तारिखय् सःताः शासना ब्यूगुया विरुद्धय् भिक्षु अमृतानन्द — ‘जुजु झीगु नेपाःदेय्या धर्म चित्त जुयेमा, न्हियान्हिथं प्रजापिंत सुख बियेफयेमा’ धैगु म्ये चिनाबिज्याःगु दु । छखे शाशकपिंत तारिफ याये थें यानाः मेखेरं उमिगु अधर्मि ज्यायात ध्याचू नकातःगु थ्व श्लेष अलंकार प्रयोग यानातःगु म्यें वसपोल गुलि तीक्ष्ण बुद्धि तथा कुतनीतिज्ञ खः धैगुया परिचय ब्यूगु दु ।
लिपा बुद्धधर्म देय्न्यंक प्रचारप्रसार यायेगु तातुनाः वसपोलं श्रृंखलाबद्ध रुपं बुद्धकालीन सफू नेपाली भाषां च्वयाबिज्यात । नेपालय् बुद्ध शिक्षा ब्वनेत सफू मदयाच्वंगु इलय् थुपिं सफू तसकं लोकंह्वात । ने.सं. १०९४ सालंनिसें वसपोलं आनन्दकुटी विहार पाखें बौद्ध मासिक आनन्द भूमि पत्रिकाया सम्पादन यानाः नेपाःया न्हापांगु बौद्ध मासिक पत्रिका पिथनाबिज्यात ।
तत्कालिन जुजु त्रिभुवन वीरविक्रम शाहया सुस्वास्थ्यया कामना यानाः परित्राण पाठ यायेत राजदरवार थ्यंम्ह अमृतानन्द भन्ते न्हापांम्ह खः । अथेहे उगु इलय् एशिया, युरोपया विभिन्न देशय् जुइगु थीथी बौद्ध सम्मेलनय् नेपाः पाखें ब्वतिकयाः वसपोलं अन्तराष्ट्रिय क्षेत्रय् नेपाःयात म्हसीकेगु ज्या नं यानाबिज्याःगु दु । अमृतानन्द भन्तें थःगु जीवनया अन्तिम इलय् (ने.सं १११० असार १६ गते) ‘नेपाःया संविधानय् नेपाःयात धर्म निरपेक्ष राज्य उल्लेख जुइ माःगु अति आवश्यक जू’ धयागु प्रभावशाली भाषण विशाल जनसमुहया दथुइ तिनिख्यःया खुल्लामञ्चय् बियाबिज्याःगु खः । थथे भाषण बियाः गुलिचां मदुवं ने.सं १११० गुंलाय् वसपोल दिवंगत जुयाबिज्यात ।
वसपोलया योगदानयात कदर यासे वसपोलयात थीथी संस्थां थीथी सम्मान तथा उपाधी देछाःगु दु । गथे— च्वसा पासां भाषाजवाः (ने.सं १०८३), श्रीलंकाया अमरापुर निकायपाखें नेपाल शासन सोभण श्रीधर्मरसित वंशालंकार (ने.सं १०७५), नेपाल सरकार पाखें गोरखा दक्षिणबाहु (ने.सं १०८८) बुद्धिष्ट एकेदेमि अफ सिलोनं साहित्य चक्रवर्ती (ने.सं १०८८), नालन्दा पालि महाविद्यालयं विद्यावारिधी (ने.सं १०९९), श्रीलंकां त्रिपिटक विशारद शासनधोजक (ने.सं ११०४)।
अबु विद्यारत्न बज्राचार्य व मां मोहनदेवी बज्राचार्यया कोखं ने.सं. १०८० इ येँया क्वाःबहालय् अमेश बज्राचार्य बूगु खः । मांभाय् अनुरागी भाजु बज्राचार्य साहित्यकार नापनापं छम्ह नेवाः अभियन्ता नं खः । एम बि.ए. तकया ब्वनेज्या सिधयेकाः ब्यंकेज्या यानाच्वनादीम्ह बज्राचार्यं नेपालभाषाया साहित्य ख्यलय् आपाः यानाः च्वखँ च्वयादी । मांभाय् नापनापं नेपालभाषा साहित्य थुपु यायेगु खःसा मचांनिसें नेवाः भाय्नाप स्वापु दुगु शिक्षा बिइमाः धयागु भावना दुम्ह वय्कः जगत सुन्दर ब्वनेकुथिया संस्थापक दुजः नं खः । इलय् ब्यलय् नेपालभाषाया थीथी साहित्यिक पत्रिकाय् च्वसु पिथनाः भाषा सेवा यानाझायाच्वंम्ह बज्राचार्य मनोरञ्जनात्मक लय्पौ मिजलाया सम्पादक नं खः । नेपाल भाषाया साहित्यिक पत्रिका संझ्याः साहित्य पाःलाःया संस्थापक दुजः जुयादीम्ह भाजु अमेश सहलह डाइजेष्ट पत्रिकाया संस्थापक दुजः नापं व्यवस्थापक नं खः ।
भाजु अमोघरत्न ताम्राकार येँय् मरुया पीगःननी ने.सं. १०७४ बछला थ्व १ कुन्हु अबु चतूररत्न ताम्राकार व मां मैंयालक्ष्मी ताम्राकारया क्वखं जन्म जुयादीगु खः । वय्कलं साहित्यया विविध विधा कविता, गजल, हाइकु, बाखं, छधाः प्याखं, खण्डकाव्य व महाकाव्य च्वयादीगु दु । तबः, तबः मरु उपनामं वय्कलं कविता विधा च्वय्गु यानादी । बहुमुखी प्रतिभां जाःम्ह भाजु अमोघरत्न ताम्राकारजुया ने.सं.१०९४ स कुलां पत्रिकाय् दकलय् न्हापां न्हि सफूया दुने नांगु बाखं पिदंगु खः ।
नेपालभाषा साहित्यय् आधुनिक हाइकुया न्ह्यलुवाःया श्रेय भाजु तबः मरुयात वं । वय्कः दकलय् न्हापां हाइकुयात सैद्धान्तिक रुपय् बांलाक थुइकाः ने.सं. ११०८ स सँझ्याः पत्रिकाय् हाइकु पिथनादीम्ह, नेपालभाषाया न्हापांम्ह हाइकु सफू च्वयाः पिथनादीम्ह हाइजिन खः । वय्कःया पिदंगु सफूया धलः थुकथं दु – लकसं लँपु हिलाबी व मेमेगु बाखं (बाखं,ने.सं.१११२), बुद्धया शरणय् (भजन, ने.सं.१११२), नेवाः हाइकु (हाइकु, ने.सं.१११३), इलंम्हःगु बाखं (बाखं, ने.सं.१११६), अय्लाः (कविता, ने.सं.१११७), जिगु अय्लाः (रुवाइ,ने.सं.११२२), जिगु कविता (गद्य कविता ने.सं.११२२), विरहया म्ये…, थ्व गजल (गजल, ने.सं.११२२), पद्य क्यब (पद्य कविता ने.सं.११२२ ), चीवरया मिखाय् (कविता, ने.सं.११२२), थन लूगु बाखं (चिबाखं, ने.सं.११२३), इलं व्यंगु कविता (कविता, ने.सं.११२३ ), श्रावस्तीया शास्ता (खण्डकाव्य, ने.सं.११२७), भगवान शरण (भजन, ने.सं.११२९), जिनवर शास्ता (महाकाव्य, ने.सं.११३२) ।
अन्तरक्याम्पस छधाः प्याखं धेंधेंबल्लाः कासाय् वय्कःया प्याखं न्हाप लाःगु खः । भाजु ताम्राकारजुं पाटन संयुक्त क्याम्पसया लुखां पिदनीगु कुलां पत्रिकाया ल्याः ४ व ५ या नं सम्पादन यानादीगु खः ।
मां तिलोत्तमा कुमारी व बौ बद्रीनारायण प्रधानया माहिलाम्ह काय्या रूपय् ने.सं. १०२४ य् तानसेनया असन टोलय् जन्म जूम्ह अयोध्याप्रसाद प्रधान छम्ह बौद्ध विद्वानकथं नां जाःम्ह व्यक्तित्व खः । सम्पन्न परिवारय् जन्म जुयादीम्ह वय्कलं बी.एड (अनर्स), एम.ए.(पालि) व एम.एड. तकयागु उच्च शिक्षा हासिल यानादीगु दु । । तःगूमछि भाषा गथे — नेपालभाषा, नेपाली, अंग्रेजी, मगः भाय् नापनापं पालीभाय्, थारु, हिन्दी, उर्दु, बङ्गाली, संस्कृत व प्राकृतभाषाय् दखलता दुम्ह वय्कःया न्हापांगु च्वसु नेवाः भाय् भाषा विज्ञान दर्शन (निबन्ध) नेपालभाषा पत्रिका तपंपतिइ ने.सं १०९१य् पिदंगु खः । तःगू मछि भाषा सःम्ह जक मखु तःगू मछि भाषां च्वसा न्ह्याकादीम्ह थ्वय्कःया नेपालभाषां न्यिवा खँया परिवार : छगू तुलनात्मक अध्ययन (ने.सं १११०) नांगु सफू पिदंगु दु । थ्व सफू नेपालभाषाया मेमेगु भाषा नाप तुलनात्मक अध्ययन यानातःगु सफू खः । अथेहे अंग्रेजी, नेपाली, मगर आदि भाषां नं
वय्कःया आपालं च्वसु प्रकाशित जूगु दु । वय्कःया कृति धलः अध्ययन यायेबलय् वय्कः छम्ह बहुप्रतिभाशाली व्यक्तित्व ला जु हे जुल नापं धर्म व दर्शन विषयय् तस्सकं दुग्यंक अध्ययन दुम्ह अनुसन्धाताया रूपय् नं म्हसीकेफु । थथे वय्कःया मेगु भाषं पिदंगु महत्वपूर्ण छुं सफू खः — नेपालको धार्मिक सहिष्णुता (इ.सं–१९९६), बौद्ध ध्यान प्रणाली आदि खः । थ्व बौद्ध ध्यान प्रणाली सफू The Buddha’s System of Meditation. Phase I & II नामं न्हय्गू ब्वं मल्याक पिदंगु दु ।
अथेहे अयोध्याप्रसादजुं शिक्षा व मेमेपिनिगु भाषाया निंतिं नं ज्या यानादीगु दु । पाल्पाय् वि.सं. १९८३ सालय् वय्कःपिंसं स्थापना याःगु पुस्तक पढ्ने दलानया स्थापनाकालंनिसें शिक्षा क्षेत्रय् संलग्न जुयादीम्ह वय्कःयागु सक्रियताय् पाल्पाय् दकलय् न्हापां पद्मोदय पब्लिक पाल्पा हाईस्कूल नामं अंग्रेजी ब्वंकेगु स्कूल चायेकेगु ज्या जुलसा मगर भाषाया नितिं मगर शब्द संग्रह पिकया दिल ।
भाजु अयोध्याप्रसाद प्रधान तत्कालीन श्री ५ को सरकारया थीथी विभाग गथे— शिक्षा, अर्थ, योजना, अन्तःशुल्क, आदि विभागय् गनं सहायक सचिव, गनं निर्देशक, गनं आर्थिक सल्लाहकार जुयाः ज्या यानादीगु दुसा तत्कालीन नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिष्ठान, रिसर्च सेन्टर फर नेपाल एण्ड एशियन स्टडिज (सिनास), बुद्धज सिस्टम अफ मेडिटेशन आदि थासय् विशेषज्ञ कथं ज्या यानादीगु दु । अथेहे वय्कलं नेपालभाषा परिषदय् दुजः जुयाः ज्या यानादीगु दु । वय्कः लाकौल सिरपाः, प्रसिद्ध प्रवल गोरखा दक्षिणबाहु आदि पदकं विभूषित जुयादीगु दु । ने.सं १११८ य् वय्कलं थःगु नश्वर देह त्याग यानादिल ।
बाः नातिमान सिं व मां इन्द्रमाया महर्जनया कोखं ने.सं. ११०० दिल्लाथ्व १० (वि.सं. २०३७ श्रावण १७) कुन्हु येँया कंगःया लखुतिर्थय् पत्रकार भाजु अरबिन्द्रमान सिं बूगु खः । नेपालभाषा विषय कयाः स्नातकोत्तर पूवंकादीम्ह भाजु अरविन्द्र नीदँ न्ह्यः निसें पत्रिका जगतय् पलाः न्ह्याका झायाच्वनादीम्ह खः । भाजु सिं नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू येँ शाखाया अध्यक्ष नं खः । नेपाल भाषा, नेवाः जाति, संस्कार, संस्कृति अथेहे मेमेगु नेवाःतय् धरोहर ल्यंकातयेगु, म्वाकातयेगु ताःतुनाः न्ह्यानाच्वंगु नेवाः जः व मेट्रो न्यूज खबर डटकमया मू सम्पादक भाजु सिंया समाजसेवाय् नं उतिकं नुगः क्वसाः । पेज ३, ईलोहं व नागरिक रिपब्लिकय् नं व्यवस्थापन समितिइ च्वनाः ज्या यानाझाःम्ह भाजु सिं नेवाः देय् दबू येँ महानगर समितिया नायः नं खः ।
नेवाःतय् धरोहर, नेवाःतय् सम्पदा ल्यंका तयेमाः धाइम्ह भाजु अरविन्द्रमानया सम्पदानाप स्वापू दुगु अभिलेख सम्पदा सफू कंगः अजिमाया वर्षाकृत्य नांगु सफू पिदंगु दु ।