करं क्यंगु लँपु सफू मय्जु निजिरोस श्रेष्ठ न्याछ्यंनं च्वयादीगु चिबाखं व बाखंया संग्रह खः । बाखं, चिबाखं, उपन्यास, संस्कृति, संस्कार सम्बन्धी सफू पिथनेधुंकूम्ह निजिरोस न्याछ्यंया थ्व बाखं पुचलं वय्क: बाखं जक मखु चिबाखं ख्यलय् नं उतिकं हे सशक्त व सक्रिय धकाः म्हसीका बिउगु दु । स्वीनिपु बाखं दुथ्याःगु थ्व सफू इलोहं प्रकाशन प्रा.लि. येँ पाखें ने.सं. ११३९ य् पिदंगु खः । वय्क:या थ्व सफुलिइ थीथी साहित्यिक ज्याझ्वः व पत्रपत्रिकाय् पिदंगु थीथी बाखं, चिबाखंत मुनातःगु खः । थौंया कटु यथार्थयात विम्वात्मक, व्यंग्यात्मक रुपं ब्वँमिपिनिगु नुगलय् थीकथं न्ह्यब्वयातःगु हे थ्व बाखं मुनाया विशेषता खः ।
करुणा मय्जु अपर्णा प्रधानया खुगूगु उपन्यास खः । कुतः पिकाकः पाखें ने.सं. ११३९ य् पिदंगु थ्व उपन्यासय् स्वीगुद्या दु । थ्व नेवाः समाजया सामाजिक परिवेशय् च्वयातःगु सामाजिक उपन्यास खः । थ्व करुणा उपन्यास नेवाः समाजय् नारी जातिया अहम् भूमिकायात ब्वयातःगु उपन्यास खः । मिसायात छेँया दथुअंगः खः धकाः नारीजातिया महत्तायात ब्वयातःगु थ्व उपन्यासय् नेवाः संस्कृति, धर्मकर्म, तजिलजि आदि गुगु थौं तनावनीगु स्थितीइ थ्यनेधुंकूगु दु उकिया नं शूक्ष्म वर्णन उपन्यासया अन्तरंग अंग थें यानाः दुथ्याकातःगु दु ।
लोकविद् करुणाकर वैद्यया जन्म मां रत्नमाया वैद्य व अबु सूर्यमान वैद्यया क्वखं नेसं १०३४ गुंलाथ्व ११ कुन्हु यलया स्वथ त्वालय् जूगु खः । लोकबाखंया ख्यलय् तसकं हे महत्वपूर्ण योगदान बियावंपिं लोकविद्पिं मध्ये भाजु करुणाकर वैद्य नं छम्ह खः ।
ने.सं १०५७ सालं भारतया बनारसं सेरामिक्स विषयलय् डिप्लोमा क्वचायेकाः करुणाकर वैद्यं विरगञ्जय् सेरामिक्स ग्लास कार्यालयय् मेनेजरया रुपय् ज्या यानादिल । लिपा व कम्पनी लिक्वीडेशनय् वंसेंलि त्रि–चन्द्र कलेजया रसायन विभागय् शिक्षकया रुपय् ज्या यानादिलसा प्रजातन्त्र पश्चात वय्कलं थःगु अग्रसरताय् यलया लगंख्यलय् श्री मच्छिन्द्र इन्स्टीच्यूट स्थापना यानादिल । अनं लिपा वय्कलं यलया हे टंगः त्वालय् नवीन प्रौढ शिक्षालय नं स्थापना यानाः अनया नं प्राधानाध्यापक जुयादिल । थथे थः विज्ञानया शिक्षक जुयाच्वनादीबलय् विद्यार्थीपिनिगु निंतिं तःगू विज्ञानया सफू नापं थः गु अध्ययनया विषय मृतिका विषयया सफू नं च्वयादिल ।
करुणाकर वैद्यजुया दकलय् महत्वपूर्ण योगदान नेपाःया लोकबाखंया संकलन व प्रकाशनय् खः । विरगञ्जय् ज्या यानाच्वनादीबलय् फुर्सद दइबलय् वय्कः बेखाराज, पुष्पराज थेंज्याःपिं ज्याथःपिंथाय् वनाः अनया पुलां पुलांगु लोकबाखं न्यंझाइगु जुयाच्वन । करुणाकर वैद्यं बाखं न्यनेगु जक मयासे थम्हं न्यनागु बाखं लिपिवद्ध यानाः मुंकातयेगु ज्या नं यानादिल। । अथेहे वय्कलं ज्याया झ्वलय् पोखरा आदि थासय् झायादीबलय् नं बाखं मुंकाहयेगु यानादिल । थथे थम्हं लिपिबद्ध यानाः मुंकातयागु लोकबाखंयात लिपा गुलिं नेपालभाषासा गुलिं नेपालीभाषा तथा गुलिं अंग्रेजी भासं विस्तारं सफूया रुपय् पिकयादिल । पुलां बाखंया सफू पिकाये न्ह्यः हे वय्कः नेपालभाषां नेपालभाषां नेपाली भाषा शिक्षा (ने.सं १०७६) व म्ह्याय्या नामय् बौया पौ (ने.सं १०७७ ) थेंज्याःगु सफू पिकयादीधुंकूम्ह च्वमि खः । थ्वहे कथं वय्कलं थम्हं मुंकातयागु लोकबाखंयात छगूयां ल्यू मेगु यानाः — नेपाःया पुलां बाखं छगूगु (ने.सं १०७८), निगूगु (ने.सं ११००), स्वंगूगु (ने.सं ११००), प्यंगूगु (ने.सं ११०३), न्यागूगु (ने.सं ११०४) व खुगूगु (ने.सं ११०८) तक पिकयादिलसा देश देसावरया बाखं (ने.सं १०८३) नांगु बाखं सफू पिकयाः विश्वप्रख्यात बाखं नेपालभाषीपिंत नं म्हसीके बिल । अथेहे नेपाःया पुलां बाखं मुंकाः उकीयात अंग्रेजीभाषं हीकाः नेपलीज शर्ट स्टोरीज (ने.सं १०९०) धकाः नां छुनाः नेपायाः बाखं विश्वयात म्हसीके बिल । थथेहे वय्कलं नेपाली भाषाया नापं अंग्रेजी भाषां मेमेगु नं आपालं लोकबाखं पिकयादिल । थ्वहे झ्वलय् करुणाकरजुया हे कुतलं नेपालभाषाय् अति प्रचलित ध्वंच्वलेचिया बाखंयात जापानिज भाषाय् अनुवाद यानाः जापानया बालसाहित्यया झ्वलय् दुथ्याकेत ताःलाःगु दु ।
करुणाकर वैद्यजुं लोकसाहित्यया ख्यलय् थम्हं जक ज्या यानाझाःगु मखुसे नेवाः लोकसाहित्य ब्वलंकेगु नितिं लोकसाहित्यया ख्यलय् ज्या याःपिंत हःपाः, प्रोत्साहन बीगु निंतिं करुणाकर सिरपाः स्वनाझाःगु दुसा थ्वय्कःयात नं थ्वय्कःया ज्याया कदर स्वरुप तत्कालिन श्री ५या सरकारं प्रवल गोरखा दक्षिण बाहु – चौथौं, मदन पुरस्कार गुथिं निकःतक मदन पुरस्कार प्रदान याःगु दु । अथेहे थ्वय्कःयात लोकसाहित्य परिषदं लोकसाहित्यविद्, केमिकल सोसाइटिं केमिष्ट उपाधि देछाःगु दुसा युनेस्को थेंज्याःगु विश्व संगठनपाखें नं पुरस्कृत जूगु दु । भाषा साहित्यया सेवा यायां करुणाकार वैद्यजुं ने.सं ११०९ स थःगु नश्वर देह त्याग यानादिल ।
करुणाकुञ्ज पूधाः प्याखंया च्वमि प्रेमबहादुर कसाः खः । थुगु सफूयात भाय् हिलादीम्ह भूषणप्रसाद श्रेष्ठ खः । स्वधाः दुगु थुगु सफू ने.सं. ११३७ य् च्वसापासा पाखें पिदंगु खः ।
कर्पावती चरित्र प्याखं जीवनकुमार महर्जनं सम्पादन यानादीगु खः । थुगु सफू ने.सं. ११२४ चिल्लाथ्व ३० कुन्ह सुशीला महर्जन पांगापाखें पिदंगु खः । थुगु सफू यलया जुजु विष्णु मल्लया पालय् ने.सं. ८६३ य् ल्ह्यःगु खः । मल्लकालिन नाटकय् खास यानाः देश वर्णन राजवर्णन यानातःगु दइ । थुगु सफुलिइ नं येँ, यल ख्वप व किपूयात पदमकास्तपुरी भैरवं रक्षा यानातःगु देश कथं वर्णन यानातःगु दु ।