बौ आशामान शाक्य व मां लक्ष्मीमाया शाक्यया क्वखं ने.सं. १०५५ स यलया जावलाख्यलय् भाजु ठाकुरमान शाक्यया जन्म जूगु खः । वय्‌कलं स्नातकोत्तर पूवंकादीगु दुसा च्वज्याय् वय्‌कःया ल्हाः नेपालभाषा, खस भाषा व अंग्रेजी भाषाय् नं उतिकं हे च्वन्ह्याः । पाश्चात्य साहित्यय् पिदंगु व्यक्तिवादी निबन्ध शैलीयात झीगु नेपालभाषाय् छ्यलादीपिं निबन्धकारपिं मध्ये थ्वय्‌कः नं छम्ह खः। भाजु ठाकुरमान शाक्यया न्हापां पिदंगु च्वसु ताफू (नेपाल, ने.सं १०७३) नांगु निबन्ध खःसां फुतिफाति (ने.सं. १०९०) सफूया रुपय् पिदंगु च्वखँ मुना खः । च्वमि भाजु छम्ह प्रगतिशील विचाःयाम्ह जूगुलिं पुलांगु मूल्य व मान्यतायात छखे चिइकाः थौंया ई नापं झी नं हिलावने माःगु सन्देश वय्‌कलं थःगु निबन्धय् प्वंकादीगु दु । अथेहे ठाकुरमान शाक्यया च्वखँय् विषय ज्ञानया नापं तार्किकता निजात्मकता नं उतिकं हे जाःगु खनेदु । थ्वय्‌कः प्रसिद्ध प्रवल गोरखा दक्षिणबाहु (स्वंगूगु) पदक पाखें विभूषित जुयादीधुंकूगु दु ।

मां जगतमाया मानन्धर व बौ रत्नलाल मानन्धरया कोखं ने.सं १०३२ य् येँया गणबहालय् जन्म जूम्ह ठाकुरलाल मानन्धर नेपालभाषाया छम्ह अग्रज निबन्धकार खः । थ्वय्‌कलं नेपाल स्थित ब्रिटिस काउन्सिलया पुस्तकाल संचालक जुयाः तःदँ तक ज्या यानादीगु दु । अंग्रजी भाषाया विशेष दख्खल दुम्ह ठाकुरलाल मानन्धरं थःगु च्वसा अंग्रजी, नेपाली व नेपालभाषाय् न्ह्याकेगु यानादीसां थ्वय्‌कःया अप्वः च्वसु नेपालभाषा सम्बन्धी हे जूगु दु । महकवि चित्तधर हृदयया हे विशेष आग्रह कथं नेपालभाषा ख्यलय् पलाः तयादीम्ह ठाकुरलाल मानन्धर लिपा नेपालभाषाया छम्ह अनन्य सेवक जुयाः पिदन । थ्वय्‌कः कविता, निबन्ध च्वयेगुया नापं कोश निमार्णया ज्याय् ल्हाः न्ह्याकादीम्ह खयाः नं नेपालभाषाय् थ्वय्‌कः मूलत अनुसन्धानमूलक निबन्ध च्वइम्ह निबन्धकार कथं म्हसीकेगु याः । थ्वयकःया न्हापांगु निबन्ध जक मखु न्हापांगु च्वसु आर्दश प्रेम व मैत्री भावना निबन्ध खः । भाजु शब्दया महत्व ध्वाखां पिने थेंज्याःगु सांस्कृतिक विषय ज्वनाः नं शोध व खोजपूर्णढंगं विवेचना तथा विश्लेषण यानातःगु न्हू पहःया थ्व निबन्धं तत्कालीन निबन्ध ख्यलय् छगू हलचल हे हयाब्यूगु खः । थुकथं नेपालभाषाया निबन्ध ख्यलय् न्हू पलाः चिं त्वःतेत ताःलाःम्ह खया नं सफूया रुपय् थ्वयकःया निबन्ध संग्रह आपालं लिपा हे तिनि अर्थात् ने.सं ११०४ य् जक भाजु नामं निबन्ध संग्रह पिदन ।

अथेहे भाजु ठाकुरलाल मानन्धर छम्ह अध्ययनशील लगनशीलम्ह पुलांगु म्येया संग्रहकर्ता तथा कोशकार नं खः । थ्वय्‌कलं नेपालभाषाया पुलांगु म्ये मुनाः पुलांगु म्ये (ने.सं १०७२) संग्रह पिकयादीगु दुसा तत्कालीन राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठान पाखें पर्यायवाची शब्दकोश प्रकाशित जूगु दु गुकी नेवार भाषा शव्द खण्ड दुने नेपालभाषाया २९४ खँग्वः दुथ्यानाच्वंगु दु । थ्व सफू बाहेक थ्वय्‌कलं डा. एन्नी भर्गेट नाप जानाः Newar, English Dictionary, Modern Language of Kathmandu Valley -1986 AD नांगु सफू सम्पादन यानादीगु दु । अथेहे

थ्वय्‌कः नेपालभाषा परिषद्या संस्थापक दुजः नं खः । थ्वय्‌कलं नेपालभाषा परिषदं पिदनीगु नेपाल ऋतु पौया नं (ने.सं १०७२—१०७६) प्यदं मयाक सम्पादक जुयाः ज्या यानादीगु दु । थुकथं ठाकुरलाल मानन्धरं नेपालभाषाया निंतिं यानादीगु ज्याया कदर यानाः नेपालभाषा परिषदं थ्वय्‌कःयात भाषाथुवाः उपाधि देछाःगु दुसा थ्वय्‌कःया काय्‌भाजु गिरिधरलाल मानन्धरं थ्वय्‌कःया नामं ठाकुरलाल निबन्ध सिरपाः (ने.सं ११०९) नीस्वनादीगु दु । गुगु सिरपाः दँय्‌दसं नेपालभाषा परिषदं लःल्हायेगु यानावयाच्वंगु दु ।