विक्रम चरित्र ख्वपया जुजु भूपतिन्द्र मल्लं ने.सं ८२६ स च्वःगु शास्त्रीय परम्पराया पूधाः प्याखं खः। जुजु भूपतिन्द्र मल्ल मल्लकालय् थीथी भाषं दकलय् अप्वः (२९गू) प्याखं च्वयावंम्ह प्याखंच्वमि खः । स्वंगू दिवस (अध्याय÷अंक)य् ब्वथलातःगु थ्व बिक्रम चरित्र नाटकय् न्हापांगु दिवसय् झिंच्यापु म्ये च्यागू लु (दृष्य), निगूगु दिवसय् नीनिपु म्ये, च्यागू लु व स्वंगूगु दिवसय् झिंन्हय्पु म्ये व झिंखुगू लु दुथ्यानाच्वंगु दु । थ्व प्याखं जुजु भूपतिन्द्र मल्लं ख्वपया तलेजु देगलय् गजू छाःगु लसताय् क्यंगु खः । थ्व नाटकय् नं तत्कालिन मेमेपिं च्वमिपिनिगु नाटकय् थें न्हापांगु दिवसय् नान्दी म्ये कथं नासःद्यःया स्तुति यानाः नाटक आरम्भ यानातःगु दु । अथेहे राजवर्णन, देशवर्णनया म्येँया नापं मेमेगु म्ये नं दुथ्याकातःगु दु । भाव प्रस्तुतिया दृष्टिकोणं थुपिं म्ये आपालं तःजि जू । थ्व नाटकया कथावस्तु पौराणिक बाखं— लक्ष्मी, सरस्वती प्रार्दुभाव जुइगु, निम्ह मध्ये सु तःधं धकाः ल्वापु जुइगु, अले जुजु विक्रमादित्ययाथाय् वनाः न्याय् फ्वंवनीगु, अन्तय् सरस्वती हे त्याइगु विषयवस्तुइ आधारित प्याखं खः ।लक्ष्मीपुजाया उत्पति व महिमा ब्वयेगु हे थ्व नाटकया मू आशय जूगु दु ।

थौं स्वयाः ३०० दँ मयाक न्ह्यः जुजु भूपतिन्द्र मल्लं च्वःगु थ्व विक्रम चरित्र हस्तलिखित ग्रन्थयात भाजुपिं सत्यमोहन जोशी तथा हेमराज शाक्य निम्ह विद्वानपिं जानाः ने.सं १०९० य् देवनागरी लिपिं थौंया नाटकया सफूया ढाँचाय् थासा आखलं पिकयादीगु दु । थ्व सफूया निगूगु संस्करण ने.सं ११३०य् लोकसाहित्य परिषद् पाखें हानं पिदंगु दु ।

थौंतकया मालेज्या कथं ने.सं ४९३ य् च्वयातःगु विचित्र कौतुक (केशरपुस्तकालय दराज ल्याः ६० अभिलेख ग्रन्थ ल्याः १००१, पत्र ८०) नेपालभाषाया न्हापांगु चिकित्साशास्त्र सम्बन्धी हस्तलिखित ग्रन्थ खः। थ्व विचित्र कौतुक ने.सं ४९३ भुजिंम्वल लिपिं ताडपत्रय् च्वयातःगु, न्ह्यःनेया निपौ तनाच्वंगु जम्मा झिंनिपौ जक दुगु व्यवहारिक आयुर्वेद विषयया ग्रन्थ खः । थन ‘विचित्र’या अर्थ विभिन्न खःसा ‘कौतुक’या अर्थ व्यवहारय् माःगु विषय थुइकाच्वंगु दु । भाजु काशीनाथ तमोटया धापू कथं सरसर्ति स्वयेबलय् थ्व सफुलिइ मचा बुइकेगु प्रशुति विधि, मिखा ल्वय्, गलः सम्बन्धी वासःया खँ दुथ्यानाच्वंगु खनेदु ।

आधुनिकालया नेपालभाषाया साहित्ययात विधागत रुपं— काव्य, बाखं, निबन्ध-प्रबन्ध, प्याखं-नाटक, उपन्यास व समालोचना कथं ब्वथलाः अध्ययन याये छिं ।

विश्वहर्ष यलया छम्ह नांजाःम्ह बौद्ध पण्डित खः । थ्वयकः अमृतानन्द, सुन्दरानन्दपिनि समकालिन कवि खः धैगु खँ विश्वहर्षं चिनाथकूगु छपु म्येया अन्त वाक्यं क्यं । वय्‌कःया जीवनकाल सम्बन्धी तःथाय् भ्रम खनेदुसां

वय्‌कःया वास्तविक जीवनकाल वय्‌कःया हे म्येय् न्ह्यथनातःगु साल ने.सं ९५५ पाखे खः धैगु सीदःवःगु दु । आःतक थ्वय्‌कःया प्यपु म्ये यलया बौद्ध विहार व भोजपुरया शाक्यमुनि दाफा भजनय् लूगु दु । थुपिं म्ये भक्ति सम्वन्धी जूगु दु । गणपति, शाक्यमुनि बुद्ध, करुणामय आदिपिनिगु स्तुति नापं सिद्धार्थया जीवनी तथा यशोधराया विलाप आदि थ्वय्‌कःया भक्ति सम्बन्धी म्येया विषय खः । थ्वय्‌कःया भक्ति काव्यय् भक्ति व श्रृंगारयात यइपुक ह्वनातःगु खनेदु।