येँय् तग्वः धिमय् थाइपिनि न्ह्यः न्ह्यः छम्हेस्यां ल्हातं ल्ह्वनाः चाः हुइकीगु थीथीकथं छाय्पिया तःगु तःहाकःगु पंयात धँुङा/धुँन्या धाइ । धिमय्या विशेष बोल ‘धुङा पो’ थाइबलय् जक धँुङा हीकी । धुँङा हीकीम्हेस्यां धिमय्या तालय् निपाल्हातं थःगु जँ, ब्वहः व गःपः जक मखु अजूचायापुक छपा ल्हाःपाय् जक दिकाः नं धुँङा हीकी । धँुङा च्वकाय् हनुमान द्यः दइ धयागु विश्वास दुसा थुकियात विजयध्वजकथं नं कयातःगु दु । न्ह्यागुं जात्रा पर्वय् दकलय् न्हापा धुँङा दुगु धिमय् खलः वनेगु चलन दु । धुँङा थ्यं मथ्यं ५–६ मिटर हाकःगु पँथय् रंगं पानाः स्वकुंलाःगु चिचीकूगु ध्वाँय्या माः, घंगलामाः, च्वाम्वःसाया संकि धकाः न्हिप्यंप्वाँय् घानाः दयेका तइ । धुँङा च्वकाय् नं छकू च्वाम्वःसाया न्ह्प्यिं दइसा दथुइ निथाय् च्वाम्वःसाया न्हिप्यं निप्वाँय् घानातइ । व थेंतुं धुङाय् थीथी रंगया स्वकुंलाःगु ध्वाँय्माः व घंगला नं च्वकांनिसें क्वय्थ्यंक घानातइ ।
धुँङाय् घानातइगु च्वाःम्वसाया न्हिप्यंप्वाँय् थीथी रंगया दइ । उप्वः थें धुङाय् च्वय् तुयूगु व क्वय् हाकुगु च्वाम्वःसाया न्हिप्यंप्वाँय् दइसा गनं च्वय् तुयूगु व क्वय् ह्याउँगु व गनं निप्वाँय् नं तुयूगु बाय् हाकुगु नं दु । धिमय् नेवाः बस्ति व देय्पतिकं दुसां धुँङा येँया ज्यापुतय्गु परम्परागत ३२ गू त्वाः मध्यय् १८ गू त्वालय् जक दु । व बाहेक मेगु त्वालय् व मेगु जातिइ धुँङाया चलन खने मदु ।
झिंनिकु हाकः जुइ, भतीचा तीमा बां लुइ । छपु धुँन्याय् निगू च्वाम्वः दइ । दक्वं त्वालय् छगू हे रंगया च्वाम्वः जुइ मखु । गनं तुयूगु व हाकुगु दइ । गनं तुयूगु व ह्याउँगु तइ । गनं गनं धाःसा तुयू तुयूगु व हाकु हाकुगु नं जुइ । निपुं हाकुगु जूथाय् बाहेक दक्वभनं तुयूगु च्वय् लाइ । च्वं निसें क्वय्यागु च्वाम्वःतक पञ्च रङ्गया झल्लर तयाः कुछि कुछि पाक पताय् ची । घंघला घानातःगु पताय् च्वाम्वः नाप ची । धुँन्याया च्वकाय् संकि तयातइ ।
धुँन्या धेचुइकाः बँय् थी थें च्वंकेगु माः । मस्त निम्ह फ्यतुनाः जँ जँ ल्वाकाः कसिक्क च्वनी । च्वमेलुं इपिं निम्हसिगु ब्वहलय् निपा तुतिं चुयाः धुँन्या हीकी । च्वमेलु क्वहां वल धायेव म्हं छपु छपु धुँन्या बी । धिमे बोलया तालय् निम्हसिनं फ्यतुनाःतुं बुलुहुँनं धुँन्या धेचुइकाः बँय् थीथे च्वंकाः हानंं ल्ह्वनी । थथे जवं छकः खवं छकः याइ । बँय् धाःसा थीकी मखु । थथे याये सिधल धायेव दनाः न्ह्यातले धुँन्या हीकेगु याइ ।