सारङ्गदेवकृत ‘संगीत रत्नाकर’ ग्रन्थय् ‘गीतं वाद्यं तथा नृत्यं त्रयं संगीतमुच्यते’ धकाः च्वयातःगु दु । अथे धयागु मे हालेगु, बाजं थायेगु व प्याखं हुलेगु स्वतां दुथ्याःगु न्ह्यब्वया हे संगीत खः । थ्व स्वता दुने नं मेया लिधंसाय् बाजं थायेगु व प्याखं हुलेगु जुइगुलिं मेयात सर्वश्रेष्ठ कलाकथं कयातःगु दु ।
संगीतयात थीथी विज्ञपिन्सं थुकथं नं परिभाषित यानातःगु खनेदु—
– भावना पिब्वयेगुलिसें बांलाःपहः व सामञ्जस्यता क्यनेकथं सः व बाजंया संयोजन यायेगु हे संगीत खः ।
– लय व धूनया सामञ्जस्यता क्यनेकथं थीथी सःया संयोजनयात संगीत धाइ ।
– थवंथवय् संयोजन दुगु सःया पुचःयात संगीत
धाइ ।
न्ह्याम्हेस्यां न्ह्यागु हे धाःसां आखिर भिंनिगू स्वरया माःहना हे संगीत खः । आरोह अवरोहया व्यवस्थित संयोजन हे संगीत खः । बाजं मथाःसां
प्याखं महूसां संगीतया सिर्जना जुइफु । आलाप, अलंकार तान सकतां संगीत खः । बाजं व प्याखनं याना संगीतयात थप आकर्षक जक यायेगु खः । व हे भिंनिगू स्वरं हलिमय् फुक्क संगीतया सिर्जना जुयाच्वंगु दु । व झिंनिगू स्वरयात हलिमय् थीथी संकेतं म्हसीकेगु यानातःगु दु ।
गथेकि ः सा रे ग म प ध नि, सी डी ई एफ जी ए बी, डो रे मी फा सो ला टी, स्ताफ नोतेसन । अन्य
नेवाः संगीतय् थीथी विधाकथं दाफा भजन, चचा (चर्या) मे, लोक मे, ऋतु मे, प्रहर मे, ज्ञानमाला भजन, जागरण मे, गजल, भजनथरी, आधुनिक मे आदि चलनचल्तीइ खनेदु ।
म्येहालामि संगीता शाक्य (थापा)या जन्म ने.सं. १०८८ सिल्लाथ्वः दसमि, सुक्रबारखुन्हु अबु उस्ताद भैरवबहादुर थापा व मां धर्मदेवी थापाया कोखं जूगु खः । संगीतज्ञ अबुया प्रेरणां खुदँ दुबलय् २०३० साल निसें म्ये हालेगु सुरु यानादीम्ह वय्कलं नेवाः म्ये जक निसलं मल्याक हालादीगु दु । ‘विश्वया शान्ति यायेत झाःम्ह’ (भजन), ‘घाः जुयाः जक ख्वइगु खः जि’, ‘होलि म्ये’, ‘जिमि यःम्ह नन्द कुमार’ (भजन), ‘मञ्जुश्री द्यइके वनाः’, ‘दकसिवय् यःम्ह छ छम्ह दु’ थें ज्याःगु तसकं लोकंह्वाःगु म्ये वय्कलं हालादीगु खः । वय्कः रेडियो नेपालया प्रतिष्ठित श्रेणीया म्येहालामि खः । वय्कलं २०७३ सालय् ज्ञानमाला भजनया इतिहासय् हे दकलय् न्हापांखुसी एकल ज्ञानमाला भजन न्ह्यब्वया दीगु खः । वय्कःया याकः सलय् गीत गजल ‘समर्पित’, आधुनिक म्ये ‘संगीत संगम’, ‘धर्मर्कति भजन माला ब्व १, २’, ‘प्रभुकै शरणमा’ एकल भजन संग्रह पिदनेधुंकूगु दु ।वय्कलं तःगू नेवाः भाय्या संकिपाय् म्ये हालादीगु दु । ‘न्हिलाः न्हिला हुँ’, ‘चरित्र’, ‘चाण्डालिका’, ‘लय्’, ‘हाकु सुपाँय्’ ‘याकः म्ह्याय्’, ‘कुकर्म’ ‘बांलाः मय्जु’, ‘काय्मचा ल्याय्म्ह’, ‘तापालय्’, ‘सिरिबन्जाः’, ‘सुप्रिया’, ‘धम्मावती’, ‘बुद्धाबधान’, ‘घोषक’ थें ज्याःगु संकिपाया निंतिं वय्कलं सः बियादीगु दु ।
वय्कलं वि.सं. २०३१, २०३२, २०३३ य् झ्वःलाक स्वदँतक रेडियो नेपालं याइगु बालगीत प्रतियोगिताय् न्हाप सिरपाः त्याकादीगु खः । अथेहे २०३४ सालय् रेडियो नेपालया आधुनिक म्येय् नं न्हाप सिरपाः त्याकादिल । वय्कलं २०६० सालय् छिन्नलता गीत पुरस्कार, २०६२ सालय् नारायणगोपाल युवा संगीत पुरस्कार, २०६६ सालय् नेपालभाषा पिपल्स च्वाइस अवार्ड, २०६८ सालय् नातीकाजी संगीत पुरस्कार त्याकादिल । अथेहे वय्कःयात २०७१ सालय् केशु भजन सम्मान, २०७२ सालय् बज्र स्वर साम्राज्ञी सम्मानं सम्मनित याःगु दु ।