बागमति व बिष्णुमति (केशावति) वा वागद्वार व शिवपुरीया पहाडं कुहांवयाच्वंगु खुसिइ मेगु कचा खुसि ल्वानाच्वंगु झिंनिगू थाय्यात झिंनिगू तीर्थया रुपय् कयातःगु दु । बागमति व अमोघदायिनी ल्वानाच्वंगु गोकर्णयात पुण्यतीर्थ, बागमति व मारदायिनी ल्वानाच्वंगु थाय् गुह्येश्वरीयात शान्ततीर्थ, बागमति, मनिरोहिणी व रुद्रधारा ल्वानाच्वंगु थाय् शंखमूलयात शंकरतीर्थ, राजमंजरी व बागमति ल्वानाच्वंगु थाय् पचलियात राजतीर्थ, केशावति व बिमलामति ल्वानाच्वंगु थाय् मनोहर तीर्थ, केशावति व कुशुमावति ल्वानाच्वंगु थाय् निर्मल तीर्थ जुल । केशावति व सुवर्णवति ल्वानाच्वंगु शोभाभगवतीया थाय् निधान तीर्थ, केशावति र पापनाशिनी (कह्रः) खुसि ल्वानाच्वंगु टंकेश्वर थाय् ज्ञान तीर्थ जुल ।
बागमति व केशावति खुसि ल्वानाच्वंगु बल्खु तेखुसि चिन्तामणि तीर्थ खः । उगु थासं खुसि छगू हे जुयाः दक्षिणपाखें न्ह्यानाच्वंगु दु । छगू जुयाः न्ह्यायेधुंकाः उगु खुसियात नं बागमति हे धाइ । छगू जुयाः न्ह्याःगु बागमतिइ रत्नावति कचा खुसि ल्वानाः प्रमोद तीर्थ उत्पन्न जुल । बागमति व चारुमति खुसि ल्वानाः सुलक्षण तीर्थ जुल । बागमति व प्रभावति ल्वानाः दुगु खुसियात जयतीर्थया रुपय् कयाः झिंनिगू तीर्थ दयेकातःगु खः । थुगु तीर्थया लः च्वबहाःया गल्छी जुयाः कुरुवाः कुनं पिहां वनाच्वंगु दु । थुगु झिंनिगू तीर्थय् झिंनिम्ह नागराजापिन्सं बास यानाच्वंगु धकाः बिवश्वास यानाः पवित्र तीर्थया रुपय् कयाः श्राद्ध याय्गु, धलं दनेगु, तीर्थ यात्रा यानावयाच्वंगु दु ।
ख्वप गोमधि त्वाःया गाःहिति व पलिख्यःया ल्वहंहितिया दथुइ अवस्थित बहाःया नां मंगलधर्मदीप विहार खः । थुगु बहाःयात झौरबही धकाः नं म्हसीकेफु । थ्व बहाःया संघ दुजःत चतुब्रम्ह महाविहारया बज्राचार्यत खः । विहारया छगू शिलालेखय् जुजु विश्व मल्लया पालय् ने.सं. ६७६ फागुन महिनाय् चतुब्रम्ह महाविहारया जीवचन्द्र वज्राचार्यया परिवारं भग्नावशेष जुयाच्वंगु झौरबही जीर्णोद्वार यानाः बहिलिइ आगंद्यः स्थापना यायेगु, बहाः पुजा न्यायेकेगु, पञ्च तथागत जात्राया व्यवस्था याःगु बारे उल्लेख जुयाच्वंगुलिं थुगु बहाः व चतुब्रम्ह महाविहारया दथुइ स्वापू दु धयागु पुष्टि जू । दीपंकर तथागतया परम्परागत ज्या दक्व चतुब्रम्ह महाविहारया बज्राचार्यतय्सं हे न्ह्याका वयाच्वंगु दु ।
थुगु बहिलिइ न्हापा इन्द्रवर्ण महाविहारया संघपाखें बहिद्यः ब्वये हयेमाःगु चलन दुगु खः, तर थौंकन्हय् उगु परम्परा लोप जूगु दु । जीर्णावस्थाय् थ्यनेधुंकूगु मंगल धर्मदीप विहारयात नगरपालिकां पुनर्निर्माण यायेवं बहाःया संरचना पुनःस्थापित जूगु दु । वर्गाकारया थुगु विहारया उत्तर दलानय् दीपंकर तथागत विराजमान जुयाच्वंगु दु । अथे हे बहीया पूर्वपाखे ल्वहंयाम्ह अमिताभ तथागतया गन्धुरी देवता दु । मूलुखाया जवंखवं निम्ह सिंह दु । अथे हे सारिपुत्र, मौदगल्यान नापं सप्त तथागतपिनिगु काष्ठमूर्ति दु । अथे हे गन्धुरी द्यःयाथाय् गणेश, बेताल, आसन तयाच्वंपिं तान्त्रिक देवदेवीपिं नापं शाक्यमुनि बुद्ध लुम्बिनी वनय् बिज्यानाच्वंगु आकृति काष्ठकलाया नमूनाकथं खनेदयाच्वंगु दु ।
अथे हे गन्धुरी द्यःया जवय् षडक्षरी लोकेश्वर, रत्न संभव, अक्षोभ्य तथागत व खवय् वैरोचन, अमोघसिद्धि, आर्यताराया प्रस्तरमूर्ति दु। बहीया दथुइ तग्वःगु शिखर चैत्य व चैत्यया जवंखवं निगः वज्रधातु चैत्य व नापं क्षेत्रपाल स्थापना यानातःगु दु । अथे हे मूलुखाया जवंखवं मांकाःद्यः व गणेद्यः दु । श्रावणकृष्ण त्रयोदशी जुगःचःह्रेकुन्हु थुगु बहाःया दीपंकरयात नं नगर परिक्रमा याना वयाच्वंगु दु । घ्यःचाकु संल्हूकुन्हु थथुबहीया भुइख्यलय् जुइगु सम्यक महादानय् स्वम्हम्ह दीपंकरकथं बिज्याकेगु परम्परा ल्यना हे च्वंगु दु ।
येँया थनेपुँइ आचार्य गुथिया दकलय् तःधंगु व अप्वः कचा बहाः दुगु विहारकथं थ्व झ्वाःबहाःयात कयातःगु दु । थ्व बहालय् सकलें सर्वसंघ बज्राचार्य जक खः । थ्व बहाःया पश्चिमपाखे कुसुमबियालाछि व पूर्वपाखे तँलाछी, खाबहाः, उत्तरय् मुस्याबहाः व दक्षिणय् ढोकाबहाः दु । तर विहार दुहां वनेगु लँपु धयागु पूर्व–पश्चिम लंग जक खः । वास्तवय् थ्व बहाः थौंकन्हय् मदयेधुंकल । न्हापा थ्व बहाः दथुइ लाक्क लाः वः । खुँतय्सं संवत् १९३२–३३ पाखे खुयायंकाः द्यःया म्हय्च्वंगु रत्न फुक्क लिकयाः द्यःयात जक थौंकन्हय्या थाय्मदुया वास्याद्यःया ल्यूने च्वंगु न्हाय्कंझालय् वानाथकूगु धाइ । द्यः लुइके धुंकाः द्यवं म्हगसय् क्यँ थें झ्वाःबहालय् लित हयेत स्वःबलय् द्यःयात थाय्मदुइ हे प्रतिस्थापन यायेगु क्वजित । द्यःयात थाय्मदुइ हे विहार दयेकाः तल । लिपा जक थन विहार दयेकूगुलिं थ्व बहाःयात न्हू बहाः धाःगु खः ।
थ्व बहाःया क्वाःपाःद्यः उत्तराभिमुख दनाच्वंम्ह विश्वव्याकरण मुद्राया रत्नसंभव खः । क्वाःपाःद्यया मूलुखाया तोलनय् वज्रसत्व कियातःगु दु । मू लुखाया जवंखवं याकःझ्याः दु । अथेहे तोलंया च्वसं स्वपाःझ्याः व जवंखवं निपाः चिचीपाःगु तिकिझ्याः दु । वयां लिपा विमानझ्याः व जवंखवं निपाः झ्याः दु । क्वाःपाःछेँयात सिजःपौ तयाः पलिं चिनाः गजू छुनातःगु दु ।
अथेहे बहाःया दथुइलाक्क तुयुगु चिभाः व जवपाखे निगः चैत्य पलिस्था यानातःगु दु । झ्वाःबहाःया सकलें बज्राचार्य कुलपुत्रपिंत थ्व बहालय् हे प्रबज्याभिषेक याइगु खः । तर थन विहारया आगं मदु । आगं पुलांगु कुसुमबियालाछिया बहालय् हे दुगु जुल । क्वाःपाःद्यया न्ह्यःनेसं ल्वहंया चिग्वःगु चैत्य, ल्वहंया मण्डपाः, यज्ञकुण्ड दयेकातःगु दु । झ्वाःबहाःया बज्राचार्य कुसुमदेवया निम्ह मध्ये छम्ह कायया सन्तानया रुपय् मनमैजु व गोकर्णय् पुजा यायेमाःपिं छगू कवः थ्व बहालिसे स्वानाच्वंगु दु ।
अप्वःसिनं मुख्यगु झ्वाःबहाःकथं थ्व रत्नचैत्य महाविहारयात कया वयाच्वंगु दु । नापं च्वंगु मू बहाः न्हना वनेधुंकूगु व न्ह्यःने भौतिकरुपं खने दयाच्वंगु थ्व रत्नचैत्य महाविहार जक खः । थ्व बहाः कुसुमबियालाछिं पूर्वपाखे दुहां वनेवं खनेदु । थ्व बहाःया क्वाःपाःद्यः उत्तराभिमुख अक्षोभ्य बुद्ध खः । क्वाःपाःद्यःया तोलं दथुइ लाक्क वैरोचन बुद्ध तयाः मेपिं पंचबुद्धयात कलात्मक रुपं कियातःगु दु । थ्व बहालय् छगः जक चिभाः दु । क्वाःपाःद्यःया लुखा पिने जवंखवं निम्ह सिंह तयातःगु दु । सिँया लुखा नं तयातःगु दु । तोलंया च्वय् पसुकाझ्याः व जवंखवं याकःझ्याः दु । वयां च्वय् च्वतय् विमानझ्याः व जवंखवं चिपाःगु झ्याः दु । आँय्पापौया पलिं चिनाः गजू छुनातःगु दु । थ्व बहाःया नांया सम्बन्धय् ने.सं.७७५–७७६या केरालप्तेय् च्वयातःगु अभिलेखय् सुवर्णप्रणालीया झ्वावाहार धकाः उल्लेख जुयाच्वंगु खनेदु । ने.सं. ८८८पाखे थुगु बहाःया बज्राचार्य शाक्यमुनिं संस्कृत नां रत्नचैत्य महाविहार धका न्ह्यथनातल । न्हापा थ्व बहालय् रत्नबज्र नांया तान्त्रिक बज्राचार्य गुरुजुं रत्नया वा गायेकाः व हे थुनाः चैत्य थापना याःगुलिं रत्नचैत्य महाविहार नां जूवंगु किंवदन्ती दु । न्हापा न्हनावंगु रत्नकेतु महाविहारया आगं थौंकन्हय् थ्व बहाःया पश्चिमपाखे दु । झ्वाःबहाःया बज्राचार्यपिनिगु आगंद्यः सक्वःया बज्रयोगिनी खः । दुगुद्यः पकनाज्वलय् पलिस्था यानातःगु जुल । थ्व बहाःया छगू कवः नक्वाःभैरव भैरवी व मनकामनाया गुर्जुकथं म्हस्यू ।