वतु, तःधंबहाःया स्वंगूगु कचा बहाःकथं थ्व बहाःयात कयातःगु दु । तःधंबहाःया दक्षिणपाखे सबलबहाःया ल्यूने न्हूसतकपाखे थ्व बहाः दु । थ्व बहाःयात संस्कृत भासं अशोक चैत्य विहार धाइ । थ्व बहालय् मनूतय्गु बसोबास मदुगुलिं न्ह्याबलें नःया बारं घेरे यानाः लुखा बन्द यानाः तयातःगु दु । बहाःया दथुइ तग्वःगु स्वयम्भू चैत्य थेंजाःगु चैत्य दयेकातःगु दु । छचाःखेरं अंगलय् थीथी द्यःपिनिगु मूर्ति पलिस्था यानातःगु खंकेफु । बहालय् दुहां वनेवं स्वंगः चिभाः पलिस्था यानातगु खंकेफु । थ्व बहाःया विशेषता धयागु येँया सम्यक पर्वलिसे स्वाः वः । न्हापा भुइख्यलय् सम्यक न्यायेके न्ह्यः प्यदँय् छक्वः तःधंबहाः, इतुंबहाः व लगंबहाःयापिंसं पालंपाः थ्व पर्व न्यायेकीगु खः । तःधंबहाःयापिंसं थ्व हे प्यूखाबहालय् तःजिक सम्यक न्यायेकीगु खः । लिपा पृथ्वीनारायण शाहं सम्यक गुथिया पाःलाःपिंत जरिवाना यायेधुंकाः तिनि भुइख्यलय् न्यायेकेगु याःगु खः ।
बज्रयानी बुद्धधर्मय् दीक्षा काइबलय् च्वइपिं झिम्ह द्यः मध्ये छम्ह प्रज्ञान्तक नं खः । थुम्ह द्यःया स्वपाः ख्वाः क्यनातःगु दु । तुयू , वँचु व ह्याउँगु वर्णया स्वपाः ख्वाः, खुका ल्हाः दु । दक्षिण दिशाया मालिक खः । खुका ल्हाः मध्ये छका ल्हातं बज्र चिं दुगु कथि, मेगु ल्हातं खड्ग, मेगु ल्हातं रत्न व मेगु छका ल्हातय् पलेस्वां दु । मेगु निका ल्हातं प्रज्ञायात घय्पुयातःगु दु । थुम्ह द्यः धातुइ दयेकातःगु यक्व म्हो हे दु ।
प्रवेशमान शाक्य
वरिष्ठ गायक प्रवेशमान शाक्य अबु पन्नाकाजी शाक्य व मां ज्ञानदेवी शाक्यया कोखं ने.सं. १०८२ थिंलागाः पारु, सुक्रबारखुन्हु बूगुु खः । रेडियो नेपालं २०४५ सालय् स्वर परीक्षाय् ताःलाका दीम्ह वय्कःया नेपालभाषाया म्येमुना ‘लसकुस’ व ‘कलश’ पिदंगु दुसा खस नेपाली भासं झिगुलिं मल्याक म्येचाः पिदंगु दु ।
वय्कलं ‘किसि न्याइम्ह मदनमान’, ‘ख्वताबजि’, ‘२४ लाइभ शो’य् प्याखं नं म्हितादीगु दुसा नेपालभाषाया संकिपा ‘मतिनाया कलि’, ‘बांलाःमय्जु’, ‘गज्याः गज्याःपिं मनूत दु’, ‘याकः मिसा’या लिसें थीथी खस नेपाली भाय्या संकिपाय् पाश्र्वगायन नं यानादीगु दु ।
कलिउड फिल्म अवार्ड, इमेज अवार्ड, जीवन्त संस्कृति संरक्षण समाज, नेपाल खड्गी सेवा समितिपाखेंं नेपाःया संगीत ख्यलय् यानादीगु योगदानया कदर यासें हना, हलिं नेवाः दबूपाखे रमेश ताम्राकार लुमन्ति सिरपाःपाखें सम्मानित जुयादीम्ह म्येहालामि शाक्यं एकल साँझ ज्याझ्वः नं यानादीगु दु ।
येँया सोह्रखुट्टे फल्चा लिक्कसं पकनाज्वलय् प्वकइनाय्द्यः दु । विनायकं नेपालभाषाय् इनाय् खँग्वः व्यूत्पन्न जूगु खः । इनाय् धयाम्ह गणेद्यः खः । प्वक बांलाकीम्ह इनाय् जूगुलिं प्वकइनाय् धाःगु खः । थुम्ह गणेद्यःयात पोमना गणद्यः व सिद्धि गणेश नं धायेगु याः । ल्वहंयाम्ह प्यका ल्हाः दुम्ह थुम्ह गणेद्यः नितँजाःगु आँय्पा पौ दुगु देगः, लुँगजू व पताः छानातःगु देगलय् उत्तर स्वयाः बिज्यानाच्वंगु दु । थुम्ह गणेद्यःया च्वसंक्वंचाद्यः नं दु । छतँजाःगु देगलय् पूर्वाभिमुख ल्वहंयागु कलशयात अन्नपूर्ण व प्वकद्यः नं धायेगु याः। प्वकइनाय्द्यः व क्वंचाद्यःया स्वापू दु । अथे हे थःथम्हं उत्पत्ति जूम्ह थुम्ह गणेद्यःया गुरु गोरखनाथ व जुजु गुणकामदेव लिसे स्वापू दु धाइ । पकनाजोलय् च्वंपिनि थान गणेद्यःकथं पुज्याइम्ह थुम्ह गणेद्यःया लड्डु छायेत धकाः भाकल यातकि तंगु वस्तु लुइ धयागु जनविश्वास दु ।
नेवाः तजिलजि कथं तःजिगु भ्वय्, ज्याःजंक्व, इहिपा कय्तापुजा आदि भ्वजय् थ्वँ, अय्लाः थुइत, कायेत किसलि तयाः गणेद्यः व क्वंचाद्यः पुज्यानाः क्वंचाद्यःया जल छेँय् यंकाः अय्लाः, थ्वँ थुइगु याइ । अथे हे थ्वँ वँयाः, अय्लाः कयाः द्यः भाग छखे तयातइ । भ्वय् नकेज्या सिधयेवं उगु अय्लाः, गणेद्यःयात छानाः द्यः पुज्याइ । गुम्ह गुम्हसिनं किसलि द्यःयात थीकाः अय्लाः थ्वँ थुयाः भ्वय् लिपा छाःवइपिं नं दु । अथेहे ख्वपय् ब्रम्हायणी पीगमय् वनेथाय् च्वंम्ह द्यः लांगणेद्यः पुज्यानाः प्वक त्यनाः थ्वँ अय्लाः थुइ । थ्वँ, अय्लाः स्यनेत्यंगु सीदत धाःसा महाकाली पीगमय् च्वंम्ह गणेद्यःयाथाय् तंम्वयाः ‘का त्वँ’ धकाः द्यः पूजा यानाः द्यःयात अय्लाः थ्वँ त्वंकल धायेवं अय्लाः थ्वँ बांलाइ धयागु जनविश्वास दु ।
प्वकइनायाथाय् इहिपाबलय् वंजला वयेगु चलन दु । विशेष यानाः न्हय्सः साय्मितय् इहिपा याइबलय् पकनापुजा धकाः मिसा मिजनं गणेद्यः पुज्यानाः मिसायात सिन्चा फायेकी ।
क्वंचाद्यःयाथाय् वनाः द्यः पुज्यानाः मिसामिजं जानाः क्वंचाद्यः चाःहीकेमाः । क्वंचाद्यः चाःहीके फत धाःसा याकनं काय बुइ धाइ । म्ह्याय् भिनामस्त, दाजुकिजा, फुकीतय्त सःताः भ्वय् नयेगु चलन दु । थथे हे यल व किपूयापिं क्वय्ना पुजा धकाः क्वय्ना गणेद्यःयाथाय् न्हूपिं तिपूत यंकाः गणेद्यःया दर्शन याकाः जक दिगुद्यः दर्शन याकीगु चलन दु । थुकथं गणेद्यःयात पुज्यायेगु धयागु फुक्क ज्या पूवंकाः मनोकांक्षा पूरा यायेगु खः धाइ ।