येँया तिंख्यलय् धातुया प्यागोडा शैलीया स्वतँजाःगु देगलय् मांकाःद्यः पूर्व स्वयाः बिज्यानाच्वंगु दु । थ्यंमथ्यं न्हय्गू फिट तःधिकःम्ह ल्वहंयाम्ह हाकु ख्वाःम्ह मांकाःद्यः छ्यनय् अक्षोभ्य बुद्ध,गःपतय् मनूया छ्यंमाः, नागया तिसां तियाः जव ल्हातय् बज्र, खव ल्हातय् पात्र ज्वनाः खवयाकुं खटवाङ्ग ब्यकुंच्यानाः, बेताल आसनय् दनाच्वंगु दु । द्यःया पालिकाया क्वसं तापा इनाय् (गणेद्यः) नं दु । थुम्ह मांकाःद्यःया न्हाय् लुँ, गःपतय् थीथी वहःया तिसा, वहःया किकिंपा नं छानातःगु दु । देगःया सतकपारि न्ह्यःने पञ्चकुमारी द्यः नं दु । मांकाःद्यः बौद्धमार्गीतय् बुद्ध शासनया रक्षक द्यःया रुपय् बहाःबही, चुक, देगः, ननि, सतः व छेँय् छेँय् नं थापना यानाः पुज्याना वयाच्वंगु दु । मांकाःद्यःयात तुण्डी भैरव, तुंख्यःया महांकाल, बज्रवीर महांकाल व शनिदेव नं धायेगु याः । किंवदन्ती कथं थुम्ह मांकाःद्यःयात मन्त्रसिद्धि महाविहार (सबलबहाः) शाश्वत वज्रं आकाशमार्ग जुयाः काशी वनेत्यंम्ह द्यःयात हाकुपातय् क्वफानाः थन थापना याःगु धाइ । अथे हे कलिगत ३८२२ पाखे मांकाःद्यवं तुंख्यःया दुइमाजुयात न्हिंन्हिं नापलाः वइगु सीवं शाश्वतवज्रं कान्तिपुर रक्षा यायेत थन थापना याःसा बांलाइ धकाः तारण तयाः ज्वनेत स्वःबलय् तसकं तंम्वयेवं चैत्य थापना यानाः नं मजिइवं कुमारी थापना यायेवं शान्त जुल धाइ ।
जुजु रणबहादुर शाह वँय्चायाः न्हाय् पालाब्यूगुलिं लुँया न्हाय् तःगु धाइ । नेपाःया आचाःजु व बज्राचार्यतय्सं श्री बज्रवीर मांकाःद्यःया शिक्षादीक्षा ग्रहण यानाः तन्त्रमन्त्र, योग ध्यान समाधीइ लिन जुइगु याइ । संक्षिप्त शिवपुराण शतरुद्र संहिताय् महाद्यःया १० गूगु अवतार मध्ये न्हापांगु महांकाल व शक्तिया रुपय् काली खः । थुम्ह मांकाःद्यः दशमहाविद्याया भैरव खः । दँय्दसं पाहांचःह्रेया चान्हय् द्यःयात विधिपूर्वक द्यः पुज्यानाः हारमाः (फुक्क जीवजन्तुया क्वँय् दुगु माः) तिकी । यंलाथ्व चतुर्दशीकुन्हु थुम्ह द्यःया बुन्हि जूगुलिं थुकुन्हु विशेष चापुजा जुइ । चतुर्दशी व्रत महात्म्य कथं लय्लय्पतिकं महांकाःद्यःया अपसं च्वनाः द्यः पुज्यायेगु चलन दु । थीथी नखःचखः व शनिवाःकुन्हु द्यइके वइपिं म्वःम्वः दइ । बुन्हिकुन्हु व दशा फायेकेत शनिवाः नखड्ग व ख्वलाय् चिकं व चि तयाः, ग्वःमाय् व वँचुगु कापः छानाः द्यः पुज्याइ । आयु आरोग्य, अष्ट महाभय नाश जुइमा, यानागु ज्या पूवनेमा धकाः मंगलवाः, बिहिवाः, शनिवाः व चतुर्दशीकुन्हु समय्बजि, खाय् व थ्वँ वा अय्लाः तयाः स्वंगः पाःताः ख्वला वा समय्बजि खाय् थ्वँ, ह्याउँथ्वँ, अय्लाः, न्यागः पाःताः ख्वलाः थनाः सगं बियाः द्यः पुज्याइ । थ्वयात चापुजा नं धायेगु याः । थथे महांकाःद्यःयात पुज्यात धायेवं दशा फालावनीगु, शत्रु नास जुयाः अष्टसिद्धि वर दइ धयागु जनविश्वास दु ।
नेपाःया लिच्छिबी जुजुपिं मध्ये अतिकं नांजाःम्ह मानदेवया आपालं कृतियात कयाः इतिहासय् ब्वने दु । आःतक अनुसन्धानकर्तापिन्सं मानदेव अले थ्वया कलाःया नां न्ह्यथनातःगु तःजिगु व चिचिधंगु नापं यानाः नीगु अभिलेख ध्वदुइके धुंकल । चाँगुनारायण देगः न्ह्यःनेया ईस्वी ४६४ या ताहाकःगु शिलालेखय् थुम्ह जुजु अले पुर्खायात कयाः नं न्ह्यथनातःगु दु । थुम्ह जुजु उलि हे पराक्रमि नं खः धैगु खँ राज्यविस्तारया झ्वलय् पूर्वपाखेया देसय् व पश्चिम गण्डकी पारी मल्लपुरीतक थ्यंगु विवरण थ्वहे शिलालेखय् ब्वनेदु । मानदेवया इलय् मानाङ्क मुद्राया नं प्रचलनय् वल । बौद्ध धर्म कथंया मानविहार व नरलय् मनमानेश्वरी देगः दयेकेगु ज्या नं मानदेवं याःगु खः ।
मानदेवया छय्मचा वसन्तदेव ईस्वी ५०६ या थक्वाः आदिनारायणस च्वंगु शिलालेखय् दक्कले न्हापां मानगृहया अस्तित्वयात कयाः न्ह्यथनातःगु दु । मानगृहपाखें पिदंगु उजं धकाः थुगु शिलालेखय् धयातःगु दु । मेखे गोपालराजवंशावलीइ नं जुजु मानदेवं मानगृह दयेकेबिल धकाः च्वयातःगु दु । मानदेव मदये धुंकाः शिवदेव जुजु जुइ धुंकुगु इलय् तकं मानगृह राजकाजया केन्द्र जुयाच्वंगु खः धैगु पुष्टि जू । अंशुवर्मायापाखे ईस्वी ६०५ स कैलाशकुट भवन दयेके धुंकाः राजकाजया केन्द्र मानगृह मजुल । नरेन्द्रदेव जुजु जुइ धुंकाः राजकाज मुक्कं कैलाशकुट भवनं न्ह्याकल । अथे धैगु १३६ दँ लिपा मानगृहया महत्व मदयावन । वंशावली बियातःगु विवरण कथं उगु ईया नेपालय् दक्कले बांलाःगु अले न्हय्ताजाःया लाय्कू मानगृह खः । मानगृहया जःखः निगू धः दु, प्यचाः पःखालं सुरक्षा बियातःगु जुल । अन दुने लुँया देगः नं दु । तर थ्व मानगृह गन दु ? आः तक गुगुं दसि लुयावःगु मदुनि । गुलिसिनं मानगृह लाय्कू दुगुलिं यलया लाय्कू दुगु लागायात मंगः धाःगु खः, उकि मानगृह न्हापा न्हापा यलय् दु जुइमाः धाइपिं नं दु । मेखे ठाकुरलाल मानन्धर थुज्वःपिं विद्वानपिनि तर्क कथं मानगृह नरलय् दुगु खः, आः मागः वा मालिगां धाइगु थासय् मानगृह दुगु जुइमाः उकिं थुगु थाय्यात आःतक मागः धयावयाच्वंगु खः ।
थौं सिबें झिन्यासः दँ न्ह्यवया थुगु भौतिक संरचना अले थुकियात कयाः थीथी ऐतिहासिक अभिलेखय् यानातःगु वर्णन कथं नेपालमण्डल लागाया नेवाःतय् प्रविधि व कलाया छगू ज्वःमदुगु दसि खः ।