वय्कः धातु मूर्तिकलाय् थ्वज्या व कतां ज्याय् ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कः ने.सं. १०५८ स येँया इतुम्बहाः, ताहाननी जन्म जूगु खः । वय्कःया अबुजु स्व. रत्नबहादुर शाक्य खःसा वय्कःलं थः पाजु यल थैना निवासी स्व. बेखाराज शाक्यया प्रेरणाकथं ने.सं. १०८४ दँय् धातु मूर्ति कलाकारिताया ख्यलय् पलाः न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशताकथं लुँ, वहः, सिजः व लीया पातायात थ्वज्या यानाः चिचीधीपिं फुसुलुगु थी थी धातुया मूर्ति दयेकेगु यानादी ।

पाल्पाया विद्यापूर्ण लाल व गणेशदेवीया काय्मचा चिरञ्जीवी लालया जन्म सन १९३० स जूगु खः । वय्कः वनारस हिन्दू विश्वविद्यालयपाखें सन १९५३ स भूगर्भ शास्त्र विषयस स्नातकोस्तर उपाधि हासिल यायेत ताःलात । बेलायत ग्लासगो विश्वविद्यालयपाखें सन १९६४ स थुगु हे विषयस विद्यावारिधि यानादीगु जुल । राष्ट्रिय संरक्षण रणनीति, श्रोत सुरक्षा अले पर्यावरणीय ब्यवस्थापनया ख्यलय् थ्वय्कः देय्या न्ह्यलुवाः खः ।

चिकं काकेत तू चुंयात मिच्याकाः भाजनय् भचाभचा लः हाः यायां पुत्तुपुइकाः बुक्क सीगु ज्यायात चुं बुलेगु धाइ ।

ञसिंँ दिकेत बँय् लाकांसिँ लायाः धंकातःगु निगः सिँ । १—१.५ फुतया हाकः जुइ । ३—४ इञ्चतिया ग्वः व १० इञ्चतिया फाः जुइ । छखे च्वतय् साः कयातइ । मेखे च्वतय् ग्वलाकार जुइक कियातइ । लाकांसिँया जवंखवं निथाय् साःह्वः दयेकातइ । निगू साःह्वतय् निगः चुइख्वः कसय् जुइक तयाः धंकातइ । च्वय्या च्वःया क्वसं निगलय्सं ह्वः छह्वः छह्वः खनातइ । थुकी कसय् जुइक ञल्हाः तयाः चुइख्वः बाया मवनीगु यानातइ । थुकी ञसिँ दिकेगु याइ ।

चलाय् चाकु तुइगु ज्याभः । खुर्पि आकारया नयागु चतंचा थें जुइ । म्हूचा लाक चु तयातइ । चाकु पा ज्यायेत चलाय् चाकु तुयाः कायेत ज्या काइ ।

ज्या याइबलय्या न्हापांगु छगू पाख । गुख्वः तुख्वःया ल्याखं तु तिसी सिधल धायेव छगू पाख वंगु याइ । थुकियात चुल्छि नं धाइ । चुल्छि क्वचाल धायेव थ्वँ त्वनेगु याइ ।

दुवाः नायःया क्वसं च्वनीम्ह मनू । दुवाः नायःयात ग्वाहालि याइ । चाकु दयेकी । दुवाः नायलं ब्वःगु ज्या याइ । बँ पुनाः नीलः कयाहइ ।

खौ चुं च्यायेगु हासा थें जाःगु लवःयात च्यासाचा धाइ ।

चिचीकुइक कुचादःगु बजि । बजि हाइबलय् च्वकाय् वनीगु बजि । बजि ल्हुइत वा सीबलय् अप्वः जुल धायेव लुसिं च्वाइबलय् च्वकाबजि यक्व वइ ।

दकलय् सिथय् च्वनाः तु छ्याइम्ह । मेगु छुं ज्या याइ मखु । सकसितं हनाबना तयेगु याइ । न्ह्याम्हसिनं ज्या ब्वःसां यानाबीगु याइ ।