येँ, गुच्चात्वालय् सन् १९३३ स बूम्ह दिनेशनाथया अबुजु कृष्णबहादुर अले मां भूमाली देवी खः । स्नायु सम्बन्धी शल्यचिकित्सा विशेषज्ञकथं नांजाःम्ह थ्वय्कलं सन १९५६ स दरभङ्गा विश्वविद्यालयपाखें डाक्टर ब्वना वयेधुंकाः बम्बे विश्वविद्यालयपाखें हानं उच्च शिक्षा हासिल यानादीगु खः । हलिंया थी थी संस्थातपाखें आपालं सम्मान कया तयेधुंकुम्ह वय्कः सन् १९५७ निसें मदिक्क चिकित्सकया कथं सेवा याना वयाच्वंम्ह खः । वीर अस्पतालयया न्यूरो सर्जरी डिपार्टमेण्टया प्रमुख जुयाः ज्या यानादीम्ह वय्कःया नेतृत्वय् सन् १९६२ निसें नेपालय् थुगु ख्यलय् शल्यचिकित्सा यायेगु ज्या न्ह्याकूगु खः ।
येँ, मासंगल्लीया दुर्गाबज्र व तीर्थकुमारीया काय्मचा खः दिब्यबज्र । भारतया वनारस वनाः संस्कृत भासं मध्यमातक ब्वनातःम्ह थ्वय्कः परम्परागत आयुर्वेदिक चिकित्साया ख्यलय् विशेषतः नेपाःया जडिबुटी संरक्षणया निंतिं नांजाः । अथे हे पिनास ल्वय् उपचारय् ज्वः मदुम्ह ब्यक्ति खः । वय्कलं आयुर्वेद विद्याया आपालं सपूm च्वयाः, थी थी थासय् वनाः वासः यायेगु पद्धति विकास याःगु खः ।
मिसाल्वय् सम्बन्धय् अतिकं नांजाःम्ह चिकित्सक थ्वय्कः सन १९३४ स येँय् जन्म जूम्ह खः । भारतया विश्वविद्यालयपाखें डाक्टरी ब्वना वयेधुंकाः वेलायत वनाः उच्च शिक्षा हासिल यात । विशेष यानाः प्रसुति शल्य चिकित्साय् न्हापांगु पुस्ताया मय्जुपिं डाक्टरकथं वयकःयात म्हस्यू । नेपाःमि व विदेशीपिन्त नेपालय् स्त्री रोग व उचारसम्बन्धी अध्ययन यायेगु ब्यबस्था यायेगुली वय्कलं मू भूमिका म्हितादीगु दु । वय्कः चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानया डीन अले नेपाल अनुसन्धान परिषदया न्वकू तक जुयादीम्ह खः ।
चित्र व मूर्तिकार दिलबहादुर चित्रकारया जन्म वि.सं. १९८४ सालय् यलया हौगः त्वालय् अबु जगत बहादुर चित्रकार व मां नरमाया चित्रकारया कोखं जूगु खः । कला प्रविण यानादीम्ह वय्कलं मूर्ति, घरेलु टेक्सटायल डिजाइन नं यानादी । वय्कलं दकलय् न्हापां २०१३ सालय् टेक्सटायल डिजाइन यानादीगु खः । वय्कलं २०१९ सालनिसें ग्राफिक आर्ट नं यानादिल । वय्कलं न्हय्क्वः तक याकः चित्रकला ब्वज्या यानादीगु दु । अथे हे वय्कलं स्वकःतक मंकाः कला ब्वज्या यानादीगु दु । वय्कलं च्वयादीगु चित्र राजदरवार, वीरेन्द्र कला ग्यालरी, भारत, कोरिया, जापान, जर्मनी, बेलायत, फ्रान्स, इटाली, स्वीट्जरल्याण्ड, अष्ट्रेलिया व अमेरिकाय् संग्रहित जुयाच्वंगु दु । वय्कलं चित्रकार पुं समाजपाखें चन्द्रअमर सिरपाः नं त्याकादीगु दु । वय्कःयात नेपाल कलाकार समाजं सम्मान नं याःगु दु ।
ललितकलाकःमि दीपक कुमार जोशीया जन्म ने.सं. १०८३ बछलागाः दसमि, सनिबारखुन्हु येँय् अबु गणेशकुमार जोशी व मां श्यामकुमारी जोशीया कोखं जूगु खः । बी.ए. ब्वनादीम्ह वय्कलं नेपाल टेलिभिजनया तालिम सामग्री उत्पादन केन्द्रय् ताःई सेवा यानादिल । वय्कलं दकलय् न्हापां २०३३ सालय् लोकेश्वरया चित्र च्वयादीगु खः ।
वय्कलं लोगो दयेकेगु झ्वलय् नेपाल टेलिभिजन, नेपाल जापानिज भाषा इन्स्टिच्यूट, सिद्धार्थ वनस्थली इन्स्टिच्यूटया लोगो दयेकादीगु दु । वय्कलं नेवाः नगुमाः (क्यालेण्डर) पिथनेत बौद्ध धर्मया द्यःपिं, बुद्धजीवनी आदिया चित्र च्वयादीगु दु । वय्कलं २०५८ सालय् च्वयादीगु चक्रसम्भर मण्डला अमेरिकाया आकल्याण्ड म्यूजियमय् मुंकातःगु दु ।
वि. सं. २०६१ स च्वःगु बज्रयोगिनी व आर्यावलोकितेश्वर जापानया फुकुवाका आर्ट म्युजियमय् दु । वय्कलं चित्र जक मखु थी थी कला दयेकेगु स्यनेगु ज्याझ्वः ‘हेर, सिक र बनाऊ’ नेपाल टेलिभिजनय् न्ह्यब्वया दीगु दु । परम्परागत कला सम्वन्धी अमेरिका व जापानय् जूगु ब्वज्या व कार्यशाला गोष्ठी थःगु प्रस्तुति न्ह्यब्वया दीगु दु । वय्कलं २०३८ सालय् बौद्ध चित्रकला प्रतियोगिताय् न्हाप सिरपाः, वि.सं. २०४१ य् नेपाल टेलिभिजन लोगो प्रतियोगिताय् न्हाप सिरपाः, वि.सं. २०४१ य् युवा बौद्ध समूहया प्रतियोगिताय् ल्यू सिरपाः, वि.सं. २०४१ य् राष्ट्रिय युवा महोत्सव प्रतियोगिताय् न्हाप सिरपाः, वि. सं. २०४२ या २१ क्वःगु राष्ट्रिय कला प्रदर्शनी (नाफा)इ न्हाप, वि.सं. २०५६ य् ३० क्वःगु राष्ट्रिय कला प्रदर्शनी (नाफा)इ न्हाप सिरपाः त्याकादीगु दु ।
चित्रकलाकार दीर्घमान चित्रकारया जन्म वि.सं. १९३३ पुषय् येँय् जूगु खः । वय्कःया अबु लक्ष्मीलाल चित्रकार खः । साधारण च्वय् ब्वने सःम्ह वय्कलं फोटोग्राफी व चित्रकारिता यानादीगु दु । वय्कलं च्वयादीगु जीवनी चित्र माथवर सिंह थापा, बालनरसिंह थापा, भीमसेन थापा व जङ्गबहादुर राणाया चित्र राष्ट्रिय संग्रहालय छाउनीइ दु । वय्कलं च्वयादीगु तपाःगु शिकार म्हिताच्वंगु चित्र प्रतिनिधि सभाया ग्यालरी बैठकय् ब्वयातःगु दु । सम्राट एडवर्ड सप्तमया चित्र च्वयादीबलय् सम्राट लय्तायाः वय्कःयात १०६ पाउण्ड सिरपाः ब्यूबलय् वय्कलं कया मदी । वय्कः बि.सं २००७ भदौस स्वर्गारोहण जुयादिल ।
त्यपय् तये । अय्लाः भिनाः नं यक्व हायेकेत ताय्सिवा, चिनियामार्सिया प्वः हायाः व ताय् सियाः त्यपय् तइ । कः ताकु छ्वालु नं थुबलय् स्वयाः मिलय् याइ ।
नायःया क्वय् च्वनाः ज्या याइम्ह नायः । ज्याया ब्यबस्था मिलय् यायेगुली नायःयात ग्वाहालि याइ । चाकु दयेकेगुली स्वइ । भुतुली मि च्याकेबी ।
दुसि छगू घाँय् परिवारय् लाःगु अन्न खः। थ्व चिचीचा ग्वः जुयाः ग्वग्वलाइ। ह्याउँ ह्याउँ हाकु हाकु धाःगु उनया जुइ। ख्वला निबः दइ। छबः दुसि दाइबलय् हायावनी। मेगुयात प्वाकलय् तयाः लुसिं चुनाः लिकायेगु याइ।
दुसि पुसा थःसालाः पीगु याइ। पी स्वयां प्यवाः न्यावाः न्ह्यः थःसालेगु याइ। पुवादे पौ ज्यानाः सालुक पुसा ह्वलाः थसाली। थःसालागु मा म्हुलिं थुल धायेव दिल्ला गुंलाय् कःनि खाये धुनेवं दुसि पीगु याइ। खालि थासय् पीगु जूसां थुगु बखतय् हे पी। मा पुयाः म्हू म्हू दयेकाः यंकी। थुकिया हा यक्व बल्लाइ। थ्व पीत क्वानाः पिनाच्वनेगु याइ मखु। हायात ल्हाका नं च्वनी मखु। तिके थे जक यानाः प्यूसां हा कयाः म्वानावइ।
थज्याःगु हे चाय् दुसि पीमाः धयागु मदु। न्ह्याथें ज्याःगु चाय् नं बांलाक ब्वलनी। अथे खःसां पँचां ज्याःगु चाय् यक्व बांलाइ। माथं वंगु बुँइ हे जक पीमाः धयागु दइ मखु। पाखाबुँ व भेसें च्वंथाय् प्यूसां बांलाइ। झ्वालां पालां वा वयाच्वनीगु बखतय् पीगु जूसां लः मुनीथाय् दुसि पी मखु। थज्याःथाय् बांलाक हा काये फै मखु। मा ह्याउँसे जुयाः गं थें जुयावने यः। वा वयाः लः मुनीथाय् जूसा निकास तयातयेगु याइ। बरु चा मप्यासे भचा गंसां हा बल्लाइगुलिं स्यनी मखु।
दुसिमाय् गौ पतिं हः दइ। हः ताताःहाकः जुइ। हःया कापिं च्वः वइ। च्वः ब्वलना वयाः बुँ ज्वनावइ। थुकिया बुँ पतिंचा थें चकनाः स्वांफ्वः थें जुइ। चकंथाय् सि सयाः झुप्पा खनेदइ। दुसि पाकय् जुइबलय् स्वांफ्वः ग्वारा चिं थें जुयावइ।
दुसि लइबलय् मानापं लइमखु। स्वांफ्वः जक क्वतानाः कायेगु याइ। फ्वःयात गंक निभालय् पानाः धिरः वानाः हायेकी। फयेकाः बाय् हासां हायाः धू लिकयाः यचुकी। लिलाःबलय् मा लयाः बस्तुयात नकेगु बाय् छुसि यायेगु याइ।
दुसिया थ्वँ । छ्याकय्क दुसि क्यलाः लखं भचा माःफ्वयाः हायाः बुकी । बूगु दुसियात ख्वाउँल धायेव मना वालाः त्यनाः प्वक जुइकाः थ्वँ दयेकी ।