दम्बि धयागु बुँज्या यायेत अतिकं ज्या ख्यलेदुगु अले चा नाइकेत व उत्पादन उप्वयेकेत बांलाःगु साः थें ज्या वइ धकाः वैज्ञानिक ज्ञानया खँ सर्वसाधारणया दथुइ प्रचार प्रसार यानाः छगू अभियान हे न्ह्याकाः भूमिका म्हितादीम्ह कीट विशेषज्ञ मय्जु खः आनन्द शोभा ताम्राकार । कीट विज्ञान बिषयस भारतं विद्यावारिधि यानावःम्ह थुम्ह मय्जु नेपालय् दम्बि प्रजनन यासें छगू बांलाःगु बनेज्याकथं मनूतय्त स्यनेकने याःगु खः । अथे हे लःया ब्यवस्थापन व जैविक विविधता सम्बन्धय् नं विशेषज्ञ खः, थुम्ह मय्जु ।
हिमालपार वातावरण व जिविका कार्यक्रमया नायः जुयादी धुंकूम्ह थ्वय्कलं सन् २०२३ स सामाजिक उद्यमिया सिरपाः कयादीगु खः ।

अबु अश्विनीकुमार व जग्गनाथ लक्ष्मीया काय्मचाकथं आनन्दकुमारया जन्म सन् १९२३ स येँ, मरुइ जूगु खः । सन् १९४४ स थ्वय्कलं भारतं आयुर्वेदाचार्य कथं उपाधि ल्हातय् लाकूगु खः । आयुर्वेदया ख्यलय् न्यय्दँ सिबें उप्वः सेवा यानावंम्ह थ्वय्कः नेपाःया छम्ह नांदंम्ह विशेषज्ञ खः । विशेष यानाः हुपिङ्ग कफ ल्वय् लायेकेगुली थ्वय्कः अतिकं नांजाः । वय्कलं तःदँतक नेपाल आयुर्वेदिक समाजया नायः जुयाः सेवा यानादिल ।

स्व. आनन्दराज शाक्य छम्ह क्यूरेशया जडाउ भंmगःपन्छी, जनावर दयेकेगु ख्यलय् ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कः ने.सं. १०४५ गुंलाथ्वः खस्थि, सोमबारखुन्हु यलया खाछेँ त्वालय् जन्म जूगु खः । वय्कलं थः अबुजु स्व. पुण्यराज शाक्यपाखें प्रेरणा कयाः क्यूरेशया जडाउ भंmगःपन्छी व जनावर दयेकेगु ख्यलय्् ने.सं. १०५५ स ज्या न्हाकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशताकथं थी थी ब्वयाच्वंपि वा दिनाच्वंपिं झंगःपन्छी व थीथी जनावरतय्गु हुवहु आकृति दयेकेया निंतिं माःकथंया नँया दाइसतकं दयेकेगु ज्या यानादी । न्ह्यथने बहःगु कृति— ब्वयाच्वंगु, दिनाच्वंगु व पपू ब्वयेका च्वंगु थी थी झंगःपन्छी नापं जनावरतय्गु हुवहु आकृति निर्माण ।

आँय्पा देगः, फल्चा वा छेँ दनेगु इलय् पौ चिनेत तयार यानातःगु बिस्कं कथंया अप्पा खः । सालुगु, धःचा लुगु, छखे वनेत्यंगु लः नं थःगु हे क्वथ्याःगु अप्पाया धः लूगु थासय् वनीगु कथं थ्व अप्पा तयार यानातःगु दइ । वालं छेँ बचे यायेत पौकथं तयार याइगु थ्व आँय्पा सालुगु खःसां बल्लाइ । वा वइगु इलय् गनं छ्वम्हू मवंक अन लः फयाः क्वँय् बाः वयेकेगु काइदा थ्व अप्पां याइ । पलिइ थ्व आँय्पा तयाः पौ चिनेगु इलय् न्हापां छफि चा क्वातुक तइ । उगु चाया द्यःने क्वंनिसें थ्व अप्पायात छसिकथं ल्हाकाः ल्हाकाः च्वथ्यंक चिना यंकी । उकिं यानाः च्वं तुलावःगु लः फुक्कं क्वथ्यंकं वनाः जक कःसिइ, लाछिइ वा धालपातय् कुहां वनीगु यानातःगु दइ ।

सिँ गेरा वा ग्वल्लाःगु सिँया ब्या हाकः त्वाःल्हायेगु तःधंगु कःति । आरा कःति ५÷६ फि हाकः व ३–४ इञ्चया ब्या दइ । वापु नं ताःहाकःगु जुइ । कःति छ्यलेत बः यक्व मालीगु जूगुलिं निम्ह जानाः कःति प्रयोग जुइ ।

वय्कः धातु मूर्तिकलाय् ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कः ने.सं. १०६० थिंलागाः पन्चमि, सनिबारखुन्हु यल, लुँहितिइ जन्म जूगु खः । वय्कःया अबु कर्णराज शाक्य खः । स्वयम् थम्हं हे कलाया सृजना यानाः ने.सं. १०७० दँय् धातु कलाकारिताया ख्यलय् पलाः न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशता धयागु सीया मूर्ति दयेकाः चां भुनाः ढाले यायेगु खः ।

आशामान सिंह ताम्राकारया उपनां आशामासिं खः । धातुकलाया छम्ह ज्वः मदुम्ह कलाकार वय्कः ने.सं. १०४१ तछलाथ्वः त्रयोदसिकुन्हु झ्वःछेँ त्वाः, येँय् जन्म जूगु खः । स्व. अबुजु काजीमान सिंह ताम्राकारया प्रेरणाकथं ने.सं. १०५५ निसें कलाकारिता ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः ।
वय्कःया कलाया विषेशताकथं लँु, वहः व धातुया थ्वज्या व माज्या नापं थी थी कलात्मक धातुया बस्तु दयेकेगु व कतां कियेगु ज्या खः । कला ब्वज्या— एशिया ७२ प्रदर्शनीस स्वयम्भू देगः दयेकाः ब्वज्या । न्ह्यथने बहःगु कृति— १) नारायणहिति राजदरवारया मूलुखाय् दुगु कलात्मक थी थी धातुया बुत्ता क्यूगु । २) श्री पशुपतिनाथ देगःया लुखाय् वहःया बुत्ता कियेज्या नापं उगु देगलय् थी थी कार्नेस निर्माण ।

ललितकलाकःमि आशारत्न डङ्गोलया जन्म ने.सं. १०९३ चौलाथ्वः पुन्हि, मंगलबारखुन्हु यलया मंगलबजारय् अबु आशकाजी डङ्गोल व मां सानुमैयाँ डंगोलया कोखं जूगु खः । ललितकलाय् स्नातक यानादीम्ह वय्कलं चित्रकारिताय् सेवा यानादीगु दु । वय्कःया न्हापांगु रचना सन् १९९२ य् त्रिभुवन विश्वविद्यालय दिवसय् ललितकला क्याम्पसय् जूगु कला ब्वज्याय् न्ह्यब्वया दीगु खः । वय्कलं सन् २००३ य् सिद्धार्थ आर्ट ग्यालरीइ याकः कला ब्वज्या यानादिल । वय्कलं थी थी थासय् छगूत्या दशक स्वयां अप्वः मंकाः कला ब्वज्या नं यानादीगु दु । वय्कलं सन् २००३ य् अरनिको कला पुरस्कार, सन २००५ य् राष्ट्रिय चलचित्र पुरस्कार व सन् २००६ य् राष्ट्रिय कला पुरस्कारय् न्हाप सिरपाः त्याकादीगु दु ।