शिल्प, प्रविधि व ज्ञान

कमलकृष्ण श्रेष्ठ

भारतय् भौतिकशास्त्र विधाय् विद्यावारिधि यानावःम्ह कमलकृष्ण नेपालय् आणविक ख्यःया शिक्षा प्रसार प्रचार अले अनुसन्धानया ज्या न्ह्याकेगुली छम्ह न्ह्यलुवाः खः । नेपाल राष्ट्रिय विज्ञान तथा प्रविधि प्रतिष्ठानया संस्थापक सचिव जुयादी धुंकूम्ह थ्वय्कःया कुतलय् नेपाल आणविक समाज नीस्वनेगु ज्या जूगु खः । छगू इलय् वय्कः थः हे थुगु समाजया नायः जुयादिल ।

करुणाकर वैद्य

अबु सूर्यमान वैद्य व मां रत्नमाया वैद्यया कोखं ने.सं. १०३४ गुंलाथ्वः एकादसिखुन्हु जन्म जूम्ह यल लगंख्यःया करुणाकर वैद्य नेपाःया परम्परागत प्रविधि व शिल्प सम्बन्धय् दुग्यंगु अध्ययन यानावंम्ह विज्ञ खः । थ्वय्कः सेरामिक्स विशेषज्ञ जक मखसे नांजाःम्ह लोकसाहित्यविद् नं खः । थ्वय्कलं थःगु हे कुतलं परम्परागत प्रविधि, ज्ञान आदिया सम्बन्धय् अतिकं मूवंगु संकलन पिथना दीगु दु ।

कलम, सलां (Pencil)

नाप अनुसार चिं तयेत न्हापा सलां छ्यलीगु खःसा थौंकन्हय् शिशाकलम छ्यलीगु खः । कलम, सलां अनिवार्य व प्रारम्भिक ज्याभः खः ।

कल्याणबहादुर प्रधान

भाजु कोमलबहादुरया काय्मचा कल्याणबहादुरया जन्म सन् १९४४ स येँय् जूगु खः । वय्कः भारत बम्बईया प्राविधिक प्रतिष्ठानपाखें इन्जिनियरिङ्ग विधाय् सन १९६८ स स्नातक क्वचायेका वःगु खः । लिपा वैंककया एसियाली प्राविधिक प्रतिष्ठानपाखें स्नातकोत्तर उपाधि कायेत वय्कः सफल जुल । मेकानिकल इन्जिनियरिङ्ग विधाय् नेपाःया छम्ह न्ह्यलुवाःकथं नांजाःम्ह थ्वयकः चिनि उद्योग व घरेलु उद्योगया ख्यलय् तःदँतक सेवा यानादिल ।

कवय्

बँथय् क्वपुनाः थाइगु ख्वं । लय्ति दापाः वनाः ताकुइ धुंकूसां लिकाये ल्वःमनकि क्वपुनी । क्वपुंगु लिमकासे मेगु लय्ति तइ मखु । मि यक्व तच्वः जूगु मखन धायेव नं क्वपुने यः । मेगु ज्याय् अलमलय् जुइबलय् नं क्वपुनेयः ।

कवय्चा

कवय् प्वलाकायेगु ज्याभः । बःचा पुगु डण्डिइ सिँया चु तयातइ । छखेपाखे भचा क्वलः लुइकाः च्वका भचा फालाचिंका तइ । बुलुहुं क्वतय् यानाः कवय् लिकाइ ।

का क्वल्हायेगुु ज्याभः

का पाचुुकेगुु ज्याभः । चिकिचाग्वःगुु फ्यंगूू थें यानाः दयेकातइ । त्याः फ्यलू ग्यछि जक जुुइ । ककाँय् फ्यंगुुली तयाः का पाचुुकाः चिचीचा पुुँइ यानाः थुुकी तुुली ।

काजीरत्न शाक्य

काजीरत्न शाक्य धातु मूर्तिकलाय् ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । ने.सं. १०५७ स यलया ओकुवहाः, प्रयाग पथय् जन्म जूगु खः । वय्कःया अबुजु स्व. बोधिमान शाक्य खः । वय्कलं स्व. सिद्धिराज शाक्यया प्रेरणाकथं ने.सं. १०७८ दँय् धातु मूर्ति कलाकारिताया ख्यलय् पलाः न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशताकथं मौलिक सृजनाया लिधंसाय् सीया आपालं ल्हाः दुगु मूर्तिया बां तयार यायेगु, थी थी सालिक, प्रतिमा दयेकाः लिपा उकियात चां भुनाः ढाले यायेगु नं यानादी । कला ब्वज्या— १) नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी २) विश्व हिन्दू सम्मेलन प्रदर्शनी । सिरपाः— १) सान्त्वना पुरस्कार नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी २०४० व २०४५ २) उत्कृष्ट पुरस्कार विश्व सम्मेलन प्रदर्शनी ।

काजीरत्न शाक्य

वय्कः छम्ह धातुइ बुत्ता कियेगु व नँय् थी थी बुत्ता कियाः थासा दयेकेगु ज्याय् ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कः ने.सं. १०४६ तछलाथ्वः अस्तमि, सुक्रबारखुन्हु यलया हःखा, चाद्वँ त्वालय् जन्म जूगु खः ।
वय्कलं थः अबुजु स्व. हर्षराज शाक्यया प्रेरणाकथं थुगु ख्यलय्् ने.सं. १०५८ स ज्या न्हाकादीगु खः । वय्कःया कलाया विषेशता धयागु सिजः, लुँ, वहः, लीया पाताय् थी थी दृष्य कियाः दयेकेगु व नँय् थी थी बुत्ता कियाः थासा दयेकेगु खः ।
ब्वज्या— मंगलबजार शिल्पकला प्रदर्शनी । सिरपाः— प्रथम शिल्पकला प्रदर्शनी । न्ह्यथने बहःगु कृति— श्री दक्षिणकाली देगलय् वहःया इलां निर्माण । प्रताप भाष्कर व मेमेगु उच्च पदक व विभूषण निर्माण ।

कान्छा शाक्य

स्व. कान्छा शाक्यया उप नां कान्छा खः । वय्कः धातु मूर्तिकलाया कतांज्याय् छम्ह ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कः ने.सं. १०४८ जेष्ठय् येँ, इतुम्बहालय् जन्म जूगु खः । वय्कःया अबुजु स्व. दानरत्न शाक्य खःसा दाजुु स्व. मोतीकाजी शाक्यया प्रेरणाकथं ने.सं. १०६८ स कलाकारिता ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशता धयागु लुँ, वहः, सिजः, लीया मूर्तिइ कतां कियेगु व थी थी कासाया निंतिं सिल्ड, मेडल दयेकेगु खः । कला ब्वज्या— नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी । न्ह्यथने बहःगु कृति— १) श्री ५ वीरेन्द्र व रानी ऐश्वर्यया वहःया थःकयाः फ्रेम तस्वीर निर्माण । २) थी थी लु लुइकाः तस्वीर फ्रेम निर्माण । आइ.जि.पि. फुटवल खेलया शिल्ड निर्माण ।