चाकुक दयेकातःगु छगू कथंया नसायात चाकु धाइ । थीथी कथंया प्रबिधि छ्यलाः तुया तिं चाकु दयेकी । तुया तियात लय्ति धाइ । थ्व दयेकीगु थाय्यात तुसाः धाइ । तुसालय् ज्या यायेत थुलि हे मनू मुनाः यायेमाः धयागु दु । थन दुने थःगु हे कथंया नीति दयेकातःगु दइ । मूनायः, दुवाःनायः, च्यःदुवाः, यम्बाःनायः, च्वकाबाः नायः, त्याकः, घेवानायः, दथुकरा, धोका पहरा, तु छ््याइम्ह, च्वकाबजिकाः व थाहांकुहांजु यानाः भिंmनिम्ह दइ । सालय् यायेमाःगु दक्वं ज्या ब्वथलाः सकसिनं थःथःगु भालाकथं यायेगु याइ । ज्या सिमधःतले सुं गनं वने दइ मखु । नयेत्वने द्यने दक्वं अन हे याइ । नये बलय् थःसिकं थँजिपिन्त भागि याइ । सुयानं गनं मवंसे हे मगाःगु अबस्था जुल धाःसा पलेसा तयाः जक वनेगु याइ ।
फागुणं वा भचा भचा वलकि तु पिनाः बालाचःह्रेया बखतय् तु लयेगु याइ । तिंतु, मिश्रीतु, गैदातु तुस्याःतु आदि पीगु याइ । च्वका छत्वाःचा ध्यनाः यच्चुकी । सालय् यंकाः तिसी मत्यःतले भचा भचा जक चा प्याःथाय् गाः म्हुयाः कले कले चिनाः ल्हाकातइ । तःन्हुतक तयेमाल बाय् लः दत धाःसा ध्वगीगु भय दइ । अथे जुइबलय् लिकयाः मेथाय् तइ । तुसाः तुब्व दुथाय् सतिक बाय् अन हे नं दयेका तइ । चाकु दयेकेगु ज्या याइबलय् नायः पुजा, थाहांवाने पुजा, क्वाहांवने पुजा व तुसाः पुजा यायेगु याइ ।
तु तिसीत त्याकःख्वँतय् तयाः म्हुकुछिति हाकः जुइक त्याकः चुपिंपालाः तु कुचा याइ । पाचुकेत न्हाय्कं सिं च्वकी । तु कुचायात छ्याइ । छ्यायेगु व तु तिसिनाः लय्ति पिकायेगु थाय्यात पिने धाइ । लय्ति दायेकेगु भुतू, नयेत्वने यायेगु व च्वनेगु थाय्यात दुने धाइ । दुने ल्वहं निगः जवंखवं व दथुइ ख्येँय् छगः तयाः छथाय् अजिमाद्यः मानय् यानाः पुज्याना तइ । पिने छथाय् थासय् लाकांसिँ तयाः उकी साः कयातःगु चुइख्वः निख्वः धंकी । ञसिँया छखे च्वतय् ह्वः खनाः उकी बःचा ग्वःगु सिँ दुतछ्वयाः निखेयागु च्वः चुइख्वःया सालय् तइ । ञसिँया दुछिं भतपञ्जः थें ज्वनेछिंक पं तयातइ । मेखेपाखे बुइबाः निगः बल्लाक धंकी । थुकी निखें च्वःया भचा क्वय् निथासं साः कयातइ । साः ह्वतय् थताः व क्वताः निगः तइ । थताखय् यनाःया प्वः पाखेया च्वः काकाः यखाया तइ । मेगु च्वतय् नाः चिनाः ञसिँनाप स्वाकातइ । यनाःयात गनेद्यः मानय् याइ । छखेया च्वः चुइख्वतय् व दथुया ब्व क्वताय् लाकाः स्वथँ तयातइ । यनाःया प्वःपाखेया क्वसं स्वथँया दथुइ च्वंगु तुपिखय् छ्यानातःगु तु तइ । ञसिँ त्यलाः यनाः क्वकाइ । क्वहां वःगु यनाः व स्वँथ ल्वाकाः तुपिखय् च्वंगु छ्यानातःगु तु काकाः ति पिकायेगु याइ । थताः नं यनाः फुस्कय् जुइ मफयेक पनातइ । तु ख्वलां तुख्वः दयेकी । गुख्वः तुख्वःयात चुल्छि धाइ । तुख्वःया ल्याःकथं चुल्छि, बानि, स्वचुलु व न्हिसाल यानाः न्हिज्या क्वचायेकी ।
दुने छथाय् थासय् प्यप्वाः भुतू दयेकाः कसि व बं द्यछुइ । लय्ति वःलिसे कसी तयाः क्वाकी । बँथय् तयाः दायेकी । पाख वं मवं सुमिचां तुयाः ल्हातिं स्वइ । ग्वाराक वल धायेव पाख वंगु याइ । बंयात बबूचां कताकाः पाख वंगु चाकुचलाखय् प्वंकी । बँथय् कवय् थाःसा कवय्चां प्वलाः लिकाइ । चाकु ख्वाउँकेत गदाचां संकी । ख्वाउँल धायेव चुइतां तुयाकयाः पा पा ज्यानाः चाकुपा दयेकी । चाकुइ पतिंचां त्यलाः बान्कि तइ ।
छन्हुया छम्हसिगु यानाः छसीनिसें ज्याकुपाः फइ । थःथःपिनिगु भालाकथं ज्या याइ । मयात धायेव बं पुइकेगु याइ । म्हुतु ल्हायेगु कथंया बचन ल्हात धायेव नं बं पुइकी । सान कयाः तुति यखानाः च्वन धायेव नं बं पुलेमाली ।

चाकुक दयेकातःगु छगू कथंया नसायात चाकु धाइ । थीथी कथंया प्रबिधि छ्यलाः तुया तिं चाकु दयेकी । तुया तियात लय्ति धाइ । थ्व दयेकीगु थाय्यात तुसाः धाइ । तुसालय् ज्या यायेत थुलि हे मनू मुनाः यायेमाः धयागु दु । थन दुने थःगु हे कथंया नीति दयेकातःगु दइ । मूनायः, दुवाःनायः, च्यःदुवाः, यम्बाःनायः, च्वकाबाः नायः, त्याकः, घेवानायः, दथुकरा, धोका पहरा, तु छ््याइम्ह, च्वकाबजिकाः व थाहांकुहांजु यानाः भिंmनिम्ह दइ । सालय् यायेमाःगु दक्वं ज्या ब्वथलाः सकसिनं थःथःगु भालाकथं यायेगु याइ । ज्या सिमधःतले सुं गनं वने दइ मखु । नयेत्वने द्यने दक्वं अन हे याइ । नये बलय् थःसिकं थँजिपिन्त भागि याइ । सुयानं गनं मवंसे हे मगाःगु अबस्था जुल धाःसा पलेसा तयाः जक वनेगु याइ ।
फागुणं वा भचा भचा वलकि तु पिनाः बालाचःह्रेया बखतय् तु लयेगु याइ । तिंतु, मिश्रीतु, गैदातु तुस्याःतु आदि पीगु याइ । च्वका छत्वाःचा ध्यनाः यच्चुकी । सालय् यंकाः तिसी मत्यःतले भचा भचा जक चा प्याःथाय् गाः म्हुयाः कले कले चिनाः ल्हाकातइ । तःन्हुतक तयेमाल बाय् लः दत धाःसा ध्वगीगु भय दइ । अथे जुइबलय् लिकयाः मेथाय् तइ । तुसाः तुब्व दुथाय् सतिक बाय् अन हे नं दयेका तइ । चाकु दयेकेगु ज्या याइबलय् नायः पुजा, थाहांवाने पुजा, क्वाहांवने पुजा व तुसाः पुजा यायेगु याइ ।
तु तिसीत त्याकःख्वँतय् तयाः म्हुकुछिति हाकः जुइक त्याकः चुपिंपालाः तु कुचा याइ । पाचुकेत न्हाय्कं सिं च्वकी । तु कुचायात छ्याइ । छ्यायेगु व तु तिसिनाः लय्ति पिकायेगु थाय्यात पिने धाइ । लय्ति दायेकेगु भुतू, नयेत्वने यायेगु व च्वनेगु थाय्यात दुने धाइ । दुने ल्वहं निगः जवंखवं व दथुइ ख्येँय् छगः तयाः छथाय् अजिमाद्यः मानय् यानाः पुज्याना तइ । पिने छथाय् थासय् लाकांसिँ तयाः उकी साः कयातःगु चुइख्वः निख्वः धंकी । ञसिँया छखे च्वतय् ह्वः खनाः उकी बःचा ग्वःगु सिँ दुतछ्वयाः निखेयागु च्वः चुइख्वःया सालय् तइ । ञसिँया दुछिं भतपञ्जः थें ज्वनेछिंक पं तयातइ । मेखेपाखे बुइबाः निगः बल्लाक धंकी । थुकी निखें च्वःया भचा क्वय् निथासं साः कयातइ । साः ह्वतय् थताः व क्वताः निगः तइ । थताखय् यनाःया प्वः पाखेया च्वः काकाः यखाया तइ । मेगु च्वतय् नाः चिनाः ञसिँनाप स्वाकातइ । यनाःयात गनेद्यः मानय् याइ । छखेया च्वः चुइख्वतय् व दथुया ब्व क्वताय् लाकाः स्वथँ तयातइ । यनाःया प्वःपाखेया क्वसं स्वथँया दथुइ च्वंगु तुपिखय् छ्यानातःगु तु तइ । ञसिँ त्यलाः यनाः क्वकाइ । क्वहां वःगु यनाः व स्वँथ ल्वाकाः तुपिखय् च्वंगु छ्यानातःगु तु काकाः ति पिकायेगु याइ । थताः नं यनाः फुस्कय् जुइ मफयेक पनातइ । तु ख्वलां तुख्वः दयेकी । गुख्वः तुख्वःयात चुल्छि धाइ । तुख्वःया ल्याःकथं चुल्छि, बानि, स्वचुलु व न्हिसाल यानाः न्हिज्या क्वचायेकी ।
दुने छथाय् थासय् प्यप्वाः भुतू दयेकाः कसि व बं द्यछुइ । लय्ति वःलिसे कसी तयाः क्वाकी । बँथय् तयाः दायेकी । पाख वं मवं सुमिचां तुयाः ल्हातिं स्वइ । ग्वाराक वल धायेव पाख वंगु याइ । बंयात बबूचां कताकाः पाख वंगु चाकुचलाखय् प्वंकी । बँथय् कवय् थाःसा कवय्चां प्वलाः लिकाइ । चाकु ख्वाउँकेत गदाचां संकी । ख्वाउँल धायेव चुइतां तुयाकयाः पा पा ज्यानाः चाकुपा दयेकी । चाकुइ पतिंचां त्यलाः बान्कि तइ ।
छन्हुया छम्हसिगु यानाः छसीनिसें ज्याकुपाः फइ । थःथःपिनिगु भालाकथं ज्या याइ । मयात धायेव बं पुइकेगु याइ । म्हुतु ल्हायेगु कथंया बचन ल्हात धायेव नं बं पुइकी । सान कयाः तुति यखानाः च्वन धायेव नं बं पुलेमाली ।
कवय्
बँथय् क्वपुनाः थाइगु ख्वं । लय्ति दापाः वनाः ताकुइ धुंकूसां लिकाये ल्वःमनकि क्वपुनी । क्वपुंगु लिमकासे मेगु लय्ति तइ मखु । मि यक्व तच्वः जूगु मखन धायेव नं क्वपुने यः । मेगु ज्याय् अलमलय् जुइबलय् नं क्वपुनेयः ।

कवय्चा
कवय् प्वलाकायेगु ज्याभः । बःचा पुगु डण्डिइ सिँया चु तयातइ । छखेपाखे भचा क्वलः लुइकाः च्वका भचा फालाचिंका तइ । बुलुहुं क्वतय् यानाः कवय् लिकाइ ।

क्वताः
३—३.५ फुटति दुगु सिँ । १० इञ्चति फाः व ४ इञ्चति ब्या जुइ । बुइबाःया च्वय् पाखेया ह्वतय् निखें च्वः पिकया कसय् जुइक तयातइ ।

क्वहा‌ंवने पुजा
ज्या सिधयेकाः याइगु पुजा । तु काकेगु व चाकु दयेकेगु दक्वं ज्या सिधल धायेव ज्या सिधःगु लसताय् द्यः पुज्यानाः भ्वय् नयेगु याइ । थुगु पुजाय् खलःपिं भिंmनिम्ह जक च्वनी ।

गदाचा
चाकु संकाः ख्वाउँकेगु कुत्याति हाकःगु सिँयागु ज्याभः । छखेपाखे म्हुलिं थुइ । मेखेपाखे भचा तपु जुइ । चाकु ख्वाउँकाः पा ज्यायेत चलाय् च्वंगु चाकु संकेगु याइ ।

गैदातु
तपुगु तु । भचा ह्याउँ ह्याउँ धाइ । गौ तापाइ । यक्व ताहाकः जुइ मखु । ख्वला भचा ख्वातुसां तासय् याये अःपुइ । न्ह्यतुसे चाकुइ मखु ।

घेवाःनायः
तु छ्याइपिनि नायः । पिने च्वनाः तु छ्यायेगु याइ । इलय् ब्यलय् थ्वँ त्वंकेगु व बजां त्वंकेगु नं याइ । माली बलय् यम्बाःतय्त ग्वाहालि नं याइ ।
चला
तग्वःगु चाया भारा, गुलुभ्यगःया आकार जुइ । प्यं भचा ग्वलाः थें जुइ । हः चकनी । बंलय् तयाः दायेकातःगु चाकु थुकी तयाः ख्वाउँकेगु याइ ।

चुइख्वः
ञसिंँ दिकेत बँय् लाकांसिँ लायाः धंकातःगु निगः सिँ । १—१.५ फुतया हाकः जुइ । ३—४ इञ्चतिया ग्वः व १० इञ्चतिया फाः जुइ । छखे च्वतय् साः कयातइ । मेखे च्वतय् ग्वलाकार जुइक कियातइ । लाकांसिँया जवंखवं निथाय् साःह्वः दयेकातइ । निगू साःह्वतय् निगः चुइख्वः कसय् जुइक तयाः धंकातइ । च्वय्या च्वःया क्वसं निगलय्सं ह्वः छह्वः छह्वः खनातइ । थुकी कसय् जुइक ञल्हाः तयाः चुइख्वः बाया मवनीगु यानातइ । थुकी ञसिँ दिकेगु याइ ।

चुइता
चलाय् चाकु तुइगु ज्याभः । खुर्पि आकारया नयागु चतंचा थें जुइ । म्हूचा लाक चु तयातइ । चाकु पा ज्यायेत चलाय् चाकु तुयाः कायेत ज्या काइ ।

चुल्छि
ज्या याइबलय्या न्हापांगु छगू पाख । गुख्वः तुख्वःया ल्याखं तु तिसी सिधल धायेव छगू पाख वंगु याइ । थुकियात चुल्छि नं धाइ । चुल्छि क्वचाल धायेव थ्वँ त्वनेगु याइ ।

च्यःदुवाः
दुवाः नायःया क्वसं च्वनीम्ह मनू । दुवाः नायःयात ग्वाहालि याइ । चाकु दयेकी । दुवाः नायलं ब्वःगु ज्या याइ । बँ पुनाः नीलः कयाहइ ।

च्वकाबजिकाः
दकलय् सिथय् च्वनाः तु छ्याइम्ह । मेगु छुं ज्या याइ मखु । सकसितं हनाबना तयेगु याइ । न्ह्याम्हसिनं ज्या ब्वःसां यानाबीगु याइ ।
च्वकाबाः नायः
ञसिँ गयाः तु तिसीम्ह । ञसिँया च्वकापाखें गइ । भतपञ्जः थें तयातःगु पं बःकयाः ञसिँ क्वत्यलेगु याइ । ति स्वब्यात धायेव तिं न्हुयाः क्वहाँ वइ । तिंन्हुइबलय् यम्बाः नायःनाप पाःलाकी ।

ज्याकुपाः
तुसालय् फइगु पाः । छसीनिसें फयेगु याइ । सुयागु पाः लात वकुन्हु वयागु हे तु काकाः चाकु दयेकेगु याइ । वकुन्हुयात नसाबजि ज्याकु पाःलाःम्ह हइ । थुकिया निंतिं भिंmनिकुले जाकि, भिंmनिकुले बजि, प्यता घासा, सकसितं गाक्क वः व थ्वँ छघः हइ । चि चिकं मसलाया निंतिं छपाँय्या बगल दुगु निपाँय् व चासि नयेत म्हं बाचकंतिया ल्याखं मख्वःनिगु चाकु काइ । नक्व पतिं द्यःयात तइ । छन्हुया छम्हसिगु पाः याइ । सकसिगुं पाः क्वचाल धायेव हानं दोहरय् याइ ।

ञसिँ
यनाः सालाः तु काकेत तयातःगु सिँ । चसिँयागु दयेकी । भिंmन्याकु नीकु हाकः जुइ । ४ इञ्चति फि जुइ । छखेपाखे २ इञ्चति यानाः च्वकाय् तुति तयेगु थाय् दयेकातइ । थुकियत लंचापं धाइ । मेखेपाखे १२— १४ इञ्चति ब्या दइ । सिथय् ग्वलाकार यानातइ । थन च्वकाया भचा क्वय् ह्वः छह्वः खनातइ । थुकियात ञसिँप्वाः धाइ । थुकी ञल्हाः दुतछवयाः चुइख्वःया दथुइ तयातइ । थुकिं भचा दथुपाखे ग्वारा छग्वारा दइ । थन नाः चीगु याइ । थुकियात ञगलः धाइ ।

तिंतु
चिचीपुगु तु । तुयूगु व हाकुनःगु दइ । यक्व तमा जुइ मखु । गौ भचा ख्वातुइ । ति यक्व वइ । न्ह्यतुसे चाकुइ । तु पाले व छ्याये अःपुइ । थुकियात द्यःतु नं धाइ ।

तुख्वः
तु तिसी धुंकूगु तुया ख्वला । म्हुकुछिति हाकः जुइ । कले कले यानाः कसय् जुइक चिनातइ । निगू क्वलां न्ह्याये दक्वया छकले याइ । छकलेयात छख्वः धाइ । तुख्वः गंक पानाः च्याकेगु याइ । मचाबूपिन्त क्वथाय् तयाः चिकं बुकीबलय् तुख्वः च्याकाः बुकी । थुकिया राप तच्वः चिच्वः मजुसे मधूर जुइ । कुँ उसुसे पालुसे जुइ मखु । मि सीधुंकाः नं क्वथा क्वानाः लुमुसे च्वनाच्वनी । ततःधंगु पुजा यानाः मार च्याकीबलय् तुख्वतय् मार तियाः च्याकी ।

तुछ्याइम्ह
तुयात पति चिंकीम्ह । सालय् तु काकाः ति पिकायेत तु पँ पँ म्हुइक छ्याइ । त्वाकलय् द्यःने तयाः सिँमुगलं छकः छखे च्वतय् व छकः मेखे च्वतय् यानाः छ्याइ । कुचागु तु काकलं सालाकाइ ।

तुपि
तु काकाः लय्ति पिकायेत स्वँथय् तु तयेगु थाय् । बुइबाःया नापसं लाइ । भचा थथ्याः थे जुइ । छक्वलं यक्व तइ मखु, भचा भचा यानाः तइ ।

तुसाःपुजा
ज्या क्वचायेकाः न्यायेकीगु पुजा । द्याः त्याः दक्वं हर हिसाब याये सिधयेकाः थुगु पुजा याइ । खलःपिनि जहान परिवार दक्वं थ्याकी । आम्दानिया अबस्थाकथं भ्वय् न्यायेकेगु याइ ।

तुस्याःतु
भचा हाकु हाकु नःगु तु । पु तपु जुइ । गौ भचा तापाइ । तसकं चाकुइ मखु, भचा न्यालु पहः वइ ।
छ्याये बलय् ति छ्व छ्व म्हुइ । छ्याये नं थाकुइ ।

त्याकः
तु कुचा याइम्ह । लुखाया नापसं खलय्
च्वनी । त्याकःख्वँतय् तयाः चुपिं पालाः तु कुचा
थली । हाकः म्हुकुछिति जक याइ । पालेत तु नं वं हे सालाकाइ ।
त्याकःख्वं
तु पालाः कुचा यायेत दिकेगु सिँ । ग्वय्छासिँ बाय् बल्लाःगु सिं दयेकी । म्हुकुछि फि, निकु हाकः व कुछिति ब्या याइ । थुकियात जन्मकाःसिँ नं धाइ ।

त्याकःचुपि
नँयागु चुपि । म्हूलाक सिँयागु बाय् नत्याःयागु हे चु दयेकातइ । भचा झ्यातुइ । पाँय् तयाः धाः दयेका तइ । छक्वलं प्यपु न्यापु तु पाले जीकातइ ।

थतां
३—३.५ फुटति दुगु सिँ । १० इञ्चति फाः
व ४ इञ्चति ब्या जुइ । बुइबाःया क्वय् पाखेया ह्वतय् निखें च्वः पिकयाः कसय् जुइक तयातइ ।

थाहांक्वहांजु
उखेथुखे वनेमाःगु ज्या याइम्ह मनू । सुथय् बहनी सकसितं जा थुयाः नकी । माःमागु ज्वरजाम याइ । बजां व थ्वँ त्वंकेत नं ग्वहालि याइ ।

थाहांवने पुजा
ज्या यायेत याइगु पुजा । ज्या यायेन्ह्यः ज्या सुथांलाक क्वचायेमा, छुं बिघ्न बाधा मजुइमा धकाः अनया इस्तदेवयात आराधना यानाः पुजा याइ ।

थुकरा
घेवाः नायःक्वसं च्वनाः तु छ्याइम्ह । मेपिन्सं
तुछ्याःगु मिलय् जू मजू स्वइ । घेवाः नायःयात ग्वाहालि याइ । काकलं तुकुचा सालाकाइ ।

दुवाःनायः
नायःया क्वय् च्वनाः ज्या याइम्ह नायः । ज्याया ब्यबस्था मिलय् यायेगुली नायःयात ग्वाहालि याइ । चाकु दयेकेगुली स्वइ । भुतुली मि च्याकेबी ।

धोका पहरा
लुखाया नापसं च्वनाः तु छ्याइम्ह मनू । ज्या दितकि बहनी सुकू बाय् भीत तयाः लुखा तीगु व भौप्वाःचा तीगु ज्या नं वं हे याइ । कुचा यानातःगु तु नं काकलं सालाः न्ह्याकाबी ।

नाः
छ्यंगुलिं दयेकातःगु खिपः थें ज्याःगु चिखि । मेय्या छ्यंगुलिं दयेकातइ । म्हुलिं थू ज्वलंया त्याः जुइ । छखेया च्वः यनाखय् व मेखेया च्वः ञसिँइ ची । ञसिँ क्वत्यलीबलय् थुकिं यनाः सालाः तु काकेगु याइ ।

नायः पुजा
ज्या यायेन्ह्यः नायलं याइगु पुजा । थःपिनि इस्तदेव अथबा अन नापसंया द्यःयात लुमंकाः छुं कथंया बिघ्न बाधा मजुइमा व ज्या सुथां लायेमा धकाः याइगु पुजा ।

न्हाय्कंसि
तु कुचा यायेत पालेबलय् पाचुकेगु सिँ । तग्वः जुइ । न्ह्यःनेपाखे बछि त्याकःख्वंया नापं माथंवंक बराबर यानाः तइ । ल्यूनेया बछि तु च्वका उति ग्यंकेत थकया तइ ।

न्हिसाल
न्हिछिया ज्या क्वचाःगु अबस्था । गुख्वः गुख्वः प्यथाय् तु काके सिधल धायेव न्हिसाल धाइ । न्हि साल धायेव चासि नकी । न्हि मसाःसा चासि नकी मखु । न्हि मसाःगु तुख्वःया ल्याः मेगु पालय् सायेके बी ।

प्यप्वाःभुतू
न्ह्यःने निप्वाः ल्यूने निप्वाः यानाः प्यप्वाः दुगु भुतू । आपा तँ चिनाः भुतू अतःबुतः लाकाः दयेकातइ । चां इलाः पिचुका तइ । सामान्य भुतू सिकं भचा तःधं जुइ । न्ह्यःने मि दुइत छप्वाः व जवपाखे नौ घ्वायेत छप्वाः प्वाः दइ । ग्वं ग्वंगु सि दुइछिंक भुतूप्वाः भचा तप्वाः याइ । ल्यूनेयागु प्वालय् कसि द्यछुइ । तु काकाः लय्ति वःलिसे थुकी तयाः क्वाकी । न्ह्यःनेया प्वालय् बं द्यछुइ । क्वानाच्वंगु लय्ति थुकी तयाः दायेकी ।
बं
लय्ति तयाः दायेकीगु चायागु भारा । क्वंचा बां जुइ । तग्वः जुइ मखु । छायेके क्वं पाय्ग्वः जक जुइ । तफि यानाः बुक्क उनातःगु जुइ । भुतुली द्यछुनाः क्वाकी । तसकं क्वात धायेव कसी तयाः क्वाकातःगु लय्ति थलचा छगलं तुयाः थुकी तयाः दाबुक दायेकेगु याइ । छक्वलं तइ मखु ।
छकःया बामाना स्वचकंया ल्याखं जक तइ । न्हापा तयागु ग्वारा काल धायेव जक मेगु तइ । भचा न्हापा लात धायेव दासि वयाः वाइगु भय दइ ।

बबूचा
बं ल्ह्वनेत न्वकीगु ज्याभः । भुस्याः बां वयेक सुं थानातइ । लथ्याये जीक नाइसे च्वंकातइ । ल्यूने ज्वने छिंक ग्वाराचा वयेकातइ । लय्ति दापाः वन धायेव थुकिं न्वकाः चलाय् प्वंकी ।

बानि
निगू पाख तु काके सिधःगु ई । गुख्वः गुख्वः निथाय् तुख्वःया ल्याखं तु काकेधुन धायेव बानि वन धाइ । बानि वन धायेव बजि नकी । बजि नके न्ह्यः द्यः पुजा यानाः सिन्हः तिकेगु याइ ।

बुइबाः
छगू फुट फाला, १० इञ्चति ब्या व १०—१२ फुटति हाकःगु निगः सिँ । ग्वय्छासिँ बाय् फयां फक्व छाःगु व बल्लाःगु सिं दयेकी । निगलं सिँ दथुं भचा च्वय् व वयां निकुति क्वय् यानाः पिचायेक निप्वाः प्वाः खनातइ । कुत्याति पाकाः चाय् गाः म्हुयाः बल्लाक धंकी । च्वय्या ह्वतय् थताः व क्वय्या ह्वतय् क्वताः च्वः छहाकःचा पिहां वयेकाः कसय् जुइक तइ । क्वतालय् स्वथँ दिकी ।
मिश्रीतु
तुयागु छता जात । तुइसे भुयू नइ । गौ ससती । पु तपु जुइ । यक्व ताःहाकः जुइ मखु । ति यक्व वइ । न्ह्यतुसे चाकुइ । गौ सतीगुलिं छ्यायेबलय् थाकुइ ।

मूनायः
तुसाःया दकलय् मुख्यम्ह मनू । दक्वभनं मिखा ब्वयाच्वनी । अय्भय् दक्वं वं हे स्वइ । ज्या ब्वये माःपिन्त माः माःकथं ज्या ब्वइ । ज्या याःगु मिलय् जू मजू स्वइ । लवःकवः मिलय् मजूसा मिलय् यानाबी । सुयां छुं खँ न्यनेमाःसां वयाके हे न्यनी । हौसला बियाः ज्या याकी । छुं नं न्हूगु खँ निर्णय याये माःसा थःयां क्वय्यापिं नायःपिंनाप सल्ला साहुति यानाः निर्णय यायेगु याइ ।

यनाचा
तु काकाः लय्ति पिकायेगु सिँ । सूसिँयागु दयेकी । ४ फुट हाकः व ३—४ इञ्चति ब्या दइ । १ फुटति फाला जुइ । छखेपाखे सपःचा थें ग्वारा दइ । मेखे भचा चाः तुइका तइ ।

यम्बाःनायः
ञसिँया प्वःपाखें थहां वनाः ञसिँ क्वत्यलीम्ह मनू । भचा बल्लाःम्ह जुइ । भतपञ्जः थें यानाः तयातःगु पं बःकयाः थहां वनी । तिसी गात धायेव तिंन्हुयाः क्वहां वइ । तिंन्हुइबलय् च्वकाबाः नायःनाप पाःलाकी ।

सुमिचा
पाखवंगु चाकु तुइगु ज्याभः । चिकिचा धंगु चतंचा थें च्वनी । चु भचा ताःहाकः जुइ । दाबुइ गाःगु चाकु भतीचा तुयाः चाकु पा ज्यायेत ज्यू मज्यूनि स्वयेत ज्या काइ ।

स्वःथँ
तु कुचा तयाः तु काकेगु सिँ । ग्वय्छासिँ बाय् छाःगु सिँया दयेकी । ७—८ फुटति हाकः, १— १.५ फुटति ब्या व ३—४ इञ्चति फि जुइ । भचा भेसें लुयेकातइ । तुपिया क्वय् सिथय् निखें धःचा थें दयेकाःतइ । च्वकाया नापसं ति क्वकायेत ह्वः छह्वः खनातइ ।

स्वचुलु
स्वंगू पाख तु काके सिधःगु अबस्था । स्वचुलु सिधल धायेव ई स्वयाः न्हापां लाःथें जूसा दिपाः कयाः थ्वँ व बजां त्वनेगु याइ ।