शिल्प, प्रविधि व ज्ञान

पूर्णलाल महर्जन

यल, सौगःत्वाःया भाजु पुण्यलालया काय् पूर्णलाल सन् १९४२स बूम्ह खः । अमेरिकाया विचकनसिन विश्वविद्यालयपाखें विज्ञान बिषयस स्नातकोत्तर क्वचायेका वःम्ह थ्वय्कः नेपाःया बुँज्या यायेत ल्वःगु चाया गुण सम्बन्धय् विशेष अध्ययन यानावःगु खः । नेपालय् बुँज्या यायेबहःगु भूमिया ब्यवस्थापनय् थ्वय्कःया मूवंगु ल्हाः दु ।

प्यचाः

सःखि बाय् सु प्वाँय् निलाः रिङ्ग थें दयेकातःगु चाः । ल्हाःम्हुलिं न्ह्याये मदइकथं ज्वलं त्याः जुइकी । छचालय् स्वबः प्यबः निलातःगु प्वाँय् हिनाः क्वातुक निलातइ । प्वाँय् ल्हाःम्हुलिं थूज्वलं याइ । न्हापा हे गपाय्हाकः माली अन्दाज यानाः प्वाँय् निं निली । १२— १५ इञ्चतिया व्यास याइ । दथुया ह्वः ६—८ इञ्चतिया जुइ । प्यं माथं मवंगु चाया भारा धंकेत प्यंचालय् तइ । थुकियात प्यंचाः नं धाः ।

प्यप्वाःभुतू

न्ह्यःने निप्वाः ल्यूने निप्वाः यानाः प्यप्वाः दुगु भुतू । आपा तँ चिनाः भुतू अतःबुतः लाकाः दयेकातइ । चां इलाः पिचुका तइ । सामान्य भुतू सिकं भचा तःधं जुइ । न्ह्यःने मि दुइत छप्वाः व जवपाखे नौ घ्वायेत छप्वाः प्वाः दइ । ग्वं ग्वंगु सि दुइछिंक भुतूप्वाः भचा तप्वाः याइ । ल्यूनेयागु प्वालय् कसि द्यछुइ । तु काकाः लय्ति वःलिसे थुकी तयाः क्वाकी । न्ह्यःनेया प्वालय् बं द्यछुइ । क्वानाच्वंगु लय्ति थुकी तयाः दायेकी ।

प्याःथ्वँ

प्वकय् प्वक ग्यछि लः व बजि तयाः दयेकातःगु थ्वँ । दछिं दतले हाकु जाकिया दयेकी । मात्रा मिलय् यानाः किमना, छ्वकमना व पामना नं तयेगु याइ । सामाज्या धुँधुं चिकुलाया बखतय् दयेकेगु याइ । लः तयाः छवाः दतकि जक पाकय् जुइ । छकः क्वकाये धुंकल धायेव न्हिं न्हिं बाय् छन्हुइ अतः संका बीमाः । मखुसा फ्वसा ह्वये यः । पुलां जूसां खाइखाइ चाकुचाकु धायाः सवाः सानाच्वनी । ता थित धायेव धाःसा खाइसे च्वनी ।

प्रसन्नमान प्रधान

येँया भाजु प्रसन्नमान प्रधान नेपालय् रसायनशाास्त्रय् स्नातकोत्तर तक ब्वनावःम्ह न्हापांम्ह नेपाःमि खः । थ्वय्कःया कुतलं त्रि–चन्द्र कलेजय् रसायनशास्त्र विभाग नीस्वनेगु ज्या जुल । लिपा त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्तर्गत रसायनशास्त्र विभाग न्ह्याकेगुली न्ह्यलुवाः जुयादिल । वय्कः सन १९६५ स विभागीय प्रमुख नं जुयादिल ।

प्रेममान चित्रकार

चित्रकलाकार प्रेममान चित्रकारया जन्म ने.सं. १०६४ थिंलाथ्वः चौथि, बुधबारखुन्हु येँया भिंद्यः त्वालय् अबु पृथ्वीमान चित्रकार व मां चन्द्रमायाया कोखं जूगु खः । आई. ए. तक ब्वनादीम्ह वय्कलं परम्परागत चित्रकला च्वयादी । लिसें वय्कलं नेपालभाषां चिनाखँ, मे, च्वखँ आदि नं च्वयादी । वय्कःया न्हापांगु चित्रकला ब्वज्या सन् १९६२ स यँेय् यानादीगु खः । वय्कलं सन् १९७९ स स्वयम्भू भूदृश्यचित्र चित्रकला ब्वज्या नं यानादीगु दु । वय्कलं सन् १९७४ य् नाफाय् ल्यू सिरपाः, सन १९७८ य् नाफाय् न्हाप सिरपाः व सन् १९९४ य् इन्द्रराज्यलक्ष्मी प्रज्ञा पुरस्कार त्याकादीगु दु ।
फुम्ह खः । वि.सं. २००० सालय् थःगु देह त्याग यानादीम्ह वय्कःयात वि.सं. २००१ य् नेपाल उद्योग प्रदर्शनीया इलय् मरणोपरान्त नगद पुरस्कारपाखें सम्मानित याःगु खः । थ्वयां न्ह्यः वि.सं. १९९४ य् नं वय्कलं उद्योग प्रदर्शनीइ नगद सिरपाः त्याकादी धुंकूगु खः ।

प्वतासि

चाया भारा । म्हुतुप्वाः १—१÷२ फुत तक चकनी । ककु भचा ती । दथुइ भचा भ्वरि खाइ । वयां क्वय् भचाभचा चिचाः जुयाः प्यं ग्वःमुं थें जुइ । प्यंचालय् दथुइ १ इञ्चति व्यास दुगु ह्वः छह्वः दइ । थुकिया छचाःलिं अज्याःगु हे खुह्वः दइ । वयां पिने मेगु १२ ह्वः यानाः मुक्कं १९ ह्वः दइ । चिग्वःगुलिइ दथुइ भचा चिह्वःगु छह्वः उकिया छचाःलिं न्याह्वः व वयां पिने गुह्वः यानाः १५ ह्वः दइ । प्वः हायेत थुकी दुने भालिंचा तयाः जाकि तइ ।