अर्धपर्यङ्कासन
छपा तुति मुलपतिंथ्यानाः मेगु तुति क्वकया तःगु अवस्थायात अर्धपर्यङ्कासन धयातःगु दु । वास्तवय् पर्यङ्कासन निपां तुति क्वकयाः फ्यतुनाच्वंगु अवस्था खःसा छपा जक तुति क्वकया तःगु अवस्थायात अर्धपर्यङ्कासन धाइ ।
आलिढासन
दनाच्वंगु अवस्थाया आसनय् जव तुति न्ह्यःने व खव तुति भचा ल्यूने लाकेगु याइ । न्ह्यःनेया तुति छुं भचा कय्कुंका तइसा ल्यूनेया तुति तप्यंका तःगु अवस्थाया आसन हे आलिढासन खः ।
पद्मासन
मुलपतिं थ्यानाः च्वनेगु अवस्थायात पद्मासन धयातःगु दु । थुगु आसनय् निपां तुतिया पालितः मुलय् खनेदयेक मुलपतिं थ्यानाः च्वनी । नापं पलेस्वांया च्वय् फ्यतुना च्वंगु अवस्थायात नं पद्मासन धायेगु चलन दु ।
पर्यङ्कासन
पर्यङ्कासन नं प्रलम्बपादासन सरह आसन खः । थुगु आसनय् निपां तुति अःपुक क्वकया तयेगु याइ । थुगु आसन नं कुर्सीइ मनू फ्यतुनाः उत्पन्न जूगु आसन सरह खः ।
प्रत्यालिढासन
थुगु आसन आलिढासनया विपरित आसन खः । अर्थात थुगु आसनय् जव तुति ल्यूने व खव तुति न्ह्यःने प्रस्तुत यानातःगु दइ ।
प्रलम्बपादासन
छुं नं तजाःगु त्वाकलय् फ्यतुना च्वंगु वा आसन यानाच्वंगु अवस्थायात प्रलम्बपादासन धाइ । थ्व आसनय् निपां तुति क्वय् क्वकया तःगु दइ । छुं नं कुर्सीइ फ्यतुइगु अवस्था हे प्रलम्बपादासन खः । थ्व आसनय् क्वकया तःगु तुतिया पुलिं भचा फाते जुयाच्वंगु जुइ । तर तुतिफाः धाःसा नापं लानाच्वंगु जुइ ।
बज्रासन
निपां तुतिं पुलिं चुयाच्वंगु नापं निपां तुतिया पालितः खम्पां क्वत्यला तःगु अवस्थायात बज्रासन धाइ । थुगु आसनय् निपां ल्हाःया ल्हाःपा पुलिइ तयातःगु जुइ ।
भद्रासन
भद्रासन नं निपां तुति समानान्तर अवस्थाय् मुलपतिं थ्यानाः फ्यतुनाच्वंगु अवस्था हे खः । तर ग्वालिं खम्पायात तियातयेगु याइ । नापं थुगु आसनय् तुतिया म्हालपतिंचा ल्हातं थीगु यायेमाः ।
वीरासन
अःपुगु कथं मुलपतिं थ्यानाः च्वनेगु अवस्थायात वीरासन धयातःगु दु । थुगु आसनय् मुलपतिं थ्याइबलय् तुतिया पालि खम्पा व तुतिया लाग्वारां त्वपुयाच्वंगु दइ । नापं निपां तुतिया गौचात छगू हे थासय् ल्वाकाः थुगु आसन प्रस्तुत यायेगु याइ ।
येँ, च्वखाछेँ गल्लीया भाजु हेमलाल व मय्जु जनकमायाया काय्भाजु मृगेन्द्रलाल सन् १९४३ स जन्म जूम्ह खः । वय्कलं त्रिभुवन विश्वविद्यालयपाखे स्नातकोत्तर क्वचायेकाः हङ्गेरी वनाः सन् १९७९ स तथ्याङ्क शास्त्रय् विद्यावारिधि यानादीगु दु । थ्वय्कः नेपालय् जनगणना व तथ्याङ्कया ख्यलय् युनेस्को अले विश्व श्रम संगठन थुज्वःगु अन्तरराष्ट्रिय संस्थातनाप जानाः मनूतय्त प्रशिक्षित यायेगु अभियान न्ह्याकादीम्ह खः । थ्व बिषयस वय्कःया आपालं सपूmत नं पिदना च्वंगु दु ।
यलया भाजु नेमबहादुर व मय्जु बेखामायाया काय्भाजु मेषबहादुर श्रेष्ठ सन् १९३८ स बूगु खः । सन् १९६४ स बम्बई विश्वविद्यालयपाखें दन्त चिकित्साशास्त्र बिषयस स्नातक यानावःगु खः । नेपालय् दन्त चिकित्साया ख्यलय् थ्वय्कः छम्ह न्ह्यलुवाःकथं म्हस्यू ।
मोतिलाल शिल्पकला प्रस्तरकला, काष्ठकलाय् छम्ह ज्वः मदुम्ह कलाकार, उद्योगपति, समाजसेवी तथा वाद्यगुरु खः । वय्कःया जन्म यलया जोम्बहालय् बौ स्व. मोहनलाल शिल्पकार व मां हरिमाया शिल्पकारया कोखं ने.सं. १०५५ सिल्लाथ्वः दसमि, मंगलबारकुन्हु जूगु खः । अबुजु स्व. मोहनलाल शिल्पकारया कलाया हःपाःकथं ने.सं. १०७२ दँनिसें कलाकारिता ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः । न्ह्यथने बहःगु कृति—
१) बि.सं.२०१३ सालय् तात्कालिन जुजु श्री ५ महेन्द्रया राज्यभिषेकया लसताय् थी थी राष्ट्र प्रमुख, प्रधानमन्त्री व विदेशी प्रतिनिधि मण्डलतय्गु निंतिं द्यछा स्वरुप हस्तिहार व काष्ठकलाया थी थी हलंज्वलं निर्माण २) बि.सं. २०२२ सालय् छाउनी स्थित महेन्द्र संग्रहालय कलात्मक सिँया लुखा, झ्याः, तुनांसिँ नापं भवनयात माःगु सकतां सिँया सामान निर्माण ३) बि.सं. २०११–२०२६ सालतक नारायणहिति राजदरवारय् कलात्मक सिँया लुखा, झ्याः, तिकिझ्याःत निर्माण ४) यल लाय्कू दरवारया सुन्दरीचुक, मूचुकया तुनांसिँ, लुखाः, लुँझ्याःया च्वय्पाखे च्वंगु तिकिझ्याः, केशब नारायण चुकया कलात्मक झ्याः मर्मत व निर्माण ५) यँेया कमलादी च्वंगु तात्कालिन रोयल नेपाल एकेडेमिया निंतिं कलात्मक झ्याः व लुखात निर्माण ६) यँेया हनुमानध्वाखा व लाय्कू क्षेत्रया कलात्मक लुखा, झ्याः निर्माण व मर्मत ७) ख्वपया दतात्रय मठ व देगलय् युनेस्को पाखेंया योजनाय् काष्ठकलाया लुखा व झ्याः निर्माण ८) पशुपति क्षेत्रय् दुगु वेद बिद्याश्रम भवनय् काष्ठकलाया झ्याः, लुखाः व थी थी वेदया मूर्ति निर्माण ९) सिंहदरवार स्थित परराष्ट्र मन्त्रालयया न्हूगु हलय् निखें नं मूर्ति तयाः पार्टिशन निर्माण १०) जनकपुरया राम जानकि मण्डपय् कलात्मक झ्याः, लुखा व मूर्ति निर्माण ११) चौताराय् नेपाली शैलीया दयेकुगुलि कलात्मक तिकिझ्याः, तोरण व तुनाःसिँ निर्माण १२) गोरखा स्थित मनकामनाया देगलय् साधा तुनांसिँ तयातःगुलि अष्टमातृकाया मूर्ति तयाः तुनांसिँ निर्माण १३) बि.सं. २०३० सालय् तात्कालिन जुजु श्री ५ वीरेन्द्रया राज्यभिषेकय् येँया तिंख्यलय् मन्दिरया स्वरुप मन्दः निर्माण, थौकन्हय् गोदावरीया पार्कय् तयातःगु दु । ब्वज्या— १) ललितपुर कला प्रदर्शनी २००८ २) नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी २०२९ ३) कल्याण तथा सुरक्षा समिति पाखेंया मेला २०३१ ४) शुभ जन्मोत्सवया लसताय् पाटन औद्योगिक मेला २०३३ ५) शुभ जन्मोत्सवया लसताय् पाटन औद्योगिक मेला २०३६ ६) औद्योगिक प्रदर्शनी २०३६ पाटन औद्योगिक मेला २०३८ ७) नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी २०३८ ८) औद्योगिक प्रदर्शनी भृकुटी मण्डप २०३९ ब्यापार प्रवद्र्धन पाखेंया औद्योगिक प्रदर्शनी, होटल शंकर २०४१ ब्यापार प्रवद्र्धन पाखेंया औद्योगिक प्रदर्शनी, होटल एभरेष्ट । अथे हे वय्कलं यलय् न्यकूजात्रा ब्यवस्थापन समितिया पुलांम्ह नायः तथा बाद्यगुरुया म्हसीकाकथं स्वरलिपि सहितगु न्यकूजात्रा चले यायेगु निंतिं धाःबाजं, नौ बाजा व मेयागु शब्द व बोल नांयागु सपूm च्वयाः पिथना दिल । बौद्ध परियत्ति शिक्षायात थपू याये निंतिं सपूm प्रकाशन व निःशुल्क वितरण । नेपाः दुनेया थी थी बौद्ध विहार निर्माणय् ग्वहालि व विहारय् स्थापना यायेया निंतिं आपालं बुद्धमूर्ति दान ।
स्व. मोतीकाजी शाक्यया उपनां जोगरत्न खः । वय्कः धातुकलाया छम्ह ज्वःमदुम्ह कलाकारया जन्म ने.सं.१०३४ युगादि नःमिखुन्हु जूगु खः । वय्कःया अबुजु दानरत्न शाक्य खःसा वय्कःया स्व. कका मोतीकाजी शाक्यया हःपाःकथं ने.सं.१०४९ निसें कलाकारिता ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशता धयागु लँु, वहः, सिजः, ली, नँया उत्कृष्ट कलाकृति दयेकेगु व कतां कियेगु खः । कला सृजनाया ब्वज्या— १) कृषि तथा शिल्पकला प्रदर्शनी कालिम्पोङ भारत २) घरेलु कला प्रदर्शनी, येँ ३) नेपाल हस्तकला, येँ ४) एसिया ७२ मेला नयाँ दिल्ली ५) राष्ट्रिय कला प्रदर्शनी, येँ । न्ह्यथने बहःगु कृति— श्री ५ त्रिभुवनया ख्वाःपाः अंकित रु १ दबल व छम्वहःया बुत्ता कियाः मोडल दाइस निर्माण । २) नेपालय् सर्वप्रथम फुकं सरकारी थी थी तहया जागिरदारतय्गु निंतिं सरकारी बाय्ज निर्माण । ३) नेपालय् सर्वप्रथम न्हाय्कंया सोकेशय् स्वयम्भू व पशुपतिया देगः निर्माण । ४) भारतया पश्चिम बंगालया तात्कालिन राज्यपाल सुश्री पद्मजा नाइडुया गभर्नस कप निर्माण, थुगु कप दार्जलिङ जिल्लाब्यापी सव डिभिजन कासाय् छ्यलेगु परम्परा दु । सिरपाः— १) श्री ५ त्रिभुवनया मुहार अंकित रु १ व ५० गः म्वहः मोडलया निंतिं तेस्रो पुरस्कार (२००९) २) कालिम्पोङ भारतय् जूगु प्रदर्शनीइ मेटल वर्कय् प्रथम पुरस्कार प्राप्त (२०१४) ३) नेपाल हस्तकला प्रदर्शनी सान्त्वना पुरस्कार (२०४२) ४) विश्व हिन्दू सम्मेलनय् जूगु कला प्रदर्शनी सान्त्वना पुरस्कार (२०४४)
येँ, ध्वाखाबहाःया भाजु मोतीराजाया जन्म सन् १९४७ स जूगु खः । भारतया मराठावाडा विश्वविद्यालयपाखें चिकित्साशास्त्रय् स्नातक यानावःम्ह थ्वय्कः नांदंम्ह कार्डोलोजिष्ट खः । छातिया ल्वय् उपचारया ख्यलय् अतिकं विशिष्टता दुम्ह थ्वय्कःपाखें थुगु ख्यलय् आपालं शोध च्वसुत च्वयाः पिथना दीगु दु ।
तिकिझ्याःया दथुइ सिँयाम्ह म्हय्खा पिल्हुयाच्वंगु कलापूर्ण झ्याः । ११ गूगु शताब्दीया थुगु झ्याः ख्वप दत्तात्रय ल्यूनेया मठया गल्लिइ दु ।