लः यंकाछ्वयेगु दाला । प्यंचालं निसें जँचाः तक चिचीचाह्वःगु ह्वःचात तयातइ । च्वय्या ब्व चकनी । च्वय्या सिइ प्वता तयाः तिबा बाय् पतिं हिनातइ । क्वय् भचा चिचाः जुइ । सिँया ख्वः प्यख्वः दइ । ख्वःया सिँ च्वय् वंलिसे भचाभचा चिपु यानाः थुकियात हे मा यानाः च्वय्या सिइ तक छस्वा यानाः चिनातइ ।
प्यंतःलय् छगूनाप मेगु व्यथां लाकाः पंया धलिं निगः तयातइ । प्वः हाइबलय् जाकि सिलाः थुकी तया लः यंकेगु याइ ।

तु काकाः लय्ति पिकायेगु सिँ । सूसिँयागु दयेकी । ४ फुट हाकः व ३—४ इञ्चति ब्या दइ । १ फुटति फाला जुइ । छखेपाखे सपःचा थें ग्वारा दइ । मेखे भचा चाः तुइका तइ ।

सिक्किम, गान्तोकया भाजु बिष्णुभक्त व पद्मकुमारीया काय् यन्तमणि सन् १९३५ स बूम्ह खः । वेलायतया लण्डनं सन १९५९ स मिखाया शल्यचिकित्सा व उपचार सम्बन्धय् विशेष अध्ययन यासें एमबिबिएस क्वचायेका वःम्ह खः । थ्वय्कः वीर अस्पतालय् मिखा ल्वय्या बिस्कं विभाग चायेकाः उकिया मूमनू जुयाः सेवा यानावःम्ह थ्वय्कलं छगू लख सिबें उप्वः मनूया मिखाया मोतिविन्दुया सफल शल्यचिकित्सा यानादीम्ह न्हापांम्ह नेवाः डाक्टर खः ।

चिकं काकेत नीप्यकुति हाकः व भिंmन्याकुति ब्या दुगु माथंवंगु थासय् प्यखेरं अंगः दनाः झ्याः, लुखा व थासंथासय् ग्वाखं तयाः पलिं चिनातःगु ज्याकुथि बाय् ज्यासः हे साः खः । यमाः दुगु पुलांगु साःया प्रविधि तःम्ह मनूतय् बल व परिश्रम माःगु प्रविधि खः । थुगु प्रविधिया सालय् थीथी बांया सिँ व छ्यंगूया बल्लाःगु खिपः जक छ्यली । चिकं दयेकेत दकलय् न्हापां तू÷हाम्वः आदियात हासां हायाः यचुकी । अले उकियात कुति वानाः क्यली । लिपा वयाः तू क्यलेत ल्हातं चक्का चाःहीकाः क्यलेगु कलघर नं वल । तूचुंयात भुतुलिइ मिच्याकाः चाया भाजनय् लः हाः यायां सी । बूगु धूयात पौ बाय् मेय्या छ्यंगू बालां ख्वात्तुक थानातःगु पू दुने स्वथनी । पू लिपा वयाः तिनपाताया बालां थानातःगु नं दत । तुचाकथि तयाः म्हतु ह्वयेके धुनेव पू दुने सिथसिथं छहाकः गुइँखिपः तयाः चुं जायेकी । जाःगुु
पूयात छ्यंगूया नलिखिपतं बल्लाक चिनातःगु गंया दथुइ तइ ।
प्यकुंलाःगु गुकु हाकःगु तःग्वःगु सिँया गं निगःयात छखे सिथय् च्वय्क्वय् निगः कपंसिँ तयाः नापं कत्ताका तइ । दथुइ पू तयाः काकेजीक ह्वइकथं मेखे तःफिगु लासासिँइ गं दिकातइ । थ्वपाखे छगः गं छ्यंगूया नलखिपतं सालाः लिक्कच्वंगु ल्वहंया भैलःद्यः (साःद्यः)यात कस्सिक हिनातइ । साःद्यः लिक्क न्याकुति हाकःगु कुतां स्वहाने छपु धंकातइ । मेगु गंनापं नलिखिपतं चिनातःगु यमाः बँय् लिक्क सालीबलय् द्यूवंगु थासय् च्वय् निखेरं अंगलय् दिकातःगु भ्यःसिँइ क्वय् हुसुलुं चुइकाः निपु ओलःखिपः चिनातइ । यमाः दीथाय् गँनय् छध्वः गाः म्हुयाः न्यासिँ धाइगु ग्वःलाःगु सिँ छगः थुना तइ ।
कुतां स्वाहाने गयाः यमालय् चिनातःगु ओलःखिपः ज्वनाः प्यम्ह न्याम्ह मनूतसें बलं सालीबलय् यमाः गँनय् द्यू वनाः उकिया च्वका न्यासिँइ न्याक्क द्यू वइ । थथे जुइवं निगलं गंयात स्वत्ताक नलखिपतं चितकि दथुइ च्वंगु पू कानाः चुं तिसितकि चिकं हाइ । थ्व हाःगु चिकं गंया तःलय् लानातःगु सुपासिँइ लानाः जरे यानातःगु हितिं हायाः क्वय् फयातःगु कुलुइ चिकं जाइ ।

ञसिँया प्वःपाखें थहां वनाः ञसिँ क्वत्यलीम्ह मनू । भचा बल्लाःम्ह जुइ । भतपञ्जः थें यानाः तयातःगु पं बःकयाः थहां वनी । तिसी गात धायेव तिंन्हुयाः क्वहां वइ । तिंन्हुइबलय् च्वकाबाः नायःनाप पाःलाकी ।

छेँय्छेँय् मधाये । सुकू नं मगं छेँक नं मच्वंगु अवस्था । छाःगु हः यलेचिनीबलय् तानाः छ्यायेत ज्या छिनी । छाःगु हः यलेचिंकाः गुन्दु्र फीबलय् स्यनीया भय दइ मखु ।

पोखराया भाजु माणिकलालया काय्भाजु यादवलाल सन् १९४२ स बूगु खः । वेलायतया लीडस् विश्वविद्यालयपाखें सन् १९७३ स भूगोल बिषयस स्नातकोत्तर क्वचायेका वःम्ह वय्कः नेपाःया जलवायु सम्बन्धय् नक्साङ्कन यायेगुली न्ह्यलुवाः, नापनापं नेपाःया थासंथासय् भूमिगत जलश्रोत अनुसन्धान यासें लःया समस्या ज्यंकेगुली आपालं भूमिका म्हितादीम्ह भाजु खः ।