वय्कः धातुकलाया छम्ह ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कःया जन्म ने.सं. १०८७ गुंलागाः सप्तमि, आइतबारखुन्हु बाः रुद्रराज शाक्य व मां सानुनानी शाक्यया कोखं यलया ओकुबहाः थैना त्वालय् जूगु खः । वय्कःलं थः अबुजु रुद्रराज शाक्यया हःपालं कलाकारिता ख्वलय् ज्या न्ह्याकादीगु जुल । घरेलु तथा साना उद्योग विभागं स्वक्वःतक कला डिजाइन, आर्किटेक्ट व अक्षयेश्वर महाविहारय् चित्र व मूर्तिकलाया विषयस वय्कलं तालिम कयादीगु व थम्हं कयागु तालिम, ज्ञान, कला व शीपया बारे थःम्हं हे कोर्ष दयेकाः प्यसः स्वयां अप्वःसित तालिम नं बियादीगु दु । थुकथं वय्कलं न्हूपिं दक्ष कलाकारत जन्मे यायेगुली नं तःधंगु योगदान बियादीगु दु । अन्तरराष्ट्रिय ख्यलय् ने.सं.११२१ जर्मनय् ७६ फीट तःजाःगु स्वयम्भू चैत्य, ने.सं.१११७ दँय् जापानया ओशाकाय् ३÷३ मिटरया मण्डला, ने.सं.११२३ दँय् हडकङ्गय् गुम्बाया निंतिं १० फीटया माणे, कोरियाया निंतिं ४० फीट तःजाःगु तिब्बतियन शैलीया चैत्य, ने.सं.११२८ दँय् आसाम ११ फीटया सिंह व ५ चैत्य, ने.सं.११३१ दँय् चीनय् जूगु चाइना एक्स्पोय् तःजाःगु स्वयम्भू चैत्य व १२ फीट श्वेत भैरवया ख्वाः , ने.सं.११३५ दँय् भुटानय् ११५ फीट (जमिननिसें १५५ फीट) तजाःगु गुरु पद्मसंभवया मूर्ति लगायतया थी थी मूर्ति दयेकाः अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् थःगु कला न्हयब्वया दीगु दु । भुटानय् दयेकादीगु द्यः सम्भवतः थ्वज्या माज्या प्रविधि दयेकातःगु हलिमय् हे दकलय् तःजाःगु मूर्ति खः । देय् दुने नं वय्कलं आपालं कलाकृतित न्ह्यब्वया दीगु दु । सम्मान ÷ सिरपाः— १) कला केन्द्र सम्मान – हलिं नेवाः दबू येँ – २०२१ २) नेपाल बंगलादेश फ्रेण्डशीप एवार्ड ३) ज्यापु विकास सम्मान (धातु मूर्तिकार) ज्यापु कल्चर डेभलपमेन्ट ट्रस्ट (व्ऋम्त्) ४) धातु प्रविधि सम्मान – नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि एकेडेमि (ल्ब्क्त)– द्दण्ज्ञछ ५) ख्यअबतष्यलब िब्धबचम (रोटरी क्लब, पाटन) २००५, प्रबल गोरखा दक्षिणबाहु आदि ।

सक्वया काय्मचा राजदास श्रेष्ठ अबु तुल्सीदास श्रेष्ठ व मां अष्टमाया श्रेष्ठया कोखं ने.सं. १०६९ दिल्लागाः चःह्रे, आइतबारखुन्हु बूम्ह खः । अमृत साइन्स कलेजपाखें विज्ञान बिषय कयाः आइएससी क्वचायेकाः सोभियत संघय् वनाः केमिकल इन्जिनीयरिङ्गय् उच्च शिक्षा कयादीम्ह वय्कलं वा ल्हुयाः पिहां वइगु म्वया नौनाप सख्वाः ल्वाकछ्यानाः सिमेन्ट दयेकेगु न्हूगु प्रविधिया विकास यानादिल । तःदँतक त्रिविविया विज्ञान तथा प्रविधि अनुसन्धान केन्द्रय् च्वनाः मेमेगु नं ब्यवहारिक विज्ञानया प्रविधित विकास यानादिल । वय्कः छम्ह प्रविधिया ज्ञाता व विशेषज्ञकथं दक्षिणी अफ्रिकाया बोसुवानाय् राष्ट्रपतिया सल्लाहकार तकं जुयाः सेवा यानादीगु खः । छगू इलय् येँ कोटेश्वरय् थःम्हं हे धादिङ्ग जिल्लाया सख्वाः छ्यलाः थी थी उनया छेँय् पायेगु रङ्ग उत्पादन यायेगु कारखाना नं न्ह्याका दीगु खः ।

प्राथमिककालीन चित्रकार राजमानसिंह चित्रकारया जन्म वि. सं. १७९७ य् येँया वँतु गुच्चात्वालय् अबु जुगमान चित्रकार व मां नानीहिरा चित्रकारया कोखं जूगु खः । स्वाध्यायन यानादीम्ह वय्कलं उगु इलय् चित्रकलाय् तःधंगु योगदान बियादीगु दु । वय्कलं धार्मिक दर्शनकथं पराम्परागत नेपाली चित्र च्वयादी । बेलायती राजदूत ब्रायन हडसनया अनुसन्धानया निंतिं वय्कलं नेपाली जनजाति, भंmगः पन्छि, जीवजन्तु व बौद्ध चैत्यया चित्र च्वयादीगु दु । उगु इलय् वय्कःया चित्र न्हूगु अभ्यासकथं काःगु खनेदु । वय्कःया कृति लण्डनया ब्रिटिश म्युजियम लाइब्रेरी, फ्रान्सया पेरिश शहरय् च्वंगु म्युजेम गुडमेटय् संग्रहित जुयाच्वंगु दु । वय्कः वि.सं. १८६५ स स्वर्गारोहण जूगु खः ।

यल, स्वँथया भाजु इन्द्रगोपाल श्रेष्ठ व मय्जु कल्पनादेवीया काय्मचा सन १९४८ स बूम्ह खः । भारतया राष्ट्रिय दुग्ध अनुसन्धान प्रतिष्ठानपाखें
सन् १९७८ स स्नातकोत्तर उपाधि कयावःम्ह थ्वय्कलं नेपालय् औद्योगिक स्तरय् दुग्ध विकासया ज्याय् मूवंगु भूमिका म्हितादीगु दु ।

येँ, ध्वाखात्वाःया भाजु गोविन्दबहादुर व पुण्यदेवीया काय्मचा राजेन्द्रबहादुर सन् १९४७ स बूम्ह खः । वेलायतया चेल्सा कलेजपाखें विज्ञान विधाय् स्नातकोत्तर क्वचायेकाः वःम्ह थ्वय्कः विशेषत वासः उत्पादन व उकिया विश्लेषणया ख्यलय् आपालं ज्ञां दुम्ह ब्यक्ति खः । वय्कः शाही औषधि लिमिटेडय् च्वनाः तःदँतक सेवा यानादिल ।

चित्र कलाकार राजेश मानन्धरया जन्म ने.सं. १०८७ सिल्लाथ्वः पन्चमि, मंगलबारखुन्हु पशुपतिया देवपत्तनय् अबु कृष्ण मानन्धर व मां बसुमायाया कोखं जूगु खः । बी.कम, बी.एफ.ए. यानादीम्ह वय्कलं कला, व्यंग्यचित्र व कला अध्ययन याना च्वनादीगु दु । वय्कलं दकलय् न्हापां २०४४ सालय् मगन्ते चित्रकला च्वयादीगु खः । वय्कलं २०४८ सालय् जनावर चित्रकोश व बोट बिरुवा चित्रकोशया सपूm च्वयादीगु खः ।
वय्कलं पशुपति विकास कोषं २०४७ सालय् ग्वसाः ग्वःगु पोष्टर प्रतियोगिताय् न्हाप, सिविनं २०४९ सालय् ग्वसाः ग्वःगु चित्रकला प्रतियोगिताय् हःपाः सिरपाः त्याकादीगु दु । वय्कःयात वि.सं. २०६० सालय् दायित्व वाङमय प्रतिष्ठानं सम्मान याःगु दु ।