लिच्छविकालया प्रारम्भिक युगयागु छुं नं धातु मूर्तिया नमूना लुयावःगु खने मदुनि । अथे जुयाः उगु युगया धातुकला गथे खः धयागु बारे प्रस्ट प्रमाण व तथ्य मदु । तर ईस्वीया न्यागूगु शताब्दीया धातुया म्वहः व न्हय्गूगु व च्यागूगु शताब्दीपाखे धाःसा धातुया मूर्तित लुयावःगु खनेदु । थुगु इलय् लुयावःगु धातुया मूर्ति अति सुन्दर व अति आकर्षक खनेदु । थुगु युगया थीथी धातुकलाय् गुप्तकलाया छुं छुं प्रभावत लाःगु खनेदु । नापं थुगु कलाय् नेपाःया थःगु हे मौलिकपन व कलात्मक नमूनात नं न्ह्यब्वया तःगु खनेदु ।
लिच्छविकालया धातु मूर्तिइ विशेष यानाः देवी देवताया प्रतिमा दयेका तःगुलिइ चाकलाःगु मुखाकृति, तःफिगु म्हुतुसि, ग्वलाःगु मन्चा, सुलुक्क च्वंगु न्हाय्, अर्ध उन्मिलनया मिखा व तःग्वःगु कपाःया स्वरुपय् प्रतिमा दयेकेगु परम्परा खनेदु । थुगु कालय् म्ह्व जक धातुया मूर्ति वा प्रतिमाय् अलंकारण छ्यलातःगु दु । न्हाय्पनय् ततःधंगु कुण्डल, गःपतय् माः, ल्हाःया लप्पाय् केयुर व नाडीइ आकर्षक बाला आदि थुगु युगय् छ्यलातःगु खनेदु । लिच्छविकालया धातुमूर्तिया म्हय् खुसिइ लःया तरंग थें आकर्षक जुइकथंया वस्त्र छ्यलातःगु खनेदु । थुगु कालया धातुया बुद्ध मूर्तिइ ब्वहलय् संघातिं त्वपुयातःगु खनेदु । (सक्वया भविष्य व्याकरणया मुद्राया बुद्ध मूर्ति) । थुकथं लिच्छविकालया धातु मूर्तिइ अलंकरण म्हो जूसां यथार्थ व स्वभाविकता नापनापं खनेदु । थुगु युगया धातुमूर्ति नापं प्रतिमा आदि शास्त्रया आधारय् दयेकातःगु खनेदु । नापं मूर्तिइ आंगिक अनुपात मिले यानातःगु दु ।

बज्रपाणी बोधिसत्व
थौंकन्हय् संयुक्त राज्य अमेरिकाया न्यूयोर्कया क्रिस्टेन ह्यूमेनया निजी संग्रहय् नेपालय् दयेकातःगु बज्रपाणी बोधिसत्वया छगू धातुया मूर्ति संग्रह यानातःगु दु । थुगु धातुया मूर्ति ईश्वीया च्यागूगु शताब्दीपाखे दयेकातःगु नालातःगु दु । थीथी आभूषणं छाय्पिया तःगु उम्ह बज्रपाणी धातु मूर्ति अति हे आकर्षक खनेदु । बोधिसत्व द्विभुजी स्थानक मूर्ति मेगु छगू अर्ध गोलाकार कमलासनय् दनाच्वंगु दु । थुकिया जवपाखे मेगु छगू अलग हे कमलासनय् पुलितक जक वःगु गुजिकाःगु गाच्वः हिनातःगु ल्हातय् बाला, न्हाय्पनय् सादा कुण्डल तियातःगु चीधिम्ह पुरुष मूर्ति नं दु । निका ल्हाः छातितक हयाः छातियात ल्हातिं त्वपुया तःगु दु । थुकियात हे बज्रया प्रतीक बज्र पुरुष माने यानातःगु दु । बज्रपाणी बोधिसत्वं थःगु ल्हाः बज्रपुरुषया शिरय् तयाः जव ल्हाः छातिइ तक हयाः बज्र ज्वनाः क्वय् स्वयाः पलाः छिनाच्वंगु स्वरुपय् दु ।
रेसादार वसः व उकी गुजि ह्वनातःगु दु । वस्त्र निपा तुतिया दथुं कुहां वयाच्वंगु व आसनय् थियाच्वंगु दु । जँय् आकर्षक पेटीया आकारं आकृति दयेकातःगु थुगु मूर्तिइ तुतिया खम्पाय् जवपाखें भ्यसें लुयाच्वंगु गाच्वः चिनातःगु व गाच्वःया निगुलिं च्वकात खम्पाय् कत्तानाच्वंगु दु । ल्यंदुगु किनारा कुहां वयाः आसनय् वयाः थियाच्वंगु दु ।
ल्हाःया लप्पाय् केयुर, नाडीइ बाला, गःपतय् कण्ठहार तिसा तियातःगु दु । अथे हे बोधिसत्वं खवया ब्वहलं क्वखाया तःगु तःपुगु यज्ञोपवित जवया पुलितक कुहां वयाच्वंगु दु । न्हाय्पनय् ततःधंगु कर्ण कुण्डल व छ्यनय् मुखः पुयातःगु थुगु बोधिसत्वया मूर्ति आपालं अलंकृत खनेदु । मूर्तिइ मुखःया जवय् च्वकालुयाच्वंगु नापं दथुइ तबाला जुयाः खवं सँ गुजिकाःगु थें खनेदु ।

सैनिक (सैनिक अस्पताल, येँ)
न्हापांगु विश्वयुद्धय् सहीद जूपिं वीर योद्धा सेनातय्गु लुमन्तिइ वि.सं. १९८२ य् तिंख्यःया मिलिटरी हस्पिटलया कःसिइ वीर नेपाःया सिपाहीया धातुया सालिक पलिस्था याःगु खः । थुगु सालिक मूर्तिकार रत्नबहादुर तुलाधरं दयेकूगु खः ।
धातुकलाया थीथी मुद्रा
थुगु मुद्राय् निपा ल्हाः म्हया न्ह्यःने छातितक हयाः अञ्जुली दयेकेगु याइ । देवी देवता प्रति भक्तिभाव क्यनेगु निंतिं थुगु मुद्रा प्रस्तुत यायेगु याइ ।

अभय मुद्रा
थुगु मुद्राय् जव ल्हाः छातितक हयाः ल्हाः पिने स्वकाः तप्यंका तइ । ग्याये मज्यू धयागु संकेत स्वरुपया थुगु मुद्राकथं कयातःगु दु । विशेषकथं बुद्ध मूर्तिइ थुगु मुद्रा प्रस्तुत यानातःगु दु ।

कट्टयावलम्बित मुद्रा
ल्हाः जँय् तयातःगु मुद्रायात कट्टयावलम्बित मुद्रा धाइ । थुकी खव ल्हाः ह्वालुकाः ल्हाः खव जँय् तयातःगु दइ । विशेषकथं वराह अवतार, विष्णुया मूर्तिइ थुकथंया मुद्रा प्रस्तुत यायेगु चलन दु ।

ज्ञान मुद्रा
थुगु मुद्रा ज्ञाननापं स्वापू दुगु मुद्रा खः । थुकी जव ल्हाः मोडे यानाः छातिपाखे स्वकाः म्हालपतिंचा व सिखांपतिंचा स्वाकातःगु दइ ।

तर्जनीहस्त मुद्रा
थ्व मुद्राय् जव ल्हाः मोडे यानाः ब्वहलय् तक थ्यंकाः ल्यूने स्वकातइ । मेमेगु पतिंचा म्हूचिनाः च्वलापतिं तप्यंका तयेगु याइ । सुचिहस्त मुद्राय् च्वलापतिंचां क्वय् स्वकेगु याइसा तर्जनी मुद्राय् व हे पतिंचा च्वय् स्वकेगु याइ ।

तर्पण मुद्रा
थुगु मुद्राय् निपाल्हातं छातितक हयाः ल्हाःपा पिने हे स्वकेगु याइ । थथे निपां ल्हाःपा क्वय्पाखे स्वकातःगुयात तर्पण मुद्रा धाइ ।

दण्डहस्त मुद्रा
थुगु मुद्रायात गजहस्त मुद्रा नं धयातःगु दु । थ्व मुद्राय् निकाः ल्हातं म्हया न्ह्यःने यंकाः ल्हाःपा तप्यंक क्वस्वका तःगु जुइ । थ्व मुद्राय् ल्हाः तप्यंक न्ह्यःने स्वकातइगु जुयाः थुगु मुद्रायात दण्डहस्त मुद्रा धयातःगु दु ।

धर्मचक्र मुद्रा
थुगु मुद्रा बुद्धया ज्ञानप्रचार नाप स्वापू दुगु मुद्रा खः । थुगु मुद्राय् जव ल्हाः व्याख्यान मुद्रा व खव ल्हाः ज्ञान मुद्राया स्वरुप प्रस्तुत यायेगु याइ । थ्व मुद्राय् निपां ल्हाः छातितक तयातयेगु याइ ।

ध्यान मुद्रा
थुगु मुद्रायात योग व समाधि मुद्रा नं धयातःगु दु । (वनर्जी १९५६ ः २५२) । मुलपति थ्यानाः उकिया द्यःने निपां ल्हाः पुइकाः तयातःगु अवस्थाया मुद्रायात ध्यान मुद्रा धयातःगु दु ।
थुगु मुद्राय् मूर्तिया मिखां नासिक वा उन्मिलन अवस्थाय् कनाच्वंगु जुइ । हिन्दू व बौद्धधर्मया आपालं द्यःपिनिगु मूर्तियात ध्यान मुद्राय् दयेकातःगु दु । विशेष यानाः शैव व अमिताभ बुद्ध ध्यान मुद्राय् न्ह्यब्वयेगु चलन दु ।

बज्रहूंकार मुद्रा
थुगु मुद्राय् निपां ल्हाः छातितक हयातःगु दइ । थुगु निपा ल्हाः छपां मेगु ल्हाः क्रसया अवस्थाय् जुइ । छपा ल्हातिं बज्र व मेगु ल्हातिं गं ज्वनाच्वंगु दइ । थथे निपा ल्हाःया ल्हाःपा छातिपाखे स्वकाः तयेगु याइ । विशेष यानाः बुद्धया मूर्तिइ थथे मुद्रा दइगु खः ।

बरदमुद्रा
वरदान बीगु संकेत स्वरुप थुगु मुद्रा प्रस्तुत यानातःगु दु । मूर्तिकलाय् वरदान बीगु स्पष्ट यायेत थुगु मुद्रा प्रस्तुत यायेगु याइ ।
थुगु मुद्राय् जवल्हाः शरीरया न्ह्यःने क्वय् क्वकया तःगु दइ । नापं ल्हाःया पतिंचा फुक्क त्वःताः ल्हाः पिने हे स्वकातयेगु याइ ।
भूस्पर्स मुद्रा
थुगु मुद्राय् जव ल्हातिं भूमिइ थियाच्वंगु दु । उगु ल्हातिं मूर्तिया म्हपाखें स्वकाः ल्हाःपतिंचां जक भूमिइ थियाच्वंगु खः । थुगु अवस्थाय् खव ल्हाः मुलपतिं थ्यानाच्वंगु मूलय् च्वय्पाखे ल्हाःपा स्वकातःगु दइ । विशेषकथं बुद्धया आसन मूर्तिइ थुकथं मुद्रा दइगु खः । भूस्पर्स मुद्रा बुद्धया मारप्रतिया विजयसम्बन्धी किंवदन्तिं स्पष्ट जूगु मान्यता तयातःगु दु । बुद्धं थःगु थाय् बोधिवृक्ष सिमाक्वय् धकाः म्हसीका जुइगु कथंया नं थुगु मुद्रा अवलम्बन याःगु विश्वास यानातःगु दु । यद्यपि थुगु मुद्रा बुद्ध व बौद्धधर्म नाप स्वापू दुगु मुद्रा खः । हिन्दू धर्म वा अन्य देवी देवतातय्गु मूर्तिइ धाःसा थज्याःगु मुद्राय् प्रस्तुत यायेगु चलन मदु ।

विस्मयहस्त मुद्रा
थ्व मुद्राय् जव ल्हाःया चुल्यां च्वय्तक ल्हाः फातापुइका तयेगु याइ । ल्हाःया लप्पा ब्वहलय् तक हयाः शरीरपाखें स्वकातइ । थ्व मुद्राय् ल्हाःया फुक्क पतिंचा तप्यंक यानातयेगु याइ । नापं जव ल्हाःया च्वलापतिं व अंगू पतिं मन्चाय् थियाः थुगु मुद्रायात प्रस्तुत यायेगु याइ ।

व्याख्यान मुद्रा
व्याख्यान मुद्रां व्याख्या यायेगु वा धर्म प्रवचन यायेगु ज्याया प्रस्तुति चिं खः । थुगु मुद्राय् जव ल्हाः मोडे यानाः छातिया नापं लाकाः ल्हाफ्वःपाखे स्वकी । अले ल्हापाः पिने स्वकाः म्हालपतिं व सिखापतिं स्वानाच्वंगु जुइ । थ्व निपु पतिंचिया दथुइ चाकलाःकथं खनेदइ । नापं मेगु स्वपु पतिंचा धाःसा तप्यकं दनाच्वंगु जुइ ।

सिंहकर्णहस्त मुद्रा
थुगु मुद्राय् ल्हाः तप्यंक तयाः ल्हाः म्हूचिनेगु याइ । सिकापतिंचा व म्हालपतिंचा ल्यूनेया ब्व थहां वयाः सिंहया न्हाय्पं थें स्वरुप जुइ । अथे जुयाः थुकियात सिंहकर्ण हस्त मुद्रा धयातःगु दु । नापं थुगु मुद्रायात कटकहस्त मुद्रा नं धायेगु चलन दु ।
सुखासन
आरामकथं फ्यतुइगु शैलीयात सुखासन धयातःगु दु । थ्व आसनय् देय्पागु तुति जक मुलपतिं थ्यानाः जव तुति भूमिपाखे क्वकया तयेगु याइ । मुलःपतिं मथ्यासे तुति आसनक्वय् क्वकायेगु नापं आसनय् हे चुयाः पुलिइ ल्हाः तयाः च्वनेगु नं याइ । उमामहेश्वरयात थुगु आसनय् प्रस्तुत यायेगु याइ ।

सुचिहस्त मुद्रा
थ्व मुद्राय् जव ल्हाः म्हया ब्वहलं च्वय् यंकातयेगु याइ । नापं ल्हाः पिने स्वकाः च्वलापतिंचा तप्यंकाः म्हालपतिंचा खुल्ला तयाः मेगु स्वपतिचां नं म्हूचिनाः बन्द यानातःगु जुइ ।