यल च्यासः त्वाःया गाःहिति च्वसं चिकंबही (सप्तपुर महाविहार) दु । थुकियात चुपिंखा विहार नं धाइ । थन वनेत तःहाकःगु त्वाथः गयाः वनेवं मूलुखा वइ । दुने महांकालया मूर्ति तयातःगु दु । न्ह्यःनेसं बहीदेगः दु । देगःया लुखाया फुसय् अक्षोभ्य अले जवंखवं प्रज्ञापारमिता व षडक्षरी लोकेश्वर दुगु तोरण तयातःगु दु ।
लुखाया जःखः सिंह व गं निगः दु । दुने धातुया तिसावसतं पुंकातःम्ह अक्षोभ्य बुद्धया मूर्ति दु । उकिया न्हापांगु तल्लाय् कलात्मक क्वस्वःगु सँझ्याः दु । वयां च्वय् छतँजाःगु देगः दयेकाः उकिया द्यःने कलात्मक गजू छुनातःगु दु । उकिया जःखः नितँजाः छेँ दनाः बहीया छचाःखेरं पौ सरह जुइक स्वाकातःगु दु । न्ह्यःनेच्वंगु भागया जीर्णोद्धार जूगु दु । बँय् चिकंअप्पां सियातःगु दु ।
थ्व विहारया निर्माण गबलय् जुल धइगु ऐतिहासिक प्रमाण मदु । अथेसां यलया मूबही मध्ये थुकियात नं छगू कथं कयातःगु ल्याखं थ्व नं थनया पुलांगु बही दुने लाः । अथे हे ने.सं. १४४या छगू अभिलेखय् थन चिकंअप्पां सिउगु खँ उल्लेख दु । अथे हे ने.सं. ५३५य् थन अभिताभ बुद्धया मूर्ति स्थापना याःगु नं अभिलेख दु । थन पञ्चविर आजुपिन्सं धार्मिक क्रियाकलाप न्ह्याकावयाच्वंगु दु । थन उमिसं दुजःपिनि कायमस्तय्त बन्दे लुइगु, आजु तँय् थ्यंपिन्त नायःलुइगु, थपाः त्वयेगु आदि व्यवस्था याइ ।
अथे हे थन पाः कथं बहीद्यःयाथाय् पाः कयाः द्यःया खेचायेकेगु, नित्यपुजा यायेगु, आरती यायेगु आदि याइ । थन दँय्दसं वैशाखशुक्ल अष्टमीकुन्हु बही बुसाधं, श्रावणशुक्ल प्रतिपदानिसें लछियंक लुँचिद्यः थायेगु, गुंलाज्वःछि गुंलाधर्म हनेगु, आश्विनकृष्ण तृतिया व चतुर्थीकुन्हु बसुन्धरा व्रत दनेगु, वैशाखकृष्ण दशमीकुन्हु देगुद्यःपुजा, पौषकृष्ण दशमीकुन्हु दिशि पुजा, सिपुन्हिकुन्हु सर्वसंघगुथि व गुंलाधुंकाः नामसंगीति पुजा यायेत गुथि दु ।
थ्व बही यलया बही मध्ये कचाबही यक्व दुगु बहीकथं नं म्हसिउ । थुकिया प्यंगू कचाबही थुकथं दु – बुरमां बैद्यबहाः (मणिकुट विहार), चिकंबहिचा (त्रिरत्नवीर विहार), भैषज्यबहाः (भैषज्यराज विहार) व कुलरत्न बहाः (सुमंगल विहार) । उकिया लिसें थ्व बहीया छगू कचाबही येँय् व मेगु कोटेश्वरय् तकं दु ।