नांजाःम्ह तान्त्रिक सुरतबज्रया नामं थ्व बहाःया नामाकरण जूगु खः । चचा हालाः ल्हासाया ब्रम्हपुत्र खुसि छिनाः नेपाः लिहांवःगु व थःम्हं त्वनाच्वंगु च्यायात म्हूतुं फुर्रर यानाः वा वयेकाः मि नयाच्वंगु असंया थःगु छेँया मि स्याःगु अलौकिक बाखं लिसे थ्व बहाः स्वानाच्वंगु दु । तःछेँया अप्रभंश जुया तक्षे जूगु खः । दथुपुइँया सीमाना असंया न्या लिक्क च्वंगु अर्थात् दकलय् च्वय्च्वंगु वा उगु भेगया तजाःगु छेँ दुगु बहाःकथं तःछेँबहाः धाधां तक्षेबहाः जूवंगु धापू दु ।
सुरतवज्रयात यक्ष मल्लया समकालिन धयातःगु दु । उकिं थ्व बहाःया इतिहास पुलां खनेदु । थ्व दथुपुइँया दकलय् च्वय् लाःगु विहार खः । असनं भचा कुहां वयेवं खवपाखे वनेगु गल्ली वइ । व हे गल्लीइ ल्वहंया निम्ह सिंह तयातःगु थासं दुहां वनेवं थ्व विहार वइ । पिने थें विहारय् दुहां वनेवं जवंखवं निम्ह ल्वहंया सिंह तयातःगु दु । छचाखेरं फल्चा तयातःगु खंकेफु । थ्व विहारया क्वाःपाःद्यः पूर्वाभिमुख अक्षोभ्य बुद्ध खः । क्वाःपाःछेँ प्यतँजाःया दु । क्वाःपाःद्यया मूलुखा पिनेसं निम्ह ल्वहंया सिंह दु । क्वाःपाःद्यया मू लुखाच्वसं लीया तोरणय् महावैरोचन व थीथी द्यः कियातःगु दु ।
लीया तोरणया च्वय् पंचख्वाःझ्याः व जवंखवं याकःझ्याः दु । जवय् ध्याकुनय् (दक्षिणपाखे) तोरण व स्वस्तिचिं कियातःगु याकःझ्याः छपाः नं दु । पंचख्वाःझ्याः च्वय् नं सिँया वैरोचन दुगु तोरण तया ल । स्वतँ जालय् विमानझ्याः दु । जवं खवं तिकिझ्याः छपाः छपाः नं दु । दकलय् च्वय् त्वानाःसिँया दथुदथुइ प्यपाः झ्याः झ्वलिं तयातःगु दु । त्वानाःसिँइ थीथी द्यःया मूर्ति कियातःगु दु । क्वापाःछेँया पलिइ स्वंगः गजू व पताः ब्वयेकातःगु खनेदु । क्वाःपाःछेँया नापसं खवपाखे पुलांगु छेँखा दु । थनं हे क्वाःपाःछेँ थहां वनेगु च्वय् सुरतबज्रया आगं धयातल । तिकिझ्याः जक दुगु थ्व छेँया मू लुखाय् पुलां पहलं द्यःया किपाः च्वयातःगु दु ।
क्वाःपाःद्यया चुलिंचू अशोकचैत्य व वयां जवय्खवय् व ल्यूने निगः निगः चिभाः नं पलिस्था यानातल । चिभालय् लोकेश्वर व प्रज्ञापारमिताया मूर्ति कियातःगु दु । थ्व विहारया पीठ गुह्येश्वरी खःसा आगं हेबज्र नैरात्मा खः । महाबू पुजा जुइबलय् मूबहाःया कुमारीयात थन अनिवार्य हयेमाःगु नियम दु । तान्त्रिक सुरतवज्रया काय जीवचन्दं्र ख्वपया जुजु राय मल्लया इनापय् कुमारी थापना यायेत विहारया आगंद्यः बज्रदेवीयात सुनां मसिइक यंकूगु विहार संघया दुजःतय्सं सिइकाः वयात संघपाखें पितिनाछ्वःगु खः । आःतक लुया वःगु इतिहास कथं ने.सं. ६११या छगू ताडपत्रय् थ्व विहारया नां न्ह्यथनातःगु खनेदु । थ्व विहारय् दातापाखें ने.सं.७६० पाखे गजू दान याःगु व ने.सं.८४० या छगू अभिलेखय् जग्गा व छेँ दान याःगु न्ह्यथनातःगु दु ।