दिगु द्यः

‘द्यःगुं’ दिगु जूगु खः । द्यःगुँया अर्थ गुँइ च्वंम्ह द्यः व छ्यं नं खः । न्ह्याबलें छ्यनय्‌ च्वनीम्ह दिगुद्यः निगू तालं हनेगु व स्वनेगु जुयाच्वंगु दु । न्हापांगु दीक्षा कयाः आगं स्वनाः दिगुद्यः स्वनेगु व दीक्षा व आगं मदुपिनि नं दिगुद्यः स्वनेगु । दिगद्यःयात स्वेष्ठ देवता, कुलदेवता, कुलेश्वरी नं धाइ । ‘स्वे’या अर्थ थःम्ह वा थःके खः । ‘इष्ठ’या अर्थ नालाम्ह÷हनाम्ह÷ज्वनाम्ह खः । उकिं स्वेष्ठ देवताया अर्थ थःम्हं नालाम्ह द्यः खः । थःगु कुल नायेकातःम्ह द्यः कुलदेवता खः ।

दिगुद्यःया मूर्ति दइमखु । दिगुद्यः धयाम्ह चलबाःम्ह (चन्द्राकार) ख्यलय्‌ च्वंम्ह जुइ । ख्यलय्‌ ल्वहंया मन्दःपाः, त्वरं वा लुकुमाःद्यः थें छगः निसें झिंच्यागः तक ल्वहं ग्वारा स्वनातःगु दइ । लिसें उगु थासय्‌ चन्द्राकार देगः दयेकाः छेपु, गरुड, नागकन्या दुगु तोरणं छाय्‌पियाः जवंखवं ल्वहंयापिं गणेद्यः व कुमार, निम्ह सिंह व द्यःया न्ह्यःने मन्दःपाः नं दइ । दिगुद्यः अप्वःसिया किंकिंपा जुइसा गुम्ह गुम्हेसिया ख्यें बांलूगु धातुया द्यः व मूर्ति दयेकातःगु दिगुपुजाबलय्‌ ख्यलय्‌ हयाः पुज्याइ । दिगुद्यः मसां (दिप) व पीगंद्यःलिसे स्वापू खनेदुगुलिं बागमति व विष्णुमति खुसि सिथय्‌ स्वनातःगु दु । गुँइ च्वंम्ह दिगुद्यः सालाहयाः येँया टुकुचा, भद्रकाली, फिब्व अजिमाया तिंख्यः, तख्ति अजिमायाथाय्‌, पचलि भैलःद्यःयाथाय्‌, कंगय्‌ इनाय्‌ त्वाः, बुरांख्यः, पकनाः गणेद्यः व कुलेश्वर महाद्यःयाथाय्‌ दिगुद्यः स्वनातःगु दु । ख्वपय्‌ च्वंगाय्‌ (सल्लाघारीइ) दिगुद्यः स्वनातःगु दु ।

शैव व बौद्धमार्गी नेवाःतय्‌सं बनमाद्यः, आदेश्वर महाद्यः, इचंगुनारायण, भुइजःसि नारायण, धुम्बाराही, बज्रजोगिनी, खड्गजोगिनी, बिज्यासःद्यः, म्हय्‌पि अजिमा, कंग अजिमा, दक्षिणकाली, मनमानेश्वरी, पचलि भैलःद्यः, यलया पूर्णचण्डी, स्वयम्भू चैत्य व शान्तिपूयात दिगुद्यः नालाः दिगुपुजा यानाच्वंगु दु । न्याः दिगुपुजा अन हे (थुपिं द्यःपिंथाय्‌) वनाः न्यायेकेगु चलन दु । दँय्‌दसं मांया ख्वाः स्वयाः कन्हय्‌कुन्हु निसें सिथिनखः तक थःथःगु दिं कथं मू दिगुपुजा धकाः दिगुद्यःयात ख्यलय्‌ यंकाः पुज्याइ । न्ह्यथुकुन्हु छ्वय्‌लाभू यानाः ख्यलय्‌ वनाः कुलागः, श्राद्ध बायु भ्वय्‌ धकाः छन्हु निसें न्यान्हु तक पालंपाः दिगुपुजा पाः फयाः हनी । ज्यापु व साय्‌मितय्‌ सोह्रश्राद्ध दुने थःथःगु दिंकथं नछा दिगुपुजा नं हनी । अथेहे न्याः दिगुपुजा हनेगु चलन नं दु ।

दिगुपुजाय्‌ न्हूम्ह भौमचा व नःलि मचा दिगुलिं दुकायेगु, कायमस्तय्‌त कय्‌तापुजा यायेगु, इहिमचाया सलाःपौ देछायेगु याइ । थाकुलिं लुइबलय्‌ दिगु ख्यलय्‌ दिगुद्यःयात विधिपूर्वक द्यः पुज्यानाः चछि महादिगू च्याकी । मचाजंक्वबलय्‌ मचायात गणेद्यः दर्शन याकेधुंकाः दिगुद्यः दर्शन याकी । थीथी नखःचखःबलय्‌ नं समय्‌बजि थनाः द्यः पुज्याइ । जन्मन्हिबलय्‌ म्हासुकापः, म्हासुस्वां, लुँ, तछ्व तयाः दिगुद्यः पुज्याइ । ज्योतिषशास्त्र कथं बृहस्पति ग्रह मभिनकि दिगुद्यः मभिं धकाः जोशीतय्‌सं बिहिवाःपतिकं मत बीकाः दशा फायेकेत दिगुद्यः पुज्याकी । इहिपाबलय्‌ ह्वंकेबलय्‌ दिगुद्यः व आगंद्यःयात ग्वय्‌ भागि याकाः द्यःयात छायेयंकी । थःजः, थःगु थाय्‌बाय्‌ व वंशयात रक्षा व सुख जुइमाः धकाः दिगुद्यः पुज्याइ ।

Author: Tej Maharjan on June 30, 2025
Category: संस्कृति व सम्पदा

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles