पीठ वा पीगमय् च्वंपिं गंछि द्यःपिंत पिगंद्यः धाइ । अमूर्त द्यःपिं ल्वहंग्वाराया रुपय् १२ म्ह दइ । उकी छम्ह मूम्ह द्यः जुइ, मेपिंत मस्त नं धायेगु याः । पीगमय् १२ म्ह द्यःपिं सिम्बाःद्यः, गणेद्यः, इन्द्रायणी, ब्रम्हायणी, माहेश्वरी, बैष्णवी, बाराही, कौमारी, चामुण्डा (काली), महालक्ष्मी, भैलःद्यः व धुम्बाःद्यः दइ । पीगंद्यःपिं आजु अजिमाद्यः कथं काइ । स्वनिगलय् नांजाःपिं पीगंद्यःपिं येँय् पचलि भैलःद्यः, नइँ अजिमा, लुति अजिमा, सावाँ अजिमा (थँबहि), चन्द्रलखु अजिमा, पासिक्व अजिमा, फिब्व अजिमा, लुँमरि अजिमा, कंग अजिमा, मय्ति अजिमा, त्वरःद्यः, मनमय्जु आदि खः ।
यलय् महालक्ष्मी, बालकुमारी, सिकबही (चामुण्डा), सिकालिमाजु, विसुनदेवी, ब्रम्हायणी,महेश्वरी, इन्द्रायणी नांजाः । ख्वपय् ब्रम्हायणी, माहेश्वरी (रुद्रायणी), कौमारी, भद्रकाली, बाराही, इन्द्रायणी, महाकाली (चामुण्डा), महालक्ष्मी व त्रिपुरासुन्दरी पीगंद्यः नांजाः । पीगंद्यः खुसि सिथय् लिक्क थापना यानातःगु दइ । लिसें पीगंद्यः ल्यूने वा जःखः मसां (दिप) नं दइ । सुं सित धायेवं सीम्हेसिगु लाया कुँ थनेमाःगु व सनां वःपिं सीम्हेसित मि तयेवं ख्वाः सिलाः आजु अजि दर्शन यानाः छेँय् वनेमाः धाइ ।
पीगंद्यः तन्त्रमन्त्र व कुविद्या साधना यायेगु थाय् नं खः । दँय्दसं गथांमुगः चःह्रेकुन्हु बोक्सी विद्या सयेकीपिनि पसिं पुजा वनी धयागु विश्वास दु । सीगुथि, सनाःगुथि हनेगु झ्वलय् पीगमय् स्वनाः द्यः पुज्याइ । थीथी नखःचखः व संस्कारय् पीगंद्यः पुज्याइ । जन्मन्हिबलय् दशा फायेकेत नवग्रह पुज्यानाः पीगमय् वायेहइ । शनिवाः व चःह्रेबलय् पीगमय् द्यःछेँ नं द्यःपिं ब्वये हइगुलिं द्यइके वइपिं म्वःम्वः दइसा चःह्रेबलय् चःह्रेपुजा वनेगु धकाः बहनी समय्, धाला व सगं तयाः कलः तयाः द्यः पुज्यावइ । थ्वयात चापुजा नं धाइ । बालाचःह्रे, पाहांचःह्रे, ल्हुतिपुन्हि व पचिंमधःबलय् द्यःया जात्राय् द्यःछेँनं द्यःयात खतय् तयाः जात्रा यानाः पीगमय् स्वनाः चान्हय् भोग बियाः होम यानाः द्यः पुज्याइ । थःथःगु लागाकथं मिजंमस्तय्त वःलाः तयेहइ ।
न्हापा साय्मितय् नं तयेगु याः । द्यः पीगमय् दइबलय् थीथी गुथिं पीगंद्यः पुज्यानाः द्यःया प्रसादया रुपय् मस्तय्त मरःजा नकी । द्यः पीगमं थनायंकाः देय् चाःहीकाः जात्रा यानाः द्यःछेँय् दुकाइ । दिगुपुजा न्यायेकेबलय्, सिलाचःह्रेबलय् वा छवाः वा प्यन्हु न्ह्यः पीगंद्यः लिसें दिगुद्यः पुज्यानाः ल्वःचापुजा याइ । मोहनि ज्वःछि सर्गतय् नगु बी न्ह्यः थीथी खुसिइ म्वःल्हुयाः वा ख्वाः सिलाः पीगंद्यः दर्शन यानाः नवरथ मेला हनी । स्वन्ति ज्वःछि सुथन्हापां सर्गतय् नगु बी न्ह्यः थीथी तीर्थय् म्वःल्हुयाः वा ख्वाःसिलाः पीगंद्यः पुज्यानाः पञ्चरात्री मेला हनी । यंला ज्वःछि लछियंकं सुथन्हापां खुसिइ ख्वाःसिलाः फिया चैत्य वा शिवलिंग दयेकाः पीगंद्यः पुज्याइ । मिसामस्त न्हिनय् यंलासेवा वनी । गुम्ह सुथय् वा बहनी थीथी बाजं थानाः पीगंद्यःयाथाय् वनी । गुम्हं पीगंद्यःयाथाय् लछियंक दाफा थाइ । नःलास्वने चःह्रेकुन्हु पारुभ्वय् नयाः यंलासेवा क्वचायेकी । दँय्दसं कायाष्टमीकुन्हु थीथी पीठय् पीठपुजा वनेगु चलन नं दु । दशा भिंकाः रक्षा याइम्ह पीगंद्यः खः ।