महाबूबहाः (उकुमा महाविहार)

येँया वीर अस्पतालं वतुत्वाः वा मासंगल्ली वनेगु लँया दुवातय्‌ थ्व महाबूबहाः दु । थ्व बहाःयात संस्कृत भासं उकुमा महाविहार धाइसा चलनचल्तीइ महाबौद्ध महाविहार, महाबुद्ध महाविहार, महाबुद्ध बहाः नं धाः । थ्व बहाः मानदेवया छय्‌ वसन्तदेवया इलय्‌ वया शक्तिशालीम्ह भारदार रविगुप्तं (इस्वी संवत् ५१२ निसें ५३२) दयेकूगु धापू दु । थ्व बाहाः दयेकेत थ्यंमथ्यं नीदँ क्यंगु अनुमान दु ।

थ्यंमथ्यं डेढ रोपनी जग्गाय्‌ न्यनाच्वंगु थ्व बहाया दथुइ लाक्क २५ ह २५ वर्गफिट क्षेत्रफल दुगु ३० फिट तजाःगु धर्मधातु चैत्य पलिस्था यानातःगु दु । छचाखेरं पंचबुद्ध व ताराया मूर्ति दुगु थ्व चैत्यया पूर्वपाखे बहाःया क्वाःपाःद्यः विराजमान दु । खास यानाः अक्षोभ्य बुद्ध वँचुम्ह जुइसां थन पश्चिमाभिमुख जुयाच्वंम्ह ह्याउँम्ह अक्षोभ्यबुद्धया १२ फिट तःधिकःम्ह चाया मूर्ति पलिस्था यानातःगु दु । क्वाःपाःद्यया जवंखवं प्रज्ञापारमिता, सारीपुत्र व मौदगल्यायनया मूर्ति नं दु । क्वाःपाःछेँया पिने मञ्जुश्री, षडक्षरीया मूर्ति नापं शिलापत्र नं तयातगु खनेदु । क्वाःपाःछेँया न्ह्यःने लुं सियातःगु बज्र सहितया मन्दः थापना यानातःगु दु ।

बहाःया धर्मधातु चैत्य निगू तह यानाः दयेकातःगु दु । गर्भगृह स्वयां च्वय्‌ हर्मिका तक व हर्मिका स्वयांच्वय्‌ ११ छत्रावली तह दयेकातःगु दु । छत्रावलिसिबें च्वय्‌ यष्टि छत्र नापं गजू तक याना झिंस्वंगू छत्रावली दु । थ्व चैत्यया रुप स्वयम्भूया रुपसिबें छुं हे मपाः । थ्व चैत्यया उत्तरपाखे स्वंगः चिभाः पलिस्था यानातःगु दु। ।

थ्व बहाःया धर्मधातु चैत्ययात दकलय्‌ न्हापां जुजु हरिहरदेवं जिर्णोद्धार याःगु धकाः न्ह्यथना तल । वयां लिपा जुजु जयप्रकाश मल्लं ने.सं. ८४४ पाखे जिर्णोद्धारयात धयातःगु दु । वयां लिपा ई.सं.१८३३ या तःभुखाचं यानाः भिंकेज्या यायेमालसा बहालय्‌ लुयावःगु शिलालेखय्‌ ने.सं. ९५७ व ने.सं. १०३१ पाखे न जिर्णोद्धार याःगु न्ह्यथना तल ।

Author: Tej Maharjan on June 29, 2025
Category: संस्कृति व सम्पदा

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles