मिमननि बहाः (निमनका विहार/निम्हनिम्ह विहार)

यँया झोछेँ त्वाःया जोरगणेशं भचा च्वय्‌ वनाः माथेमा चुक थ्यनेवं जवपाखे च्वंगु तःकूगु थाय्‌ खः – मिमननिबहाः । थ्व विहारयात निमनका विहार वा निम्हनिम्ह विहार धकाः नं जनमानसं म्हस्यू । क्वाःपाःद्ययाथाय्‌ तयातःगु शिलापत्रय्‌ ने.सं. ५४८ या ई न्ह्यथनातःगु स्वयेबलय्‌ बिकमाःबहाःया तसकं पुलांगु कचा बहाःकथं कायेफु । थ्व बहाःया क्वाःपाःद्यः उत्तराभिमुख विश्वव्याकरण मुद्राया बुद्ध खः । ने. सं. १००२य्‌ पलिस्था यानातःगु क्वाःपाःद्यया मू लुखाया फुसय्‌ तोरणय्‌ अक्षोभ्य बुद्ध (दथुइ), प्रज्ञापारमिता (जवय्‌), षडक्षरी लोकेश्वर (खवय्‌) कियातःगु दु । मू लुखाया न्ह्यःने न्यागाः पिण्डगाः, मन्दःपाः छपाः, चिभाद्यः छगः नं झ्वलिं पलिस्था यानातःगु दुसा शिवलिंग नं पलिस्था यानातःगु दु । मू लुखाया जवंखवं याकःझ्या, तोरंया च्वय्‌ पसुकाझ्याः व जवंखवं याकःझ्याः, वयां च्वय्‌ विमानझ्याः व च्वय्‌ मेगु साधारण झ्याः तयातःगु दु ।

बहालय्‌ आःतक लुयावःगु ने.सं. ६१६ व ने.सं. ६२९ या दसूकथं बहाःया इतिहासयात भचा कुलेत स्वःगु खनेदु । बहाःया आगमय्‌ खनेदुगु ने.सं. ६१६ या शीलापत्रय्‌ रुपसिं पाल, वया निम्ह कलाः व काय म्ह्याय्‌िपनिगु नां तयाः दान याःगु धयातल । मेगु रत्नमल्ल जुजुया शासनकालय्‌ अर्थात् ने.सं. ६२९ या शीलापत्रं बहालय्‌ दँय्‌दँसं हेरुक पुजा व श्रावण औंशीया झिंस्वन्हुया न्हिकुन्हु शाक्यमुनि बुद्धया पुजा यायेत चन्दा बियावंगु स्पष्ट धयातल । थथे हे बहालय्‌ तयातःगु शिवलिंगया स्वापू व चैत्यया स्वापू बहालय्‌ ग्वाहाली यानावंपिं संघसदस्यपिं पाल जातया शाक्यत लिसे खनेदु । छग धापूकथं थुपिं फुक्कं न्हापा ब्रम्हू खः, तर बहाःयापिंसं अस्वीकार याना वयाच्वंगु दु । ने.सं. ५४८ निसें पाल शाक्यपिनिगु ल्हातय्‌ थ्व बहाःया एकति अधिकार दया वयाच्वंगु खनेदु ।

Author: Tej Maharjan on June 29, 2025
Category: संस्कृति व सम्पदा

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles