रसुवाया देगः व सम्पदा

उत्तरगया बेत्रावती तीर्थ
बेत्रावति खुसिया सिथय्‌ नुवाकोट व रसुवा जिल्लाया सीमानाय्‌ उत्तरगया तीर्थ दु । नेवाः हिन्दु समाजय्‌ विशेष थाय्‌ दुगु नेपाःया प्यंगू तीर्थ मध्ये छगू थ्व खः धाइ । थ्व थाय्‌ न्हापा नेपालं तिब्बतय्‌ व्यापार यायेत वनेगु लँपु खः । नेपाल व तिब्बतया दथुइ युद्ध जूबलय्‌ वि.सं. १८४९ य्‌ सन्धी जूगु थ्व ऐतिहासिक थाय्‌ नं खः । हिमवत्खण्ड स्कन्दपुराणकथं समुद्र मन्थन याःबलय्‌ पिहां वःगु विष महादेवं त्वनेवं डाहा जुयाः थन वयाः बेतया कथिं सुयाः लः पिकाःगु हे बेत्रावति खुसि खः धइगु जनविश्वास दु । थ्व थासय्‌ पौष कृष्णपक्ष औंसिकुन्हु मेला जुइ । थ्व थासय्‌ राम मन्दिर, कृष्ण मन्दिर, नीलकण्ठेश्वर महाद्यः, आइतबारे नाट्येश्वरी, गणेद्यः मन्दिर, सीतादेवीथान, बनदेवी कालिकामाई आदि मठमन्दिर दु । अथे हे सिजःयाम्ह भिंद्यःया देगः नं दु । थ्व थासय्‌ नेवाःतय्‌गु बस्ति नं दु । थ्व थासय्‌ घ्यःचाकु संल्हूकुन्हु द्वहँ ल्वाकेगु चलन दु ।

कालिका मन्दिर
रसुवा जिल्लाया कालिका गा.पा. दुने त्रिशुली सोमदाङ्ग वनेगु लँय्‌ डाँडाय्‌ कालिका मन्दिर दु । थ्व द्यःयात धैबुङ्ग चित्रकालिका धकाः नं धाइ । थ्व थाय्‌ पासाङल्हामु राजमार्गया येँ स्वयां ९४ किमी उत्तरय्‌ अले धुन्चे स्वयां २४ कि.मी. दक्षिणय्‌ गुँच्वकाय्‌ लाः । थ्व हे द्यःया नामं थ्व गाउँपालिकाया नां कालिका च्वंवंगु खः । तःधंगु वर्गाकार ढलान पौ दुगु थुगु देगलय्‌ अमूर्त शिलाया गंछिं द्यः स्थापना यानातःगु दु । मेलाबलय्‌ थन पशुबलि बीगु याः । गोसाइकुण्ड वनाः थन देगलय्‌ अनिवार्य वयेमाः धइगु धापू दु । नेपाल तिब्बत युद्ध जूबलय्‌ थन दुगु व फै बलि बिउगु धाइ । भगवती मन्दिर रसुवा जिल्लाया गोसाइकुण्ड गाउँपालिकाया वडा नं. ५ धुन्चेय्‌ भगवती देगः दु । वि.सं. २०४२सालय्‌ दयेकूगु वा जीर्णोद्धार याःगु थुगु देगः छतँजाः साधारण पःखाः दनाः छखे लुखा तयाः नया ध्वाखा तयाः दयेकातःगु दु । द्यःने धलानया छत दुसा उकिया द्यःने गजू तयातःगु दु । दुने भगवतीया प्रस्तर मूर्ति स्थापना यानातःगु दु ।

तातोपानी कुण्ड
रसुवा जिल्लाया टिमुरे धइगु थासय्‌ लाःगु छगू महत्वपूर्ण धार्मिक तीर्थस्थल तातोपानी कुण्ड खः । थ्व सम्भवतः नेपाःया हे दकलय्‌ तःधंगु क्वाःलःया मुहान जुइफु । धुन्चे स्वयां उत्तरी भेगय्‌ लाःगु थाम्बुचेत चिलिमे तक मोटरय्‌ वनाः स्वघौ ति न्यासि वनाः थ्व थासय्‌ थ्यंकेफइ । थ्व कुण्डय्‌ म्वःल्हुलकि पुण्य लाइगुया लिसें छ्यंगूसम्बन्धी ल्वय्‌ नं लनी धइगु विश्वास दु । थन कात्तिक निसें चैत तक मेला जुइ ।

रसुवागढी/गुप्तेश्वर महाद्यःया देगः
रसुवा जिल्लाया उत्तरी क्षेत्रय्‌ चीनया स्वशासित क्षेत्र तिब्बतलिसे सिमाना स्वाःगु टिमुरे गाविसय्‌ लाःगु रसुवागढी छगू महत्पूर्ण ऐतिहासिक स्थल खः । थन सिमाना पारीइ तिब्बतया व्यापारिक केन्द्र केरुङ दु । मल्लकालय्‌ तक कुति, केरुङ व खासा धइगु कान्तिपुरया अधिनय्‌ लानाच्वंगु खः । न्हापा नेवाःत ल्हासा व्यापार यायेत थ्व हे लँपुं जुनाः वनीगु खः । नेपाः व तिब्बत वा भोटया दथुइ युद्ध जूबलय्‌ थुगु किल्ला दयेकूगु धाइ । थ्व गढीया लिक्क गोसाइकुण्ड गापा वडा नं. २ अन्तर्गत दिङ्लेखुसि सिथय्‌ झोलुङ्गे ताँया क्वय्‌ पहराय्‌ गुप्तेश्वर महाद्यःया देगः दु । मनूतय्‌सं थ्व द्यः थःथम्हं प्रकट जूम्ह धकाः विश्वास यानातःगु दु ।

Author: Tej Maharjan on July 28, 2025
Category: संस्कृति व सम्पदा
Tags: , , , , , ,

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles