राजु तुलाधर

राजु तुलाधर छम्ह म्येहालामि, म्येच्वमिलिसें लय्‌चिनामि नं खः । थ्वय्‌कःया जन्म अबु पुष्परत्न तुलाधर व मां माया तुलाधरया कोखं येँया ङत त्वालय्‌ ने.सं. १०७३ यंलाथ्वः पुन्हि, बुधबारखुन्हु जूगु खः । थ्वय्‌कःया इहिपाः पुष्पा शाक्यलिसें वि.सं. २०३२ सालं जूगु खःसा थ्वय्‌कःपिनि निम्ह म्ह्याय्‌ व छम्ह काय्‌ दु ।
मचा इलंनिसें अबुलिसें बाज्या सप्तरत्नपाखें संगीतया ज्ञान कयाः थ्व ख्यलय्‌ झाम्ह खः । लिपा थ्वय्‌कलं रंगराव कादम्बरीलिसें प्रेमध्वज प्रधान व नोर्मा खर्बर्ग ( Normal Kearbearg) नं संगीतया ज्ञान कयादिल । रेडियो नेपालय्‌ वि.सं. २०२८ सालं स्वर परीक्षा पास यानादीम्ह थ्वय्‌कलं वहे दँय्‌ रेकर्ड यानादीगु न्हापांगु नेवाःम्ये ‘ल्यासे मय्‌जु बांलाः बेमान यायेमते न्हां’ (सः राजु तुलाधर, च्वमि व लय्‌ः लक्ष्मण नेवाः) खः । थुगु म्येया च्वमि व लय्‌चिनामि लक्ष्मण नेवाः खः । थ्वलिसें मेमेगु आपालं नेवाःम्येत रेडियो नेपालय्‌ रेकर्ड जूगु दु । थ्वय्‌कलं थःम्हं हे दकलय्‌ न्हापां म्ये च्वयाः लसय्‌ हनाः हालादीगु ‘गुलि जिं सःता वैत गुबलें लिसः मब्यू वं’ खः । थ्वय्‌कलं च्वयादीगु, लसय्‌ हनादीगु व हालादीगु आपालं म्येत थीथी म्येचालय्‌ पिदना च्वंगु दु । लोकम्येलिसें मतिनाया म्येत दबुली हालादीम्ह थ्वय्‌कलं लिपा लिपा प्रगतिशील धारया म्ये चिनाः हालेगु यानादीगु खः । थ्वय्‌कःया थज्याःगु लोकंह्वाःगु म्येत मध्यय्‌ ‘याकः किजा ततायाम्ह लासाय्‌ लानाच्वन’, ‘छम्ह फ्वगिं बुराचाम्ह तुतां चुयावल’, ‘मांअबु मदुपिं नाबालकत’ खः । वय्‌कःया मेगु थीथी नेवाः म्येत थुकथं दु– ‘लँय्‌ जूम्ह ल्यासेचा गाच्वः बँय्‌ लुल खं ला’ (सः, च्वमि राजु तुलाधर, बसन्त लसय्‌), ‘अबिरया होलि तंचाया ला ल्यासे’ (सः, च्वमि राजु तुलाधर), ‘थथिंजाःगु रसबस तोलताओ’ (सः राजु तुलाधर, च्वमि दुर्गालाल श्रेष्ठ, घातु लय्‌), ‘जिमिगु छेँया लिक्कं दु छम्ह मचा’ (च्वमि लाल, लय्‌ राजुु तुलाधर), ‘हुं च्वय्‌ दु कञ्चन हिमाल क्वय्‌ दु कलकल सेती’, ‘स्वय्‌म्भुया ल्यूने लाःगु होल्च्व धैगु छगू गामय्‌’ (सः किरण प्रधान, च्वमिःलाल, लय्‌ राजु तुलाधर), ‘आः वइगु बुधबाः यः मैं लः त्वनेगु करुवा यः मैं’ (सः अशोक तुलाधर, लोकम्ये, मुंम्ह राजु तुलाधर) ।
नेवाः भाषा आन्दोलनया झ्वलय्‌ थ्वय्‌कः नं छम्ह सक्रियम्ह म्येहालामि खः । थ्वय्‌कलं म्येपिनिगु लिसें थःम्हं च्वयादीगु, हालादीगु व लसय्‌ हनादीगु नेवाःम्येत झिेंन्यापुं मल्याक दु । उकी मध्यय्‌ मदनकृष्ण श्रेष्ठ व हरिवंश आचार्यं हालातःगु म्ये यूट्यूबय्‌ नं दुसा मेगु छपु म्ये मदनकृष्ण श्रेष्ठं हालादीगु म्ये ‘दखिनकालि छेँ जिगु तापाः जि ला छंके माया आपाः’ छगू नेवाः संकिपाय्‌ दुथ्याका तःगु दु ।
थ्वय्‌कलं नेवाःम्ये जक मखु, खस भाय्‌या नं आपालं म्येत हालेगु व चिनेगु यानादी । नेवाः संगीत ख्यलय्‌ थ्वय्‌कःया म्येमुना म्येचाः पिमदंसां खस भाय्‌या म्येचाः ‘प्रारम्भ’ (वि.सं.२०५९) पिथना दीगु दु । थ्वय्‌कलं तामाङ्ग भाय्‌या नं म्ये हालादीगु दु ।
वि.सं. २०३० सालपाखे येँया प्रकाश पुस्तकालयया ग्वसालय्‌ जूगु नेवाः म्ये धेंधेंबल्लाःस थ्वय्‌कलं संगीतपाखे न्हाप सिरपाः त्याकादीगु खः । अथे हे अन्तर क्याम्पस लोकगीत सम्मेलनस नं हःपाः सिरपाः त्याकादीगु दु । लोक, मतिना धुंकाः प्रगतिशीलया म्ये ख्यलय्‌ दुहां झाःम्ह थ्वय्‌कलं लजगाःकथं थीथी ज्या यानादीगु दुसा सामाजिक विकासया ज्याकथं थीथी वैदेशिक संघसंस्थाय्‌ नं ज्या याना च्वनादीगु दु ।

Author: Pratik Sthapit on May 15, 2025
Category: म्ये, बाजं व प्याखं
Tags: ,

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles