लस्कद्यः बहाः (लोकेश्वर महाविहार)

ख्वप लाय्‌कूध्वाखाया पश्चिमया नःपुखू स्वयाः वनेगु लँया दक्षिण लँया थ्यंमथ्यं २०० मीटर दुने लाःगु लोकेश्वर द्यःया चक्र हे लोकेश्वर महाविहार खः । पद्मपाणी लोकेश्वरयात लस्कद्यः धकाः धायेगु याना वयाच्वंगुलिं लोकेश्वर बहाःयात लस्कःद्यः बहाः धकाः नं म्हसीके फु । खःमा त्वालं तापालाछि वनेगु लँया दथुइ च्वंगु थाय्‌ हे लस्कःद्यः बहाः खः । थुगु बहाः बज्राचार्यतय्‌ चूडाकर्म याइगु मू बहाः खः । लोकेश्वर महाविहारया स्थापना गुबलय्‌ जुल धयागु अभिलेख छुं मदु । वंशावलीकथं ख्वपया जुजु नरेन्द्रदेव, येँया बन्धुदत्त आचार्य व यलया रथचक्र (ललित) ज्यापु स्वम्ह जानाः कलिगत संवत् ३७००० य्‌ आर्यावलोकितेश्वर करुणामय नेपालय्‌ बिज्याकूगु खँ उल्लेख जुयाच्वंगु दु । भारतया कामारुकामाक्ष (कामक्षा) धयागु थासं हःम्ह करुणामययात ख्वपय्‌ तयेगु मनसुवा ताःलाके मफुगुलिं मनय्‌ चितासू मदयाः वसपोल जुजुया म्हगसं खनाथें यलया थें हे च्वंम्ह करुणामय ख्वपय्‌ तयेत उजं जूगु जुल । जुजुया उजं कथं कलिगत संवत् ३७०१ य्‌ ह्याउँ उनया पद्मपाणी लोकेश्वर स्थापना यानाः जेतवर्ण महाविहारया रुपय्‌ नीस्वंगु जुल धकाः उल्लेख यानातःगु जुल । उकिं लोकेश्वर महाविहारयात जेतवर्ण महाविहार धकाः नं धायगु याना वयाच्वंगु दु ।

लोकेश्वर महाविहारया संरचना प्राचीन बहाःया संरचना कथं जुयाच्वंगु मदु । चकंगु विहारया पश्चिमया पूर्वाभिमुख पद्मपाणी लोकेश्वरया स्वतँ जाःगु क्वाःपाःदेगः दु । देगः न्ह्यःनेया चिधंगु थासय्‌ निगः धर्मधातु चैत्य, प्यंगः बज्रधातु चैत्य व निगः स्तम्भ चैत्य दु । लिक्क पूर्वपाखे भजनफल्चा दु । विहारया न्ह्यःने दीपमाला चाःहीकातःगु चैत्यया दथुइ धर्मधातु मण्डल दु । थुगु बहाः ख्वपया मेमेगु बहाः स्वयां कलाकृतिया ल्याखं सम्पन्न बहाः खनेदु । देगः दुनेया गर्भगृहय्‌ पलेस्वां ज्वनाच्वंम्ह वरद मुद्राया पद्मपाणी लोकेश्वर जवंखवं सारिपुत्र, मोैदगल्यानया मूर्ति दु । लोकेश्वरयात तिसा ज्वलं छाय्‌पियातःगु दु । द्यःछेँ न्ह्यःनेया छगू ल्वहंपतिइ अन्नपूर्ण लोकेश्वर धकाः उल्लेख यानातःगु दु ।

थुगु बहालय्‌ प्यंगू खलःया बज्राचार्यतय्‌ नीगू परिवारया संघ दुजःत दु । संघ दुजःतय्‌ चूडाकर्म व आचार्यभिशेत्र यायेगु ज्या थुगु विहारय्‌ जुयावयाच्वंगु दु । थुगु बहाःया आयस्ता छुं मदुसां दँय्‌ छक्वः पालंपाः यानाः दक्वं पुजाविधि पूवंका वयाच्वंगु दु । सापारुया कन्हय्‌ गुंलागा दुतियाकुन्हु लोकेश्वर द्यः खतय्‌ तयाः नगर परिक्रमा यायेगुया नापं जुगःचःह्रेया पञ्चदानकुन्हु नाला करुणामयया बज्राचार्यपिं वयाः स्वां छायेगु चलन आःतक नं ल्यनाच्वंगु दनि ।

Author: Tej Maharjan on June 28, 2025
Category: संस्कृति व सम्पदा

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles