नेवाः संगीतय् सूरबाजंकथं यक्व छ्यलाबुला दुगु आधुनिक बाजं खः– हार्माेनियम । हार्माेनियम सिँया बाकस थज्याःगु बाजं खः । परम्परागत नेवाः बाजं मखुसां सलंसः दँनिसें भजन व आधुनिक नेवाः संगीतय् लोकंह्वाःगु थ्व बाजंयात बोलिचालिया भासं हार्बिन व थाइम्हसित हार्बिनचि धायेगु चलन दु ।
छपा ल्हातं पंखा संकेगु हार्माेनियम थाइबलय् हार्बिनचिं मुलापतिं थ्यानाः फ्यतुनाः थ्व बाजं न्ह्यःने बाय् सिथय् बँय् तयाः थाइगु खः । छपा ल्हाःतिं थायेगु हार्माेनियमय् तुयूगु व हाकुगु यानाः ४२ गू तक पर्दा दइ । पंखा संकलकि हार्माेनियमया बाकस दुने फय् जाइ । ल्हाःया पतिंचां हार्माेनियमया पर्दा तिलकि उकिया ह्वः चाली । ह्वतं पिहां वःगु फसं उगु पर्दाह्वःलिसे स्वानाच्वंगु धातुया रीड सनाः सः पिज्वइ । रीडयात थीथी सुर पिज्वइकथं दयेकातःगु दइ ।
दकलय् न्हापा हार्माेनियमया विकास सन् १९४० पाखे फ्रान्सया पेरिस शहरया अलेक्सान्दे्र फ्राँस्वाँ दिबाइनं ( Alexandre–Francosis Debain) याःगु खः । तजाःगु मेचय् फ्यतुनाः निपा तुतिं पंखा संकाः निपा ल्हातं थायेगु थ्व हार्माेनियम धयागु पियानोया चिग्वःगु रुप खः । बँय् फ्यतुनाः छपा ल्हातं पंखा संकाः मेगु ल्हातं पर्दा तियाः थायेगु कथंया चिग्वःगु हार्माेनियम भारतया द्वारकानाथ घोषं विकास याःगु खः ।
थौैंकन्हय् नेपाः लगायत दक्षिण एशियाय् थुगु किसिमया हार्माेनियम हे यक्व छ्यलाबुलाय् खनेदु । लिपांगु इलय् यक्व ताजिया हार्माेनियमया विकास जुल । गथेकि छझ्वः जक रीड दुगु हार्माेनियम, तःगू रीडझ्वः दुगु हार्माेनियम, स्वरमण्डल दुगु हार्माेनियम, २२ गू श्रुतिया हार्माेनियम, स्केल हिले ज्यूगु हार्माेनियम आदि । सःया ल्याखं मिजं व मिसापिनिगु निंतिं सः ल्वयेक ‘मर्दाना’ व ‘जनाना’ धकाः नं निथी हार्माेनियम दु ।
यूरोपय् विकास जूगु हार्माेनियमया सः थौंकन्हय् अन स्वयां नेपाः लगायत दक्षिण एशियाया देसय्यक्व थ्वयाच्वंगु दु । भजनलिसें हिन्दुस्तानी शास्त्रीय संगीत, गजल, सूफी संगीत, कव्वाली, नाट्य संगीत आदि विधाय् हार्माेनियम मदयेकं मगाःगु बाजं जूगु दु धाःसां पाइ मखु । नेपाःया नेवाःतय्गु हरिभजन, धल्चा भजन, रास भजन, रामायण भजन, ज्ञानमाला भजन, मृदङ्ग भजन आदि भजनय् मे हालेत मू सूरबाजं हे हार्माेनियम खः । अथेहे नेपालय् शास्त्रीय संगीत व थीथी आधुनिक संगीतय् नं हार्माेनियमया छ्यलाबुला यक्वं खनेदु । बिस्कं कथंया सूरपद्धति दुगु परम्परागत नेवाः संगीतय् भ्त्रगब ित्झउभचबmभलत क्अबभि दुगु हार्माेनियम छ्यले मज्यू धाइपिं नं छथी संगीतज्ञपिं दु ।
नेपाःया विशिष्ट हार्बिनचि
नेपालय् विशिष्टकथं हार्माेनियम थाइम्ह वाद्य शिरोमणि गणेशलाल श्रेष्ठया नांजाः । वय्कलं छपाल्हाःतिं, निपाल्हाःतिं, न्ह्यःखतं, अःखतं, दनाः, द्यनाः, भ्वपुइकाः अनेक किसिमं चमत्कार थें हार्माेनियम थानादी । वय्कलं मिखां मखंसां थुकथं हार्माेनियम थानाः भारतया पण्डित विष्णु नारायण भातखण्डेयात नं प्रभावित यानादीगु खः ।्