भाजु देवबहादुर डंगोल बि.सं. १९९३ सालय् बौ दानबहादुर डंगोल व मां चिरिमैं डंगोलया कोखं जन्म जूगु खः । वय्कः थःगु बांबांलाःगु ज्यां ख्वना लागाया पर्याय जुयादीम्ह खः । वय्कः बूबलय् तसकं ल्यूने लानाच्वंगु ख्वना, वय्कलं हायेकादीगु चःतिया कारणं थौं सदां उर्बर ख्वना तयार जूगु दु । ख्वनायात शैक्षिक रुपं, धार्मिक सांस्कृतिक रुपं व आर्थिक रुपं सबल यायेगु निंतिं वय्कलं जीवंकाःछि हि–चःति हायेकादीगु दु ।
वय्कलं ख्वनाबासिया सक्रियताय् गन्धकुटी विहार दयेकादिल । ह्यूपाः व विकायिा निंतिं शिक्षा मदयेक मगाः धयागु खँ थुइकाः वय्कलं सतलय् चले जुयाच्वंगु श्री रुद्रायणी प्राथमिक विद्यालययात स्तरोन्नति यानादिल । अथेहे युवा प्रतिभा विद्या मन्दिर स्कूलयात नं बांलाकादिल । थ्व ज्याय् वय्कलं स्थानीय मनूतय्त सक्रिय यानाः उमिगु सहभागिता मुंकादीगु खः ।
बि. सं. २०२७/२८ साल पाखेया खँ खः, ख्वनाया थलाछीया ल्याय्म्हपिंसं पिकनिक वनेया निंतिं ध्यबा मुंकल । वय्कलं थ्व ध्यबां छगू संगठन दयेकेगु व समाज विकासय् व ध्यबा छ्यलेगु सल्लाह बियादिल । फलस्वरुप अनया ल्याय्म्हतय्सं ख्वनाया शिक्षा विकासया निंतिं २०३२ सालय् पुस्तकालय नीस्वनादिल । नां जुल– लिधंसा सफूधुकू । लिपा थ्वहे लिधंसा पासा पुचलय् हिलावन । वय्कलं थ्वहे पुचलय् च्वंपिं ल्याय्म्हतय् ग्वाहालिं खोनाय् शिक्षा, स्वास्थ्य, भाषा, लिपि र संस्कृति सम्बन्धी जनचेतना र विकासया ज्या न्ह्यःने यंकादिल ।
वय्कः दाफा भजनय् नं सक्रिय जुयादी । १४ दँ दुबलय् खिं बाजंया प्रशिक्षार्थी जुयादीम्ह वय्कलं २००७ सालय् भिं प्याखंयात ग्वाहालि यानादिल । २०१५ सालय् रामायण प्याखनय् जुजु दशरथ, २०१६ सालय् लवकुस नाटकय् बाल्मिकी ऋषिया भूमिका निर्वाह यानादिल ।
२०२२ सालय् मधुमालती नाटकय् सहायक गुरु जुयादिल । २०२७ सालय् श्रवण कुमार, २०२९ सालय् पाण्डव राजा, २०३६ सालय् भक्त प्रल्हाद व २०४१ सालय् कविर कुमार नाटकया गुरु जुयादिल धाःसा, २०४५ सालय् विश्वन्तर नाटक व २०५७ सालय् मधुमालती नाटकया मुख्य गुरु जुयादिल ।
नेपालभाषा मंकाः खलः येँ नं ने.सं.११०० निसें न्हूदँ न्यायेकेगु ग्वसा ग्वयेवं वय्कलं ख्वनाय् नं न्हूदँ न्यायेकेगु ज्या यानादिल । अथेहे नेपाल लिपि गुथि लिसे जानाः ख्वनाय् प्रचलित लिपि व रन्जना लिपि स्यनेज्या नं यानादिल । वय्कलं नेवाः देय् दबूया ग्वसालय् जुइगु थीथी ज्याझ्वलय् ख्वनायात नं सक्रिय यानादिलसा ज्यापु महागुथिइ नं वय्कः सक्रिय जुयादिल ।
भाजु देवबहादुर डंगोलया थज्याःगु हे योगदानयात लुमंकाः २०६३ सालय् ज्यापु महागुथिं, २०६८ सालय् लिधंसा पासा पुचलं, २०६८ सालय् श्री रुद्रायणी स्वर्ण जयन्ती समितिं, २०६९ सालय् नेवाः देय् दबूलिं व पीस गार्डेन सेकेन्डरी स्कूल आदिं वय्कःयात सम्मान याःगु खः । अथेहे वय्कःयात २०७० सालय् प्रेममोहन सिरपाः गुठीं सिरपाः ब्यूगु खःसा २०७० सालय् ज्यापु महागुथिं हनेगु ज्या याःगु खः । २०७२ सालय् राष्ट्रिय बौद्ध पुरस्कार व २०७४ सालय् धर्म विजय पदकं सम्मान याःगु जुल । ख्वनायात समृद्ध यायेगुलिइ सदां न्ह्यचिलादीम्ह भाजु देवबहादुर बि.सं.२०७७ कार्तिकय् कोरोनाया ल्वचं दिवंगत जुयादिल ।