डा. केशरीलक्ष्मी मानन्धर

बौ ज्योतिरत्न तुलाधर व मां बेतीलक्ष्मी तुलाधरया कोखं ने.सं. १०५९ श्रावण शुक्ल १३ कुन्हु असं त्वालय् डा. केशरीलक्ष्मी मानन्धरया जन्म जूगु खः । वय्‌कःया मां मचाबलय् हे मदुगुलिं वय्‌कः पाजु कविकेशरी चित्तधर हृदय तथा तःमां मोतिलक्ष्मी (मांया तता) उपासिकाया संरक्षकत्वय् हुर्के जूम्ह खः । डा. केशरीलक्ष्मी नेपाःया मिसापिं मध्ये विज्ञान विषयय् (माक्रोलोजी) स विद्यावारिधी यानादीम्ह न्हापांम्ह मय्‌जु खः । छम्ह विज्ञानया अध्ययता खया नं साहित्यिक माहोल दुगु चित्तधर थेंज्याःम्ह पाजु, मोतिलक्ष्मी थेंज्याःम्ह तःमांया मुलय् हुर्के जूम्ह केशरीलक्ष्मीया नेपालभाषा साहित्यप्रतिया लगाव विद्यार्थीकालं निसें हे दुगु खः । स्कूलय् ब्वना च्वनादीबलय् वय्‌कलं पाजु चित्तधरं च्वयातःगु रचनायात बांलाक कापीइ सारे यानाबीगु व थम्हं नं निबन्ध, कविता आदि च्वयाः साहित्य सम्मेलनय् ब्वनेगु यानादीगु खः ।

नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् कविता व निबन्धपाखे च्वसा न्ह्याकादीम्ह मानन्धर मय्‌जुया दकलय् न्हापां पिदंगु कृति उमङ्ग कविता (धर्मोदय, १३०, ने.सं. १०७८) खः । अःपुगु व न्ह्याइपुगु भाय् छ्यलाः थःपिंसं धायेमाःगु खँयात पूवंक व त्याजिक धायेफुम्ह च्वमितय् दथुइ थ्वय्‌कः मय्‌जु छम्ह नं खः । अन्तर हाइस्कूल नेपालभाषा साहित्य सम्मेलनय् तःकः हे सिरपाः त्याकादीम्ह डा. मानन्धरया न्हापांगु सफू चतुमधु ने.सं. १११६ मिलापुन्ही कुन्हु पिदंगु खः । थ्व सफुलिइ वय्‌कः मय्‌जुं प्यंगू विधा – कविता, निबन्ध, यात्रा संस्मरण व विज्ञान विषयय् अनुसन्धानमुलक च्वसु नं दुथ्याकादीगु दु । लिपा थ्वय्‌कलं म्हुकं व मेमेगु विषयया तःपु वैज्ञानिक लेख पिकयादीगु दु ।

मय्‌जु केशरीलक्ष्मीं थः सन्तान मदुपिं पाजु चित्तधर व तःमां मोतिलक्ष्मीपिंत थः हे धाथेंम्ह सन्तान जुयाः वय्‌कःपिनिगु ज्याथ–ज्याथीया इलय् सेवा सुश्रषा यायेगु जक मखु वय्‌कःपिं मदयेधुंकाः नं वय्‌कःपिंत अमर यानातयेगु महत्वपूर्ण ज्या यानादिल । तःमां मोतिलक्ष्मीया नामं मोतिलक्ष्मी सिरपाः व पाजु चित्तधरया सालिक कालिमाटीइ स्थापना यायेगु व चित्तधर संग्रहालय स्वनेगु ज्याय् तःधंगु ग्वाहालि यानादीगु दु । अथेहे तःमां मोतिलक्ष्मी मदयेधुंकाः नं तःदँ तक मय्‌जु मानन्धरं नेपालभाषा परिषद्या कोषाध्यक्ष जुयाः परिषद्यात न्ह्याकादीगु दिलसा नेपालभाषा परिषद्या संरक्षण सम्बद्र्धनया ज्याय् नं अभिभावकीय भूमिका निर्वाह यानादिल ।

Author: Sanil Sthapit on July 17, 2025
Category: भाषा, लिपि व साहित्य
Tags: , , , , , ,

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles