मदनसेन बज्राचार्य

मां चम्पादेवी बज्राचार्य व बौ सप्तरत्न बज्राचार्यया कोखं येँया रत्नकीर्ति महाविहार, मखं बहालय् ने.सं. १०७३ भाद्र शुक्ल दशमि कुन्हु (२०१० आश्विन १ गते) भाजु मदनसेन बज्राचार्यया जन्म जूगु खः । लोकसाहित्य विषय कयाः स्नातकोत्तर यानादीम्ह थ्वय्‌कः नेपालभाषाया प्राध्यापकया नापं नेवाः लोकबाखं तथा लोकम्येया छम्ह अनुसन्धाताया, विश्लेषक नं खः । थ्वय्‌कलं लोकसाहित्यया ख्यलय् नेपालभाषाया अग्रज लोकसाहित्यविद्पिं — प्रेमबहादुर कसाः (ने.सं. ११०९), सत्यमोहन जोशी (ने.सं. १११४), करुणाकर वैद्य (ने.सं. ११०९), मानदास तुलाधर (ने.सं. १११०) व लोक गायक लोकरत्न तुलाधर (ने.सं. ११०९) पिनिगु जीवनी सम्बन्धी सफू च्वयादीगु दु । लोकबाखंया अध्ययनया क्रमय् वय्‌कलं येँ, यल, ख्वप व किपुपाखें सलंसःपु बाखं मुनाः प्रकाशित यानादीगु दुसा छुंछुंया अध्ययन विश्लेषण जुयाः लेखत पिदंगु दु ।

भाजु मदनसेन बज्राचार्य ब्रजयान बुद्धधर्मया नं अध्ययता खः । थ्वय्‌कलं दे आचार्य गुथिया परम्परा व आवश्यकता (ने.सं. १११९/२०५५) नांगु सफू नं च्वयादीगु दु, गुगु सफू नेपाःया मौलिक वज्रयान बौद्ध धर्मया संरक्षक पुरोहित बज्राचार्यपिनिगु देआचार्य गुथिया ऐतिहासिक धार्मिक, सांस्कृतिक परम्परायात न्ह्यब्वयातःगु नेपालभाषाया न्हापांगु सफू खः । थ्व सफू बाहेक वय्‌कःया बज्रयानी चर्चा म्ये, बज्रयानी प्यंम्हथां आदि सम्बन्धी तःपु अनुसन्धानात्मक च्वसुत नं थीथी पत्रपत्रिकाय् पिदंगु दु । थ्वय्‌कःया नेवाः बौद्ध संस्कृति दुने छगू बिस्कंगु विशेषता दुगु नेपाःगाःया नेवाः बौद्ध संस्कृतिइ लोकबाजा (वि.सं. २०७७) नांगु सफू नं प्रकाशित जूगु दु ।

थुकथं थ्वय्‌कलं झिंछगू कृति प्रकाशित यानादीगु नेपाःया लोकबाजा (ने.सं. ११११), सत्यमोहन जोशीया च्वखँ मुना, नेवाः व नेवाः लोकसाहित्य (ने.सं. १११४), सम्य्क सम्बोधि लाभ (ने.सं. ११२५), भीम, देव व महारथारोहण पूजाविधि क्रिया (ने.सं. ११२९), मू कुमारी, मूलश्री महाविहार व विहारया कुमारी प्रथा (वि.सं. २०७६) यानाः झिंनिगू सफू सम्पादन यानादी धुंकूगु दु । अथेहे थ्वय्‌कःया सम्पादनय् थीथी पत्रिका गथे— नेपाल ऋतु पौ (ने.सं. ११२१–११३३), लोकसाहित्य (पत्रिका) (२०७३ वि.सं.), लुमन्ति (ने.सं. ११२९), पलेस्वां दँपौ आदि पिदंगु दु ।

थथे हे थ्वय्‌कलं थीथी संस्था गथे — लोकसाहित्य परिषद् (वि.सं. २०४१), रत्नकीर्ति महाविहार संघ, मखं (वि.सं. २०५०), नेवाः स्यनामि दबू (वि.सं. २०६५), नेपालभाषा स्यनेज्याकुथि आदिइ गनं संस्थापक दुजः गनं सचिव, गनं न्वकु गनं नायः आदि जुयाः नं ज्या यानादीगु दु । थथे थीथी संस्थाय् बाहेक इलय्‌‌ब्यलय् नेपालभाषा साहित्य ख्यःया थीथी व्यक्तित्वपिंत हनीगु ज्याझ्व गथे— प्रेमबहादुर कसाः अभिनन्दन समारोह समिति, मोतिलक्ष्मी उपासिका अभिनन्दन समारोह समिति, सत्यमोहन जोशी हनेज्या ग्वसाः खलः आदिइ नं छ्याञ्जे जुया सफलपूर्वक ज्या क्वचायेकादीगु दु ।

थुकथं थ्वय्‌कःया ज्याया कदर स्वरुप थ्वय्‌कःयात थीथी संस्थां पाखे थीथी सिरपाः, पदक व हनापौ लःल्हाःगु दु । गुगु थथे दु —ने.सं. ११३९ य् करुणाकर सिरपाः, वि.सं. २०७३ य् सत्यमोहन जोशी शताब्दी पदक, शिक्षा पुरस्कार (वि.सं. २०५७) । अथेहे परम्परागत बाजा संरक्षण उपभोक्ता समितिं (ने.सं. ११३९/वि.सं. २०७६) हनापौ देछाःगु खःसा, नेपालभाषा स्नातक स्तरया नेवाः विद्यार्थी युनियनं ने.सं. ११४० य्हनापौ लःल्हाःगु खः ।

Author: Sanil Sthapit on July 14, 2025
Category: भाषा, लिपि व साहित्य
Tags: , , , , , ,

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Last articles