नेवाः समाजय्‌ अलप जुइफुपिं जीवतय्‌गु नं कल्पना यानातःगु दु । थज्याःपिं जीवत नं थीथी कथंयापिं दु । थुपिं मध्ये गुलिं मनूतय्‌त ख्या जक ख्याः वइपिं दइ । गुलिसिनं धाःसा पुनाहयेगु व दुःख बीगु नं याइ धयागु आमधारणा दु ।

गुलिखे थज्याःपिं जीवत अप्राकृतिक मरण व पाप यानावःगु फलं सिनाः सुगति प्राप्त याये मफयाः बाध्यतावश थीथी कथंया रुप धारण यानाः सास्ति नयाच्वपिं नं दु धयागु विश्वास यानातःगु दु ।

अगति

अकालं सीपिनि चाःहिलाच्वंगु आत्मा । गति मदयाः उखेंथुखें जुइ । आकृति खं थें जुइ । धायेवं अलप जुइ । छेँय्‌ म्वाःमि मदुगु गतिविधि यानाः हायेकेगु याइ ।

कवं

म्ह छम्हं क्वँय्‌या क्वँय्‌ जक दुम्ह जीव । बपि ताःताः जुइ । मिखा ह्वःजक दइ । म्हुतुइ म्ये नं दइमखु । हालीबलय्‌ तिसः जुइ । गंछिं द्यःप्याखनय्‌ द्यःपिनि लिउ लिउ जुइ ।

कुकचा ख्याः

झाःपाः दुगु द्यां व द्वंब्वलय्‌ च्वनीपिं जीव । कुछि कुत्याति धिकः जुइ । ख्वाःपाः चिकीचापाः व ह्याउँसे च्याःगु थें जुइ । छ्यंनय्‌ ह्याउँसे सीसे च्वंगु झ्यापाझ्यापा सँ दइ । तिंन्हिनय्‌ पिहां वइ । प्रत्यक्ष खनेदइ ।

बुँइ ज्या यानाच्वनीबलय्‌ इमिसं नं ज्याभः कयाः ज्या याःवइ । गतिलाक याइ मखु । यायेमते धाःसां खँ न्यनी मखु । मा स्यंकी धकाः ख्यालं ख्यालंया ज्याभः जक बी ।

 तिंन्हिन फःपुइथें जुल धायेवं कुक कुक…कुक कुक हालाः न्ह्य न्ह्य पनाः झ्वःलाक च्वनी । बजि तयाबिल धायेवं नयाः झालय्‌ दुहां वनाः अलप जुइ । थुमित ‘कुक बजि लुकु लुकु’ नं धाइ ।

कांचोबायू

मन्त्र यानाः त्वःतातइगु बायू । महिताःतय्‌थाय्‌ त्वःतेगु याइ । सुं मदुथाय्‌ च्वनाः म्वाःमदुगु यानाः छेँजःपिंत ख्याइ । आकृति धाःसा छुं खनीमखु ।

किचकन्या

ग्वालिं न्ह्यस्वः पालिं लिस्वःम्ह कन्या । नच्चा ल्यासेचाम्ह जुइ । बांलासे च्वनी । शुद्ध चान्हय्‌ पिहां वइ । मनूतय्‌त मायाजालय्‌ क्यंकेगु याइ ।

ख्याः

लाया ला जकम्ह जीव । सँ झ्यापाझ्यापा दइ । थीबलय्‌ नाइसे च्वनी । खापाभुलिं दुहां पिहां जुइफइ । धनप्वः पाछायाः लक्ष्मीद्यःया नापनापं जुइ । धुकुतिइ च्वनी । गंछि प्याखनय्‌ ख्याः तुलीगु व द्यःपिनि लिउलिउ जुइगु याइ ।

छ्वास अजिमा

छ्वासय्‌ च्वनीम्ह अजिमा । बुरिचाम्ह जुइ । मतू तयाः किकिंपा छुनातइ । छवासय्‌ वानातःगु फोहरया द्यःने च्वनाच्वनी । कोप जुयाः पुनाहल धायेवं मनूतय्‌गु ज्यान तकं वनी धाइ ।

छेपु (छिपः)

छक्वलं निम्ह ताहा नइम्ह जीव । छेपु लीबलय्‌ छक्वलं निम्ह ताहा लिइ । द्यःछेँ व देगःया लुखाफुसय्‌ तोरणय्‌ तयातइ । छुं कथंया अपशकुन दुने मवंकेत पाः च्वनाच्वनी ।

तुयूम्ह ख्याः

लक्षणम्ह ख्याः । म्ह छम्हं तुयुगु सँ दइ । भुवा थें नाइसे च्वनी । सुयातं ख्याइमखु । धनप्वः पाछायाः लक्षणं लीगु छेँय्‌ जक च्वनी । धनसम्पति यक्व मुंके फयेकाबी ।

तुँ हालीगु

लखय्‌ दुनाः सीपिनि आत्मा हालीगु । शुद्ध चान्हय्‌ हाली । सः तिस्सः जुइ । उहुहु…. इहिहिहि….या सः वःथें जुइक हाली । ताउत तक थ्वयाच्वनी । दुखकष्ट जुल धायेवं हालेगु याइ ।

दंकिनी

थीथी कथंया रुप धारण यायेफुम्ह राक्षसनी । ग्यानापुसे च्वंगु रुप जुयाः मांसाहारी जुइ । मनूतय्‌त मायाजालय्‌ क्यंकी ।

धापलां ख्याः

ग्वारामाराचिंक लं फिनातइम्ह ख्याः । तग्वारा व तःधिकः खनेदइ । थाय्‌ पंक दनाच्वनी । सुयां ह्वालुक तपाःगु लं फिनाः क्वथ्यंक वयेकाच्वन धायेवं धापलांख्याः थें च्वं धायेगु याइ ।

धिकय्‌ग्वारा ख्याः

स्वये हे ग्वाज्यां च्वंम्ह ख्याः । धिकचं भुनातःम्ह थें च्वनी । फोहरि खनेदइ । फोहरि थें च्वंक गूगु वसः पुनातल धायेव धिकय्‌ग्वारा ख्याः थें च्वं धायेगु चलन दु ।

नांस्यू ख्याः

चान्हय्‌ चान्हय्‌ सःतः वइम्ह ख्याः । छेँय्‌ च्वनाच्वंपिनिगु नां स्यूम्ह जुइ । क्वलं अप्वः निकः सःती मखु । सःतल धकाः स्वःवंसा सुं खनीमखु । चान्हय्‌ सुनानं सःतीबलय्‌ नांस्यू ख्याकं सःतूगु भाःपियाः छकः सःतेवं ताःसां हं धायेगु याइमखु ।

पिसाच

पापित सिनाः उखेंथुखें जुयाच्वनीगु आत्मा । प्रतक्ष रुपं प्रकट जुइ फइमखु । दुखया सः पिकयाः कन्ना चाइपुस्ये च्वंक हाली । सः धाःसा सुनानं पां थुइमखु ।

प्रेत

पाप कर्म यानाः सीपिनिगु आत्मा । पापित सित धायेव प्रेत जुयाः नरकय्‌ वनी । साप दुःखकष्ट जुइ । छेँजःपिंसं पुजापाठ यानाः प्रेत योनिं मुक्त यायेगु याइ ।

बाःह्राःख्याः

बाःह्राःख्याः निगू कथंयापिं दइ । बाःह्राः तयातःम्ह मचायात पासाकथं तइम्ह कतांमरियात नं बाःह्राःख्याः धाइ । थ्वयात ग्वाखंप्वालय्‌ तयातइ । मचायात नकीगु दक्वं न्हापालाक वयात निं तइ । बाःह्राः पिकाइकुन्हु सुथन्हापां चागःया लिसें छ्वासय्‌ वायेयंकी । बाःह्राः तयातइबलय्‌ छुं जुयाः बाःह्राःमचा सिनाः अगति जुयाः दइम्ह ख्याःयात नं बाःह्राःख्याः हे धाइ । बाःह्राः च्वंच्वनीबलय्‌ छु छु याइ व व हे यानाच्वनी । सीम्ह मचाया रुप धाःसा जुइमखु । खितिक्क जुल धायेव अलप जुइ ।

बेताः

लँय्‌ वने मछिंक बेथां ग्वारातुलाच्वनीम्ह जीव । मिजंम्ह जुइ । द्यः गमय्‌ दइ । लँय्‌ वने मछिंक सुं नं ग्वारातुलाच्वन धायेव बेताः च्वं थें च्वन धायेगु चलन दु ।

ब्वसल

द्यःपिनिम्ह धयातःम्ह सल । पपू दइ । ब्वयावने फइ । थुपिं वइबलय्‌ थीथी कथंया सः वइ । गबलें घंघला सः वयेकावइ । गबलें सिखः लुयावःथेंया सः वयेकावइ । मब्वसे वइबलय्‌ पालिख्वःया सः वयेकी । इष्टदेव कथं हनातःपिं भक्तजनतय्‌गु लागा दुने चाःहुलेगु याइ ।

थुकियात द्यःपिंसं रक्षा याःवःगु कथं काइ । अथे वइबलय्‌ सुनानं स्वये मजिउ धाइ । वःगु चाःपिंसं झ्याः चायेकाः मस्वःसां ह्वतं हितं धाःसा स्वयेगु याइ । सिंहसार्थ बाहुया बाखनय्‌ ब्वसलया तःधंगु भूमिका ब्वयातःगु दु । सलयात न्हिनय्‌ गनं गनं चाःहीकल चान्हय्‌ त्वःताहइबलय्‌ अनं अनं जक चाःहिलीगु बानि दु ।

भकुंग्वारा ख्याः

भकुंग्वारा थें गुल्ल गुल्ल तुलीम्ह ख्याः । खिउँथाय्‌ वइ । छक्वलं भकुंग्वारा थें ग्वाराचिनी । तुतिइ ततःमतः क्यंकाः ख्याः यायेगु याइ ।

भूत

यक्व नयेफुम्ह व थीथीकथं रुप हिलेफुम्ह जीव । दुवातय्‌ च्वंच्वनी । पुना हयेगु याइ । खनेदइ मखु । बौ तयेहःगु नइ । गथांमुगःबलय्‌ हि, च्वकाबजि आदि दुगु बौ तयाः थुमित नकेगु याइ ।

भुवाः/भुज्याः

थातं च्वनाच्वनीम्ह जीव । द्वंब्वः, बुंगाः, ख्यः आदि थासय्‌ च्वंच्वनी । तातापाक वनीमखु । न्ह्याबलें छथाय्‌ जक च्वंच्वनीम्हेसित भुवाः धाइगु चलन दु ।

मिप्वाःलाखे

छ्यनय्‌ मि च्याकाः जुइम्ह लाखे । खिउँबलय्‌ जक खनी । सीपिं जीवत व क्वँय्‌ ल्हाकातःथाय्‌ झाःपाः दुगु धः सिथय्‌, खुसि धिकय्‌ व सुंसांदंगु ख्यलय्‌ दइ । तिंतिंन्हुयाः प्याखं हू थें यानाः उखेंथुखें जुइ ।

मुर्कता

छ्यं मदुम्ह ख्याः । पालाः फांसि बिउपिनि अगति मुर्कता जुइ । थुमि मिखा छातिइ दइ । तप्यंक जक न्यासि जुइ । थुमिसं पुनाहल धायेव गःपः स्याइ ।

लँपं ख्याः

लँ तंकाबीम्ह ख्याः । छखे वने धकाः वंसा मेखे लाकाबी । चकं थासय्‌ च्वनाः थथे यायेगु याइ । पनाच्वंगु खनीमखु । छुं नं ज्या यायेबलय्‌ ज्या याके मबीम्हेसित नं लँपं ख्याः धायेगु याइ ।

लसिं

लाखेया माजात । सँ झ्यापाझ्यापा दइ । कुप्प हे सुंक मच्वंसे सनाजुइ । सुनानं छुं धाल धायेवं दिगिदिगि खाइ । तिंतिंन्हुयाः सनाजुइपिं मिस्तय्‌त नं लसिं थें जुल धाइ ।

लाखे

लसिंया बाजात । छ्यं छगलं ह्याउँसे च्वंगु झ्यापाझ्यापा सँ दइ । ख्वाः तपाः व ग्वारामारा जुइ । म्हुतुया जःखः निपु धंवा दइ । ल्हाः ब्वयेकाः तिंतिंन्हुयाः सनाजुइ । स्वये हे ग्यानापुसे च्वनी । नेवाः संस्कृतिइ आजु कथं मानय्‌ याइ । यँयाःपुन्हिबलय्‌ लाखे प्याखं हुइकेगु याइ ।

सर्गःपाःताः छस्वाम्ह ख्याः

तःधिकःम्ह ख्याः । सर्गतय्‌ थिउम्ह थें खनेदइ । दुवातय्‌ व सुंसांदंगु ख्यलय्‌ दनाच्वनेगु याइ । अलप जुइफइ । थ्व दइबलय्‌ वयाथासं वनेगु याये मजिउ ।

सीक

सीम्हेसिया आकृति । रुप यच्चुसे च्वनीमखु । किपालु थें जक जुइ । छेँया माया दयाच्वंकं सित धायेव वयेगु याइ । अथे वःगु खन धायेव वया नामं पाठपुजा यानाबी ।

हाकुम्ह ख्याः

सँ हाज्याहाज्या दुम्ह ख्याः । सँ हाकुसे नाइसे च्वनी । ग्वारामारा चिनी । द्यः प्याखनय्‌ द्यःपिनि नापनापं जुइ । ख्याः तुलेगु नं याइ । ख्याः तुलीगु स्वयेबलय्‌ न्ह्यइपुसे च्वनी ।

अशोक तुलाधर वासःया ख्यलय्‌ ज्या याना च्वनादीम्ह छम्ह म्येहालामि खः । थ्वय्‌कःया जन्म येँया न्यतय्‌ ने.सं. १०७६ चिल्लाथ्वः चतुर्दसि, आइतबारखुन्हु जूगु खः । थ्वय्‌कःया बाः जीतरत्न तुलाधर व मां मञ्जुरी तुलाधर खः । थ्वय्‌कःया अम्बिका तुलाधरनापं वि.सं.२०३६ सालपाखे इहिपाः जूगु खः । थ्वय्‌कःपिनि काय्‌ निम्ह दु ।छेँजःपिं नं संगीत ख्यलय्‌ मन क्वसाःपिं जुयाः थ्वय्‌कःयात थ्व ख्यलय्‌ वयेत छुं थाकु मजुल । थ्वय्‌कलं येँया क्षेत्रपाटीइ च्वंगु जे.पि. स्कूलय्‌ ब्वनाः अनं हे वि.सं. २०२८ सालपाखे एस.एल.सी. बियादीगु खः । थ्व हे जःखः अन ब्वब्वं हे थ्वय्‌कः संगीत ख्यलय्‌ दुहां झाःम्ह खः । थ्वय्‌कलं छुं ई झ्वःछेँया छगू संगीत पाठशालाय्‌ नं संगीत सयेकादीगु खः । तर थ्वय्‌कलं थः संगीत गुरुकथं हुतराज शर्मा व प्रेमध्वज प्रधानयात नालादी ।
थ्वय्‌कलं वि.सं. २०२८ सालपाखे रेडियो नेपालपाखें स्वर परीक्षा ताःलाकादीगु खः । लिपा अन हे जूगु छगू संगीत प्रतियोगिताय्‌ राष्ट्रिय म्ये हालाः न्हाप सिरपाः नं त्याकादीगु दु । थ्व हे दँय्‌ अन थ्वय्‌कलं दकलय्‌ न्हापां हालादीगु नेवाःम्ये ‘आः वइगु बुधबाः यःमैं, लः त्वनेगु करुवा यःमैं’ खः । लोक लसय्‌ हालादीगु थुगु लोकंह्वाःगु म्ये मुनादीपिं राजु तुलाधर व ईश्वरमान प्रधान खः । थ्व लिसें रेडियो नेपालय्‌ मेमेगु नं नेवाःम्ये हालादीगु दु ।
क्याम्पस ब्वनाच्वंगु इलय्‌ अंग्रेजी म्ये हालेगु यानादीसां नेवाः सांगीतिक दबुली नेवाः म्ये हे हालेगु यानादी । थ्वय्‌कलं थीथी थासय्‌ जूगु सांगीतिक ज्याझ्वलय्‌ नं याना मुक्कं नीपुति नेवाः म्ये हालादीगु दु । उकी मध्यय्‌ ‘लाल’या च्वसाय्‌, प्रेमध्वज प्रधानया लसय्‌ ‘जिगु जीवनया यःम्ह पासा’ व असीम प्रधानया लसय्‌ ‘गुलि ख्वयेकेगु अय्‌ निर्दयी मतिना’ खः ।

कामना प्रकाशनया संस्थापक अशोकमान सिंह नांजाःम्ह चित्र कलाकार खः । वय्कःया जन्म ने.सं. १०७५ अनलागाः सप्तमि, बसुबारखुन्हु पाल्पा तानसेनय् अबु हरिप्रसाद सिंह व मां जानकी सिंहया कोखं जूगु खः । वि.सं. २०२९ व २०३५ य् एकल चित्रकला प्रदर्शनी यानादीम्ह वय्कलं थ्व लिपा मंकाःकथं तःगू चित्रकला प्रदर्शनीइ ब्वति कयादी धुंकूगु दु । वय्कः वि.सं. २०५५ य् भूषण पत्रकारिता पुरस्कार, २०५६ प्रहरी प्रकाशन पुरस्कार, २०५९ य् नूरगंगा प्रतिभा पुरस्कारपाखें सम्मानित जुयादीगु दु ।

अष्टबरसिं शाक्य परम्परागत च्वज्या व अन्न फ्रेमय् तिकाः दयेकेगु कलाया छम्ह ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । ने.सं. १०५३ माघकुन्हु बौ स्व. बेखानरसिं शाक्य व मां प्रेममाया शाक्यया कोखं येँ, इतुम्बहालय् जन्म जूगु खः ।
स्व. आनन्दमुनि शाक्यया प्रेरणाकथं ने.सं. १०६८ दँय् कलाकारिता ख्यलय् ज्या न्ह्याकादीगु खः ।
वय्कःया कलाया बिषेशताकथं सिँया फ्रेमय् थी थी कथंया अन्न तिकाः थाय्बाय्, देगः व बिशेष मनूतय्गु पोटे«ट तयार यायेगु नापं परम्परागत शैलिं प्राकृतिक लः रंग छ्यलाः पौभाः, थी थी थाय्बाय् नापं द्यःपिनिगु चित्र च्वयेगु ज्या यानादी । कला ब्वज्या— ललितपुर आदर्शकला प्रदर्शनी (२००८) न्ह्यथने बहःगु कृति— १) थी थी जातया वा व अन्नपाखें १४ ह १८ इञ्चया स्व. महात्मा गान्धीया पोटे«ट तयार यानाः तत्कालिन भारतया प्रधानमन्त्री जवाहरलाल नेहरू नेपाः भ्रमणय् वःगु झ्वलय् उपहार लःल्हाःगु २) राष्ट्रिय संग्रहालयस दुगु श्री ५ महेन्द्रया पोटे«ट निर्माण । सिरपाः— प्रथम श्रेणी प्रशंसा पत्र, ललितपुर आदर्शकला प्रदर्शनी । मान पदक तक्मा— गोरखा दक्षिणबाहु व थी थी हनापौ (चतुर्थ)

नेपालय् दक्कलय् न्हापां भारत कलकत्ता विश्वविद्यालयपाखें औपचारिक शिक्षाया माध्यमं वा स्याःगु ल्वय्या विशेषज्ञ जूम्ह खः– अष्टमान राजभण्डारी । चन्द्रशम्सेर प्रधानमन्त्री जुयाच्वंगु इलय् विशेष यानाः दरवार दुनेयापिं मनूतय्त वा स्याःगु समस्या जुइबलय्या निंतिं थःगु नीजि चिकित्सककथं थ्वय्कःयात लजगाः बियातःगु खः ।
येँय् नःघःत्वाःया भनिं खलःया काय्मचा वय्कलं चिकित्सककथं ब्वना वयेधुंकाः येँय् थाय्मदु त्वालय् देसय् दक्कलय् न्हापांगु वा स्याःगु वासः यायेगु क्लिनिक चायेकूगु खः । अले थन हे मनूतय् न्हूगु वा हिलेमाःसा उकिया नं प्रवन्ध याःगु खः । लिपा अष्टमानया प्रशिक्षणय् नःघःया भनिं खलःया आपालं काय्मस्त वा दयेकेगु ज्ञानपाखे निपूण जुल । थुकिया लिच्वःकथं थाय्मदु व नघःत्वाः वा दयेकेगु व वासः यायेगु छगू केन्द्र जूगु जुल ।

मां रत्नकुमारी व अबु हिरारत्न बज्राचार्यया तःधिकःम्ह काय्या रुपय्‌ ने.सं. १०५० कौलागाः दुतिया, बसुबारखुन्हु रत्नकीर्ति महाविहार, मखंबहालय्‌ वय्‌कःया जन्म जूगु खः । सामान्य शिक्षा कयाः सरकारी जागिर नयाच्वंम्ह थ्वय्‌कःया मू लजगाः धयागु बज्रयानी परम्पराकथं जजमानि पुजाआजा हे जुल । थ्वय्‌कः ११ दँ दुबलय्‌निसें वज्रयानीया मूवंगु पुजा छत्रिसात्मक, सिन्दूरात्मक चक्रपुजा आदि सम्बन्धी द्यःपिं जुयाः चर्यानृत्य यानाः थःगु नृत्यकला ब्वयादीगु जुल । थ्वय्‌कः बज्रयानी परम्परागत दीक्षा व चर्यामेया नं गुरु खः । रत्नकीर्ति महाविहारया तुतःगुथि अन्तर्गतया क्वताखिं (पञ्चताल बाजा) बाजाया छम्ह गुरु नं खः । थ्वय्‌कःया नेतृत्वय्‌ विहारय्‌ गुंला लच्छियंकं व इलय्‌ ब्यलय्‌ तुतः (स्तोत्रपाठ)या ज्याय्‌ नेतृत्व यानादी । वय्‌कःया सःया थें ज्याःगु मिथास झिंच्यागू विहारय्‌ सुयां नं मदु धाइ ।
मणिसिंह महाविहार संरक्षण तथा सुधार समितिया ग्वसालय्‌ चर्या गीत स्यनेगु ज्याय्‌ प्रशिक्षक जुयाः प्रशिक्षित यानाबिज्यात । वय्‌कलं चर्यामे स्यनेज्याया निंतिं थीथी सम्मान व कदरपत्र कयादीगु दु । २०५१ सालय्‌ महासम्बर चक्रपुजाय्‌ सम्मानित जुयादिलसा वि.सं. २०५३ सालं बज्राचार्य संरक्षण गुथिपाखें चर्यागीत प्रशिक्षणया ज्या ताःलाका दीगुलिं वहःया चुल्या न्ह्याकाः सम्मानित यात । वि.सं. २०५६ सालय्‌ मणिसिंह महाविहारय्‌ जूगु चर्यागीत प्रशिक्षण पूवंकूगुलिं वहःया बेतालि, चुल्या, दोसल्ला लःल्हानाः हनेज्या जुल ।

चित्रकलाकार अष्टवरसिंह शाक्यया जन्म ने.सं. १०५३ सिल्लाथ्वः अस्तमि, बसुबारकुन्हु येँया यतखा त्वालय् अबु बखतवरसिंह शाक्य व मां बालकुमारी शाक्यया कोखं जूगु खः । वय्कलं वि. सं. २०११ सालनिसें कला साधना डिजाइनपाखें न्ह्याकादीगु खः । वि.सं. २०१६ सालय् नेपाः झाःम्ह भारतीय प्रधानमन्त्री जवाहरलाल नेहरूयात वय्कलं वाग्वः छ्यलाः दयेकूगु महात्मा गान्धीया ख्वाःया तस्वीर लःल्हाना दिल ।
वय्कलं सुकां थानाः जुजु महेन्द्रया ख्वाःया तस्वीर, भगवान बुद्ध लुम्बिनी वनयात्रा यानाच्वंगु लः रङ्गया चित्र च्वयाः नेपाः झायादीपिं राष्ट्र प्रमुखपिन्त द्वहलपा लःल्हाना दिल । वय्कःया कला चीन, वर्मा, थाइल्याण्ड, जापान, श्रीलंका, भारत देसय् संग्रहित जुयाच्वंगु दु । वि.सं. २००८ सालय् ललितपुर आदर्श कला प्रदर्शनीइ वय्कलं लः रङ्ग चित्रय् न्हापांगु सिरपाः त्याकादीगु खः ।
वय्कःयात प्रबल गोरखा दक्षिणबाहु चौथो, प्रख्यात त्रिशक्ति पट्ट चौथा, प्रदीप्त वीरेन्द्र प्रजातन्त्र भाष्कर चौथा पदकं विभूषित याःगु दु । वय्कः ने.सं. ११२५ बछलागाः तृतिया, बसुबार स्वर्गारोहण जुयादिल ।

कुम्हः प्याखं मोहनिबलय्‌ येँय्‌ लाय्‌कूया तलेजु माजु देगलं कुहां व थहां बिज्याइबलय्‌ हुइकीगु द्यःप्याखं खः । थ्व प्याखं मुख्य यानाः कौलाथ्वः सप्तमि व दसमिकुन्हु येँ लाय्‌कूया त्रिशुल चुकया दबुलिइ हुइकी । दशमीकुन्हु बहनी तलेजुया आचाःजुपिनिगु पायाःलिसे कुम्हः नं नापं चाःहिले माः । कौलाथ्वः पुन्हिकुन्हु येँ असंया दबुलिइ कुम्हः प्याखं हुइकाः दबुलिं क्वफायेगु यानाः कुम्हः प्याखं क्वचाइ ।
मोहनिबलय्‌ तलेजु माजुयात देगलं क्वत हयाः मूचुकया आगमय्‌ बिज्याकेगु झ्वलय्‌ सप्तमिकुन्हु व थहांबिज्याकीबलय्‌ दसमिकुन्हु वसप्वल तलेजु माजुयात आकाश, पृथ्वी व पातालं वयेफुगु विघ्नपाखें बज्रयानया शक्तिं रक्षा यायेत थ्व प्याखं हुइकीगु खः ।
थुगु प्याखंया प्याखंम्वः कुम्हःयात रत्नकेतु बोधिसत्व व दैत्ययात चन्द्रकेतु बोधिसत्वकथं काइ । कुम्हलं धुनष वाण ज्वनाः प्याखं हुलेगु झ्वलय्‌ तलेजु माजुयात सर्गतं वयेफुगु भयपाखें रक्षा याना बिज्याइ धयागु मान्यता दु । अथेहे दैत्यं खड्ग ज्वनाः प्याखं हुलेगु झ्वलय्‌ पृथ्वी व पातालं वयेफुगु भयपाखें रक्षा याना बिज्याइ धयागु मान्यता दु ।
क्वताः, पँय्‌ताः व ताःया धून व म्ये हालाः हुइकीगु कुम्हः प्याखनय्‌ कुम्हः व दैत्य निम्ह प्याखंम्वः दइ । कुम्हः जुइम्ह मिजंमचा असंया तुलाधर बाय्‌ जनबहाःया कंसकारपाखें ल्यइसा दैत्य ॐ बहाःया शाक्य मिजंमचा जुइ । थ्व प्याखनय्‌ क्वताः व ताःया तालय्‌ प्यम्हसिनं पँय्‌ताः पुइमाः, म्ये नं हालेमाः । कुम्हः प्याखं स्यनेगु, म्ये हालेगु व ताः थायेगु भाला येँ तःछेबहाःया बज्राचार्यपिनिगु खःसा क्वताः थायेगु व पँय्‌ताः पुइगु भाला तुलाधरपिनिगु खः । प्याखंया पुजाआजा नं अनया हर्ष खलःया बज्राचार्यपिन्सं याइगु खः ।
दँय्‌दसं हुइकेमाःगु थ्व प्याखं थीथी हुनिं २५ दँ न्ह्यःनिसें दिनाच्वंगु दु ।