म्हगः चित्याः जुयाः ग्वाराचिंगु, जाः आपाः तजाःः नं मजूगु अःखुं मदुगु, म्हुतु भचा चकंगु लःथल ।
न्ह्यःने लाःपिं दुहां वने मज्यूगु, द्यःपिं थापना यानातःगु थाय्, तन्त्रमार्गीतय् गुप्तरुपं द्यः थापना यानातःगु छेँ वा थाय्यात आगंछेँ धाइ । व हे छेँय् च्वंम्ह द्यःयात आगंद्यः धाइ । थथे थःगु कुलायापिं बाहेक मेपिंसं स्वये मज्यूम्ह जक मखु, बियाछ्वयेधुंकूम्ह म्ह्याय्मस्तय्सं तक स्वये मज्यूम्ह द्यः आगंद्यःयात स्वेष्ठ देवता व इष्टदेवता नं धायेगु याः । मल्ल जुजुपिनि आगंद्यः तलेजु माजु धाइ । तन्त्रमार्गीतय् तन्त्र साधना यायेगु थाय् व द्यः आगंछेँ व आगंद्यः खः । थः आगंद्यःया खँ सुयातं कनेमत्यः धाइगुलिं सुनां नं थःगु आगंद्यःया खँ कनीमखु । अय्सां खँ ल्हाल्हां वनेबलय् गुम्हेसिनं त्वरं, खड्ग, तरवार, त्रिशूल, कलश आदि आगंद्यः नं धायेगु याः ।
तन्त्रया खँ ल्हायेबलय् आगम तन्त्र व निगम तन्त्र यानाः निथि तन्त्र खनेदु । नेवाः धकाः म्हसीका बियाच्वंगु आगम तन्त्र खः । गुम्ह गुम्हं नेवाःतय् दीक्षा मकायेकं आगमय् दुहां वनेमज्यू धाइ । द्यःया शक्ति व सिद्धि दुपिं तःतःधंपिं तान्त्रिकतय् थःथःगु आगमय् पञ्चमकारं पुजा याइ । ध्यानय् च्वनी, ज्ञान प्राप्त याइ ।
द्यःलिसे खँ ल्हाइ, ततःधंगु ग्रन्थ च्वइ, पुरुषार्थ याइ, फुकसिगु भिं याइ । देशय् ततःधंगु संकट वल धायेवं जुजुपिंसं थः आगंद्यः लिसे खँल्हाबल्हा याइ धाइ । मनूतय्सं संकट वल, भय दत धायेवं थः आगंद्यः लुमंकाः द्यः पुज्याइ । थथे यात धायेवं संकट तरे जुयाः भय नं फालावनी धाइ । दँय्दसं मोहनिबलय् आगमय् नःलास्वां पीकुन्हु नःला स्वनी । कूछिभ्वय् व स्याक्वत्याक्व कुन्हु थापं यायेगु धकाः थःपिंसं छ्यलेगु थीथी ज्याभः स्वनी । अथेहे तुं थापिं, खाय्क्वरिं व देछापाः, अन्ति, धौपति, सुकुन्दा तयाः माकःदलुखय् मोहनि सिन्हः फयाः द्यः पुज्याइ । चालंकुन्हु थँजिकथं स्वनातःगु भुइफसि दैत्य संहारया प्रतीक कथं पाली ।
आगंद्यः पुज्यानाः बौपाः वानाः थँजिकथं सिन्हः नं ती । गुम्हगुम्हेसिनं चथाःकुन्हु बहनी आगमय् स्वनाः द्यः पुज्याइपिं नं दु । गुम्हेसिनं मोहनिबलय् आगंद्यः पुज्याये न्ह्यः गणेद्यः व कुमारया रुपय् थः मस्तय्त पुज्यायेगु चलन नं दु। अथे हे थीथी नखःचखः, जन्मन्हि, बुसँखा, कय्तापुजा, इहिपाबलय् समय्बजि थनाः धाला छानाः द्यः पुज्याइ । ह्वंकेबलय्, ग्वय् सायेकेबलय् आगंद्यःयात ग्वय् फ्यानाः छायेगु याइ । थःगु खलकं थःगु थाय्, वंश तातुनाः सुख, ऐश्वर्य, धनधान्य जुयाः कीर्ति तये फयेमा, नापं मुक्ति जुइमा धकाः आगंद्यः पुज्याना वयाच्वंगु खनेदु ।
लः तयेत दयेकातःगु तःग्वःगु चाया त्यप । थुकिया म्हुतु तःप्वाः जुइ ।
आचार्य गार्गय् गोत्रयापिं राजोपाध्याय खः। थुपिं यलय् दु ।
सिलु
सिलु तिर्थय् वनेबलय् निम्ह तिपु वने मज्यू । वनकि बाये माले यः धइगु जन बिश्वास दुगु बाखंमेया लिधंसाय् दयेकूगु संकिपा ख । मेया कथं थ्व संकिपाय् नःलिम्ह कलाःम्हं आपालं जिद्दि यानाः सिलु वंम्ह मिजंया ल्यू ल्यू वनीबलय् लँय् हे महिताःतय्सं मिसाम्हेसित अपहरण यानायंकीगु बाखं न्ह्यब्वया तःगु दु । प्रेम प्रोदक्शन प्रा.लि.या ब्यानरय् दयेकूगु नेपालभाषाया न्हापांगु संकिपा ‘सिलु’ बाखंमेया लिधंसाय् ने.सं. ११०८ दँय् दयेकूगु सेलुलोइड संकिपा खः । थुगु संकिपाया निर्देशक प्रदिप रिमाल, निर्माता प्रेम वानिया व दानवहादुर महर्जन खः । कलाकारपिं जय श्रेष्ठ, नविना श्रेष्ठ, मदनकृष्ण श्रेष्ठ, हरिवंश आचार्य, भृगुराम श्रेष्ठ, किशोर मालाकार, साधना बस्नेत, सुशील श्रेष्ठ, बिष्ण मालाकार व प्रेम वानिया खः ।
राजमति
‘राजमति कुमति जिके वःसा पिरती’ बोलया लोक मेया लिधंसाय् बाखनय् राजमति नांया छम्ह मिसा राजमतिया पूमवंगु मतिनाकथं बाखं न्ह्यब्वया तःगु दु । नेवाः फिल्म्स व नेशनल स्टुडियोया ब्यानरय् लोकमेया लिधंसाय् ने.सं. १११६ दँय् दयेकूगु नेपालभाषाया निगूगु सेलुलोइड संकिपाया नां राजमति खः । थुगु संकिपाया निर्देशक नीर शाह, निर्माता लक्ष्मीकुमार नेवाः व नीर शाह खः ।
कलाकारपिं हिसिला महर्जन, श्रीकृष्ण श्रेष्ठ, मणिराज लवट, मदनकृष्ण श्रेष्ठ, हरिवंश आचार्य, राजेन्द्र खड्गी, सुभद्रा अधिकारी व गणेश राम लाछि खः ।
चरित्र
नेपालभाषाया संकिपा ‘चरित्र’ पि प्रोदक्शनया पाखें रञ्जना जोशिं निर्माण याःगु खः । ने.सं.११०७ दँय् प्रदर्शन जूगु थुगु संकिपाया निर्देशक पवन जोशी खःसा कलाकारपिं विजय मानन्धर, जुनु महर्जन, योगेन्द्रदास श्रेष्ठ, सुलोचना मानन्धर, नविन जोशी व रामकृष्ण धिना खः । थुकी गोविन्द चिकंमूया बाखं, शुभशान्ति बज्राचार्यया सम्वाद अले संगीत गोविन्द ह्यूमत व राजभाइ सुवालं छायांकन यानादीगु खः ।
थुगु संकिपाय् मनूतय्गु चरित्रया हुनिं जीवनय् सुख नं सियेफु, दुःख नं सियेफु धैगु सन्देश न्ह्यब्वया तःगु दु ।
न्हिलाः न्हिलाः हुँ
नेपालभाषाया संकिपा ‘न्हिलाः न्हिलाः हुँ’ आर. के. प्रोदक्शनयापाखें निर्माण जूगु व श्यामकृष्ण श्रेष्ठं निर्देशन यानादीगु खः ।
थुकी श्यामकृष्ण श्रेष्ठ व किरणलाल श्रेष्ठया बाखं, छायाँकार राजभाई सुवाल व एम एस माइकल, संगीतकार गोविन्द ह्यूमत खः । कलाकार श्यामकृष्ण श्रेष्ठ, किरणलाल श्रेष्ठ, तुलसी डंगोल, मोहनकृष्ण श्रेष्ठ, तिमिला श्रेष्ठ, रजनी शाक्य, रामलाल मानन्धर, करण खडगी व पुनम खः ।
निपाः ख्वाःपाः
नेपालभाषाया संकिपा ‘निपाः ख्वाःपाः’ आर. के. प्रोदक्शनया पाखें निर्माण जूगु खः । ने.सं.११०७ दँय् प्रदर्शन जूगु थुगु संकिपाया निर्देशक श्यामकृष्ण श्रेष्ठ व किरणलाल श्रेष्ठ अले कलाकारपिं किरणलाल श्रेष्ठ, तुलसी डंगोल, मोहनकृष्ण श्रेष्ठ, सुलोचना मानन्धर, शबनम रन्जित व श्यामकृष्ण श्रेष्ठ खः । थुकी श्यामकृष्ण श्रेष्ठ व किरणलाल श्रेष्ठया बाखं, छायाँकार राजभाई सुवाल व एम एस माइकल, संगीतकार गोविन्द ह्युमत खः । थुगु संकिपाय्– सुं नं मनूया खनेदुगु ख्वाः व सुलाच्वंगु ख्वाः नापं यानाः निपाः ख्वाः दयेयः धकाः क्यनातःगु दु ।
मथ्याः काय्
नेपालभाषाया संकिपा ‘मथ्याः काय्’ विशाखा पुचःपाखें निर्माण जूगु खः । ने.सं. ११३९ दँय् प्रदर्शन जूगु थुगु संकिपाया निर्देशन यज्ञमान शाक्यं यानादीगु व कलाकारकथं शैलेन्द्र बज्राचार्य, बीरेन्द्र शाक्य, रश्मी बज्राचार्य, अमृत शाक्य, विणा शाक्य, स्वयम्भु राज शाक्य, श्याम शाक्य, शिव बहादुर बस्नेत व रवि धाख्वाःपिं दुथ्याः । थुकी रामबहादुर श्रेष्ठया बाखं, स्वयम्भुराज शाक्य व स्व.कान्छा गुरुजु अकेलाया संगीत दुथ्याःसा छायाँकार देवेन्द्र शाक्य खः । थुगु संकिपाया बाखंचु– काय् धइम्ह काय् खः, चाहे व मथ्याः काय् हे छाय् मजुइमा ।
यांमिखा
नेपालभाषाया संकिपा ‘यांमिखा’ जगत श्रेष्ठपाखें निर्माण जूगु खःसा निर्देशन रवि डंगोलं यानादीगु दु । थुकी रवि डंगोल व जगत श्रेष्ठया बाखं दुथ्याःगु दु । कलाकारपिं भिंतुना जोशी, रवि डंगोल, रामशेखर नकःमि, नारायणदेवी प्रधान, पुष्कर माथेमा, रञ्जना बज्राचार्य, बसुन्धरा भुसाल, लक्ष्मी गिरी, नरेन्द्र कंसाकार, जगत श्रेष्ठ दुथ्याः । थुकिया छाँयाकार राजु मानन्धर खः । थुगु संकिपाय्– न्ह्यःने थः जःखः खनेदुगु जक सत्य मखु, झीके तापाक्क स्वयेगु यांमिखा नं दयेमाः धकाः क्यनातःगु दु ।
चाण्डालिका
बौद्ध चलचित्र निर्माण समितिपाखें बुद्धकालिन बाखंया लिधंसाय् ने.सं. ११२० स निर्माण जुयाः प्रदर्शन जूगु थुगु संकिपाया निर्माता ध्रुवरत्न शाक्य व धर्मबहादुर शाक्य खः । थुगु संकिपाया निर्देशक मणिष कुमार श्रेष्ठ खःसा थुकी धर्मरत्न शाक्यया बाखं दु अले थुकिया संगीतकार किरण शाक्य व छायाँकार एम एस माइकल खः । कलाकारपिं हिसिला महर्जन, स्वयम्भु रत्न शाक्य, मदनकृष्ण श्रेष्ठ, हरिवंश आचार्य, सुभद्रा अधिकारी, नारायणदेबी प्रधान, पवन जोशी, कृष्णभक्त महर्जन खः । थुकिया बाखंचु बुद्धकालिन बाखं खःसा थुकी छम्ह थी मत्यःम्ह धकाः धयातःम्ह मिसाया बौद्ध भिक्षु आनन्दलिसे मन स्वाइगु व थ्व हे खँयात कयाः तथागत बुद्धं कना बिज्याःगु जातिय विभेद नापनापं जीवनया सत्यया खँयात क्यनातःगु दु ।
सुभाय्
नेपालभाषाया संकिपा ‘सुभाय्’ पिक्चर प्लानेटपाखें लोक बाखंया लिधंसाय् दयेकाः ने.सं. ११२३ स प्रदर्शन जूगु थुगु संकिपाया निर्माता श्री, विनोद, प्रकाश व आर्यम खः । आर्यम नकःमिया बाखं अले निर्देशन दुगु थुगु संकिपाय् कलाकारपिं हृदयप्रसाद मिश्र, सबिन शाक्य, शोभा बज्राचार्य, राजेन्द्रमान शाक्य, सुरेन्द्र के.सी.पिं दुथ्याः । थुकिया छायाँकार एम एस माइकल खः । थुगु संकिपाय्– थवंथवय् ल्वाना च्वने मज्यू, बुद्धि विवेक छ्यलाः ल्वापुयात ज्यंका यंकेमाः धकाः क्यनातःगु दु ।
न्याल्लब्यां
सप्तरङ्गी फिल्म्स पाखें निर्माण जुयाः ने.सं.११२३ स प्रदर्शन जुगु थुगु संकिपाया निर्माता सबिन शाक्य खःसा निर्देशक आर्यम नकःमि खः । थुकी कलाकारपिं सबिन शाक्य, आशिष्मा नकःमि, सुरेन्द्र के.सी., पल्पसा डंगोल, हृदयप्रसाद मिश्र दुथ्याः । संकिपाया संगीतकार मदनकृष्ण श्रेष्ठ व छायाँकार एम एस माइकल खः । थुकी मनू जुयाः अप्वः लोभ याये मज्यू धकाः क्यनातःगु दु ।
माया रे रत्न
बज्रयोगिनि फिल्म्स प्रा.लि.पाखें ने.सं.११२३ स प्रदर्शन जूगु थुगु संकिपाया निर्माता नारायण प्रसाद श्रेष्ठ व धु्रवमान प्रधान खःसा निर्देशक व संगीतकार विष्णु सक्व खः । महन्त मल्ल व प्रदीप अर्यालया बाखं दुगु थुगु संकिपाया छायाँकार सुरेश बज्राचार्य खः । थुकी कलाकारपिं महन्तलाल मल्ल, नगिना जोशी, विष्णु सक्व, गीता शाही, सुशील राजोपाध्याय, राजेन्द्रमान शाक्य, आशाकाजी थकुपिं दुथ्याः । संकिपाय् माया मतिनाया बाखनय् तःमि व चीमिया विभेद क्यनातःगु दु ।
पपू मदुम्ह झङ्गः
थुगु संकिपा सप्तरङ्गी फिल्म्सपाखें ने.सं. ११२४ स प्रदर्शन जूगु खः । पुलां बाखंया लिधंसाय् निर्माण जुगु थुगु संकिपाया निर्देशक व बाखं आर्यम नकःमि खःसा निर्माता आर्यम नकःमि, गंगा मानन्धर व सबिन शाक्य खः । अले थुकिया संगीतकार कृष्णमान डंगोल, खः । थुकी कलाकारपिं आर्यम नकःमि, हृदयप्रसाद मिश्र, आशिष्मा नकःमि, सबिन शाक्य, श्याम सुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार, लक्ष्मी गिरी, अन्नपुर्णेश्वरी श्रेष्ठ, राजेन्द्रमान शाक्य दुथ्याः । संकिपा एम एस माइकलं छायांकन यानादीगु खः । थुकी बलसिबें बुद्धि तःधं धकाः क्यनातःगु दु ।
सर्गःमिला
डेल्टा मल्टि मिडियापाखें ने.सं. ११२४ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता गोबिन्द व्यञ्जनकार व भाईकाजी महर्जन नयन खःसा निर्देशक राज शाक्य खः । थुगु संकिपाया निर्देशक राज शाक्य खः थुकी बाखं गोविन्द व्यञ्जनकारया बाखं दुथ्याना च्वंगु थुगु संकिपाय् कलाकारकथं राजेश महर्जन, सुमिका बज्राचार्य, राज शाक्य, पवन ताम्रकार दुथ्याः । थुकिया छायाँकार भाईकाजी महर्जन नयन खः । थुकी सर्गः नांयाम्ह मिजं व मिला नांयाम्ह मिसाया मतिनाया बाखं ब्वयातःगु दु ।
हिसि मदु
साम प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११२४ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता बीरेन ताम्रकार खःसा निर्देशक राजेश मान सिंह खः । कलाकारकथं आशकाजी थकु, आशिष्मा नकःमि, अन्नपुर्णेश्वरी श्रेष्ठ, सुरोज महर्जन, मोहिद्दिन खान, नील शाक्य, सुरज व्यन्जनकारपिं दुथ्याःगु थुगु संकिपाय् बाखं राजेशमान सिंह, संगीतकार बीरेन कुमार शाक्य व राजेशमान सिंह, अले छायाँकार शंकर महर्जन खः । थुगु संकिपाय् मखुगु खँ ल्हानाजुइम्ह छम्ह मनू थःगु हे खँया जालय् तक्यनीगु खँ क्यनातःगु दु ।
बकम्फुसुलु
सिमरन फिल्म्सपाखें ने.सं. ११२५ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता शर्मिला श्रेष्ठ अवाले खःसा निर्देशक संजय शर्मा राजोपाध्याय खः । राजेशमान सिंहया बाखं दुगु थुगु संकिपाय् कलाकारकथं सुरज श्रेष्ठ, मिरा मालि, सरिता अवाले, राजेशमान सिं, मीना महर्जन, सुलेमान शंकर, ज्ञानेन्द्र ईशारा, अनिता महर्जन व बिदुर श्रेष्ठपिं दुथ्याः । संकिपाया छायाँकार मदन महर्जन खः । थुकी मनूया मूल्यांकण व विश्वास अःखः जुल धाःसा लिच्वः गम्भिर जुइ धकाः क्यनातःगु दु ।
ग्वाज्यःचा
निर्माण आकृति कला केन्द्र, नेवाः आर्टपाखें ने.सं. ११२५स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया बाखं व निर्देशक सनमकुमार श्रेष्ठ अले संगीतकार शिव शाही खः । थुगु संकिपाय् कलाकारकथं राजु महर्जन जुजु, ज्ञानी शोभा महर्जन, पल्पसा डंगोल, सनिश श्रेष्ठपिं दुथ्याः । थुकी छम्ह मनू ग्वाज्यः जुल धाःसा छु छु जुइ धैगु खँ क्यनातःगु दु ।
मतिना
नायः समाज, लुभु एकाइ समितिपाखें ने.सं. ११२४ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता मिन्जु शाही, शर्मिला शाही व रमेश महर्जन खः । थुगु संकिपाया निर्देशक अमृत महर्जन खःसा बाखं सुरेन्द्र नकःमि, संगीतकार अनिल शाही व अमर शाही अले छायाँकार गुणराज शाक्य जुयादी । थुकी कलाकारकथं गीता शाही, सुरेन्द्र के.सी., रबिन्द्र शाही, बासु शाही, पल्पसा डंगोल, मञ्जु श्रेष्ठ, सुरेश खडगी व रवि महर्जन दुथ्याः । थुगु संकिपाय् मतिना सत्य खःसा पंगः वःसां निगू आत्माया अवश्य मिलन जुइ धकाः क्यनातःगु दु ।
कलाःच्यः
सुकुन्दा फिल्म प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११२४ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता साजन श्रेष्ठ खः । संकिपाया बाखं व निर्देशक बासु शाही खःसा छायाँकार नरेश शाही खः । थुकी कलाकारकथं नरेश सिं, रुपेन श्रेष्ठ, जरिना खडगी, रजनी खडगी, अन्नपुर्णेश्वरी श्रेष्ठ, बासु शाही, ज्ञानेन्द्र शाहीपिं दुथ्याः । संकिपाय् थः कलातं धाः थें जक याइम्ह मिजंया बाखं न्ह्यब्वया तःगु दु ।
सत्य धरोधर्म
लूनिभाः आटर््सपाखें ने.सं. ११२४ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता पल्पसा डंगोल खः । थुकी बाखं व निर्देशक आर्यम नकःमि जुयादीसा छाँयाकार मनराजा श्रेष्ठ खः । संकिपाया कलाकारकथं हृदय प्रसाद मिश्र, पल्पसा डंगोल, सिन्तिया सेन ताम्राकार व कुञ्जना घिमिरे दुथ्याः । संकिपाय् मखुगु खँ नं सत्य धरोधर्म धकाः पाःफलकि खःगु खँ थें च्वने यः धयागु खँ न्ह्यब्वया तःगु दु ।
लभ म्यारिज
ए एस आर भिजनपाखें ने.सं. ११२५ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता, बाखं व निर्देशक राजु मानन्धर खः । थुकी कलाकारकथं रुपिन डंगोल, राजु स्यःस्यः, शोभा बज्राचार्य, पल्पसा डंगोल, मन्जु श्रेष्ठ, कृष्णभक्त महर्जन, राजेन्द्र मानन्धर, शान्ति मानन्धर, सन्चिता बज्राचार्य, रन्जिता बज्राचार्यपिं दुथ्याःसा थुकिया संगीतकार बालकृष्ण वंशी अले छायाँकार सुमन तण्डुकार, रामशरण उप्रेती व दुर्गाप्रसाद पौेडेल खः । संकिपाय् ई हिलावंलिसे सामाजिक मान्यता नं हिला वनाच्वंगु दुसा इहिपाःया लकस नं हिलावनाः लभ म्यारिजं थाय् कयाहःगु खँ क्यनातःगु दु ।
ए…जि यःम्ह
एम्स मुभिज्पाखें ने.सं. ११२५ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता परमेश्वर नारायण जोशी व विनेभानन्द वैद्य खःसा निर्देशक स्वतन्त्र संसार महर्जन खः । थुकी राजु महर्जन जुजुया बाखं दुसा कलाकारकथं राजु महर्जन जुजु, आशिष्मा नकःमि, रजना महर्जन व स्वतन्त्र संसार महर्जनपिं दुथ्याः । थुकिया संगीतकार आनन्द बज्राचार्य अले छायाँकार प्रदीप सिंह थापा खः । थुकी कल्पनाय् जक लूगु जीवन सत्य जुइ मखु धैगु सन्देश बियातःगु दु ।
गुरुमापा
एस जयापाखें ने.सं. ११२३ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता विजयज्योति खः । थुकिया बाखं व निर्देशक शान्तराज शाक्य खःसा कलाकारकथं बिजयज्योति, मधु शाही, बिक्रम बज्राचार्य, नेमरत्न बज्राचार्य, बसन्त शाक्य, किरण शाक्य व भैषज्यरत्न शाक्यपिं दुथ्याः । थ्व ऐतिहासिक पुलांबाखं खः । छगू इलय् येँ्या इतुंबहाःया केशचन्द्र नांयाम्ह जू म्हितीम्ह जुवाःद्यः जू म्हिताः थःगु सर्वश्व पानाः बुकाः दुःख जूगु जुल । लिपा बखुंतपाखें प्राप्त जूगु लुँ गृुरुमापा नांयाम्ह छम्ह राक्षसं क्वबिका हयाः वइत थःगु हे लागाय् केशचन्द्रं थायबाय् बिल । व गुरुमापां त्वाःबहाःया मचात खुयानयाः दुःख ब्यूगुलिं गुरुमापायात तिन्ख्यलय् तयेयंकूगु खँ थुकी न्ह्यब्वया तःगु दु ।
मिजं
डेल्टा मल्टि मिडियापाखें ने.सं.११२५ स निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता भाइकाजी महर्जन नयन व हेमसिं महर्जन खः । थुकिया निर्देशक राज शाक्य खःसा थुकी सुरजबीर बज्राचार्यया बाखं दुथ्याः । थुकी कलाकारकथं राजु महर्जन, सुरेन्द्र महर्जन, सनि अवाले, सुरोज महर्जनपिं दुथ्याः । संकिपाया छायाँकार भाइकाजी महर्जन खः । थुकी छम्ह मिसाया जीवनय् मिजंया भूमिका व मिजंया जीवनय् मिसाया भूमिकायात कयाः दुवालातःगु दु ।
मतिनाया कलि
इगल आइजपाखें ने.सं.११२७ दँय् निर्माण जूगुु थुगु संकिपाय् बाखं सुरेन्द्र नकःमिया बाखं दुसा कलाकारकथं भिन्तुना जोशी, सुरज व्यञ्जनकार, विष्णु सक्व, मधु शाही, प्रकाशराज मानन्धरपिं दुथ्याः । संकिपाया छायाँकार सुरेश बज्राचार्य खः । थुकी मतिनाय् अतृप्त आत्माया बाखं ब्वयातःगु दु ।
न्हाय्कं
ने.सं.११२७ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता प्रकाश सुवाल खःसा निर्देशक आर्यम नकःमि खः । थुकी बाखं सनमकुमार श्रेष्ठ, संगीत विरेन शाक्य अले कलाकारकथं हृदयप्रसाद मिश्र, भिन्तुना जोशी, राजु महर्जन, राजु महर्जन जुजु, सुनिता राजभण्डारी व सनिश महर्जनपिं दुथ्याः ।
थुगु संकिपाय् काय् व म्ह्याय् निम्हं उत्ति ग्यं, काय्यात जक माया याये मज्यू धकाः समाजयात न्हायकं क्यनेगु कुतः जूगु खनेदु ।
भद्रगोल
ने.सं.११२७ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता सुजिता जोशी व अनिल आकाश खःसा बाखं, संगीत व निर्देशक राजेशमान सिं खः । संकिपाया छायाँकार देवआनन्द शिल्पकार खः । थुकी कलाकारकथं कुमार कार्की, सुलेमान शंकर, मलिना शाक्य, समिता ताम्रकार, अनिल आकाश, राजेशमान सिं, प्रवेश गोविन्द शिल्पकार दुथ्याः । संकिपाय् छुं ज्या बांलाक्क याये मसलकि जीवन हे भद्रगोल जुइयः धकाः क्यनातःगु दु ।
न्हूदँ
मुभि एन मोरपाखें ने.सं.११३३ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता मुभि एन मोर हे खः । थुकिया बाखं व निर्देशक आर्यम नकःमि खःसा छायाँकार दिपेन बस्न्यात खः । थुकी कलाकारकथं सबिन शाक्य, हृदय प्रसाद मिश्र, श्यामसुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार, सुनिता श्रेष्ठ, राजाराम पौड्यालपिं दुथ्याः । संकिपाय् नेवाः सकलसिनं थःगु भाय् ल्हायेगु त्वःते मज्यू अले थःगु मौलिक सम्बत नेपाल सम्बतया न्हूदँ नं ल्वःमंके मज्यू धकाः क्यनातःगु दु ।
तुतां
स्नेहना फिल्म्सपाखें ने.सं.११२८ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता श्यामलक्ष्मी ताम्राकार व सिरिना ताम्राकार खःसा निर्देशक रोशन नबीन ताम्राकार खः । थुकी सुलोचना मानन्धरया बाखं, कीर्ति श्यामसुन्दर जोशीया संगीत, अले छायाँकार देवआनन्द शिल्पकार खः । संकिपाय् कलाकारकथं सुशील राजोपाध्याय, मञ्जु श्रेष्ठ, सिन्तिया सेन ताम्राकार व यज्ञमान शाक्य दुथ्याः । थुकी मांअबुपिन्सं थःगु सहारा छु खः धइगु सीकेमाः धैगु सन्देश बियाच्वंगु दु ।
कुलांगार
ने.सं.११२८ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता प्रेम लामिछाने व जगत श्रेष्ठ खःसा बाखं व निर्देशक रवि डंगोल खः । थुकिया छायाँकार प्रकाश श्रेष्ठ खःसा, कलाकारकथं जगत श्रेष्ठ, लक्ष्मी गिरी, रवि डंगोल व दिपा शाक्य दुथ्याः । थुकी छम्ह कुलांगार मनूया पाखें परिवार व समाजयात लाइगु लिच्वः क्यनातःगु दु ।
पियाच्वना
एम्स मुभिजपाखें ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता विनेभानन्द वैद्य खःसा निर्देशक स्वतन्त्र संसार महर्जन खः । थुकी राजु महर्जन जुजुया बाखं दुसा संगीतकार राजभाइ बज्राचार्य व शिव शाही खः । संकिपाया छायाँकार गुणराज शाक्य व प्रदिप सिंह थापा खःसा कलाकारकथं राजु महर्जन जुजु, तिर्थ अवाले, बबिता शाक्य, विनेभानन्द वैद्य, बेखा महर्जन, रामकृष्ण श्रेष्ठ, सोनीपिं दुथ्याः । थुकी देय्या संस्कृति लुमंकाः सुं वइ ला धका पियाच्वंम्ह छम्हेसिया बाखं न्ह्यब्वया तःगु दु ।
भिन्तुना
हस पुचःपाखें ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता नगिना जोशी, विष्णु सक्व, सुनिता राजभण्डारी खः । थुकी आर्यम नकःमि, व परमानन्द बज्राचार्य (लोकबाखं– ‘ग्वंगःछ्यं’ बाखंया लिधंसाय्)या बाखं हनातःगु दुसा निर्देशक आर्यम नकःमि खः । संकिपाया छायाँकार सोहन मानन्धर खःसा कलाकारकथं रेश्मी महर्जन, राजु महर्जन जुजु, रेमा महर्जन, मदनदास श्रेष्ठ, नगिना जोशी व हृदयप्रसाद मिश्रपिं दुथ्याः । थुकी लोक साहित्यय् सुलाच्वंगु ज्ञान ह्वलाः कलाःभाःत दथुया स्वापूया महत्व न्ह्यब्वयेगु कुतः जुयाच्वंगु खनेदु ।
ग्वंगःक्वसः
ने.सं. ११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता मिन्जु शाही खःसा निर्देशक आर. एम. शाक्य व उपेन्द्र पौडेल खः । नरेन्द्र श्रेष्ठ (पुलां बाखंया लिधंसाय्)या बाखं हनातःगु थुगु संकिपाया छायाँकार एम एस माइकल व नरेश शाही खः । थुकी कलाकारकथं सिन्तिया सेन ताम्राकार, बासु शाही, सुरेन्द्र के.सी., पल्पसा डंगोल, श्यामसुन्दर शिल्पकार व अर्नेश्वरी शिल्पकार दुथ्याः । संकिपाय् निग्ति खँय् कलाःभाःत ल्वाये मज्यू धकाः क्यनातःगु दु ।
नटराज फिल्म प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३१ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता परमेश्वर नारायण जोशी खःसा निर्देशक प्रकाशराज मानन्धर खः । थुकिया बाखं राजु महर्जन जुजु, संगीतकार परमेश्वर नारायण जोशी खःसा छायाँकार मदन महर्जन खः । थुकी कलाकारकथं देबिना महर्जन, अन्नपुर्णेश्वरी श्रेष्ठ, कृष्णभक्त महर्जन, सुरेन्द्र महर्जन, रत्न बेहोशी व परमेश्वर नारायण जोशीपिं दुथ्याः । संकिपाय् छखा छेँय् न्हूम्ह भौमचा दुहां वयेधुंकाः वइगु ह्यूपाः क्यनातःगु दु ।
धकिंदुने
मुभि स्टेशनपाखें ने.सं.११३१ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता रबिना श्रेष्ठ अले निर्देशक पवन जोशी खः । थुकी सनत कुमार श्रेष्ठया बाखं दुसा संगीतकार गोविन्द ह्युमत व बिजेन श्रेष्ठ खः । अले छायाँकार विश्वराज कपाली व कलाकारकथं सुशील श्रेष्ठ, देविना महर्जन, इन्जा नेवाः, प्रभात कुमार खेँय्, मोहिद्दिन खान, कृष्णभक्त महर्जन, हरिमान दिवाकर, मानकृष्ण वावा, सुरचन्द दर्शनधारीपिं दुथ्याः । संकिपाय् समाजय् नांदंपिं मनूतय्गु धकिंदुने सुलाच्वंगु ख्वाःपाः ब्वयातःगु दु ।
याकः म्ह्याय्
ईन्द्रायणी फिल्मस्पाखें ने.सं.११२९ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाः निर्देशक राजु स्यस्यः खः । थुकी बाखं सुरेन्द्र तुलाधर अले छायाँकार विनोद डंगोल खःसा कलाकारकथं भिन्तुना जोशी, राजु महर्जन, राजेन्द्रमान शाक्य, मञ्जु श्रेष्ठ, सुरेन्द्र तुलाधर, अमृतचन्द्र श्रेष्ठ, श्यामसुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार दुथ्याः । संकिपाय् याकः म्ह्याय्या इहिपाः जुइवं छेँय् खनेदइगु सुन्यता व इहिपाः जुयाःवंगु छेँय् जुइगु व्यवहारया बाखं ब्वयातःगु दु ।
बाज्याया ग्वाय्
हस प्रोडक्शनपाखें ने.सं.११२९ दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता पवन श्रेष्ठ व उषा नकःमि खःसा निर्देशक सुनिता राजभण्डारी खः । थुकी आर्यम नकःमिया बाखं दुसा छायाँकार सोहन मानन्धर खः । कलाकारकथं आर्यम नकःमि, श्लेषा श्रेष्ठ, सुनिता श्रेष्ठ, गणेशराम लाछि, शरद कसाःपिं दुथ्याः । संकिपाय् नेवाःभाय् संस्कृतियात सदां लुमंका च्वनेमाः धकाः ब्वयातःगु दु ।
लिधंसा
नेपाः ह्यूपाः संकिपा ख्वपपाखें ने.सं.११२९ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्मातापिं तुल्सि नारायण कुम्पाख, शक्ति दुवाल, इन्द्रप्रसाद ज्याख्वः, सागर क्वःजु, बुद्धराम शिल्पकार खःसा निर्देशक हरिकृष्ण दुवाल (हर्के माइला) खः । थुकी रिता गाइजुया बाखं व सत्य नारायण प्रजापतिया संगीत दुथ्याःसा संकिपाया छायाँकार सौरभ मानन्धर खः । कलाकारकथं विश्वबहादुर दुवाल, जीत बहादुर गाइजु, कृष्ण प्रजापति, कृष्णसुन्दर खायमलि, हरिकृष्ण दुवाल, हरिसुन्दर प्वतामाहा, तुल्सि नारायण कुम्पाख दुथ्याः । संकिपाय् सामन्तवाद व पूंजीवादयात सदांया निंतिं हाकुतिनाः योग्यता अनुसारया ज्या याये दइगु अधिकार सकल नागरिकयात दयेमाः धकाः सः थ्वयेका तःगु दु ।
लुँयाम्ह झङ्गः (ग्वंग क्वसः२)
सुकुन्दा फिल्म प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११२९ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता मिन्जु शाही व रिता श्रेष्ठ खःसा निर्देशक सुरेन्द्र के.सी. खः । करुणाकर वैद्यया छपु लोक बाखंया लिधंसाय् थुगु संकिपा दयेकूगु खः । थुकी राजभाइ वज्राचार्यया संगीत दुथ्याःसा छायाँकार नरेश शाही खः । कलाकारकथं सुरेन्द्र के.सी., पल्पसा डंगोल, बासु शाही, श्यामसुन्दर शिल्पकार, गंगा शाही, ज्ञानेन्द्र ईशारा, रुपकेशरी शाक्यपिं दुथ्याः । संकिपाय् लुँयाम्ह झंगः धायेवं लुँ बाः वइ मखु धकाः क्यनातःगु दु ।
तारेमाम
आर्यम नकःमि फिल्म्सपाखें ने.सं. ११२६ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता गंगादेबी मानन्धर व एम बि नछ्यं खःसा थुकी बाखं व निर्देशक आर्यम नकःमि खः । अले संकिपाया छायाँकार मनराजा श्रेष्ठ खःसा कलाकारकथं हृदयप्रसाद मिश्र, भिन्तुना जोशी, आशिष्मा नकःमि, शोभा बज्राचार्य, सुनिता राजभण्डारीपिं दुथ्याः । संकिपाय् घमण्ड धयागु अप्वः याये मज्यू धकाः क्यनातःगु दु ।
मिखा दुम्ह कां
हस प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता उषा नकःमि, पवन श्रेष्ठ, गंगादेबी मानन्धरपिं खःसा निर्देशक आर्यम नकःमि व सुनिता राजभण्डारी खः । थुकी आर्यम नकःमिया बाखं दुसा छायाँकार एम एस माइकल खः । कलाकारकथं नरोत्तम मानन्धर, सुनिता श्रेष्ठ, कृष्णभक्त महर्जन, अष्टमाया महर्जन, कामना नकःमिपिं दुथ्याः । संकिपाय् थःगु भाषा मस्यूम्ह मनू धइम्ह मिखा दयाः नं कां बराबर खः धकाः ब्वयातःगु दु ।
हसना
एम्स मुभिजपाखें ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्देशक स्वतन्त्र संसार महर्जन खःसा थुकी राजु महर्जन जुजुया बाखं दु । कलाकारकथं राजु महर्जन जुजु, रुपेन्द्र श्रेष्ठ थक्वाः, देबिना महर्जन, ज्ञानीशोभा महर्जन, हरिकृष्ण तण्डुकार, उत्तम खडगी, निरु फुयांलपिं दुथ्याः । संकिपाय् एड्स ल्वचं कःपिन्सं ह्वलाच्वंगु हसना ब्वयातःगु दु ।
झस्का
नेपाल खड्गी सेवा समिति, थिमि नगदेशपाखें ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता रमेश खडगी, सह निर्माता विनोद शाही व सुरेश खडगी खःसा निर्देशक प्रभाकर देव शर्मा खः । थुकी गोविन्द ह्यूमत व किशोर शाहीया संगीत दुसा रविन्द्र शाहीया बाखं दु । संकिपाया छायाँकार मदन महर्जन अले थुकी कलाकारकथं रबिन्द्र शाही, किशोर शाही, मधु शाही, अनिता शाही, सुरेन्द्र के.सी., सुरेश खडगी, पल्पसा डंगोल, रमेश खडगी, राजु शाही, बुद्ध खडगी, शंकर खडगी, राजु खडगीपिं दुथ्याः ।
लय
नेपाल खडगी सेवा समिति थिमि नगदेशपाखें ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता विष्णु सक्व अले निर्देशक आर्यम नकःमि खः । बाखं राजभाई जकःमिया बाखं दुथ्याःगु थुगु संकिपाय् कलाकारकथं विष्णु सक्वः, भिन्तुना जोशी, राजु महर्जन, सुशील राजोपाध्याय, नगीना जोशी, हृदयप्रसाद मिश्रपिं दुथ्याः । संकिपाय् साधना हे छगू प्रेम खःसा प्रेम हे संगीत खः अले जीवनया लय खः धकाः क्यनातःगु दु ।
जिपिं बदमाश मखु
चिराग फिल्म्स्पाखें ने.सं. ११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता पुजा श्रेष्ठ व शुभ तण्डुकार अले थुकिया बाखं व निर्देशक सुरेन्द्र तुलाधर खःसा छायाँकार सुरेश बज्राचार्य खः । थुकी कलाकारकथं राजु महर्जन, हरिश तण्डुकार, स्वतन्त्र संसार महर्जन, भोगेन्द्र मानन्धर, भिन्तुना जोशी, दिपा शाक्यपिं दुथ्याः । समाजं बदमाश धकाः धयातःपिं छथ्वः ल्याय्म्हत गय् जुयाः बदमाश जुल, इमित बांलाःगु लँपुइ हयेत जुइगु कुतः हे थ्व संकिपाया बाखं खः ।
बांलाः मय्जु
दक्षिणकालि फिल्म्स्पाखें ने.सं. ११२९ दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता रामकृष्ण धिनां अले बाखं व निर्देशक पवन जोशी खः । थुकी गोविन्द ह्यूमतया संगीत दुथ्याना च्वंगु दुसा छायाँकार श्याम रायमाझी खः । कलाकारकथं जय श्रेष्ठ, मेलिना मानन्धर, भिन्तुना जोशी, गौतमरत्न तुलाधर, नगिना जोशी, सानुकाजी ताम्राकार, रत्नकाजी लूनिभाःपिं दुथ्याः । मतिनाय् बांलाः बांमलाः धइगु खँया महत्व दइमखु धकाः थुकी क्यनातःगु दु ।
धाःसा पत्याः मजू
झी मुना पुचःपाखें ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्देशक आर्यम नकःमि व सुनिता राजभण्डारी खःसा थुकी आर्यम नकःमिया हे बाखं दु अले मदनकृष्ण श्रेष्ठ व परमेश्वर जोशीया संगीत दुगु थुगु संकिपाया छायाँकार सुमन महर्जन खः । कलाकारकथं आर्यम नकःमि, हृदयप्रसाद मिश्र, श्रनिता राजभण्डारी, अमृत राजभण्डारी, व सुनिता राजभण्डारीपिं दुथ्याः । छुं नं कथंया भ्वासिपहः धइगु बांलाःगु खँ मखु धकाः थुकी क्यनातःगु दु ।
माया
ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता व निर्देशक आर्यम नकःमि व सुनिता राजभण्डारी खः । आर्यम नकःमिया बाखं दुगु थुगु संकिपाया छायाँकार सुमन महर्जन खः । कलाकारकथं आर्यम नकःमि, सुनिता राजभण्डारी, श्लेषा श्रेष्ठ, आर्यन नकःमि, मदनदास श्रेष्ठ, शकुन्तला राजभण्डारी, स्वतन्त्र संसार महर्जन, सुरेन्द्र महर्जनपिं दुथ्याः । माया मतिनायात उमेरं पनी मखु अले उमेरं ची फइ मखु धकाः थन क्यनातःगु जुल ।
नासः मदुपिं
ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु संकिपाया बाखं व निर्देशक बासु शाही खःसा कलाकारकथं रवि महर्जन, राजु महर्जन जुजु, पल्पसा डंगोलपिं दुथ्याः । संकिपाय्नासः मदुपिं मनूतय्गु छगू चित्रण यानातःगु दु ।
छंगु लिधंसा मदुगु जूसा
सुकुन्दा फिल्म्स्पाखें ने.सं. ११३० दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता मिन्जु शाही व रिता श्रेष्ठ अले बाखं व निर्देशक बासु शाही खः । संकिपाया छायाँकार नरेश शाही खःसा कलाकारकथं सुरेश शाही, सिर्जना महर्जन, ज्ञानेन्द्र ईशारा महर्जन, रवि महर्जन, राज्यलक्ष्मीशाक्य व नरेश सिंपिं दुथ्याः । छम्ह ल्वचं कःम्ह मिजंयात लिधंसा ब्यूम्ह मनूया बाखं थुकी दुथ्याना च्वंगु दु ।
जिगु मिखाया न्ह्यःने
ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु संकिपाया बाखं व निर्देशक सुरेन्द्र तुलाधर अले थुकी निर्मल रत्न शाक्यया संगीत दुथ्याः । थुगु संकिपाया छायाँकार सुमन तण्डुकार खःसा कलाकारकथं सुनिता श्रेष्ठ, अर्णेश्वरी शिल्पकार, बिनु मानन्धर, सुरेन्द्र महर्जन, सुरेन्द्र तुलाधरपिं दुथ्याः । थःगु मिखाया न्ह्यःने जूगु घटनाया हुनिं जीवनय् वःगु ह्यूपाः थन ब्वयातःगु दु ।
चन्द्रमान
ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता शुभ तण्डुकार, सुजिता जोशी, सिम्रिक श्रेष्ठ खः । थुकिया बाखं व निर्देशक राजेश मान सिं खःसा संगीतकार कीर्ति श्यामसुन्दर जोशी व राजेश मान सिं खः । संकिपाया छायाँकार देवआनन्द शिल्पकार अले, कलाकारकथं कुमार कार्की, मञ्जु श्रेष्ठ, रोजिना सुवाल, महन्त मल्ल, रुपेन्द्र श्रेष्ठ, हरिश तण्डुकारपिं दुथ्याः । चन्द्रमान नांयाम्ह छम्ह मनूया छुं ज्या मदुगुलिं जीवनय् दुख स्यूगु खँ संकिपाय् ब्वयातःगु दु ।
थःम्हं म्हूगु गाः
नाट्यश्वर फिल्म्स्पाखें ने.सं. ११३१ दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता सुरेश खडगी व कृष्णप्रसाद खडगी अले निर्देशक रबिन्द्र शाही खः । थुकी सुरेश खड्गीया बाखं अले किशोर शाही व सुमन कपालीया संगीत दु । संकिपाया छायाँकार मदन महर्जन खःसा कलाकारकथं किशोर शाही, रुबिना महर्जन, मिरा मालि, रवि महर्जन, सुरेन्द्र के.सी., पल्पसा डंगोल, श्यामसुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार, सिर्जन शाही, शंकर खडगी व सुजित ठकुरीपिं दुथ्याः । थुकी छम्ह मभिंम्ह मिसाया जालय् लानाः गालय् कुतुवंम्ह छम्ह मिजंया बाखं दु ।
यलय्बाथः
एस जयापाखें ने.सं. ११२८ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता बिजयज्योति अले संगीत, बाखं, निर्देशक शान्तराज शाक्य खः । संकिपाया छायाँकार बिजय ज्योति खःसा थुकी कलाकारकथं शान्तराज शाक्य, नारायणदेवी प्रधान, मिथिला शर्मा, सिन्तिया सेन ताम्रकार, भैषज्यरत्न शाक्य, किरण शाक्य, टेकरत्न बज्राचार्य, दानरत्न बज्राचार्यपिं दुथ्याः । थुकी कातिप्याखं दुने बाथःप्याखं नाप स्वापू दुगु बाखंकथं स्वनिगलय् न्ह्याम्हेसितं भंmगः लायेफुपिं स्वम्ह बाथःतय्गु बाखं दुथ्याका तःगु दु ।
पटाचारा
गुण सिनेमा प्रा.लि.पाखें ने.सं. ११२८ दँय्् निर्माण जूगु पटाचारा संकिपाया निर्माता विजेन शाक्य
अले निर्देशक रामकृष्ण खड्गी खः । थुकिया संगीतकार रामकृष्ण दुवाल, नगेन्द्र राजोपाध्याय, रामकृष्ण खड्गीपिं खः ।
संकिपाया छायाँकार रवि साय्मि खःसा थुकी कलाकारकथं कर्मा, मेलिना मानन्धर, मदनदास श्रेष्ठ, लक्ष्मी गिरी, कृष्णभक्त श्रेष्ठ, श्यामसुन्दर शिल्पकार व अन्नपूर्णेश्वरी शिल्पकारपिं दुथ्याः । थ्व मतिनाय् त्याग व समर्पण न्ह्यब्वया तःगु बौद्ध जातक बाखंनाप स्वापू दुगु संकिपा खः ।
पःखाः
ने.सं. ११२८ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता अच्युतकृष्ण ताम्राकार अले निर्देशक रोशन नबीन ताम्राकार व रामशेखर नकःमि खः । थुकी स्व. पूर्ण पथिक (पिदंगु बाखं)या बाखं व अमरराज शर्मा राजोपाध्यायया संगीत दु । संकिपाया छायाँकार सिद्धार्थ शाक्य अले थुकी कलाकारकथं सूर्यमाला शर्मा, सुभाषराम लाछी (प्रजापति), गणेश सायमि, नारायण देबी प्रधान, रुपकेशरी शाक्य, प्रतीक राजकर्णिकार, सुमन चित्रकार, सानुभाई चित्रकार, रोशन नबीन ताम्राकार व रामशेखर नकःमि दुथ्याः । संकिपाय् समाजय् दयाच्वंगु थजात व क्वजात दथुया विभेदयात मार्मिककथं न्ह्यब्वया तःगु दु ।
गज्याः गज्याःपिं मनूत दै थन
लुँमधि अजिमा फिल्म प्रोडक्शनपाखें ने.सं.११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता दीपक कपाली व धर्मसुन्दर शाक्य अले निर्देशक सनम कुमार श्रेष्ठ खः । सनम कुमार श्रेष्ठया बाखं दुगु थुगु संकिपाया छायाँकार सोहन मानन्धर, मदन महर्जन व सुरेन्द्र ख्वखालि खः । थुकी कलाकारकथं मन्जु श्रेष्ठ, सुनिता श्रेष्ठ, श्यामसुन्दर शिल्पकार, तुलसी नारायण डंगोल, रुपेन्द्र श्रेष्ठ थक्वाः, मानिक शाहीपिं दुथ्याः । संकिपाय् थ्व संसारय् गज्याः गज्याःपिं मनू दयेयः धइगु क्यनातःगु दु ।
व मिसा
ग्वार्को युथ एशोसियशनपाखें ने.सं. ११३० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्देशक रवि डंगोल व छायाँकार रवि सायमि खः । थुकी सुरेश किरण मानन्धरया बाखं दुसा कलाकारकथं विनिता महर्जन, नरोत्तम मानन्धर, हरिमान दिवाकर, सुशिल राजोपाध्यायपिं दुथ्याः । छम्ह मिसाया जीवनय् वइपिं मिजंत व इपिंलिसे व मिसाया नातायात थुगु संकिपाय् ब्वयातःगु दु ।
मि. हर्कमान
ने.सं.११३१ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता भोला शाही अले बाखं व निर्देशक रबिन्द्र शाही खः । संकिपाया छायाँकार मदन महर्जन खःसा थुकी कलाकारकथं प्रकाश बज्राचार्य, मैंया श्रेष्ठपिं दुथ्याः । संकिपाय् मि. हर्कमान धैम्ह छम्ह मनूया खँय् थीथी घटना व बाखं न्हयब्वयातःगु दु ।
इहिपाः
ने.सं. ११३१ दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता सुरेश बज्राचार्य, यादव पुडासैनी, मित्लेश श्रेष्ठ खःसा निर्देशक सुरेश बज्राचार्य खः । संकिपाय् सुरेन्द्र नकःमिया बाखं दुसा संगीतकार विष्णु सक्व खः । संकिपाया छायाँकार गुणराज शाक्य अले थुकी कलाकारकथं रेश्मी महर्जन, मिथ्लेश श्रेष्ठ, स्वतन्त्र संसार महर्जन, अनुर मानन्धर, आशाकाजी थकु, मन्जु श्रेष्ठ, सुरेन्द्र मानन्धर, श्यामसुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार, उदेन न्हूसाय्मिपिं दुथ्याः । पुनर्जन्मया बाखं दुगु थुगु संकिपाय् न्हापाया जन्मया मतिना लिपाया जन्मय् वनाः तिनि पूवनी धकाः क्यनातःगु दु ।
मतिनाया स्वां
जिनियस फिल्म्स्पाखें ने.सं.११३२ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता शेखर शाही व रिजन डंगोल खःसा बाखं व निर्देशक रुपिन डंगोल खः । संकिपाया संगीतकार बिजेन श्रेष्ठ व रमेश डंगोल अले छायाँकार प्रदिप कुमाल खः । थुकी कलाकारकथं रुपिन डंगोल, शेखर शाही, बिजेन श्रेष्ठ, सबिना महर्जनपिं दुथ्याः । संकिपाय् मतिना धइगु स्वां थें खः, उकिया नँस्वाःयात नालाकाये सयेकेमाः धकाः क्यनातःगु दु ।
छ हे मदुसा
ने.सं. ११३१ दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता निलेश शाक्य अले निर्देशक सूर्य श्रेष्ठ खः । थुकी राजेन्द्रमान शाक्य (आरएम)या बाखं दुसा संकिपाया छायाँकार लूजः सिं खः । संकिपाय् कलाकारकथं राजकुमार श्रेष्ठ, मीरा माली, पल्पसा डंगोल, सुरेन्द्र के.सी.पिं दुथ्याः । थन निम्हेसिया यःत्यः जूगु मतिनाय् दइगु त्याग भावनाया बाखं न्ह्यब्वया तःगु दु ।
त्याग
साम अडियो भिडियो प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३२ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता जोग्यलाल ताम्राकार अले बाखं व निर्देशक बीरेन ताम्राकार खः । थुकिया संगीतकार कृति व विजय खःसा छायाँकार शंकर महर्जन खः । थुकी कलाकारकथं धिरेन शाक्य, हिसिला महर्जन, भिन्तुना जोशी, विनोद श्रेष्ठ , लक्ष्मी गिरीपिं दुथ्याः । संकिपाय् त्याग हे जीवनया तःधंगु तपस्या खः धकाः क्यनातःगु दु ।
थः कतः, कतः थः
महालक्ष्मी मुभि म्याक्सपाखें ने.सं. ११३३ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता विनोद ताम्राकार अले निर्देशक जीतेन्द्र राजोपाध्याय खः । थुकी पि.के श्रेष्ठया बाखं दुसा संगीतकार बीजेन श्रेष्ठ, बिजय कायस्थ व ईन्द्र व्यञ्जनकार खः । संकिपाया छाँयाकार सूर्य व दिपेन्द्र खःसा थुकी कलाकारकथं सबिन शाक्य, सचि राजोपाध्याय, सबिना डंगोल, सुरेन्द्र के.सी.पिं दुथ्याः । संकिपाय् छगू परिवारय् च्वनाच्वंपिं दुजःत गथे जुयाः कतः थें जुयावनी धकाः क्यनातःगु दु ।
पानबति
सुखावति फिल्मस् प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३३ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया बाखं व निर्देशक सुरेन्द्र तुलाधर खःसा छायाँकार सुमन तण्डुकार व रत्न कार्की खः । थुकी कलाकारकथं सनम शाक्य, विनोद श्रेष्ठ, भोगेन्द्र मानन्धर, पल्पसा डंगोल, हृदयप्रसाद मिश्र, रवि डंगोलपिं दुथ्याः । पुरातन शैलीया जीवन त्वःताः आधुनिक पहःया जीवन नालेगु कुतः याःम्ह छम्ह मिसाया जीवनय् वइगु थीथी घटनात थुकी ब्वयातःगु दु ।
ख्याः वल ख्याः वल
तण्डुकार फिल्म्स्पाखें ने.सं. ११३३ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता शुभ तण्डुकार अले बाखं व निर्देशक सनम कुमार खः । थुकी निरञ्जन महर्जनया संगीत दुसा छायाँकार देवआनन्द शिल्पकार खः । कलाकारकथं लक्ष्मी कुमार महर्जन, श्यामसुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार, कृष्णभक्त महर्जन, शोभा महर्जन, मणि महर्जनपिं दुथ्याः । थ्व थ्रिलर सस्पेन्स सहितया कमेडी फिल्म खः ।
ब्याः याये म्हाः
सुकुन्दा फिल्म्स्पाखें ने.सं. ११३३ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता राजेन्द्र श्रेष्ठ अले बाखं व निर्देशक बासु शाही खः । थुकिया संगीतकार ज्ञानेश्वर निभाः, छायाँकार गुणराज शाक्य खः । थुकी कलाकारकथं विनोद श्रेष्ठ, रुपेन्द्र श्रेष्ठ थक्वाः, रजनी खडगी, बिनु मानन्धरपिं दुथ्याः । संकिपाय् मिसा मिजंया छगू यात्राया दथुइ इहिपाःया खँयात कयाः जुइगु खँ ब्वयातःगु दु ।
थ्व ला ग्यानापु स्टायल
सुखावति फिल्म्स् प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३४ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता रबिन्द्र शाही निर्देशक भोगेन्द्र मानन्धर खः । सुरेन्द तुलाधरया बाखं दुगु थुगु संकिपाया छायाँकार सुवर्ण खः । कलाकारकथं भिन्तुना जोशी, रवि डंगोल, मञ्जु श्रेष्ठ, प्रबोध कसाः, रोजिना सुवाल, सिर्जना महर्जन, गंगाराम डंगोल, मानकृष्ण वावा व नस्वाः जोशीपिं दुथ्याः । संकिपाय् छम्ह अपहरणय् लाःम्ह मिसामचां साहसपूर्वक थःत बन्धनं मुक्त याइगु स्टाइल ब्वयातःगु दु ।
मू मदुगु जिन्दगी
सुखावति फिल्म्स प्रोडक्शनपाखें ने.सं.११३४ दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता आर एल महर्जन अले बाखं व निर्देशक सुरेन्द्र तुलाधर खः । थुगु संकिपाया छायाँकार सुमन तण्डुकार खःसा कलाकारकथं आर एल महर्जन, सोहित मानन्धर, आशिष्मा नकःमि, भिन्तुना जोशी, महन्तलाल मल्ल, सुरेन्द्र तुलाधरपिं दुथ्याः । जिन्दगीया मू थःम्हेसिनं हे थुइकेमाः धकाः संकिपाय् ब्वयातःगु दु ।
पागलपन
सुकुन्दा फिल्म्स् प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३४ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता मिन्जु शाही अले निर्देशक बासु शाही खः । संकिपाया संगीतकार गोविन्द ह्यूमत व निर्मल रत्न शाक्य खःसा छायाँकार राजन शाही खः । कलाकारकथं रुपेन्द्र श्रेष्ठ थक्वाः , रजनी खडगी, सरिना बज्राचार्य श्रेष्ठ, ज्ञानेन्द्र ईशारा, अशोक श्रेष्ठ, रेना महर्जनपिं दुथ्याः । संकिपाय् मतिनाय् उइँसूचाःम्ह छम्ह मिसाया बाखं ब्वयातःगु दु ।
टेम्पो चालक
चिनारी नेपाल अष्टे«लियापाखें ने.सं. ११३६ दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता गंगाबहादुर नेमकुल अले निर्देशक रबि डंगोल खः । गंगा बहादुर नेम्कुलया बाखं दुगु थुगु संकिपाया छायाँकार रबि सायमि खः । कलाकारकथं गंगाबहादुर नेम्कुल, कोपिला तामाङ्ग, श्यामसुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार, रुमन जोशी, शान्ति वाइबा, ओम तण्डुकार, रन्जिता ब्लोन तामाङ्ग, रत्नकाजि लूनिभाः अले बालकलाकारकथं सुलगना नेम्कुल व चेतन नेम्कुलपिं दुथ्याः । छम्ह मिसा टेम्पो चालकया जीवनय् वइगु थीथी समस्यायात संकिपाय् ब्वयातःगु दु ।
तापलय्
नेपाल उत्थान सांस्कृतिक परिषदपाखें ने.सं. ११३५ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्देशक बालमुकुन्द प्रजापति खः । श्याम श्रेष्ठया बाखं दुगु संकिपाया छायाँकार सागर खडका खः । थुकी कलाकारकथं हरिकृष्ण दुवाल, राजकुमार चक्रधर, विष्णु श्रेष्ठपिं दुथ्याः । संकिपाय् थिमिइ च्वंपिं किसानतय् थःगु थासय् ज्या मगानाः तापलय् वनाः ज्या याः वनेगु परम्पराया बाखं ब्वयातःगु दु ।
भौमचा
संगीतप्रेमी फिल्म प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३६ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता बेखाराम महर्जन, चन्देश्वर महर्जन, भिमसेनदास महर्जन, विश्वराज महर्जन खःसा निर्देशक ललेन्द्र शाक्य खः । थुकिया संगीतकार सन्तोष महर्जन अले छायाँकार प्रताप महर्जन व ललितराज महर्जन खः । कलाकारकथं बेखाराम महर्जन, चन्देश्वर महर्जन, भिमसेनदास महर्जन, विश्वराज महर्जन, करिश्मा महर्जन व महेश्वरी महर्जनपिं दुथ्याः । थुकी माजु व भौमचा दथुइ ल्वापु मदयेका च्वनेमाः धइगु सन्देश बियातःगु दु ।
तिमिला
मुभि एन मोरपाखें ने.सं. ११३६ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्देशक आर्यम नकःमि खःसा संगीतकार राजभाइ बज्राचार्य खः । संकिपाया छायाँकार दीपेन बस्न्यात खःसा कलाकारकथं सबिन शाक्य, साक्षी मुल्मी, रवि डंगोल, श्यामसुन्दर शिल्पकार, अर्णेश्वरी शिल्पकार, शोभा महर्जन, गणेशराम लाछि, हृदयप्रसाद मिश्र व बालकलाकारकथं अलास्का श्रेष्ठपिं दुथ्याः । थःगु भाय् मसःपिं मनूतय्गु छुं महत्व मदु धकाः थुकी ब्वयातःगु दु ।
तिन तिकः महा बिकः
लुँमधि अजिमा प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३७ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता व बाखं दीपक कपाली खःसा निर्देशकपिं प्रवीण लाकौल व उमेश मान प्रधान खः । संकिपाया संगीतकार दीपक कपाली व अनिल तुलाधर खःसा छायाँकार सोहन मानन्धर खः । कलाकारकथं निक्की महर्जन, रुपेन्द्र श्रेष्ठ थक्वाः, योगेन ज्यापु, अनुज डंगोल, रेश्मी महर्जन, रेना महर्जन, मञ्जु श्रेष्ठ, अन्नपुर्णेश्वरी श्रेष्ठ, हरिमान दिवाकर, सुशील श्रेष्ठ व सुशील राजोपाध्यायपिं दुथ्याः ।
तानांज्यः
सुकुन्दा फिल्म प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३७ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपायाया निर्माता मिन्जु शाही व नरेश शाही खःसा निर्देशक बासु शाही खः । संकिपाया संगीतकार बालकृष्ण वंशी खःसा छायाँकार नरेश शाही खः । कलाकारकथं सबिन शाक्य, अर्णेश्वरी शिल्पकार, जस्मीन श्रेष्ठ, नरेश सिं, पल्पसा डंगोल, श्यामसुन्दर शिल्पकार, हरिमान दिवाकर, रवि महर्जन, प्रभात कुमार खेँय्पिं दुथ्याः । थुकी मनू शारिरीक रुपं सुस्त जूसां वया मन पवित्र जुल धाःसा अज्याःम्ह मनुखं आपाःसियागु नुगः त्याके फइ धकाः क्यनातःगु दु ।
अंश
चिराग फिल्म्स्पाखें ने.सं. ११३७ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता पुजा श्रेष्ठ खःसा बाखं व निर्देशक सुरेन्द्र तुलाधर खः । थुकिया संगीतकार मनराज नकःमि अले छायाँकार मदन महर्जन व पुरुषोत्तम प्रधान खः । कलाकारकथं राजेश महर्जन, हरिश तण्डुकार, मञ्जु श्रेष्ठ, संजय शर्मा राजोपाध्याय, सुरेन्द्रतुलाधर, सबिना गोपाली व इन्जा नेवाःपिं दुथ्याः । थन छम्ह हे अबुया निम्ह कलाःपाखें दुपिं निम्ह मस्तय्सं थः अबुया अंशय् याइगु दाबी क्यनातःगु दु ।
एक से एक
सुकुन्दा फिल्म्स्पाखें ने.सं. ११३७ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता मिन्जु शाही, बाखं व निर्देशक बासु शाही खः । थुकिया संगीतकार गोविन्द ह्यूमत अले छायाँकार मनोजरत्न शाही खः । कलाकारकथं सुरेन्द्र मानन्धर, रजनी खड्गी, मन्जु श्रेष्ठ, बासु शाही, अशोक श्रेष्ठपिं दुथ्याः । थन मनूया निंतिं ध्यबासिबें इमान हे महान जुइ धकाः क्यनातःगु दु ।
कृषागौतमी
गुण सिनेमा प्रा.लि.पाखें ने.सं. ११३७ दँय्् निर्माण जूगु जातक बाखनय् आधारित संकिपाय कृषागौतमीया निर्माता विजेन शाक्य अले निर्देशक रामकृष्ण खड्गी खः । थुकिया संगीतकार बालकृष्ण बंशी व रामकृष्ण खड्गी खःसा छायाँकार रवि साय्मि खः । थुकी कलाकारकथं कर्मा, मेलिना मानन्धर, शिव श्रेष्ठ, नगिना जोशी, सुरज ब्यञ्जनकारपिं दुथ्याः । थ्व बौद्ध जातक बाखंनाप स्वापू दुगु संकिपा खः ।
वाया दुने जाकि दु
कल्प फिल्म प्रोडक्शन्स्पाखें ने.सं. ११३८ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता अमर दथेफुथे खःसा बाखं व निर्देशक बासु शाही खः । थुकिया संगीतकार रामकृष्ण खड्गी अले छायाँकार मनोजरत्न शाही खः । कलाकारकथं बासु शाही, सुनिता श्रेष्ठ ठाकुर, अन्नपुर्णेश्वरी श्रेष्ठ, कुमार कार्की, हरि घेमोसु, सजिना महर्जनपिं दुथ्याः । संकिपाय् सुं नं मनूतय् दथुइ ल्वापु ब्वलंकेत बाय् शंका ब्वलंकेत छ्यलीगु खँपुया हुनिं ब्वलनिगु परिस्थितियात ब्वयातःगु दु ।
स्वय्नगु
ने.सं. ११३८ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता गोपालकृष्ण नकःमि व अजः महर्जन अले बाखं व निर्देशक अमृत मान महर्जन खः । संकिपाया छायाँकार लूजः सिं, कलाकारकथं अमृतमान महर्जन, भिन्तुना जोशी, सुशिला तण्डुकार, रणेन्द्र महर्जन, सुरज व्यञ्जनकार व लक्ष्मी गिरीपिं दुथ्याः । संकिपाय् मतिनाय् थःगु ज्यान पानावंपिं स्वम्ह मतिनामिया बाखं ब्वयातःगु दु ।
जामनः गुभाजु
जेस्सी पेनी इन्टरटेंटमेंट व वाइल्ड बुल्स प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३९ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता राजभक्त श्रेष्ठ व मन्दिरा मानन्धर खः । पुलां बाखंयात कयाः दयेका तःगु संकिपाया निर्देशक रवि साय्मि खःसा संगीतकार बालकृष्ण वंशी खः । संकिपाया छायाँकार भवानी शिलाकार अले थुकी कलाकारकथं सुशिल राजोपाध्याय, साकार पन्त, पुष्कर माथेमा, उदेन न्हूसाय्मि, अमिता जोशी, अन्नपूर्णेश्वरी श्रेष्ठ, ओमशंकर श्रेष्ठ, संघरत्न शाक्य, सुरज व्यन्जकारपिं दुथ्याः । संकिपाय् मल्लकालिन जुजु प्रताप मल्लया पालय् येँदेसय् दुम्ह नांजाःम्ह तान्त्रिक जामनः गुभाजुया पुरुषार्थं जाःगु बाखं ब्वयातःगु दु ।
लमि
ए भि सि डि पोखरापाखें ने.सं.११३७ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया बाखं, निर्देशक व छायाँकार यादब दास भ्वछिभ्वया खःसा संगीतकार कृष्ण बहादुर श्रेष्ठ (पोखरा) खः । थुकी कलाकारकथं अन्जली महर्जन, बिक्रम उदास, जितेन्द्र नापित, उदय बहादुर ताम्राकार, चन्दा श्रेष्ठ, सूर्य महर्जन, लक्ष्मी महर्जन, रन्जन बुद्धाचार्य, सुदर्शनपिं दुथ्याः । संकिपाय् मतिना धइगु पवित्र जुइ, उकिं इहिपाः धइगु लमिया झङ्गःखँया सिबें थवंथः ब्वलनीगु मतिनाय् यक्व बांलाः धकाः क्यनातःगु दु ।
लिबाये धुंकाः
अडियो भिडियो स्टेशन प्रा.लि.पाखें ने.सं. ११४० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया बाखं व निर्देशक राजेश मान सिं अले संगीतकार सुमन कपाली व बीरेन शाक्य खः । संकिपाया छायाँकार शंकर महर्जन खःसा थुकी कलाकारकथं आशाकाजी थकु, नारायणदेबी प्रधान, मन्जु श्रेष्ठ, भिमसेन रिसाल, आराध्यलक्ष्मी खड्गी, रामलाल महर्जनपिं दुथ्याः । थुकी न्ह्यागुं ज्या नं इलय् हे यायेमाः, लिबाये धुंकाः हालां जी मखु धकाः क्यनातःगु दु ।
हिसिमति
चःमति नेवाः खलः व चःमति नेवाः संकिपा प्रोडक्शनपाखें ने.सं.११३९ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता कान्छाभाइ ज्यापु व सानुछोरी ज्यापु, निर्देशक अनुज डंगोल व पूर्णकाजि ज्यापु खः । थुकी पूर्णकाजि ज्यापुया बाखं अले जुगल डंगोल व पूर्णकाजि ज्यापुया संगीत दु । संकिपाया छायाँकार सोहन मानन्धर खःसा थुकी कलाकारकथं निकि महर्जन, योगेन ज्यापु, अन्नपूर्णेश्वरी श्रेष्ठ व पूर्णकाजि ज्यापुपिं दुथ्याः । संकिपाय् यँेदेय्या चःमतिइ चकंगु बुँख्यःया दथुइ न्हिलाख्वाः व नासलं ल्यूम्ह मिसा हिसिमतिया मतिनाया बाखं ब्वयातःगु दु ।
क्या फसाद
कल्प फिल्म प्रोडक्शनपाखें ने.सं. ११३९ दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता मिन्जु शाही खःसा बाखं व निर्देशक बासु शाही खः । थुकी कलाकारकथं बासु शाही, सुरेन्द्र मानन्धर, रेवन्त लाल श्रेष्ठ, रजनी खड्गी, हरि धेमोस, कर्णमान शाक्य, राजन राचलपिं दुथ्याः । संकिपाय् मतिनाया निंतिं मनूत वँय् जुइत नं तयार जुइयः धकाः क्यनातःगु दु ।
तुयूमति
ने.सं. ११३९ दँय् निर्माण जूगु संकिपाया निर्माता अनु श्रेष्ठ व मनिष कुमार श्रेष्ठ अले बाखं व निर्देशक आर्यम नकःमि खः । थुकिया छायाँकार राजु कार्की खःसा थुकी कलाकारकथं मनिष कुमार श्रेष्ठ, अर्णेश्वरी शिल्पकार, सबिन शाक्य, साक्षी मुल्मी, मदनकृष्ण श्रेष्ठ, राजेन्द्र खडगी, हिसिला महर्जन, मणिराज लवटपिं दुथ्याः । संकिपाय् थःगु जग्गा जमिन धैगु थःगु मातृभूमि खः, थुकियात संरक्षण याना तयेमाः धैगु सन्देश दु ।
वल वल फसिक्वाः
नाट्यश्वरपाखें ने.सं. ११४० दँय् निर्माण जूगु थुगु संकिपाया निर्माता जितेन्द्र श्रेष्ठ, अले बाखं व निर्देशक
वि डंगोल खः । थुकी बालकृष्ण वंशीया संगीत दुसा संकिपाया छायाँकार हरि सिलवाल खः ।
कलाकारकथं अन्नपुर्णेश्वरी श्रेष्ठ, अजयकान्छा, सनम शाक्य, प्रदीप श्रेष्ठ, कृष्णभक्त महर्जन, हेमन श्रेष्ठ, हरिमान दिवाकर, प्रदिप सिंह, भिमसेन रिसालपिं दुथ्याः । संकिपाय् संसारय् मनूतय्गु जीवन चक्रय् दोहोरे जुयाच्वनीगु घटना चक्रयात ब्वयातःगु दु ।
कर्मा
गुण सिनेमा प्रा.लि.पाखें ने.सं. ११४० दँय्् निर्माण जूगु संकिपा कर्माया निर्माता विजेन शाक्य अले निर्देशक रामकृष्ण खड्गी खः । थुकिया संगीतकार राजु तुलाधर, बालकृष्ण बंशी व रामकृष्ण खड्गी खःसा छायाँकार लूजः सिंह खः । थुकी कलाकारकथं मदनकृष्ण श्रेष्ठ, नारायणदेवी प्रधान, आशिष्मा नकःमि, अनिता ताम्राकारपिं दुथ्याः । थ्व बौद्ध जातक बाखंनाप स्वापू दुगु संकिपा खः ।
शान्ति अशान्ति
नेपालभाषाया संकिपाःशान्ति अशान्ति । सुकुन्दा फिल्म प्रोडक्शनपाखें ने.सं.११४० (वि.सं.२०७६) सालय् निर्माण जुगु संकिपाःया निर्माता राजु कपाली व अशोक श्रेष्ठखः । छायाँकार मनोजरत्न शाही, बाखं व निर्देशक बासु शाही, कलाकार ः रवि डंगोल,कृष्णभक्त महर्जन,बासु शाही,अशोक श्रेष्ठ,गोबद्र्धन कसपाल ।
घोषक
चिराग फिल्मस् प्रा.लि.पाखें ने.सं. ११४१ य्् निर्माण जूगु संकिपाय घोषकया निर्माता रोशन बज्राचार्य व प्रेमा शाक्य अले निर्देशक अमृतचन्द्र खः । धर्मरत्न शाक्यया बाखं दुगु थुगु संकिपाया संगीतकार जिवित जल्मि व गोविन्द ह्यूमत खःसा छायाँकार लूजः सिंह व रवि साय्मि खः । थुकी कलाकारकथं किशोर चिपालु, राजेन्द्रमान शाक्य, पल्पसा डंगोल, अंजली शाक्य, प्रेमा शाक्यपिं दुथ्याः । थ्व बुद्धकालिन ऐतिहासिक संकिपा खः ।
बौ दानवज्र बज्राचार्य व मां हेरामाया बज्राचार्यया क्वखं ने.सं. १०२८ पोहेलागा १४ कुन्हु कोशकार भाजु आदिबज्र बज्राचार्य बूगु खः । छम्ह संस्कृतया विद्वान जूगु नातां वय्कःया च्वसा धर्म, कोश, व्याकरण व अनुवाद विधापाखे च्वन्ह्याः । बज्राचार्य भाजुया दकलय् न्हापांगु च्वसु संस्कारनाप स्वापू दुगु चुडाकर्मया विषय (धर्मोदय ३/३७) ने..सं. १०६९ दँय् पिदंगु खः । अनं लिपा न्हापांगु सफू कथं वाङ्मय शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशी नाप जानाः नेपालभाषाया मू लँपु ने.स. १०६८ इ पिथनादीगु खःसा निदँ लिपा ने. सं. १०७० इ हाकनं थ्वहे सफूयात तँसाकथं पिथनादिल ।
वय्कः छम्ह नेपालभाषा साहित्यह्यःमिया नातां नेपालभाषा साहित्यया शब्द व्याकरण सुथां लाकेगुलि वय्कःया तःधंगु योगदान दु । नेपालभाषाया शब्द शुद्ध यायेत बज्राचार्यजुं छुं पर्यायवाची कोष ब्व १, ने.सं. १०७४, ब्व २ ने.सं. ११०० दँय् पिथनादिल । थुकथं हे शब्द रचना अलंकार ने.सं.१०७४ य् पिथनाः भाषा शब्द कोशया धुकू जायेकेगुली तःधंगु ग्वाहालि यानादीगु दु ।
वय्कः छम्ह बुद्धधर्मनाप स्वापू दुम्ह मनू जूगुलिं वय्कलं शब्दकोश व्याकरणया सफू नापं बुद्धधर्म सम्बन्धि तःगू हे सफू पिथनादीगु दु । थुकथं नेपालभाषा साहित्य थपू यायेत, धर्म, कोष, व्याकरण आदि थीथी विधाया सफू च्वयादीम्ह भाजु आदिबज्र बज्राचार्यं ने.सं.११०८ य् थःगु नश्वर देह त्याग यानाबिज्यात ।
म्येयात रेकर्ड यायेगु चलन वये न्ह्यःतक्कशास्त्रीय आधारं हे म्ये हालीगु खः । थुकी उकथं हे पुलां बाजंत छ्यली । जब भारतय् वनाः म्ये रेकर्ड यायेगुचलन जुल, अबलय् अन हे दुगु बाजंत छ्यलाः म्येरेकर्ड याइगु खः । न्हापांनिसें दरबारय् भारतया उस्तादत हयाः संगीत जालशात याइगुलिं थनयाउस्ताद व संगीत पारखीत नं अनया संगीतं छखे च्वने मफु । अथे जुयाः थनया म्ये संगीतय् नं भारतीय संगीतया छनक दु । नेपालय् रेडियो स्थापना न्ह्यःतक संगीत सिर्जना आपालं यानाः शास्त्रीय संगीतया आधारय् जुयाच्वंगु खः । डिस्क रेकर्डय् वयाःलिं भचाभचा आधुनिक म्ये सिर्जनात जूगु खनेदु । ‘राजमति कुमति जिके वःसा पिरति…..’ थ्व म्येयात स्वच्छन्द आधुनिक मेकथं कायेगु याः । यदि थुगु म्येयात आधुनिक मेकथं कायेगु खःसा वि.सं. १७६५ सिबें न्ह्यः हे आधुनिक नेवाः संगीत सिर्जना जूगु धायेछिं । लिपा रेडियो नेपाल स्थापना धुंकाः आधुनिक म्येया सिर्जना जक मखु सर्जकत नं ब्वलना वःगु खः ।
छगू इलय् भारतीय संकिपाया म्येया लसय् नेवाःम्येत लोकंह्वाःगु खः । विशेष यानाः दबू प्याखनय् थुकथं म्ये संगीत छ्यःगु खनेदु । लय् मेगु जूसां नेवाः पहः वःगु म्ये आपालं खनेदु । लिपा दबू प्याखनय् नं मौलिक सिर्जना जूगु खनेदु । बुलुहुं शास्त्रीय व लोकया म्येलिसें आधुनिक संगीतया म्ये सिर्जना जुजुं वल । लिसें गजल विधाया म्येत नं सिर्जना जुजुं वःगु खः ।
आधुनिककाल अर्थात् ने.सं १०६० लिपा नेपालभाषाया अनुवाद साहित्यय् खनेदुगु दकलय् तःधंगु ह्यूपाः मेमेगु भाषाया सफू जक नेपालभाषाय् अनुवाद जूगु मखुसे नेपालभाषाया सफू नं मेमेगु भाषं अनुवाद जूगु खः । थुगु इलय् वयाः नेपालभाषाया प्रचार प्रसार जुइकेत मेगु भाषं नं थःपिनिगु साहित्य अनुवाद यायेमाल धैगु चेत केवल भाषा साहित्य अभियन्तापिंके जक मखु स्वयम् च्वमिपिंके नं ब्वलंगु खनेदत । थ्वहे चेतनां नेपालभाषाया कविता, म्ये, बाखं, लोकबाखं, खण्डकाव्य, महाकाव्य नं अंग्रेजी, नेपाली व मेमेगु भाषं अनुवाद यानाः पिथनेगु ज्या न्ह्यात । थथे अनुवाद यानाः पिथनेगु ज्याय् गुलिंलय् थीथी संस्था न्ह्यज्याःगु दुसा गुलिंलय् च्वमि स्वयमं हे न्ह्यच्यूगु दु । थथेहे नेपालभाषाया ग्रन्थयात अंग्रेजी भाषं अनुवाद यानाः आधुनिककालय् न्हापां पिदंगु सफू सिग्फ्रेडलिन हार्डया सम्पादनय् पिदंगु भगवान बुद्धया जातक बाखं मणिचुदावदान (इ.सं १९६३/ने.सं १०६३) खःसा सिग्फ्रेडलिन हार्डं हे सम्पादन याःगु मेगु सफू नेवारी गीतिमञ्जरी (इ.सं १९७४/ने.सं. १०९८) नांगु पुलांम्येया संग्रह खः । थ्वहे कथं नेपालभाषाया काविता विभाषीपिंसं नं म्हसीमा धकाः नेपालभाषा परिषदं पिदंगु तत्कालीन प्रतिनिधि कविपिनिगु कविता संग्रह नेपालभाषाया नःलि कविता (ने.सं १०७८ ) या सफुलिइ छखेर नेपालभाषाया कविता मेखेर उकिया अंग्रेजी भाषं अनुवाद तयाः सफू पिकाल । थथे नेपालभाषाया समकालिन कविपिनिगु कविता अंग्रेजी भाषं अनुवाद जूगु थ्व न्हापांगु खः । थ्वयां लिपा थीथी च्वमिपिनिगु सफूया अंगेजी, नेपाली व मेमेगु भासं अनुवाद यायेगु क्रम न्ह्यात । थ्वहे झ्वलय् कविकेशरी चित्तधर हृदयया महाकाव्य सुगत सौरभ यात गद्यभाषं भाजु सुवर्णमान तुलाधर व टड लुइस जानाः अंग्रेजी भाषं अनुवाद यानादिल, तर अनुवादया ज्या क्वचायाः नं सफू पिदनेगु ज्या मजू । लिपा नेपालभाषा एकेडेमिं भाजु तीर्थराज तुलाधरयात अनुवादया भाला बियाः Sugat Saurabh (इ.सं १९९८)या नामं अंगे्रजी भाषां सुगतसौरभ महाकाव्यया अनुवाद पिथन । थ्वयां लिपा तत्कालीन नेपाल राजकीया प्रज्ञाप्रतिष्ठानं कविकेशरी चित्तधर हृदयको सुगत सौरभ (वि.सं. २०५९) नामं नेपाली भाषं सुगत सौरभया अनुवाद पिकयाबिल । थथे नेपाली भाषं सुगत सौरभ महाकाव्यया अनुवाद याःम्ह अनुवादक भाजु चित्तरञ्जन नेपाली खः । नेवाःभाय्या सफू अनुवाद यानाः पिकायेगु झ्वलय् सत्यमोहन जोशीया अरनिको श्वेतचैत्य महाकाव्यया अंग्रेजी (वि.सं.२०६४) व नेपाली भाषं (वि.सं २०७२) भाजु अनुराज जोशी पाखें अनुवाद जुयाः पिदन । अथेहे धुस्वांया गंकी उपान्यास नेपाली, अंग्रेजी भाषं अनुवाद जूगु दुसा वय्कःया मेमेगु उपन्यास नं नेपाली, हिन्दी लगायत चेक आदि भाषं नं अनुवाद जूगु दु । अथेहे जनकवि दुर्गालालया थीथी इलय् च्वयातःगु कविता मुनाः तीर्थराज तुलाधरया अनुवादय् १२५ कविता Twists and Turns (ने.सं ११२०) नामं अंग्रेजी भाषं पिदनसा वय्कःया हे लण्डन झायादीबय् च्वयादीगु कविताया सफू London Roses (ने.सं ११२२) नामं गिरीधरलाल मानन्धरया अनुवादनय् पिदन । कवि पूर्ण वैद्यया लःलः खः कविता संग्रहया नं अंग्रेजी भाषं Drops of water या Wayne Amtzis व Kritish Rajbhandari जानाः अनुवाद जुल । धर्मरत्न यमिया सँ देय्या लिसः खण्डकाव्य ल्हासा बोल्छे नामं नेपाली भाषं अनुवाद जुयाः पिदंगु दुसा मल्ल के सुन्दरया व लँपु थ्व पलाः व शंखधर साख्वाः उपन्यास, प्रतिसरा साय्मिया प्रेशर कुकरया चिल्लाय् कविता संग्रह, सुवर्णकेशरीया गुँच्व मूपुली सफू, शशीकला मानन्धरया संकल्प उपन्यास आदि कृतिया गुलिं नेपाली भाषां सा गुलिं अंग्रेजी भाषां अनुवाद जूगु दु । अथेहे सुलोचना मानन्धर, आनन्द जोशी, नवीन चित्रकार, यज्ञरत्न धाख्वाः, मथुरा साय्मि, लक्ष्मण राजवंशी आदिपिनिगु छुं सफू नं अंग्रेजी भाषां अनुवाद जुयाः पिदंगु दु । नेपालभाषाया पुलां बाखं तथा नेवाः संस्कृतियात विदेशय् नं म्हसीकेबीगु तातुनाः भाजु केशरलाल श्रेष्ठं नेपालभाषाया आपालं लोकबाखं व संस्कृति विषयया सफू अंग्रेजी भाषां अनुवाद यानाः पिकयादीगु दुसा भाजु शान्तदास मानन्धरं नं आपालं मेमेगु भाषाया मचासफू नेपालभाषाय् अनुवाद यानाः मचासाहित्यया धुकू जायेकादीगु दु । थज्याःगु हे ज्या भाजु कमलप्रकाश मल्ल, माधवलाल कर्माचार्य, तीर्थराज तुलाधर, डा. तेजरत्न कंसाकार, डा. ज्योति तुलाधर, डा. केशवमान शाक्य आदिपिंसं नं चित्तधर हृदय, दुर्गालाल श्रेष्ठ, मोतिलक्ष्मी उपासिका, धुस्वां साय्मि, लक्ष्मण राजवंशी, सत्यमोहन जोशी, यज्ञरत्न धाख्वाः आदि थेंज्याःपिं व्यक्तित्वपिनिगु कृतियात अंग्रेजी भाषं अनुवाद यानाः नेपालभाषेत्तरपिंत म्हसीकेबीगु ज्या यानादीगु दु । थ्वय्कःपिं बाहेक नेपालभाषाया अनुवाद साहित्यया ख्यलय् योगदान बियाादीपिं मेपिं न्ह्यथनेबहःपिं अनुवादकपिं ख — सुवर्णमान तुलाधरर, पूर्णदास श्रेष्ठ, ठाकुरलाल मानन्धर, माणिकलाल श्रेष्ठ, निर्मलमान तुलाधर, कमलरत्न तुलाधर, सुग्मा तुलाधर, झुलेन्द्रमान प्रधान, चित्तरञ्जन नेपाली, गिरीधरलाल मानन्न्धर, अनुराज जोशी, तेजप्रकाश श्रेष्ठ आदि आदि । थ्व हे क्रमय् रुसी भाषाया सफू नेपालभाषाय् व नेपालभाषाया सफू रुसीभाषां.अनुवाद यानाः नेपालभाषाया प्रचार प्रसार यानादीम्ह विद्वान कृष्णप्रसाद श्रेष्ठया नां नं न्ह्यथनेबहः जू । अथेहे गुलिखय् च्वमिपिंसं थःपिनिगु कृति अंग्रेजी, नेपाली भाषां अनुवाद यानाः थःपिंसं हे पिकयादीगु दु ।
नेपालभाषाया सफू सरकारी तवरं नेपाली भाषं अनुवाद यानाः पिकायेगु ज्या वि.सं २०३१ सालय् तत्कालीन राजकीय प्रज्ञा—प्रतिष्ठानपाखें नेवारी लोकगीत नांगु सफूया प्रकाशन नं निसें न्ह्यात । थ्व नेवारी लोकगीत नांगु सफुलिइ भजन, सामाजिक म्ये, हासि, ख्यालि, बालगीत यानाः २६० पु नेपालभाषाया म्ये दुथ्यानाच्वंगु दु । थ्व सफूया सम्पादन तव अनुवादया फुक्क ज्या तत्कालिन समाचारवाचक हरि श्रेष्ठं यानादीगु खः । बहुदल व्यवस्था लिपा नेपाल राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठानय् ‘मातृभाषा विभाग’, ‘अनुवाद विभाग’ आदिं नेपाःया थीथी मातृभाषाया सफू पिकायेगु झ्वलय् नेपालभाषाया नं छु छुं सफू गथे नेवारी भाषाका केही आधुनिक कविता (वि.सं २०४९) नामं भाजु इन्द्र मालीया अनुवादन तथा सम्पादनय् नेपालभाषाया झिम्ह प्रतिनिधि कविपिनिगु ५५ पु कविता नेपाली भाषाय् अनुवाद जुयाः पिदनसा भाजु स्नेह साय्मिया अनुवाद व सम्पादनय् नेपालभाषाका समकालीन कविताया नामं ३३ पु नेपालभाषाया समकालीन कविपिनिगु (थीथी पत्रपत्रिकाय् पिदंगु) म्हतिं निपु निपु यानाः ६६ पु कविता नेपाली भाषं अनुवाद जुयाः पिदंगु दु । अथेहे प्रज्ञाप्रतिष्ठानया मातृभाषा विभाग पाखें वि.सं. २०७० इ मय्जु प्रेमशान्ति तुलाधरया नेपालभाषा साहित्यया इतिहास नांगु सफूया नेपाली भाषं अनुवाद जुयाः पिदंगु दु । अथे हे नेपाल जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान पाखें पिदनीगु थुंगा नांगु सफुलिइ नं मेमेगु जनजातिपिनिगु कविताया नापं नेपालभाषाया छुं कविता नं नेपाली भाषं अनुवाद जुयाः पिदंगु दु ।
आधुनिककालय् वयाः नेपालभाषाया सफू जक थीथी भाषं अनुवाद यायेगु ज्या न्ह्याःगु मखुसे न्हापा स्वयाः तःगू भाषा अर्थात् संस्कृत व पालीभाषा नापं अंग्रेजी, नेपाली, हिन्दी, बर्मि, रुसी, जापानी, चेक आदि थीथी भाषाया सफू नेपालभाषाय् अनुवाद जुयाः पिदन । थथे पिदनेफुगुया मू कारण खुल्ला राजनैतिक वातावरण, अंग्रेजी शिक्षाया विकास व भूमण्डिलीकरण आदिया प्रभाव खः धायेमाः । थ्वहे कथं विश्वया थीथी भाय्या नांजाःपिं बाखंमिपिनिगु चर्चित बाखंया मुना आखे (ने.सं १०८५) नामं तीर्थराज तुलाधरया अनुवादन व चित्तधर हृदयया सम्पादनय् पिदनसा– गुलिभरया यात्रा छगूगु (ने.सं १०८५), गुलिभरया ब्राण्डिग नायग देशय् (ने.सं ११०५) नांगु विश्वप्रसिद्ध अंग्रेजी भाषाया नियात्राया सफू अमर बहादुर ताम्रकारया अनुवादय् पिदनसा झुलेन्द्रमान प्रधानं खलिल जिब्रानया जीवन दर्शन (ने.सं १०८६) नेपालभाषाय् अनुवाद यानाः दुतिना दिल । अथेहे हरिवंश राय बच्चनया हिन्दीभाषाया मधुशालायात दुर्गालाल श्रेष्ठं सुलिं (ने.सं११०८) या नामं नेपालभाषाय् हिलादिल । नेपाःया भिक्षुणी धम्मावत्तीया जीवनीयात कयाः बर्मीभाषं च्वयातःगु उपन्यासयात भिक्षु ज्ञानपुर्णिकं यःम्ह म्ह्याय् (ने.सं. १०९०)या नामं नेपालभाषाय् पिकयादिल । न्हापांखुसी सँय्भाय्या महायानि बौद्धग्रन्थयात भिक्षु सुमतिं नेपालभाषं अनुवाद यानाः पितहयादिलसा भाजु दुण्दबहादुर वज्राचायं पाली भाषाया महापरिनिर्वाण सुत (ने.सं. ११०९) इतिवृतक (ने.सं.११०२), मिलन्द प्रश्न ११०४ या नापं त्रिपिटकया तःधंगु सफू दीर्घनिकाय, मज्झिमनिकाय व संयुक्त निकाययात (ने.सं. १११०) नेपालभाषां अनुवाद यानाः पितहयादिल । चित्तरञ्जन नेपालीं खैयामया रुवाइ (ने.सं १०७७), वैत हे (ने.सं १०९२), मुद्राराक्षस नाटक (ने.सं १११०), स्वप्नवासवदता (ने.सं १११९) सफू नेपालभाषाय् अनुवाद यानाः दुतहयादिल । अथेहे सिद्धिचरणया नेपाली भाषं च्वयातःगु उवर्शी खण्डकाव्ययात नेवाःभाषं दुर्गालाल श्रेष्ठ व शान्तहर्ष वज्राचार्यपिंसं अनुवाद यानाः नेपालभाषाय् दुथ्याकादिल ।
नेपालभाषाय् अनुवाद साहित्य विकास यायेगु ज्याय् च्वसापासाया नं तःधंगु देन दु । च्वसापासां ई.सं १९८८ य् छगू अलग्ग हे अनुवाद विभाग चायेकाः टोयोटा फाउण्डेशनया ग्वाहालिं जापानिज भाषाया नापं मेमेगु भाषाया ६५ गुलिं मयाक सफू नेपालभाषा व नेपाली भाषाय् अनुवाद यानाः पिकाःगु दु । थथे च्वसापासां पिकाःगु छुं सफू खः – बी निभाः उपन्यास (११०४), जापानी न्हूबाखं (ने.सं ११०७), न्हू जापानी हाइकु (ने.सं ११०६), श्रीलंकाया न्हूबाखं (ने.सं.१११३), डाक्टरया कलाः उपन्यास (ने.सं.१११०), श्रीलंकाया न्यकँ बाखं (ने.सं.११०६) आदि । अथेहे च्वसापासां थ्व हे अनुवाद विभाग पाखें समकालिन च्वमिपिनिगु बाखं मुनाः An Anthology of Nepalbhasa (ई.सं १९९२) नामं नीनिपु समकालिन च्वमिपिनिगु बाखंया संग्रह व Contemporary Writing In Nepal Bhasa (ई.सं २०००) नामं साहित्यया प्यंगू विधा — कविता, नाटक, बाखं, निबन्ध ख्यःया प्रतिनिधि च्वमिपिनिगु झिंखुपु रचना अंग्रेजी भाषं अनुवाद यानाः पिकाःगु दु । च्वसापासाया थ्व ज्यां अनुवादया सफू जक पिदंगु मखु न्हून्हूपिं तःम्ह अनुवादकपिं नं पिकाल । अथेहे बाखं दबुलिं थःगु बाखं दबू पत्रिकाया थीथी अंकय् पिदंगु बाखं मुनाः स्वंगू भाग यानाः अंग्रजीभाषाय् अनुवाद यानाः नेपालभाषाया बाखंया प्रचार प्रसारय् तिबः ब्यूगु दु ।
थथे आधुनिककालय् वयाः नेपालभाषाया दकलय् अप्वः सफू नेपाली भाषाय् अनुवाद जूगु दुसा, दकलय् अप्वः अंग्रेजी भाषाया सफू नेपालभाषाय् अनुवाद जूगु दु । आधुनिककालय् वयाः अनुवाद साहित्यया ख्यलय् न्हापा स्वयाः आपालं ज्या जूगु दुसां थुकी हे सन्तोष कायेगु अवस्था मदुनि । थौं अनुवाद साहित्यया ख्यलय् संख्यात्मक व गुणात्मक विकासया निंतिं आपालं ज्या यायेमाःगु दनि ।
प्राचीन संस्कृत साहित्यय् काव्ययात साहित्यया पर्याय कथं कायेगु याःसां थौं कवितात्मकता, लयात्मकता, संश्लिष्तताया गुण दुगु रचना विशेषयात जक काव्य कथं कायेगु याइ । थ्वहे कथं नेपालभाषाया आधुनिककालया काव्ययात संरचनागत रुपं कविता, महाकाव्य, खण्डकाव्य, गजल, मुक्तक, हाइकु व सनेट यानाः न्हय्ब्वय् ब्वथलाः अध्ययन यायेछिं ।
नेपालभाषा साहित्यय् आधुनिककालया शुरुवात गबलेनिसें जुल धयागु खँय् छगू मत खनेमदु । गुलिस्यां नेपालभाषाय् थासा आखःया परम्परा न्ह्यासांनिसें आधुनिककाल शुरु जूगु नालेगु याःगु दुसां गुलिस्यां २००७ सालया प्रजातन्त्र लिपा निसें नालेगु याःगु दु । मल्लकालिन साहित्य स्वयाः पाःगु सिद्धिदासकालिन साहित्ययात माध्यमिककालया साहित्य धकाः नाले धुसेंलि आधुनिककालया साहित्य धायेबलय् सिद्धिदासकालिन साहित्य स्वयाः अवश्य नं पाःगु जुइमाल । २००७ सालया राजनैतिक परिवर्तनं नेपाली जनतायात अभिव्यक्तिया स्वतन्त्रता जक बिउगु मखुसे विश्वया साहित्यिक गतिविधिनाप प्रत्यक्षरुपं परिचित जुइगु मौका नं बिल । थ्वहे कथं नेपालभाषाया साहित्यय् नं विधागत, विषयत तथा प्रवृतिगतरुपं नं सिद्धिदासकालिन साहित्य स्वयाः २००७ साल लिपाया साहित्यय् स्पष्ट रुपं हिउपाः खनेदत । तर थ्व हिउपाः २००७ न्ह्यः हे प्रारम्भ जुइधुंकूगु खः । भारतय् वःगु भाषिक साहित्यक जागरणं थनया युवातय्त नं भाषिक साहित्यिक चेतना थनाब्यूगु, दरवार हाइस्कूलया स्थापनां अंग्रेजी शिक्षाया नापं अंग्रेजी साहित्य नाप परिचित जुइकेब्यूगु, अंग्रेजी ब्वनेमफुपिंसं नं हिन्दी, बंगाली भाषाया सफू पत्रपत्रिका खुयाःखुयाः सुलाःसुलाः ब्वनेगु जूगुलिं पश्चिमी साहित्यय् पिदंगु न्हून्हूगु प्रयोग प्रवृतिया प्रभाव थनच्वंपिं स्रष्टापिंत नं लाइगु स्वभाविक हे जुल । थ्व हे कथं चित्तधर हृदयं ने.सं १०५३य् पद्य निकुञ्ज, हृदय कुसुम थें ज्याःगु पद्यसंग्रह कलकतां पिकायेधुंकूगु, ने.सं १०६१ अर्थात् नेपालभाषाया कविपिंत जेलय् तःगु इलंनिसें सिद्धिचरण श्रेष्ठ, हरिकृष्ण श्रेष्ठ, केदारमान व्यथित, धर्मरत्न यमि थेंज्याःपिं नेपाली भाषं जक च्वयाच्वंपिं च्वमिपिसं नं नेपालभाषां च्वसा न्ह्याकेगु याःगु खः ।थथेहे कवि वैकुण्ठप्रसाद लाकौलया वसन्तवाणी, सन्ध्या थेंज्याःगु पश्चिमी शैलीया स्वच्छन्दवादी कविता तत्कालिन बुद्धधर्म व नेपालभाषा (ने.सं १०४७) पत्रिकाय् पिदंगु व थ्व स्वच्छन्दवादी धारायात तत्कालीन जेलय् लाःपिं कविपिंसं प्रवाहया रुपय् ब्वलंकल । चित्तधर ‘हृदय’, फत्तेबहादुरपिंसं पश्चिमी शैलीया आधुनिक बाखं नेपालभाषाय् नं दुतहयेगु छगू अभियान कथं न्ह्याकूगु फलत तत्कालीन धर्मदूत (ने.सं १०६४ बछला ९,१—२) पत्रिकाय् मोतिलक्ष्मी उपासिकाया लँ न्हू बाखं पिदन । लिपा चित्तधर हृदयया खुपु बाखंचा (ने.सं१०६७) बाखं संग्रह हे पिहांवल । नाटकय् नं चित्तधर हृदयया ह्वनागा (ने.सं१०६८) सफुलिइ शाक्यानी थेंज्याःगु आधुनिक छधाः प्याखं पिदन । लिपा सत्यमोहन जोशीया गौत्तम बुद्ध (ने.सं १०७०) छधाः प्याखं संग्रह हे पिहांवल ।
थथे ने.सं १०६० या दशक न्ह्यासांनिसें प्रवृतिगत रुपं नं काव्यय् ‘स्वच्छन्दवादी धारा’, बाखनय् ‘न्हू चीहाः बाखं’ (यःमभचल क्जयचत कतयचथ), नाटकय् ‘आधुनिक नाटक’या प्रयोग खनेदत । अथेहे न्हापा खनेमदुगु न्हून्हूगु साहित्यिक विधा गथे— महाकाव्य (चित्तधरया सुगत सौरभ, ने.सं. १०६९), निबन्ध (रत्नध्वजया तत्कालिन नेपाल पत्रिकाय् पिदंगु च्वयेगु छाय् ने.सं १०६५), समालोचना (धर्मोदय पत्रिकाय् धर्मोदयया कहानीत, ने.सं. १०६९) नांगु समालोचनाया च्वसु, आधुनिक नाटक (सुदर्शन श्रामणेरया अम्वपाली, ने.सं १०७५ पूधाः प्याखं) व उपन्यास (धुस्वां साय्मिया मिसा, ने.सं. १०७४), आदि ने.सं १०६१ पश्चात् नेपालभाषा साहित्यय् दुथ्यन । थुकथं नेपालभाषा साहित्यं ने.सं १०६० या दशक लिपा सीदयेक छगू न्हूगु मोड ज्वन । न्हून्हूगु साहित्यिक विधा पिदन । न्हापा खनेमदुगु आधुनिक कविता, आधुनिक बाखं, आधुनिक नाटक, निबन्ध, समालोचना आदि खनेदुगु जक मखु आपालं न्हून्हूपिं च्वमिपिं— धुस्वां साय्मि, ईश्वरानन्द श्रेष्ठाचार्य, शुदर्शन श्रामणेर, पूर्णवहादुर वैद्य, आनन्द जोशी, कमलप्रकाश मल्ल, माणिकलाल श्रेष्ठ, दुर्गालाल श्रेष्ठ प्रकाशकुमारी प्रधान, नारायणदेवी श्रेष्ठ आदि थेंज्याःपिं च्वमिपिं पिदन । थथेहे नेपालभाषा साहित्यय्— न्हून्हूपिं च्वमिपिं, न्हून्हूगु सफू, न्हून्हूगु साहित्यिक विधाया जक मखु न्हून्हूगु पत्रत्रिका गथे — धर्मोदय, नेपाल, पासा, झी, थौंकन्हे आदि । अथेहे न्हून्हूगु साहित्यिक संस्था गथे च्वसापासा, नेपालभाषा परिषद, साहित्य मन्दिर, विराट साहित्य सम्मेलन गुथि आदि, न्हून्हूगु भाषिक साहित्यिक गतिविधि– रेडियो नेपालं नेपालभाषां समाचार प्रसारण, हनुमानध्वाखाय् स्वन्हुयंकंया साहित्य सम्मेलन, श्रेष्ठ सिरपाःया स्थापना आदि थेंज्याःगु गतिविधि नं न्ह्यात । थ्वहे कथं ने.सं. १०६१ निसें नेपालभाषा साहित्यय् आधुनिककाल आरम्भ जूगु माने यानातःगु खः । थां थ्व आधुनिककालया साहित्ययात कालक्रम कथं नं खुगू कालय् — संक्रमणकाल, जेलकाल, पूर्व प्रजातन्त्रकाल, प्रजातन्त्रकाल, पञ्चायतकाल, बहुदल व्यवस्था लिपा यानाः अध्ययन याये छिंसा विधागतरुपं — काव्य, बाखं, निबन्ध, नाटक, समालोचना, उपन्यास कथं ब्वथलाः अध्ययन यायेगु परम्परा दु ।