आनन्द कुमार महर्जन अबु आशाकाजी महर्जन व मां तारादेवी महर्जनया कोखं ने.सं. ११०३ अनलागाः द्वादशी कुन्हु नागपुखू, नक्सालय् बूगु खः । डिप्लोमा तगिं अध्ययन यानादीम्ह वय्‌कः ग्राफिक डिजाइनया ज्या यानादी । वय्‌कलं रञ्जना लिपि प्रवर्द्धनया निंतिं क्यालिजात्रा अभियान न्ह्याकादिल । वय्‌कलं अनलाईन व एप्सया माध्यमं नेपाल लिपि, रञ्जना लिपि व नेपालभाषा स्यनेकने यायेत नेपाललिपि रञ्जना लिपि एप, नेपाल लिपि व रञ्जना लिपि एनिमेटेड ट्युटोरियल दयेकादीगु दु । वय्‌कलं ‘नोटोसान्स नेवाः युनिकोड फन्ट’ व ‘नित्या रञ्जना फन्ट’ दयेकेत प्राविधिक संयोजन यानादीगु दु । सामाजिक सञ्जालय् नेपाल लिपि व रञ्जना लिपि छ्यलाबुला व प्रवर्द्धन यायेत तिबः बियादीगु दु । वय्‌कलं नेपाल लिपि गुथिं पिथंगु रञ्जना लिपि वर्णमालाया निंतिं रञ्जना आखःग्वः दयेकादीगु दु । ‘हाम्रो पात्रो’या प्राविधिज्ञ जुयादीम्ह वय्‌कलं ‘हाम्रो पात्रो एपय्’ नेपालभाषा, नेवाः संस्कृति व नेपाल संवत् दुथ्याकेगु निंतिं मू भूमिका म्हितादीगु दु । क्यालिजात्रा फाउण्डेशनया नायः जुयादीम्ह वय्‌कःयात नेपाललिपि, रञ्जना लिपिया फन्ट व एप दयेकेत योगदान बियादीगुलिं नेपाल लिपि गुथि व येँ महानगरपालिकापाखें हनापौ देछाना सम्मान याःगु दु ।

भजन म्येच्वमि, संगीतकार, गायक भाजु आनन्द शाक्यया जन्म ने.संं १०५० प्वहेलागाः खस्थि, सोमबारकुन्हु येँया जनबहालय्‌ अबु लक्ष्मीनन्द शाक्य व मां अष्टमाया शाक्यया कोखं जूगु खः । वय्‌कः ताःई न्ह्यवंनिसें ज्ञानमाला भजन च्वयेगुलिइ न्ह्यचिला दीम्ह खः । वय्‌कलं भजन च्वयेगु लिसें हालेगु, संगीत तयेगु नं यानादी । वय्‌कः श्रीघः ज्ञानमाला भजन व वसुन्धरा ज्ञानमाला भजन खलःया पलिस्था दुजः नं खः । वय्‌कः झिंस्वदँ तक कनकचैत महाविहार जनबहाःया मूथाकुलि जुयाबिज्याःगु खः । अथेहे वय्‌कः गुलांबाजं गुरु नं खः । वय्‌कलं थःगु रचना व संगीतय्‌ झिपु भजन दुथ्याःगु ‘तथागत छलपोल’ सीडी पिथना दीगु दु । थुकिया ‘आरति याये श्री स्वयम्भूज्योति रुपया’ भजन अतिकं लोकं ह्वाः । स्वयम्भू ज्ञानमाला भजनय्‌ थ्व म्ये नित्य आरति यानाः हालीगु भजन खः । ज्ञानमालाया सेवा यायां वय्‌कलं ने.संं ११३६ चिल्लाथ्वः द्वादसिकुन्हु थःगु देह त्याग यानादिल ।

दम्बि धयागु बुँज्या यायेत अतिकं ज्या ख्यलेदुगु अले चा नाइकेत व उत्पादन उप्वयेकेत बांलाःगु साः थें ज्या वइ धकाः वैज्ञानिक ज्ञानया खँ सर्वसाधारणया दथुइ प्रचार प्रसार यानाः छगू अभियान हे न्ह्याकाः भूमिका म्हितादीम्ह कीट विशेषज्ञ मय्जु खः आनन्द शोभा ताम्राकार । कीट विज्ञान बिषयस भारतं विद्यावारिधि यानावःम्ह थुम्ह मय्जु नेपालय् दम्बि प्रजनन यासें छगू बांलाःगु बनेज्याकथं मनूतय्त स्यनेकने याःगु खः । अथे हे लःया ब्यवस्थापन व जैविक विविधता सम्बन्धय् नं विशेषज्ञ खः, थुम्ह मय्जु ।
हिमालपार वातावरण व जिविका कार्यक्रमया नायः जुयादी धुंकूम्ह थ्वय्कलं सन् २०२३ स सामाजिक उद्यमिया सिरपाः कयादीगु खः ।

अबु अश्विनीकुमार व जग्गनाथ लक्ष्मीया काय्मचाकथं आनन्दकुमारया जन्म सन् १९२३ स येँ, मरुइ जूगु खः । सन् १९४४ स थ्वय्कलं भारतं आयुर्वेदाचार्य कथं उपाधि ल्हातय् लाकूगु खः । आयुर्वेदया ख्यलय् न्यय्दँ सिबें उप्वः सेवा यानावंम्ह थ्वय्कः नेपाःया छम्ह नांदंम्ह विशेषज्ञ खः । विशेष यानाः हुपिङ्ग कफ ल्वय् लायेकेगुली थ्वय्कः अतिकं नांजाः । वय्कलं तःदँतक नेपाल आयुर्वेदिक समाजया नायः जुयाः सेवा यानादिल ।

बौ रुद्रकृष्ण कर्माचार्य व मां बेखामाया कर्माचार्यया क्वखं ने.सं. १०६९ यलया इलालखु इबहालय् साहित्यकार भाजु आनन्दकृष्ण कर्माचार्यया जन्म जूगु खः । नेपालभाषाया साहित्य ख्यलय् वय्‌कःयात आनन्द भूमि कथं म्हस्यू । नेपालभाषा विषय कयाः एम.ए तक ब्वँज्या यानादीधुंकूम्ह भाजु भूमिया भाषा साहित्य ख्यलय् मू विधा कविता व निबन्ध खः । थीथी पत्रिकाय् थःगु मांभाय् नेपालभाषाय् कविता व निबन्ध च्वयाः पिथना झायाच्वनादीम्ह कर्माचार्यया न्हापांगु कविता छंगु लुमन्ति ने.सं. ११०५ खःसा व हे दँय् छंगु लुमन्ति नामं हे चिनाखँ मुना सफू नं पिथनादीगु दु । अथेहे वय्‌कःया मां बौपिंत लुमंकाः छिमिगु लुमन्ति नं पिदंगु । छगू इलय् वय्‌कः लोकसाहित्य परिषदया न्वकु नं जुइधुंकूम्ह खः ।

भाजु आनन्दमुनि बज्राचार्य बौ सिद्धिमुनि बज्राचार्य व मां कदमकुमारी बज्राचार्यया कोखं ने.सं. १०८६ स येँय् झोछेँ त्वालय् जूगु खः । ने.सं.११०२ स शान्तिविजय नांया पत्रिकाय् दकलय् न्हापां वय्‌कःयागु लुमन्ति मखु नांया कविता प्रकाशित जूगु खः । वय्‌कःया प्रकाशित कृति ई झीगु खः (बाखं पुचः ने.सं.११०३) खः । भाजु बज्राचार्यं नेपालभाषा सहित्यय् निबन्ध, बाखं व कविता च्वयेगु यानादी । वय्‌कः बुलुमि दँ पौया सम्पादक नं जुयादीधुंकूगु दु ।

चित्रकार आनन्दमुनि शाक्यया जन्म वि.सं. १९६०य् अबु राजमुनि शाक्य व मां मैंयानानी शाक्यया कोखं येँया च्वखाछेँ गल्ली, इतुंबहालय् जूगु खः । वय्कः नेपाल राष्ट्र बैंकं दकलय् न्हापां पिथंगु न्यातका, झितका व सछितका वंगु नोटया डिजाइन यानादीम्ह व्यक्तित्व खः । अथे हे वय्कलं च्वयादीगु भगवान बुद्ध नागया आसनय् लुम्बिनी वनय् बिज्याःगु चित्र नं तसकं लोकंह्वाः । हनुमानध्वाखाय् तयातःगु पद्मपाणीया चित्र, भगवान बुद्ध कपिलवस्तु बिज्याःबलय् यशोधरां राहुलयात वया अबुया परिचय बियाच्वंगु चित्र वय्कःया तसकं लोकंह्वाःगु चित्रत खः ।
झिदँ दुबलय्निसें चित्र च्वयेगु यानादीम्ह वय्कः वाद्यवादन व भजन हालेगुली नं पोख्तम्ह खः । वय्कलं भिंmच्यादँ दुबलय् तिब्बतया ल्हासाय् व्यावसायिककथं चित्रकलाया ज्या न्ह्याकादीगु खः । उबलय् तिब्बतया भाखोरय् छम्ह बन्जाःया छेँय् च्वनाः ज्याला कयाः चित्र च्वयेगु यानादीगु जुयाच्वन ।
सन् १९२१ पाखे वय्कः ल्हासा थ्यंगु खः । वय्कःया चित्रय् बुद्ध धर्म व तिब्बतियन थान्काया प्रभाव यक्व खनेदइ । तिब्बतय् च्वनाच्वंगु इलय्व य्कलं च्वयादीगु १३ म्हम्ह दलाइ लामाया पोट्रेट खनाः तत्कालिन दलाइ लामां वय्कःयात ‘द्यवं प्रेरित कलाकार’ धकाः च्वछासें उबलय् हे वहःया म्वहः सिरपाःकथंब्यूगु खः ।
वय्कःया काय् सिद्धिमुनि शाक्य नं नांजाःम्ह चित्रकार खः । सिद्धिमुनि शाक्यं नेपाःया पौभाःया विकासय् महत्वपूर्ण योगदान बियादीगु दु ।
वय्कः प्राकृतिक शैली, परम्परागत शैलिं लः व ल्वहंया रंग छ्यलाः दुरुस्त खनेदइगु चित्र च्वयादी ।

स्व. आनन्दराज शाक्य छम्ह क्यूरेशया जडाउ भंmगःपन्छी, जनावर दयेकेगु ख्यलय् ज्वः मदुम्ह कलाकार खः । वय्कः ने.सं. १०४५ गुंलाथ्वः खस्थि, सोमबारखुन्हु यलया खाछेँ त्वालय् जन्म जूगु खः । वय्कलं थः अबुजु स्व. पुण्यराज शाक्यपाखें प्रेरणा कयाः क्यूरेशया जडाउ भंmगःपन्छी व जनावर दयेकेगु ख्यलय्् ने.सं. १०५५ स ज्या न्हाकादीगु खः । वय्कःया कलाया बिषेशताकथं थी थी ब्वयाच्वंपि वा दिनाच्वंपिं झंगःपन्छी व थीथी जनावरतय्गु हुवहु आकृति दयेकेया निंतिं माःकथंया नँया दाइसतकं दयेकेगु ज्या यानादी । न्ह्यथने बहःगु कृति— ब्वयाच्वंगु, दिनाच्वंगु व पपू ब्वयेका च्वंगु थी थी झंगःपन्छी नापं जनावरतय्गु हुवहु आकृति निर्माण ।

येँया किलागः त्वालय् ने.सं. १०५४ य् मां चन्द्रमाया तुलाधर व अबु मोहनसिद्धि तुलाधरया कोखं जन्म जूम्ह आनन्दसिद्धि तुलाधर नेपालभाषाया छम्ह प्रगतिशील च्वमि खः । थ्वय्‌कःया साहित्यिक पलाः नच्चागु वैशय् हे न्ह्याःगु खः । ने.सं. १०७२–७३ साल पाखे थाय्मदु त्वालय् डा. कमलप्रकाश मल्ल, गम्भीमान मास्के, डा. हेरम्बबहादुर राजभण्डारी, अच्युतबहादुर राजभण्डारी, विश्वम्भरमान प्रधान लगायतया ल्याय्‌म्हपिसं न्ह्याकूग नेपाल विद्यार्थी साहित्य मण्डलया प्रभावं थम्हं नं च्वसा न्ह्याकादीगु खः । ने. सं. ११४० य् थ्वय्‌कःया बाखं, चिनाखं व लुमन्ति मुना सफू लिजः पिदंगु दु । थुगु सफुतिइ थः ल्हासा वनाबलय्‌या दुग्यंगु लुमन्ति च्वयाः न्ह्यब्वयादीगु दु, गुगु ल्हासा नेवाःतय्‌गु छगू दस्तावेज जूगु दु धाःसां छुं पाइमखु ।

बौद्ध धर्मय् नुगः क्वसाःम्ह थ्वय्‌कःया च्वसुइ बुद्ध शिक्षाया किचः लानाच्वंगु खंकेफइ । थ्वय्‌कःया बाखनं समसामयिक सामाजिक चित्रण यानाः ब्वमिया नुगलय् सकारात्मक सन्देश बिइत ताःलाःगु दु । थ्वय्‌कलं बाखं व चिनाखँया माध्यमं धार्मिक व सामाजिक अन्धपरम्पराया बिरोधय् आत्मचेतनां खंगु व स्वअनुभुतिं प्राप्त जूगु बिचाःयात प्वंकेगु यानादीगु दु । थ्वय्‌कःया हृदय परिवर्तन नांगु बाखं ने.सं. ११४२ स लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयपाखें जूगु बौद्ध बाखं प्रतियोगिताय् न्हाप लाःगु खः । थ्वय्‌कल ने.सं ११४३ कौलागा त्रयोदशीइ अनित्य थ्व संसारं थःगु नश्वर देह त्याग यानादिल ।

स्वनिगलं पिनें पिदंपिं नेपालभाषाया भाषिक अभियन्ताया नापं सांस्कृतिक अभियन्तापिं मध्ये भाजु आनन्दसुन्दर श्रेष्ठ नं छम्ह खः । वय्‌कः तनहुं जिल्लाया सु.न.पा. वडा नं ४ दलेगौडाय् च्वनादी । वय्‌कः नेवाः भाय्, कला, साहित्य, संस्कृतिया संरक्षण व सम्बद्र्धनया ज्याय् सदां क्रियाशिल जुयादीम्ह व्यक्तित्व खः ।